Το δημοψήφισμα ως «κολυμβήθρα του Σιλωάμ»

Του ΠΕΤΡΟΥ ΤΡΟΥΠΙΩΤΗ 

ptroupiotis@yahoo.gr 

Φαίνεται ότι το δημοψήφισμα τείνει να γίνει κάτι σαν ένα εί­δος φετίχ στη χώρα μας. Εκεί που ήταν ένα ζήτημα που μάλλον δεν απασχολούσε κανέναν ή σε σπάνιες περιπτώσεις κά­ποιες μικρές τοπικές κοι­νωνίες που εξέταζαν την περίπτωση δημοψηφίσμα­τος για καθαρά τοπικά θέ­ματα, τώρα κοντεύει να γί­νει "κομβικό σημείο" της πο­λιτικής ζωής της χώρας. 

Το δημοψήφισμα είναι ένα χαρτί που φέρνουν στο προσκήνιο πολιτικοί και κόμματα, όταν είναι σαφές ότι... βρίσκονται σε αδύναμη θέση και προ­σπαθούν επί της ουσίας να μεταθέ­σουν τις ευθύνες τους στις πλάτες άλ­λων. Εν προκειμένω στις πλάτες των πολιτών. 

Αυτό προσπάθησε να κάνει ο Γιώργος Παπανδρέου, όταν, με τις δικές του κινήσεις και παραλήψεις, η χώρα βρέθηκε σε αδιέξοδο και κινδύ­νευε να βρεθεί εκτός ευρωπαϊκού γί­γνεσθαι, με τραγικά αποτελέσματα για την ελληνική κοινωνία. 

Ανέσυρε το χαρτί του δημοψηφί­σματος, το οποίο μάλιστα ακούγεται και πολύ δημοκρατικό, μια και, όπως λένε οι κάθε είδους υποστη­ρικτές αυτών των κινήσεων, είναι η πλήρης λαϊκή έκφραση. 

Βέβαια, το χαρτί αυτό του κ. Πα­πανδρέου, αντί να τον σώσει και να τον βγάλει νικητή, όπως υπολόγιζε, τελικά το μόνο που έκανε ήταν κυριολεκτικά να τον κάψει και να τον βγάλει έξω από το παιχνίδι. Τώρα, το ίδιο χαρτί, και μά­λιστα σε παρόμοιες συνθήκες, φαίνεται να απειλεί (ή να εξετάζει, άγνωστο α­κόμα) να ρίξει στο τραπέζι και η σημερι­νή κυβέρνηση. 

Το δημοψήφισμα ανα­φέρθηκε ως μια επιλογή πριν από έναν περίπου μή­να, αλλά τότε μπήκε πολύ γρήγορα στο συρτάρι. 

Τώρα, μπροστά στα νέα αδιέξοδα της διαπραγμά­τευσης και την αδυναμία της κυβέρνησης να κάνει τις κι­νήσεις που απαιτούνται για να ξεφύγουμε από τη γωνία στην οποία βρισκόμαστε, το χαρτί αυτό αρχίζει και πάλι να εμφανίζεται. 

Διαρροές από κυβερνητικά στε­λέχη, εδώ και μέρες το αναφέρουν ως μία επιλογή. Χθες, ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης, το ανέφερε επισήμως ως πιθανότητα, μια και, όπως είπε, για μεγάλες επιλογές θα πρέπει να απο­φασίζει ο λαός. 

Και το ότι το είπε ο υπουργός Επι­κρατείας έχει μια ιδιαίτερη σημασία, γιατί ο κ. Φλαμπουράρης, όπως και ο Πάνος Καμμένος σε άλλες περιπτώ­σεις, λειτουργούν ως ένα είδος... προ­πομπού. 

Λένε ως δικές τους σκέψεις και α­πόψεις κάποια πράγματα που η κυ­βέρνηση ή έχει αποφασίσει να προω­θήσει ή σκέφτεται πολύ σοβαρά και θέλει να δει ποιες μπορεί να είναι οι α­ντιδράσεις σε μια τέτοια απόφαση. 

Το δημοψήφισμα όμως, εκτός όλων των άλλων προβλημάτων, τώρα έχει και ένα ακόμα. Δεν έχει συγκεκρι­μένο αντικείμενο. 

Γιατί για να ρωτήσεις κάτι τον λαό θα πρέπει να έχεις ένα συγκεκρι­μένο θέμα. Δηλαδή ή θα πρέπει να υπάρχει μια συγκεκριμένη συμφωνία ή έστω ένα σχέδιο συμφωνίας ή μια κατεύθυνση, ή θα πρέπει να θέσεις το ε­ρώτημα "θέλετε να προχωρήσουμε σε συμφωνία που θα σημαίνει συγκεκριμέ­να μέτρα ή να πάμε σε σύγκρουση;". Μόνο που στη μεν πρώτη περίπτωση δεν έχεις φτάσει πουθενά ώστε να ρω­τάς κάτι, ενώ στη δεύτερη θα πρέπει να εξηγήσεις τι θα σημαίνει πρακτικά η σύγκρουση. Και αυτό δεν είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση το θέλει, το γνωρίζει επακριβώς η ίδια ή και μπορεί να γίνεται σαφώς κατανοητό από τον μέσο πολί­τη. 

Έτσι, ένα δημοψήφισμα δεν αποτε­λεί παρά μόνον κουβέντες του αέρα. 

Η μόνη περίπτωση στην οποία θα μπορούσε η κυβέρνηση να προχωρήσει σε ένα δημοψήφισμα και να ελπίζει να έχει πολιτικό κέρδος, θα ήταν να κάνει συμφωνία με την Ε.Ε., με τους όρους που οι Ευρωπαίοι θέτουν, και να θέσει το θέμα στον λαό. Μόνο που εδώ η λο­γική θα είναι ή συμφωνείτε με τα μέτρα (δηλαδή συμφωνείτε περίπου με όσα ως σήμερα καταγγέλλουμε) ή πάμε στα βράχια (όπου κι εδώ θα πρέπει να γίνει σαφές στους πολίτες τι σημαίνει). 

Όμως και σε αυτή την περίπτωση, το δημοψήφισμα θα λειτουργούσε α­πλώς ως "κολυμβήθρα του Σιλωάμ" για την κυβέρνηση. Θα μπορούσε να λέει πως "δεν αποφάσισα εγώ τα μέτρα, αλλά εσείς με την ψήφο σας" 

(ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ-16/04/2015)