Στο μυαλό του Αντώνη Σαμαρά.

■ Τι λέει σε κατ' ιδίαν συζητήσεις για τους υπουργούς, την οικονομία, τις αποκρατικοποιήσεις και τον Τσίπρα. 

Ο συνομιλητής του τον είδε συνο­φρυωμένο. Φαινόταν αρκετό προ­βληματισμένος Μόνο μία φορά «έσπασε» για ένα χαμόγελο διάρκειας μόλις τριών δευτερολέπτων! Το άγχος τον κυρίευε. Έδινε την αίσθηση ότι ο χρόνος δεν του φτά­νει. Στο γραφείο του ήταν δεκάδες χαρτιά και πολλά σημειώματα. Μια ακαταστασία που έδειχνε ότι επικρατεί ένα «χάος» που πρέπει να αντιμετωπίσει. Ο εκνευρισμός μερικές στιγμές εκπέμπεται. Σε άλλα σημεία «παντρεύεται» ο απότομος χαρακτήρας με μια γλυκύτητα.... 

Στις περισσότερες συζητήσεις του το «αν» κυριαρχεί ειδικά για την κατάσταση της οικονομίας. Ο Αντώνης Σαμαράς στις αυθόρμητες συζητήσεις που κάνει με πρό­σωπα που συναντά, είτε στο γραφείο του στο Μέγαρο Μαξίμου είτε στο πατρικό του, στην οδό Μουρούζη, δίνει την πραγματική εικόνα. Σε αυτές τις προσωπικές εξομολογήσεις ο πρωθυπουργός μιλά με τη γλώσσα της αλήθειας, που πολλές φορές δεν απο­τυπώνεται στο δημόσιο λόγο και στις συνε­ντεύξεις του. «άλλος Σαμαράς’ αποκα­λύπτεται σε αυτές τις ιδιωτικές συνομιλίες, που αποτελούν έναν πιο ασφαλή οδηγό για το πού οδηγεί το κυβερνητικό καράβι. 

Ο εκάστοτε συνομιλητής ανάλογα με το χρόνο που έχει στη διάθεσή του, μπορεί να καταλάβει πολλά για τον τρόπο που εργάζε­ται και το πώς χειρίζεται τα θέματα. 0 συζητητής του δεν δυσκολεύεται να κατανοήσει ότι είναι αρκετά ταλαιπωρημένος και κουρα­σμένος ενώ είναι εμφανής η δυσκολία στην περιφερειακή όραση του δεξιού οφθαλμού μετά την περιπέτεια της αποκόλλησης που επηρεάζει τη διάθεσή του. Οι ατελείωτες συνεχείς συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου φτάνουν σε σημείο να εξαντλούν τις φυσι­κές του δυνάμεις. Δίνει την αίσθηση ενός πρωθυπουργού που η διαρκής ένταση του δημιουργεί μεν πολλαπλό άγχος και κούραση, αλλά ταυτόχρονα τον αναζωογονεί. 

Μερικοί υπουργοί τον εξοργίζουν 

Έχει άποψη για το πάντα και κυρίως επι­κρατεί ο… συγκεντρωτισμός αφού καλείται πολλές φορές να κάνει πράξεις που έπρεπε να είχαν κάνει οι υπουργοί του. Αρκετούς απ' αυτούς τους θεωρεί «λίγους» και μη αποδοτι­κούς αλλά δεν προχωρεί σε ονοματολογία. 

«Σκοτεινιάζει» όταν η συζήτηση φτά­νει στους υπουργούς. Θέλει και ο ίδιος να ακούσει την άποψη του συνομιλητή του. Επιζητά τη δεύτερη και τρίτη άποψη, ειδικά εάν είναι ανόθευτη. Για αρκετούς είναι έντο­να δυσαρεστημένος και όταν τον ρωτά κα­νείς πότε θα κάνει ανασχηματισμό, απαντά ότι αυτός έπρεπε να είχε γίνει ήδη, όχι χθες αλλά προχθές. Έχει πλήρη επίγνωση των ικανοτήτων και της αποτελεσματικότητας όλων των μελών του Υπουργικού Συμβου­λίου και έχει αποφασίσει ουσιαστικά ποιοι θα βρεθούν εκτός. Εξάλλου, εδώ και καιρό έχει ακτινογραφήσει τις κυβερνητικές αδυναμίες και έχει εντοπίσει προβληματικά ση­μεία που χρήζουν παρεμβάσεων. 

Το άγχος για την οικονομία 

Η βασική του αγωνία είναι τι θα γίνει με την οικονομία. Παρά το θετικά μηνύματα που εκπέμπει μέσω των δηλώσεων και των συνεντεύξεων του, η πραγματικότητα είναι σκληρή και το κατανοεί πλήρως .Δεν είναι τυχαίο πως όταν του τίθεται το θέμα της μικροοικονομίας της οικονομίας των νοικοκυριών, προβληματίζεται και δείχνει να το καταλαβαίνει πλήρως. Δεν εμφανίζεται ως ένας πρωθυπουργός που δεν ξέρει την κατάσταση. Δείχνει όμως στο συνομιλη­τή του ότι τα πάντα εξαρτώνται από τον υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα τον οποίο, όπως λέει, προσπαθεί να πείσει για την ανάγκη να ξεφύγει η κυβέρνηση από τους μακροοικονομικούς στόχους και να προσεγγίσει και τη μικροοικονομία. Ο ίδιος ανεξάρτητα από τα θετικά μηνύματα που εκπέμπονται από τις ομιλίες του, εμφανίζεται στις ιδιωτικές του συζητήσεις πολύ προβληματισμένος και αφήνει την αίσθηση ότι δεν είναι αρκετά σίγουρος για την επιτυ­χία του οικονομικού προγράμματος. Πάντα θέτει το «εάν» στις θεωρητικές συζητήσεις για την επόμενη ημέρα σε συνδυασμό με την οικονομία. Εξάλλου, εάν η κατάσταση δεν βελτιωθεί, γνωρίζει πολύ καλά ότι ο πέλεκυς από την κοινωνία θα πέσει βαρύς. 

Φοβάται κοινωνική έκρηξη 

Ο φόβος ενδεχόμενης κοινωνικής έκρηξης τον τρομάζει, διότι καταλαβαίνει ότι η κατά­σταση έχει φτάσει στα όριά της και οι πολίτες δεν αντέχουν άλλο. Η πιθανή έκρηξη της κοι­νωνίας που δεν έχει να πληρώσει χαράτσια φόρους και δεν μπορεί να αντεπεξέλθει ακό­μα και σε βασικές βιοποριστικές ανάγκες τού δημιουργεί πρόσθετο άγχος. Πώς απαντά; Με το μονότονο ότι πρέπει να κάνουν υπομονή και διευκρινίζει πως ο ίδιος είχε προειδοποι­ήσει ότι το 2013 θα είναι μια πραγματικά δύσκολη χρονιά. Το μόνο που λέει είναι ότι τόσα πολλά χαράτσια υπάρχουν μόνο για το τρέ­χον έτος και μετά θα αρχίσει να ομαλοποιείται η κατάσταση. Κι εδώ υπεισέρχεται και πάλι ο παράγοντας «εάν», δηλαδή εάν βελτιωθούν τα πράγματα. Η κοινωνική έκρηξη που είναι προ των πυλών τον προβληματίζει, αλλά ξορ­κίζει τις αντιδράσεις του κόσμου, διότι κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί. «Δεν ζω σε άλλη χώρα», είπε προ ημερών και επισήμανε στο συνομιλητή του ότι αντιλαμβάνεται πλήρως πως κινείται σε ναρκοπέδιο. 

«Σε μια κλωστή όλα» 

Μπορεί να τονίζει δημόσια ότι η κατάστα­ση βελτιώνεται και έχει αρχίσει να επανέρχε­ται η εμπιστοσύνη προς την ελληνική οικονομία αλλά θεωρεί πως όλα κρέμονται από μια κλωστή. Εάν δεν υπάρξουν άμεσα αποτελέσματα στον τομέα των ιδιωτικοποιή­σεων, στο πρόγραμμα κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων και δεν αλλάξει η ψυ­χολογία με ουσιαστικές κινήσεις ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία, δεν μπο­ρεί όπως και ίδιος παραδέχεται, να ελπίζει σε κάτι καλύτερο. Εξάλλου, όπως σημειώνει συχνά, από την επιτυχία του οικονομικού προγράμματος θα εξαρτηθούν όλα. 

Για το λάθος στο δημοσιονομικό πολλα­πλασιαστή, το οποίο παραδέχτηκε και το ΔΝΤ, δεν κάνει επί της ουσίας συζήτηση. Κατανοεί κανείς παρά τα όσα έχει πει δημό­σια, ότι έχουν αλλάξει οι όροι του οικονομι­κού προγράμματος, πως δεν υπάρχουν στο σχεδιασμό του ουσιαστικές κινήσεις για να επενδύσει επί του λάθους του ΔΝΤ σχετικά με τον υπολογισμό της ύφεσης που βύθισε τη χώρα. Δεν πιστεύει ότι θα μπορέσει να κερδίσει πολλά, καθώς μιλά για τις αντιθέ­σεις και τις διαφορετικές εκτιμήσεις που υπάρχουν μεταξύ των χειριστών του ελληνικού προβλήματος, ενώ κάνει λόγο και για τις λεπτές ισορροπίες μεταξύ τους. 

«Δεν είμαι στο γερμανικό άρμα» 

Απορρίπτει μετά βδελυγμίας το όσα λέγο­νται και γράφονται κατά καιρούς ότι είναι δεμένος με το άρμα των Γερμανών, και εξορ­γίζεται με τη συζήτηση πως αποτελεί πιόνι στα χέρια της Άνγκελα Μέρκελ. Λέει, μάλιστα ότι η χώρα κινείται με βάση το εθνικό συμφέρον και, όταν πρόσφατα ένας συνομιλητής του επέμεινε έντονα, συνδυάζοντας και το θέμα της ΑΟΖ με τις σχεδιαζόμενες αποκρατικοποιήσεις των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, εξοργίστηκε. «Εγώ είμαι με τη χώρα. Όποιος δώσει τα περισσότερα θα πάρει αυτό που ζητάει», φέρεται να είπε, προβάλλοντας το δόγμα ότι οι αποκρατικοποιήσεις θα γίνουν με βάση ποια πρόταση είναι συμφέρουσα για την ελληνική οικονομία. Κατανοεί ότι αυτή την περίοδο ασκούνται στον ίδιο και στην κυβέρνηση του αρκετές πιέσεις από πολλές πλευρές και με διαφορετικούς σκο­πούς και επιδιώξεις. Επικαλείται τη γεωπο­λιτική θέση της Ελλάδος για να τονίσει ότι σκοπός του είναι να αξιοποιήσει στο μέγι­στο βαθμό το συγκεκριμένο πλεονέκτημα. 

Με το βλέμμα στο 2014 

Εκλογές δεν σχεδιάζει, παρά τα όσα κυ­κλοφορούν, και ειδικά όσο επίκειται η εκλογική αναμέτρηση στη Γερμανία το προσεχές φθινόπωρο δεν υπάρχει τέτοια επιλογή στο σχεδιασμό, αν και έχουν γίνει σχετικές εισηγήσεις και συζητήσεις για την περίπτωση που τα πράγματα κοινωνικά φτάσουν στο μη περαιτέρω. Για μετά υπάρ­χουν διάφορες συζητήσεις στο επιτελείο του, αλλά και ο ίδιος βλέπει με μεγαλύτερες πιθανότητες το σενάριο για κάλπες το 2014, μαζί με τις ευρωεκλογές. Εξάλλου, πολλές κάλπες σημαίνει και εκτόνωση, όπως λέει, αν και δεν ανοίγεται πολύ για το συγκε­κριμένο θέμα, διότι ξέρει ότι όλα μπορούν να ανατραπούν ανά πάσα στιγμή. Το θέμα για τον ίδιο είναι να προχωρήσει η πολιτι­κή του και να διασφαλιστεί η ενότητα της κυβέρνησης Γι' αυτό και δίνει χώρο στους Ευάγγελο Βενιζέλο και Φώτη Κουβέλη, ενώ, όπως λέει σε συνομιλητές του, σε ορισμέ­να θέματα όπως π.χ. στο δόγμα «νόμος και τάξη», δεν δέχεται διαφορετικές εισηγήσεις και θα κάνει αυτό που νομίζει ότι πρέπει να γίνει. Άρα έχει γίνει μια άτυπη «μοιρασιά» ρόλων στο πολιτικό παιχνίδι, για να είναι και το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ ευχαριστημένοι. 

Τον εξοργίζει ο Τσίπρας 

Όσο εκτιμούσε στο παρελθόν τον Αλέ­ξη Τσίπρα τόσο τον εξοργίζει τώρα με τις κινήσεις του. Οι εποχές που ήταν στο ίδιο αντιμνημονιακό μέτωπο μπήκαν στο χρο­νοντούλαπο της Ιστορίας και τώρα είναι ο βασικός του αντίπαλος. Θεωρεί ότι κάνει πολλά λάθη και οι απόψεις που εκφράζει ιδιωτικώς δεν διαφέρουν απ' όσα είπε και δημόσια προ ημερών, με πιο χαρακτηριστι­κή τη φράση ότι έχει γεράσει πολύ γρήγορα, αν και νέος. Κατά βάθος τον υπολογίζει ως αντίπαλο, αλλά ο εγωισμός υπερτερεί και δεν θέλει να φανεί άτι τον φοβάται, γι' αυτό και επιμένει ότι σύντομα θα «πνιγεί» πολιτικά από τις αντιφάσεις του. Θεωρεί ότι θα απο­δυναμώσει πλήρως τόσο τον ίδιο όσο και τη ρητορική του, εάν η οικονομία πάει καλά, μια εξέλιξη που θα επιδράσει καταλυτικά και στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Εξάλ­λου, από την επιβίωση της Ελλάδας θα καθοριστεί και το μέλλον του ίδιου του Αντώνη Σαμαρά και, κυρίως εάν θα γίνει αυτό που ενδόμυχα πιστεύει, ένας νέος εθνάρχης που θα βγάλει μια χώρα οπό τις στάχτες της. 

Παράτολμες σκέψεις σχεδόν ουτοπικές όπως και υπερβολικά αισιόδοξες είναι και οι συζητήσεις του για το νέο ευρωπαϊκό κόμμα που θα στεγάσει όλους τους φιλο-ευρωπαϊστές καταργώντας στην πράξη ό,τι ισχύει παγκοσμίως, το διαχωρισμό με βάση ιδεολογίες, για παράδειγμα Δεξιά, Κέντρο, Αριστερά. 

ΤΟΥ ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΙΣΤΗ

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-22/2-27/2/2013)