Κύκλοι ζωής (5) τρίτη, η δήθεν “χρυσή”, ηλικία...

Του καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ 

Το σημερινό μου άρθρο είναι το πέμπτο και τελευταίο στη σειρά των 5 αναρτήσεων που σκιαγράφησαν την κοινωνικό-ψυχολογική μας εξέλιξη βασισμένα στην υπάρχουσα βιβλιογραφία των επιστημών συμπεριφοράς…
Η έβδομη δεκαετία της ζωής, τα 60 χρόνια μας, ταυτίζεται ουσιαστικά και τυπικά με την απαρχή της καθοδικής πορείας του ατόμου. Εμφανίζεται μια πληθώρα προβλημάτων που καθιστούν την τρίτη, την κατά επίφαση και " χρυσή " ηλικία, ως την πλέον δύσκολη, ίσως, περίοδο τη ζωής μας. Κυρίαρχη θέση στους προβληματισμούς του ατόμου κατέχουν τα γενικά και ειδικά προβλήματα υγείας που ο καθένας και η καθεμιά αντιμετωπίζουμε. Για μερικούς τα προβλήματα αυτά παρουσιάζουν ενοχλητική, φορές-φορές βασανιστική ένταση ενώ σε όλους επέρχεται βαθμιαία η γενική απώλεια δυνάμεων και η εξασθένιση της αντίστασης του οργανισμού σε μολύνσεις και ιώσεις. 

Στο σημείο αυτό πιστεύω ότι Ίσως θάταν χρήσιμο να επικαλεσθώ εκείνη την ανώνυμη αλλά εντυπωσιακά σοφή παρατήρηση που προσδιορίζει ότι εμείς οι άνθρωποι «χαλνάμε την υγεία μας στη νιότη προσπαθώντας να αποκτήσουμε οικονομικά αγαθά ακόμη και πλούτη που θα ξοδέψουμε στα γεράματα για να ξαναβρούμε την...υγεία μας!» 

Πέρα από τα γενικότερα θέματα του βιολογικού μας προβληματισμού στην έβδομη δεκαετία της ζωής μας, με τα 65 περίπου χρόνια ερχόταν πριν μας έρθει η…τρόικα, για την συντριπτική πλειοψηφία των μελών κάθε σύγχρονης αστικοβιομηχανικής κοινωνίας και η υποχρεωτική συνταξιοδότηση από την υπηρεσία, τον οργανισμό ή την επιχείρηση όπου ίσως είχαμε αναλώσει μια ολάκερη ζωή. 

Στην φάση αυτή, στο δύσκολο αυτό πέρασμα της ζωής ξαφνικά το άτομο βρίσκεται αντιμέτωπο με τη νέα πραγματικότητα του ψυχο-κοινωνικο-οικονομικού και επαγγελματικού του παροπλισμού και έχει τώρα πια στη διάθεσή του αυτό που μοιάζει με αμέτρητες ώρες ελεύθερου χρόνου! Να τις κάνει τι ; Ποιος μάς προετοίμασε για αυτή την εποχή ; 

Πέρα από τα προβλήματα σωματικής υγείας και αποκοπής από την ενεργό συμμετοχή στο επάγγελμα ή την απασχόληση το άτομο της τρίτης ηλικίας έχει να αντιμετωπίσει και μια σειρά ψυχολογικών προβλημάτων ανάμεσα στα οποία δεν είναι το λιγότερο σημαντικό και ο θάνατος του ή της συντρόφου του. 

Η ηλικία αυτή χαρακτηρίζεται από μία βαθμιαία αλλά σίγουρη άμβλυνση του συναισθηματικού ρεπερτορίου κάθε ατόμου ενώ παράλληλα παρατηρούμε και μιά πεισματική σχεδόν αντιμετώπιση καταστάσεων και συνανθρώπων που συνοδεύεται και από έντονη ευερεθιστότητα. 

Σίγουρα η τρίτη, η " χρυσή " ηλικία δεν είναι εύκολη καθώς ο καθένας και η καθεμιά μας αντιμετωπίζουμε πια και το αναπόφευκτο, για κάθε ζωντανό οργανισμό αλλά μοναδικά συνειδητοποιημένο από το ανθρώπινο γένος, φάσμα του τέλους της ζωής, του θανάτου. 

Και όμως! Η βαθμιαία απώλεια σωματικών, διανοητικών και ψυχικών ικανοτήτων και η αποκοπή από την επαγγελματική και οικονομική δραστηριότητα μαζί με την άμβλυνση των διαπροσωπικών και ευρύτερων κοινωνικών μας σχέσεων δεν συνιστούν οπωσδήποτε την τελεσίδική καταδίκη του ατόμου σε περιθωριοποίηση. 

Άτομα αυτής της ηλικίας είτε ζούν ακόμη στο δικό τους σπίτι ή σε κάποιο ειδικευμένο ίδρυμα καθώς αναπτύσσουν νέες δραστηριότητες και νέες γνωριμίες, νέα ενδιαφέροντα για τη ζωή συνεπικουρούμενα από τις προόδους των βιοιατρικών και ψυχοκοινωνικών επιστημών απαλύνουν τα προβλήματα και διανοίγουν νέους ορίζοντες δημιουργικής ύπαρξης ακόμη και στο λυκόφως της εφημερότητάς μας... 

Ο κύκλος της ζωής κλείνει εδώ, αλλά ο τρόπος που τον χαράξαμε είναι το δυνατό χαστούκι σε αυτό που αποτελεί την άδικη μοίρα του ανθρώπινου γένους, στον επερχόμενο θάνατο!... 

(Επισκεφθείτε την βιβλιοθήκη … http://piperopoulos.blogspot.com/)