Μονόδρομος για το Στρατό… Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ

■ Η πρόταση για «εθελοντές εφέδρους» μπορεί να καλύψει την έλλειψη προσωπικού αλλά και σημαντικά κενά σε περίπτωση έκτακτων αναγκών. 

Το πρόβλημα της άμυνας μιας χώρας που βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας είναι προφανές ότι δεν μπορεί να επιλυθεί με την ίδια λογική που ακολουθήθηκε στον τομέα της οικονομίας, όπου, αντί μεταρρυθμίσεων -πού μυαλό και φαντασία για κάτι τέτοιο-, επελέγη η εύκολη λύση της οριζόντιας περικοπής των δαπανών, με ...αποτέλεσμα σήμερα να μην λειτουργεί σχεδόν τίποτε στην Ελλάδα. Οι περικοπές δαπανών στο χώρο της άμυνας, άλλωστε, έγιναν και, μάλιστα, σε μεγαλύτερη έκταση από κάθε άλλο τομέα της λει­τουργίας του κράτους. 

Αν δεχθούμε ότι η υποχρηματοδότηση του τομέα της άμυνας είχε, έχει και θα έχει προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις στο περί­φημο «αξιόμαχο», με αποτέλεσμα κανείς να μην μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η κατάσταση των ελληνικών Ενόπλων Δυ­νάμεων στα αμέσως επόμενα χρόνια και ότι το οικονομικό πρόβλημα μαζί με τη λει­ψανδρία που μαστίζει το στράτευμα είναι τα δύο κύρια προβλήματα τους, ο μόνος τρόπος αποφυγής της ανεπίτρεπτης συρρικνώσεως των Ενόπλων Δυνάμεων και της περαιτέρω αποδυναμώσεως τους είναι η μελέτη και υιοθέτηση λύσεων που θα βελ­τιώσουν έστω και μερικώς- τουλάχιστον το πρόβλημα της λειψανδρίας. 

Η στήλη έχει υποστηρίξει κατ΄ επανάλη­ψη την άποψη για την ανάγκη συζητήσεως για την άμυνα της χώρας, όπως επίσης και ιδέες σχετικές με την αναζήτηση ενός νέου μοντέλου άμυνας των (όποιων) εξοπλιστικών συμπεριλαμβανομένων. Όταν, βέβαια, τέτοιες ενέργειες δεν έγιναν στην περίοδο των «παχέων αγελάδων», είναι μάλλον απί­θανο κάτι τέτοιο να γίνει στην εποχή των ισχνών, καθώς οι πάντες φέρονται να είναι απορροφημένοι από το έντονο οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα. 

Αυτό, όμως που μπορεί να γίνει είναι η υιοθέτηση μιας λύσεως ελάσσονος προσπάθειας η οποία μπορεί να βελτιώσει άμεσα την έλλειψη προσωπικού και να κα­λύψει σημαντικά κενά σε περίπτωση έκτα­κτων αναγκών, εντάσεως ή και θερμής κρί­σεως. Και η λύση αυτή δεν είναι άλλη από την επιστροφή στα βασικά, την καταφυγή, δηλαδή, στην τεράστια δεξαμενή των εφέ­δρων. Και για να μην τρομάξουμε ορισμέ­νους με τούτο δεν εννοούμε όλους αλλά μόνον εκείνους που έχουν αποδεδειγμένα την επιθυμία τον πατριωτισμό και τη θέλη­ση να προσφέρουν. 

Δεξαμενή δυναμικού 

Τα τελευταία αρκετά χρόνια οι ενώσεις εφέδρων αξιωματικών, υπαξιωματικών, οπλιτών, αλεξιπτωτιστών και εν γένει καταδρομέων έχουν γίνει τόσο πολλές και κινητοποιούν τόσο κόσμο -και δη χωρίς καμία υποστήριξη, για να μην πούμε και με την παρεμβολή εμποδίων από την πολιτική ηγεσία-, που είναι τουλάχιστον παράξενο, στη σημερινή κατάσταση και στην περίο­δο που διανύουμε, να μην γίνεται καμία εκμετάλλευση του σημαντικού αυτού δυναμικού. Αυτό που γίνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα από τον Έβρο, την ηπειρωτική Ελ­λάδα τα νησιά και την Κρήτη, είναι τελείως άγνωστο στο ευρύ κοινό. Δεν υπάρχει Σαββατοκύριακο που εκατοντάδες έφεδροι καταδρομείς και, γενικώς έφεδροι κάθε προελεύσεως μορφωτικού επιπέδου και επαγγέλματος να μην οργώσουν τα βουνά και τα λαγκάδια της Ελλάδος ασκούμενοι μόνοι τους αλλά οργανωμένα και με δικά τους έξοδα σε αντικείμενα στρατιωτικών δεξιοτήτων και με επιδόσεις μάλιστα που θα ζήλευαν πολλές ενεργές μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων. 

Χωρίς να θέλουμε να παραγνωρίσουμε την έντονη δραστηριότητα άλλων ενώσεων και συλλόγων, αναφέρουμε -ως πλέον πρόσφατο παράδειγμα- τους Στρατιωτικούς Σκοπευτικούς Αγώνες Εφέδρων Κα­ταδρομέων που διοργάνωσε στις 19 Μαΐου 2012 ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εφέδρων Ενόπλων Δυνάμεων / Σύνδεσμος Αθηναί­ων Καταδρομέων (ΠΣΕΕΔ / ΣΑΚ) στο πεδίο βολής του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ειδικών Δυνάμεων (Σ.Σ: αξίζουν συγχαρητήρια στο ΓΕΣ που ενέκρινε τη διάθεσή του!) μια εκ­δήλωση που κατέληξε σε πραγματική εορ­τή του πατριωτισμού (ΣΣ: συγγνώμη) του αθλητισμού, του καταδρομικού πνεύματος και της εθελοντικής προσφοράς Έφεδροι αξιωματικοί υπαξιωματικοί και καταδρο­μείς (ένας «λόχος μείον»), μεταξύ των οποί­ων τέσσερις καθηγητές πανεπιστημίου (!), διδάκτορες επιστήμων, εκπαιδευτικός επι­χειρηματίες έμποροι, βιοτέχνες, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι μέχρι και άνεργοι (!), ήταν εκεί, όλοι τους ενεργοί πολίτες όχι μόνο αγανακτισμένοι, αλλά και πρόθυμοι να προσφέρουν. Όλος αυτός ο κόσμος εκπαιδεύτηκε στο τυφέκιο Μ12Α2 και έκανε βολή αξιολογήσεως τριών στάσεων, με αποτέλεσμα στην πρώτη τους αυτή βολή με το συγκεκριμένο όπλο να σημειώσουν ποσοστά επιτυχίας 70,5% στα τριάντα φυ­σίγγια και 76% στο πιστόλι Μ1911Α1 των 45" - πάλι σε πρώτη βολή με το συγκεκριμένο όπλο. Το τι γίνεται στην υπόλοιπη Ελ­λάδα από πλήθος συλλόγων και ενώσεων καταδρομέων και εν γένει εφέδρων, με την ίδια επάρκεια ενθουσιασμό και προθυμία να προσφέρουν στην άμυνα της χώρος θα ήθελε πολλές σελίδες για να καταγραφεί. 

Σύνδεση με το Στράτευμα 

Αυτό που μπορεί να γραφτεί, όμως είναι ότι όλο αυτό το σημαντικό δυναμικό παραμένει ασύνδετο με το ενεργό Στράτευμα και, μάλιστα όταν η μειωμένη θητεία δεν επαρκεί για την πλήρη εκπαίδευση των στρατευμένων πολιτών (δεν παράγεται, δηλαδή, εκπαιδευμένη εφεδρεία - τούτο δε σε ένα Στρατό ουσιαστικά επιστρατευόμενο, που βασίζεται δηλαδή, στην εφε­δρεία), οι ασκήσεις και κλήσεις εφέδρων είναι από ελάχιστες έως ανύπαρκτες μεγάλο ποσοστό επιστράτων που καλούνται σε ασκήσεις αποφεύγει να παρουσιαστεί λόγω ελλείψεως ενδιαφέροντος, διότι οι όποιες επιστρατευτικές ασκήσεις είναι κε­νές περιεχομένου (Σ.Σ.: ενώ, αντιθέτως όσες πραγματικές ασκήσεις έγιναν οι έφεδροι τις «φχαριστήθηκαν»!), και υπάρχει μεγάλος αριθμός αναβολών και ανυπότα­κτων. Το οξύμωρο; Ο μεγαλύτερος αριθμός των ενεργών μελών των σωματείων και των συλλόγων των εφέδρων που θέλουν να μετάσχουν σε ασκήσεις για μετεκπαίδευση κλπ. δεν έχει κληθεί ποτέ του σε τέτοιες δραστηριότητες... 

Σε πρόσφατο έγγραφο διάβημά της προς την πολιτική και τη στρατιωτική ηγεσία η Πανελλήνια Ένωση Εφέδρων Υπαξιωματικών και Οπλιτών (σωματείο αναγνωρισμέ­νο και εποπτευόμενο από το ΥΠΕΘΑ) πρό­τεινε τη λύση της θεσμοθετήσεως στις Ένο­πλες Δυνάμεις του «εθελοντή εφέδρου». Πρόκειται για μια έξυπνη λύση, που ανοίγει το δρόμο να προσφέρουν σε όλους όσοι δεν αποφεύγουν την επιστράτευση για ασκήσεις και τη μετεκπαίδευση αλλά την επιζητούν, στο πλαίσιο του εθελοντισμού (Σ.Σ: αξιέπαινος παντού, όπως για το περι­βάλλον κλπ., αλλά όχι και για την άμυνα της χώρας) και της πατριωτικής προσφοράς. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα οι έφεδροι αυτοί ζητούν να καλούνται στις ασκήσεις κ,λ.π., χωρίς φυσικά, αποτέλεσμα. Κι εδώ έχουμε ένα ακόμη οξύμωρο: Αυτοί που κα­λούνται σε επιστρατευτικές ασκήσεις δεν πάνε, ενώ αυτοί που θέλουν να πάνε όχι μόνο δεν καλούνται, αλλά ακόμη κι όταν το ζητούν δεν τους αφήνουν! Η πρότασή τους αξίζει να εξεταστεί με προσοχή. 

Να σημειωθεί ότι αυτό που δεν έκανε ποτέ η πολιτική ηγεσία το έκανε και πάλι μια ένωση εφέδρων (ΠΣΕΕΔ / ΣΑΚ), όταν παρουσίασε ολοκληρωμένη μελέτη -με συμμετοχή και του πρόσφατα θανόντος αντιστράτηγου Δήμου- για την εφεδρεία την οποία υπέβαλε το 2007 στη Διαρκή Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βου­λής υπό μορφή και νομικά επεξεργασμέ­νου σχεδίου νόμου. Η πρόταση, αν και έτυ­χε θετικής υποδοχής από τη στρατιωτική ηγεσία παρέμεινε-. στα αζήτητα και μόνο τελευταία άρχισε να εξετάζεται με ανανεωμένο ενδιαφέρον. 

Τον Απρίλιο του 2011 ο ταξίαρχος ε.α Πολυχρόνης Ναλμπάντης εκπόνησε μια ιδιαίτερα αξιόλογη εργασία εκτάσεως σαραντατριών σελίδων, με τίτλο Σύγχρονες Δυνά­μεις Εφεδρείας» (11 Απριλίου 2011, κείμενο εργασίας 22 του Ινστιτούτου Αναλύσεων Άμυνας και Ασφάλειας), με πληρέστατη κάλυψη των δυνάμεων εφεδρείας ανά τον κόσμο και με συγκεκριμένες προτάσεις για την Ελλάδα. Στις προτάσεις αυτές συγκατα­λέγεται και η πρόταση για εφαρμογή της εισηγήσεως του ΠΣΕΕΔ και ψήφιση του σχετικού σχεδίου νόμου για τη συγκρότηση «Εθελοντικής Δυνάμεως Εθνοφυλακής Ταχείας Αναπτύξεως», μέτρο το οποίο, όπως αναφέρει, θα αξιοποιήσει στο μέγιστο την επιθυμία των εφέδρων να αναλάβουν μεγαλύτερο ρόλο στην εθνική άμυνα. 

«Ομάδες κρούσης» σε κάθε νομό 

Λόγω περιορισμών χώρου και της εκτάσεως της προτάσεως, αναφέρεται μόνο ένα στοιχείο του πυρήνα της, που είναι η συγκρότηση σε κάθε νομό ενός τάγματος ή λόχου, αποτελούμενου από εφέδρους πρό­θυμους να προσφέρουν, κάτι που κρίνεται περισσότε­ρο από ευχερές, κρίνο­ντας από το μεγάλο α­ριθμό εφέδρων που ασκούνται μόνοι τους στο πλαίσιο των συλ­λόγων τους σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και είναι πρόθυμοι να προσφέρουν. 

Η δημιουργία σε κάθε νομό ενός τέτοιου λόχου ή τάγματος, πλαισιωμένου από αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού, όχι μόνο μπορεί να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες σε περίοδο εντάσεως ή θερμών κρίσεων, λόγω της κατά κανόνα καλύτερης εκπαι­δεύσεως τους και της άμεσης κινητοποιή­σεως που προκύπτει από την εντοπιότητα των μελών τους (Σ.Σ: το λιγότερο που μπο­ρούν να κάνουν είναι να απελευθερώσουν τμήματα του ενεργού στρατού από καθήκοντα φυλάξεως ζωτικών εγκαταστάσεων κ.λ.π.) να συνδράμουν τις υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων στη συλλογή πλη­ροφοριών, σε περιπτώσεις ασύμμετρων απειλών (ΣΣ: φαντάζεστε εκατόν πενήντα ζευγάρια μάτια επιπλέον και δη ντόπιων σε κάθε νομό;) ή σε περιόδους εκτάκτου ανά­γκης εκ φυσικών καταστροφών κλπ. 

Εξ όσων γνωρίζουμε, η στρατιωτική ηγε­σία είναι ευεπίφορη στη συγκεκριμένη πρόταση, διότι, όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου (του 2007), δεν έχει κόστος. Επιπλέον, δεν υποχρεώνει κανέναν να συνεισφέρει- βασίζεται μόνο σε όσους επιθυμούν να συμβάλουν εθελοντικώς στην άμυνα της χώρας και στην ουσία δεν έχει να γίνει τίποτε άλλο, παρά η άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν όσοι είναι πρόθυμοι να υπηρετήσουν τη χώρα τους σε δύσκολες συνθήκες όπως οι σημερινές. 

Και το κυριότερο είναι ότι, μέχρι να αποφασίσει η πολιτική ηγεσία να ασχοληθεί με το θέμα της -αναπόφευκτης επί της ουσίας- αύξησης της θητείας η ενέργεια αυτή είναι η μόνη που μπορεί να γίνει και χωρίς κανένα πολιτικό κόστος. 

Αν δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε αυτά...

ΜΑΝΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ

(π.ΕΠΙΚΑΙΡΑ-31/5/2012)