Ο παράλογος πόλεμος που ξεπέρασε και το «Λιωμένο Μολύβι»

✓ Μια Παλαιστίνια κλαίει μπροστά στα ερείπια της Γάζας.

✓ Η αποτίμηση-σοκ της σύγκρουσης στη Γάζα και η σύγκριση με τις φονικές μάχες του 2008. Πώς η Χαμάς (ενώ ήξερε ότι θα ακολουθήσει καταστροφή) «χτύπησε» πρώτη για να αποκομίσει διπλωματικά οφέλη. 

Από τον Μάνο Ηλιάδη 

Ο πόλεμος στη Γάζα, εκτός από τα τραγικά για τους Παλαιστινίους αποτε­λέσματα, αποτελεί ένα φαινόμενο χωρίς προηγούμενο στην ιστορία των πολεμικών συγκρούσεων. Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 11 Ιουνίου, με την εκτόξευση ρουκετών από τη Χαμάς στο Ισραήλ, και τελείωσε με μια άνευ προηγουμένου καταστροφή της Λωρίδας της Γάζας από την -για ακόμη μία φορά υπέρμετρη- αντίδραση της ισραηλινής πλευράς που ακολούθησε έναν περί­που μήνα μετά. 

Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Σύμφωνα με δήλωση της ισραηλινής πρεσβείας στο Λονδίνο την... περασμένη εβδομάδα, «όλα τα γνωστά τούνελ 32 συνολικά, καταστράφηκαν. [...] Οι αμυντικές δυνάμεις του (σ.σ.: του Ισραήλ) έπληξαν 4.700 στόχους των Τρομοκρατών" στη Γά­ζα, συμπεριλαμβανομένων 1.678 θέσεων εκτόξευσης ρουκετών, 191 εγκαταστάσεις όπλων, 977 σταθμούς διοικήσεως, και εξολό­θρευσαν 750 μαχητές των "τρο­μοκρατών"». 

Σύμφωνα με εκθέσεις του ΟΗΕ, στη Γάζα έχασαν τη ζωή τους 1.890 άτομα, όπερ σημαίνει ότι, εάν τα παραπάνω «ισραηλι­νά» στοιχεία είναι σωστά («750 μαχητές των τρομοκρατών σκοτώθηκαν»), τότε έχασαν τη ζωή τους 1.140 άμαχοι. 

414 παιδιά νεκρά 

Τα ίδια στοιχεία του ΟΗΕ ανα­φέρουν ότι σκοτώθηκαν 414 παιδιά και 87 άνδρες και γυναίκες ηλικίας άνω των 65 ετών. Μερικές ημέρες αργότερα, το παλαι­στινιακό υπουργείο Υγείας ανα­κοίνωσε ότι οι νεκροί στη Γά­ζα ήταν 1.951 και οι τραυματίες 10.193! Άλλες πηγές αναφέρουν ότι οι Ισραηλινοί κατέστρεψαν 175 από τις πλέον οργανωμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις («Ν.Υ. Times»), ενώ ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Μ. Ανα­τολή Robert Spencer ανέφερε στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στις 18/8/2014, ότι από τη διάρκειας ενός μηνός επιχείρηση των Ισρα­ηλινών η Λωρίδα της Γάζας υπέ­στη μια άνευ προηγουμένου κα­ταστροφή. 

Κατά τον ίδιο, ο αριθμός των οικιών και των πολυκατοικιών που καταστράφηκαν η υπέ­στησαν σοβαρές ζημιές ανήλθε στις 16.800! Σε αντιδιαστολή με τις απώλειες αυτές, οι απώλειες των Ισραηλινών ήταν 65 νεκροί στρατιώτες και πάνω από 400 τραυματίες, ενώ οι υλικές ζημιές που υπέστησαν οικίες στο Ισρα­ήλ ήταν σχεδόν ανύπαρκτες. 

Συγκριτικά με την επιχεί­ρηση «Λιωμένο Μολυβί» «Cast Lead» του 2008, όπου οι Παλαι­στίνιοι μέτρησαν πάνω από 1.000 νεκρούς, η επιχείρηση του 2014 προκάλεσε τριπλάσιες ζημιές σε οικίες και γενικώς σε κτίρια και υποδομές Παλαιστινίων. Στον πόλεμο του 2008, οι Ισραηλινοί χρησιμοποίησαν συνολικά 7.000 πυρομαχικά κάθε είδους (από ξηράς, αέρος κ.λ.π.), ενώ στη φε­τινή επιχείρηση 34.000. 

Είναι αξιοσημείωτο ότι μετά τον πόλεμο του 2008 οι Ισραη­λινοί (όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμα της «κυρια­κάτικης δημοκρατίας») επέφε­ραν σημαντικές μεταβολές στην οργάνωση δυνάμεων, στις τακτικές και κυρίως στην εκπαίδευση σε αυτό ακριβώς το είδος πολέ­μου. Όμως, ενώ στον πόλεμο του 2008 έχασαν μόλις εννέα στρα­τιώτες (και άλλους τέσσερις από φίλια πυρά), σε αυτόν του 2014 είχαν επταπλάσιες απώλειες σε νεκρούς (65) και πολλαπλάσιες σε τραυματίες (άνω των 400). 

Η πρόκληση ενός ακόμη πο­λέμου από τη Χαμάς, ο οποίος κατέληξε για ακόμη μία φορά στην -βέβαιη εκ των προτέρων- ουσιαστική καταστροφή της Λωρίδας της Γάζας, έρχεται σε αντί­θεση με τη γενική παραδοχή ότι καμία πλευρά δεν εξαπολύει πό­λεμο αν δεν υπολογίσει ότι από αυτόν θα έχει ορισμένα οφέλη. 

Ιστορικά, άλλωστε, το Ισρα­ήλ επικράτησε στρατιωτικά σε όλους τους πολέμους με τους Άραβες (1948, 1967 και 1973), κά­τι που συνέβη και σε όλες τις συγκρούσεις του με τη Χαμάς, και συγκεκριμένα σε αυτές του 2006, του 2008, του 2012 και του 2014. Στην ουσία, δηλαδή στον στρατι­ωτικό τομέα οι συγκρούσεις με­ταξύ Ισραήλ και Αράβων (ιστο­ρικά) είχαν σχεδόν πάντα προ­βλέψιμο αποτέλεσμα, ωστόσο η Χαμάς επιμένει να επιδιώκει τη σύγκρουση με το Ισραήλ ανά τα­κτά διαστήματα. 

Ψυχολογική πίεση 

Η αντίφαση αυτή δεν είναι τό­σο παράλογη όσο ακούγεται. Σε όλες τις παραπάνω συγκρού­σεις που προκάλεσε (2006,2008, 2012 και 2014), η ηγεσία της Χαμάς ήταν βέβαιη ότι θα χάσει τον πόλεμο σε στρατιωτικό επίπεδο, αλλά και ότι θα είχε κέρδη στον πολιτικό τομέα. 

Το Ισραήλ, από την άλλη, ενώ ήταν βέβαιο ότι θα κερδίσει στον στρατιωτικό τομέα, ήταν απρόθυμο, τουλάχιστον σε αυ­τόν τον πόλεμο, να διεξαγάγει έναν ακόμη, υπό τον φόβο των δυσμενών επιπτώσεων στον πο­λιτικό τομέα (δυσμενείς κριτικές και καταδίκες στον διεθνή Τύ­πο, αποφάσεις του ΟΗΕ, οικονομικές κυρώσεις, αποκλεισμός από διάφορα fora κ.λ.π.), κάτι που αποδείχθηκε και με την κα­θυστερημένη εισβολή στη Γάζα (σ.σ.: με έναρξη των εκτοξεύσε­ων ρουκετών στις 11 Ιουνίου και περιορισμένη μέχρι τότε αντί­δραση, το Ισραήλ πραγματοποί­ησε την εισβολή στη Γάζα στίς 8 Ιουλίου). 

Τα κρυφά τούνελ υπάρχουν ακόμα 

Σε αμφότερους τους πολέμους τα κοινά στοιχεία ήταν η ουσιαστι­κή καταστροφή της Γάζας και η διατήρηση του στρατιωτικού μηχα­νισμού των μαχητών της Χαμάς, και κυρίως του δυναμικού τους σε ρουκέτες (σ.σ.: ισραηλινές πηγές υπολογίζουν ότι η Χαμάς διαθέ­τει ακόμη 3.000 ρουκέτες, με την οργάνωση να ισχυρίζεται ότι δεν χρησιμοποίησε παρά μόνο το 10% των ρουκετών του οπλοστασί­ου της), ενώ θεωρείται βέβαιο ότι αρκετά από τα τούνελ της γλίτω­σαν την καταστροφή. 

Τα εσωτερικά προβλήματα των Παλαιστινίων και ο έλεγχος της κοινής γνώμης 

ΤΑ ΚΕΡΔΗ για τη Χαμάς από αυτή την τα­κτική από το 2006 μέχρι σήμερα, δεν ήταν λίγα: η αποκατάσταση της φήμης της, η καθιέρωσή της στον αραβικό πληθυσμό ως γνήσιας και άκαμπτης αντιστασιακής δυ­νάμεως, η επίτευξη σχέσεων αλληλεγγύης στο εσωτερικό της Γάζας, η πρόκληση εντά­σεων μεταξύ των Αράβων που ζουν στο Ισ­ραήλ και του ισραηλινού πληθυσμού της χώρας, η ενθάρρυνση των Παλαιστινίων και των μουσουλμάνων σε άλλες χώρες να προβούν σε βομβιστικές επιθέσεις αυτο­κτονίας, τα προβλήματα που προκάλεσε σε Άραβες ηγέτες οι οποίοι δεν ακολουθούν το ριζοσπαστικό Ισλάμ, η υιοθέτηση από τα Ηνωμένα Έθνη καταδικαστικών αποφάσεων για το Ισραήλ, η ενεργοποίηση της Ευρώπης προς την κατεύθυνση σκληρότερων κυρώσεων εις βάρος του Ισραήλ, η υπονό­μευση του κύρους του Ισραήλ στη διεθνή κοινή γνώμη, η εξασφάλιση ακόμη μεγαλύ­τερης βοήθειας από το Ιράν, η «ευαισθητο­ποίηση» της διεθνούς Αριστεράς που προέ­βη σε οξύτατη κριτική για το κράτος του Ισ­ραήλ κ.ά. 

Σε τέτοιες «στρατηγικές» το στοιχείο του ψυχολογικού πολέμου είναι ιδιαίτερα έντονο, με κεντρική επιδίωξη την προσέλ­κυση της συμπάθειας κυρίως της διεθνούς Αριστεράς, μέσω της εμφάνισης αυτού που την επιδιώκει ως κατατρεγμένου και θύματος (σ.σ.: όχι ότι στην προκειμένη περίπτω­ση ο πληθυσμός της Γάζας δεν είναι θύμα). Το παράδοξο εδώ είναι ότι στο παρελθόν οι εμπλεκόμενοι σε μια σύρραξη επεδίωκαν πάντα να εμφανίζονται ως ισχυροί και ακα­τάβλητοι, ενώ τώρα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: Όσο πιο «κακομοίρης», δηλαδή τόσο το καλύτερο... 

Η τεχνική εδώ έγκειται στη δημιουρ­γία ενός πειστικού συναισθηματικού αφηγήματος, που έχει την προσυπογραφή επι­φανών προσωπικοτήτων, στην επίκληση του συναισθήματος και της συνείδησης, στη δημιουργία αποδεικτικών (με ή χωρίς εισα­γωγικά) στοιχείων μέσω φωτογραφιών και βίντεο (υπάρχουν παραδείγματα «πειραγ­μένων» φωτογραφιών και χρήση φωτογρα­φιών από άλλα περιστατικά) και στην εντα­τική εκμετάλλευση τους μέσω της διάχυσης τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 

Μεταφορικά, δηλαδή θα μπορούσε να πει κανείς ότι στη νέα εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της κυριαρχίας του διαδικτύου στην ενημέρωση, στη δια­μόρφωση της διεθνούς κοινής γνώμης και τη δημιουργία εντυπώσεων, έχουμε μια μετακίνηση του «κέντρου βαρύτητας», που λέμε στον πόλεμο, από τον στρατιωτικό το­μέα σε αυτόν του επηρεασμού της διεθνούς κοινής γνώμης. 

Με βάση τα παραπάνω, ποια είναι η πρόβλεψη για το μέλλον; Μία από τα ίδια, σε δυο τρία χρόνια.. 

(ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-24/08/2014)