Ανάβει φωτιά το δόγμα της «περιφερειακής κυριότητας»

■ Η Άγκυρα εγκαταλείπει την πολιτική των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.

■ Η Τουρκία προωθεί με κάθε τρόπο και μέσο την ενίσχυση του ρόλου της ως υπερδύναμης στη Ν.Α Μεσόγειο. 

Σε αλλαγή πολιτικού δόγματος προχωρεί η Άγκυρα, διευρύνοντας, παράλληλα, τις αξιώσεις της στο Αιγαίο, όπως τουλάχιστον προκύπτει μέσα από τις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου.... 

Στο πλαίσιο αυτό, η πολιτική των «γκρίζων ζωνών», που εγκαινίασε η Τουρκία κατά την κρίση των Ιμίων το 1996, δείχνει πλέον να περνά σε δεύτερη μοίρα και να αντικαθίσταται από το δόγμα της «περιφερειακής κυριότητας». Δυο από τα βασικά στοιχεία του νέου δόγματος είναι η - με κάθε τρόπο και μέσο- εμπέδωση του ρόλου της Τουρκίας ως περιφερειακής υπερδύναμης, ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοα­νατολικής Μεσογείου και η αναβάθ­μιση των διεκδικήσεών της στο Αι­γαίο, όχι μόνο σε θέματα κυριαρ­χίας, αλλά και σε ζητήματα που άπτονται της αξιοποίησης των ενερ­γειακών πόρων οι οποίοι έχουν εντοπιστεί τόσο εντός της ελληνικής όσο και της κυπριακής ΑΟΖ. Η πρόσφατη επίσκεψη, εξάλλου, του κ. Νταβούτογλου στην Αθήνα και οι δηλώσεις του αναφορικά με το πώς αντιλαμβά­νεται το πλέγμα των ελληνοτουρκι­κών σχέσεων ανταποκρίνονται πλή­ρως στη νέο προσέγγιση της «περι­φερειακής κυριότητας», το θεωρητι­κό υπόβαθρο της οποίας βασίζεται στο ακαδημαϊκό ερευνητικό έργο του ιδίου περί «νέο-οθωμανισμού». 

Ήδη, τόσο στο υπουργείο Εξωτε­ρικών όσο και στο υπουργείο Εθνι­κής Άμυνας, έχει γίνει αντιληπτό ότι τους τελευταίους μήνες κάτι έχει αλ­λάξει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η Άγκυρα, εκμεταλλευόμενη την ελ­ληνική οικονομική κρίση αλλά και τις εξελίξεις στη Συρία, εμφανίζεται πρόθυμη για «λεονταρισμούς», όχι μόνο σε λεκτικό, αλλά ακόμη και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Χαρακτηρι­στική προς αυτήν την κατεύθυνση εί­ναι η προκλητικότητα που επέδειξε κατά την περασμένη εβδομάδα ο Αχ­μέτ Νταβούτογλου και μάλιστα επί ελληνικού εδάφους, υποστηρίζον­τας πως από τις διερευνητικές επαφές μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για την υφαλοκρηπίδα και τον καθορι­σμό της ΑΟΖ στο Αιγαίο η Τουρκία δεν περιλαμβάνει το Καστελόριζο. Να σημειώσουμε πως για το πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο της γεί­τονας, το Κοστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο, αλλά στον θαλάσσιο χώ­ρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και, ως εκ τούτου, εξαιρείται από τις σχετικές συζητήσεις, καθώς αξιολογείται ως διαφορετικό ζήτημα. Το θέ­μα του Καστελόριζου, άλλωστε, απο­τελεί για την Τουρκία βασική προτε­ραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της, λόγω της σπουδαιότητας του στην ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ. Σε προχθεσινές του, μάλιστα, δηλώ­σεις, ο κ. Νταβούτογλου επιβεβαί­ωσε για μία ακόμη φορά τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τις ελληνοτουρ­κικές σχέσεις, προειδοποιώντας ευ­θέως την ελληνική πλευρά πως «μο­νομερής ανακήρυξη ΑΟΖ σε αμφι­σβητούμενες θαλάσσιες περιοχές δεν μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος καμιάς πλευράς». 

Το δόγμα της «περιφερειακής κυριότητος», όμως, δεν αφορά μόνο τη χώρα μας, δεδομένου ότι στρέφεται εξίσου και κατά της Κύ­πρου. Στην περίπτωση της Μεγαλο­νήσου, μάλιστα, η συγκεκριμένη προσέγγιση εξαντλείται σχεδόν στην προσπάθεια που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία να αδειοδοτήσει ξένες εταιρείες για την πραγ­ματοποίηση εξόρυξης υδρογοναν­θράκων εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Η Άγκυρα το τελευταίο χρονικό διά­στημα ασκεί ασφυκτική πίεση στη Λευκωσία, κάνοντας λόγο γιο άκαι­ρες και αρνητικές μονομερείς ενέρ­γειες της ελληνοκυπριακής πλευ­ράς, σε βάρος του κατεχόμενου τμήματος του νησιού. 

«Είναι αποδεκτό από όλες τις πλευρές ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν ίσα και εγγενή δικαιώματα στον υπεράκτιο πλούτο ολόκληρου του νησι­ού. Το θέμα του πετρελαίου και του φυσικού αέριου μπορεί να αποτελέ­σει μια ευκαιρία ή ένα πρόβλημα για την Κύπρο, ανάλογα με το πώς θα το διαχειριστούμε», ανέφερε χαρακτη­ριστικά ο κ. Νταβούτογλου. Μέσα στους στόχους της Άγκυρας είναι, έχοντας ως προκάλυμμα τους Τουρκοκύπριους, να βάλει χέρι στο κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερί­ου που έχουν ανακαλυφθεί νότια της Κύπρου, επιβάλλοντας τους όρους της και σε άλλα θέματα, όπως η χρη­ματοδότηση και η διανομή των εσό­δων. 

Υφαλοκρηπίδα 

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερι­κών, μάλιστα, δεν δίστασε να ισχυρι­στεί πως ορισμένα τμήματα της κυ­πριακής ΑΟΖ «υπερκαλύπτουν την τουρκική υφαλοκρηπίδα προς δυ­σμάς του νησιού», προειδοποιώντας ταυτόχρονα την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι η Τουρκία δεν θα σεισθεί καμίας προσπάθειας, προκει­μένου να διατηρήσει τα ipso facto et ab initio δικαιώματα της». Μαζί με το «μαστίγιο», ωστόσο, ο Νταβούτο­γλου δεν παρέλειψε κατά τις ίδιες δηλώσεις του να κουνήσει στη Λευ­κωσία και λίγο από «καρότο», προ­βάλλοντας τα... κέρδη που θα είχαν οι Ελληνοκύπριοι εάν μοιράζονταν με την Τουρκία τους ενεργειακούς πόρους της κυπριακής ΑΟΖ. «Η Τουρκία, εκτός του ότι είναι μια μεγά­λη αγορά, είναι η ασφαλέστερη, η πιο πρακτική και πιο επικερδής διέ­ξοδος προς τις ευρωπαϊκές αγορές πετρελαίου - αερίου, αφού ήδη έχει έτοιμη την απαιτουμένη υποδομή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας. 

Πρόβα στη Συρία και κλιμάκωση της αντιπαράθεσης 

Αναμφισβήτητα, πάντως, επί του παρόντος η ισχυρότερη προ­βολή ισχύος του νέου τουρκικού δόγματος της «περιφερειακής κυριότητας» γίνεται στην περί­πτωση της Συρίας. Αναζητώντας συνεχώς αφορμές ώστε να κλι­μακώσει την αντιπαράθεσή της με τη Δαμασκό και σε στρατιωτι­κό επίπεδο, η Άγκυρα κατά το τε­λευταίο χρονικό διάστημα ενισχύει συνεχώς τις στρατιωτικές της δυνάμεις -μετακινώντας στρατεύματα από τις δυτικές στις ανατολικές περιοχές της χώρας- στη μεθόριο με τη Συρία, στέλνοντας ταυτόχρονα ένα με­γάλο μέρος του πολεμικού της στόλου για ελλιμενισμό σης ναυ­τικές βάσεις της Ν.Α Μεσογείου, ιδιαίτερα στο Άκσαζ και στην Αλεξανδρέττα. Ήδη, ένας μεγάλος αριθμός από πλοία του τουρ­κικού Πολεμικού Ναυτικού, με­ταξύ των οποίων φρεγάτες και πυραυλάκατοι, πλέουν προς Νό­το, προκειμένου να ενωθούν με τις εκεί ναυτικές δυνάμεις. 

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΥ 

(Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΥΡΙΟ-15/10/2012)