Ώδινεν όρος και έτεκε μυν

■ Η απόφαση προμήθειας ανταλλακτικών για κινητήρες αεροσκαφών F-16 δεν μπορεί να κρύψει την απουσία αμυντικής πολιτικής.

Η απόφαση του ΚΥΣΕΑ την περασμένη εβδομάδα για την καθυστερημένη αγορά ανταλλακτικών για τα αεροσκάφη F-16 ΒΙοck 52+, προκειμένου να μην καθηλωθούν και αυτό από το 2015 και μετά, όπως ανεφέρθη στα «Επίκαιρα» της προηγούμενης εβδομάδας, μόνο με τη γνω­στή ρήση «ώδινεν όρος και έτεκε μυν» μπορεί να χαρακτηρισθεί....

Όπως θα θυμούνται οι ανα­γνώστες, η αντίληψη ή, μάλλον, η ελπίδα που εξέφραζε το προηγούμενο άρθρο ήταν πως μετά την αποφυγή, σε αυτό τουλάχιστον το στάδιο, της εξόδου της χώρας από το ευρώ, είχε έλθει ενδεχομένως η ώρα για να ασχοληθεί η κυβέρνηση με το εξίσου μείζον ζήτημα της Άμυνας της χώρας. Από την άλλη, είχε εκ­φρασθεί η ανησυχία ότι, εάν τελικώς αποδει­χθεί πως ο μοναδικός σκοπός της συγκλήσεως του ΚΥΣΕΑ ήταν η υλοποίηση της συγκεκριμένης προμήθειας και όχι μια ευρύτερη συζήτη­ση για τα τεράστια προβλήματα του τομέα της Άμυνας τότε σίγουρα θα υπήρχε πρόβλημα.

Τελικά, οι ανησυχίες μας επαληθεύθηκαν, γιατί το μόνο που έκανε το ΚΥΣΕΑ στη σύντο­μη συνεδρίαση του ήταν η τυπική -ουσιαστι­κά- έγκριση για την προώθηση μίας προμή­θειας ανταλλακτικών για 67 κινητήρες αερο­σκαφών F-16 ΒΙοck 52+, συνολικού κόστους 183,7 εκατ. ευρώ, κατανεμημένο σε βάθος πενταετίας μέσω του συστήματος FΜS. Λε­πτομέρειες για τους λόγους καθυστερήσεως της προμήθειας αυτής και του μείζονος προβλήματος της συμμετοχής της εγχώριας αμυ­ντικής βιομηχανίας στις εν γένει προμήθειες των ανταλλακτικών στις οποίες προβαίνουν οι Ένοπλες Δυνάμεις αναφέρονται σε άλλο άρθρο του παρόντος τεύχους.

Από την πλευρά μας, αυτό που επιδιώκε­ται να θιγεί εν συντομία εδώ είναι κάτι άλλο. Συγκεκριμένως η εν γένει παθογένεια που επικρατεί στο χώρο των αμυντικών προμη­θειών, η αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να διαχειρισθεί το θέμα της χρηματοδοτήσεως του τομέα της Άμυνας και κυρίως η παντελής έλλειψη αμυντικής πολιτικής και εν γένει επιλύσεως των έντονων προβλημάτων που αντι­μετωπίζει η χώρα από την κατακόρυφη άνοδο της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας. Ίσως η πλέον χαρακτηριστική ένδειξη, με ειρωνική ενδεχομένως διάσταση, είναι το γεγονός ότι, τη στιγμή που η Ελλάδα προβαίνει με τεράστια καθυστέρηση σε μια προμήθεια ανταλλακτικών -που θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για κάθε στράτευμα- αξίας 183,7 εκατ. ευρώ η Τουρκία ανακοινώνει την απόφασή της να αποκτήσει αεροπλανοφόρο συνολικού κό­στους 2,5 δισ. δολαρίων (!), καθώς επίσης και τη για μία ακόμη φορά αύξηση των αμυντικών της δαπανών, οι οποίες σε συνδυασμό με τις δικές μας οριζόντιες περικοπές θα τις καταστήσουν υπερτετραπλάσιες των δικών μας.

Το θέμα της χρηματοδοτήσεως του τομέα της Άμυνας το οποίο έχει τεθεί κατ΄ επανάλη­ψιν από τις στήλες των «Επικαίρων», δεν είναι βέβαια η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο αντιστοίχη­ση της με τις υπέρογκες αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας κάτι που, άλλωστε, ουδέποτε έγινε τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα πέντε χρόνια. Είναι η ανεπάρκεια της πολιτικής ηγε­σίας να τις διατηρήσει σ΄ ένα επίπεδο που θα εγγυάται τουλάχιστον την ύπαρξη ενός πυρή­να ισχύος με τον οποίο θα εξασφαλίζεται η στοιχειώδης αποτρεπτική ισχύς.

Τα αίτια της επικρατούσας καταστάσεως

Είναι πολλές οι αιτίες για την κατάσταση αυτή, που αρχίζουν από την παντελή έλλει­ψη παιδείας εθνικής ασφάλειας του συνόλου της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας την ανικανότητα της εκάστοτε ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ να καταστήσει κοινωνό την ανώτατη πολιτική ηγεσία των προβλημάτων του τομέα της και να προκαλέσει ευρεία συζήτηση για την Άμυνα και την Ασφάλεια της χώρας. Είναι ακόμη η κατασυκοφάντηση του τομέα της Άμυνας εκ των σκανδάλων -όχι των στρατιωτικών, αλλά των πολιτικών- και της επακολουθήσα­σας σκανδαλολογίας, με αποτέλεσμα η από το 2004 κι έπειτα αμυντική πολιτική, και ιδίως ο τομέας των εξοπλισμών, να αδρανοποιηθεί τελείως υπό τη σημαία της ηθικολογίας της διαφάνειας και των λοιπών γλαφυρών, με απο­τέλεσμα ουδείς υπουργός Άμυνας να θέλει να βάλει την υπογραφή του ακόμη και για την πλέον αναγκαία και ήσσονος σημασίας προ­μήθεια. Κυρίως δε, η διαχρονική στρέβλωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος ως εκ της επικυριαρχίας του υπουργείου Οικονομικών σε κάθε θέμα, που αφήνεται να καταρ­γήσει την όποια πολιτική υπάρχει στον τομέα αυτό, με περικοπές εκτός πάσης λογικής και με μόνο κριτήριο τη λογιστική αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας. Η κα­τάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα επιβλαβής όταν τη θέση του υπουργού Οικονομικών καταλαμβάνουν άτομα του επιπέδου Γ. Στουρνάρα, με προκρούστεια οικονομική λογική και νοοτροπίες -προφανώς εξ ιδεολογικών καταβολών-, για τα οποία θέματα όπως η Άμυνα και εν γένει η εθνική ασφάλεια είναι ανύπαρκτα.

Μέσα σ' ένα τέτοιο αλλοπρόσαλλο περιβάλλον μόνο απορίες δεν προκαλεί η ση­μερινή κατάσταση της Άμυνας της χώρας η οποία όχι μόνο είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του μέχρι πρόσφατα οριακού ε­πιπέδου ισοζυγίου ισχύος Ελλάδας Τουρ­κίας αλλά την καταργεί τελείως μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Είναι χαρακτη­ριστικό ότι παρά τις γνωστές περικοπές του αμυντικού προϋπολογισμού που έχουν ήδη προγραμματιστεί για την παραπάνω περίοδο, ουδεμία μέριμνα ή προβληματισμός υπάρχει για τόσο σοβαρά θέματα όπως η έναρξη από το 2015 των παραλαβών από την Τουρκία των 100 F-35 τεχνολογίας Stealth και της εντάξε­ως μέχρι τότε στο τουρκικό οπλοστάσιο δύο δορυφόρων παρατηρήσεως (ο πρώτος με διακριτική ικανότητα 2,5 μέτρων και ο δεύτε­ρος με ικανότητα περί των 0,80 μέτρων). Και το 2015 είναι μόλις δύο χρόνια μακριά. Στον ίδιο τομέα η Τουρκία θα διαθέτει μέχρι τότε πυραυλικά συστήματα εδάφους - εδάφους με βεληνεκή ικανά να πλήξουν κάθε σημείο της Ελλάδος -αλλά και πέραν αυτής- δικό της σύστημα GPS, που θα διακόψει την εξάρτησή της από το γνωστό αμερικανικό σύστημα, και πλήθος άλλων συστημάτων, τα οποία είναι εν γνώσει της στρατιωτικής ηγεσίας αν και σί­γουρα όχι και της πολιτικής ηγεσίας. Και αυτά είναι θέματα για τα οποία ο σημερινός ΥΕΘΑ μάλλον θα πρέπει να ενημερώσει το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, στο πλαίσιο αυτού που έχουμε κστ' επανάληψιν προτείνει, μιας ευρύτερης συζητήσεως δηλαδή γιο τη σημερινή κατάσταση της Άμυνας της χώρας. Η δήλωση του ΥΕΘΑ, Π. Παναγιωτόπουλου, μετά το πέρας του ΚΥΣΕΑ, ότι «ελήφθησαν οι σχετικές αποφάσεις να προχωρήσουμε», ότι «είναι δεδομένη η απόφαση του πρωθυπουρ­γού και της κυβέρνησης η χώρα από πλευράς εθνικής ασφαλείας και Άμυνας να παραμείνει πλήρως θωρακισμένη» και ιδίως το απόσπασμα ότι «είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον πρωθυπουργό και θέματα που αφορούν γενικότερα στις Ένοπλες Δυνάμεις» (ΣΣ: αυτό έγινε μέσα στα είκοσι με τριάντα λεπτά που διήρκεσε το ΚΥΣΕΑ, συμπεριλαμ­βανομένου του χρόνου για την έγκριση της προμήθειας των ανταλλακτικών), είναι σε τέ­τοια αντίθεση με την πραγματικότητα και τα οικονομικά δεδομένα της Άμυνας που μόνο θυμηδία προκαλούν.

Αυτό που είναι ακόμη χειρότερο είναι ότι με τις συνεχείς δηλώσεις περί επάρκειας του αμυντικού μηχανισμού της χώρας και τις διαρροές περί σχεδίων για επικείμενες προμήθειες και πληρωμή τους σε βάθος χρόνου κλπ., αντί να προβάλλονται οι προφανείς αδυναμίες και τα προβλήματα και να επιδιώκεται η θεραπεία τους δημιουργούνται ψευδείς εικόνες και εντυπώσεις που καθυστερούν έτι περαιτέρω την επίλυση τους. Γιατί, ως γνωστόν, το πρώ­το βήμα για την επίλυση ενός προβλήματος είναι να γίνει αποδεκτό ότι υπάρχει.

Αυτό που είναι εξίσου λυπηρό είναι το γεγο­νός ότι τη στιγμή αυτή εκκρεμεί ένα πλήθος ζητημάτων, για άλλα εκ των οποίων χρειά­ζεται μόνο μία υπογραφή, για άλλα ένα Συμ­βούλιο Άμυνας (ΣΑΜ), που δεν απαιτεί παρά την παρουσία του ΥΕΘΑ και των δύο υφυ­πουργών μαζί με τους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων, και για άλλα μία τυπική έγκρι­ση, όπως της νέας Δομής Δυνάμεων ή της αναθεωρημένης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας, όλα εκ των οποίων περιέργως δεν απαιτούν χρήματα και παρ' όλα αυτά καθυστερούν κατά τρόπο που προκαλεί εντύπωση.

Επανερχόμενοι στο θέμα της προμήθειας των ανταλλακτικών, με το οποίο ξεκινήσαμε, είναι τελείως ακατανόητη για μας η έγκρισή της αρκετούς μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβερνήσεως ιδίως όταν στην ουσία πρόκειται για μια καθαρό τυπική έγκριση, η οποία συχνάκις στο παρελθόν αντιμετωπιζόταν με τη γνωστή μέθοδο της διά περιφοράς συλλογής των υπογράφων των μελών που απαρτίζουν το ΚΥΣΕΑ.

Συμπέρασμα: Όποιος θέλει να κάνει κάτι, ακόμη κι αυτά τα λίγα που μπορούν να γίνουν υπό τις παρούσες συνθήκες το κάνει. Όποιος όχι, μιλάει συνεχώς γι' αυτό, με άλλο λόγια… κοσκινίζει και αφήνει το πρόβλημα για τους επό­μενους. Και οι συνεχείς αναβολές στη λήψη αποφάσεων και ενεργειών σε μια περίοδο που ο χρόνος λειτουργεί όλο και περισσότερο εις βάρος μας οδηγούν σε αυτό που είναι συχνά η αιτία κάθε μάχης που χάνεται, «πολύ λίγα, πολύ αργά» (εκ του γνωστού «too little, too late»).

Μεγάλο, όμως το θέμα και θα επανέλθου­με…

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΗΛΙΑΔΗ

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ,10-17/1/2013)