ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ ΣΕ ΕΝΑ ΡΕΥΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ* 

Στο προηγούμενο άρθρο του στα «Επίκαιρα» ο γράφων είχε αναφερθεί στις δυνατότητες ενίσχυσης των γεωστρατηγικών σχέσεων της Ελλάδας με μια σειρά από κοντινές και μακρινές χώρες του διεθνούς συστήματος που θεωρούνται όμως ασήμαντες. Ορισμένες από αυτές είναι η Σερβία, η Βουλγαρία, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Ινδονησία, το Βιετνάμ και η Βραζιλία. Πολλές φορές, παρόμοιες απόψεις αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό έως απόλυτη περιφρόνηση, ενώ ακόμη και οι πιο καλοπροαίρετες κριτικές υποστηρίζουν ότι όλα αυτά είναι γενικότητες και ευχολόγια. Στο παρόν κείμενο, λοιπόν, θα αναφερθούμε σε μια σειρά από συγκεκριμένα, «ταπεινά» πλην απτά σχέδια συνεργασίας με ορισμένες από τις χώρες αυτές στον στρατιωτικό τομέα. 

Η μικρή Σερβία, για παράδειγμα, διατη­ρεί μια ισχυρή πολεμική βιομηχανία, την οποία διαρκώς βελτιώνει... Ένα αξιοσημείωτο προϊόν της σερβικής αμυντικής βιομηχανίας είναι το κατευθυνόμενο με οπτική ίνα βλήμα ALAS-C (Advanced Light Attack System - Coastal Defense), το οποίο κατα­σκευάζει η σέρβική εταιρεία Yugoimport SDPR και πριν από λίγο καιρό παραγγέλθηκε από το Ναυτικό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Το ALAS αποτελεί εξέλιξη του LORANA (Long-Range Advanced Non-Line-of-Sight Attack System) της ίδιας εταιρείας και επιτυγχάνει εμβέλεια περίπου 25 χιλιομέτρων. Ένα όχημα εκτόξευσης μπορεί να εξαπολύσει μέχρι έξι πυραύλους προς μια περιοχή και εν συνεχεία ο χειριστής να επιλέξει τους στόχους χρησιμοποιώντας την εικόνα που λαμβάνει από τον ηλεκτροπτικό ερευνητή του πυραύλου. 

Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται για παράκτια άμυνα και στο αρχιπελαγικό περιβάλλον του Αιγαίου θα μπορούσε να προσφέρει στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις τεράστιες δυνατότητες αντιμετώπισης του τουρκικού Ναυτικού, με πολύ μικρό κόστος, εξαπολυόμενο τόσο από χερσαίες εγκαταστάσεις όσο και από ταχύπλοα σκάφη. Εκτός από πλοία, φυσικά, μπορεί να προσβάλλει και άλλους στόχους, όπως ελικόπτερα, άρματα μάχης κ.λπ. Θα μπορούσε δε να παραχθεί στην Ελλάδα με τη συνεργασία της σερβικής κατασκευάστριας εταιρείας και να επιτρέψει την είσοδο προηγμένων τεχνολογιών στην ελληνική παραγωγική βάση. 

Ένα άλλο ενδιαφέρον σερβικό οπλικό σύστημα είναι το τροχοφόρο αυτοκινούμενο πυροβόλο NORA Β-52 με πυροβόλο διαμε­τρήματος 155 χιλιοστών και μήκος κάννης 52 διαμετρημάτων. Και αυτό το σύστημα θα μπορούσε να ενταχθεί στο ελληνικό οπλοστάσιο, στο πλαίσιο κάποιας συμπαραγωγής, ενισχύοντας το ελληνικό Πυροβολικό με χαμηλό κόστος. 

Η Βουλγαρία δεν έχει να παρουσιάσει αντίστοιχα επιτεύγματα, διαθέτει όμως μια πολύ καλή βιομηχανία πυρομαχικών, με την οποία θα ήταν δυνατόν να συνεργαστούν οι αντίστοιχες ελληνικές έτσι ώστε να αναπτύξουν πυρομαχικά υψηλής φονικότητας και ειδικών εφαρμογών, όπως είναι τα θερμοβαρικά βλήματα για τους πολλαπλούς εκτοξευτές ρουκετών RM-70 του ελληνικού Στρατού. Επίσης, βουλγαρικές αντιελικοπτερικές νάρκες, όπως η ΑΗΜ-200-2, θα μπορούσαν να ενισχύσουν δραστικά τις ικανότητες άμυνας των ελληνικών νησιών του Αιγαίου έναντι αεραποβάσεων. 

Πλοία για Ινδονησία και Βιετνάμ, υπερ-ρουκετοβόλα από Βραζιλία 

Αναφορικά δε με τις «μακρινές» Ινδονησία και Βιετνάμ, και οι δύο επιδιώκουν τη δραστική ενίσχυση των στόλων τους με πλήθος πλοίων διαφόρων τύπων και δυνατοτήτων. Πλοίων κυρίως χαμηλού κόστους, έτσι ώστε να βελτιώσουν τις ικανότητες ελέγχου των αχανών θαλάσσιων εκτάσεων που τους ανήκουν ή διεκδικούν. Ιδιαίτερα η Ινδονησία, η οποία κατέχει τη μεγαλύτερη αρχιπελαγική περιοχή στον πλανήτη, έχει τεράστιες ανάγκες στον σχετικό τομέα. 

Για μια σειρά από λόγους, η ανάλυση των οποίων ξεφεύγει από τα περιορισμένα όρια αυτού του κειμένου, και οι δύο χώρες φαί­νεται ότι επιθυμούν τη συνεργασία στον τομέα αυτό και με μικρές σχετικά χώρες και όχι μόνο με τις ισχυρές ευρωπαϊκές δυνά­μεις και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο πλαίσιο αυτό θα ήταν δυνατόν να ενισχυθεί η συ­νεργασία με την Ελλάδα. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα του «Εθνικού Πλοίου», το οποίο προωθεί η Ναυτική Σχολή Δοκίμων σε συνεργασία με το Τμήμα Ναυπηγικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για μια παρόμοια συνεργασία με τις χώρες αυτές. 

Η Βραζιλία, πάλι, διαθέτει μια ισχυρή και ακμάζουσα αμυντική και αεροδιαστημική βιομηχανία, η οποία επιδεικνύει ορισμένα εξαιρετικά προηγμένα συστήματα. Οι ελ­ληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν ήδη βραζιλιάνικα μέσα. Συγκεκριμένα, τα αε­ροσκάφη που χρησιμοποιούνται ως πλατ­φόρμες για το σύστημα έγκαιρης προει­δοποίησης και ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) Erieye της σουηδικής Ericsson είναι της βραζιλιάνικης εταιρείας Embraer. Τα αεροπλάνα της κα­τηγορίας αυτής αναφέρονται γενικώς ως «ιπτάμενα ραντάρ». 

Ωστόσο, ένα βραζιλιάνικο οπλικό σύστη­μα το οποίο θα μπορούσε να παραχθεί στην Ελλάδα και να ενισχύσει αποφασιστικά τις μαχητικές ικανότητες του ελληνικού Στρα­τού με χαμηλό κόστος είναι ο πολλαπλός εκτοξευτής ρουκετών ASTROS 2020 της εταιρείας Avibras. Το αρχικό ASTROS II απο­τελούσε στη δεκαετία του '80 το ρουκετο­βόλο με το μεγαλύτερο βεληνεκές στον κό­σμο -έφτανε τα 80 χιλιόμετρα- και είχε χρη­σιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία από το Ιράκ στον πόλεμο με το Ιράν, ενώ η αντιμετώπισή του υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους για τις πολυεθνικές δυνάμεις που πολέμησαν τον ιρακινό Στρατό στον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου το 1991. 

Το ASTROS 2020 διαθέτει βλήματα δια­φόρων τύπων και μεθόδων κατεύθυνσης, που επιτυγχάνουν μέγιστο βεληνεκές 300 χιλιομέτρων με εντυπωσιακή ακρίβεια, θα μπορούσε δε να αποτελέσει έναν από τους παράγοντες που θα κρίνουν το απο­τέλεσμα («game changer») σε περίπτωση πολεμικής αντιπαράθεσης με την Τουρκία, εισάγοντας παραμέτρους που ξεφεύγουν από τη συμβατική αξιολόγηση των ικανοτήτων μάχης των δύο στρατευμάτων. Για παράδειγμα, στο περιορισμένο γεωγραφι­κά ελληνοτουρκικό σύστημα ένα ρουκε­τοβόλο με τόσο μεγάλο βεληνεκές μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οικονομικό αλλά και ασύμμετρο υποκατάστατο της Πολεμικής Αεροπορίας για ένα μέρος του φάσματος αποστολών της τελευταίας. 

Επιπροσθέτως, ρουκέτες του ASTROS εφοδιασμένες με νέου τύπου κεφαλές, όπως εκπομπής ηλεκτρομαγνητικού παλμού (ΕΜΡ), είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν ως στρατη­γικά όπλα, στοχεύοντας την ηλεκτρονική υποδομή του αντιπάλου, τόσο τη στρα­τιωτική όσο και την πολιτική, με μη φονι­κό τρόπο. Κατά συνέπεια, έχει εν δυνάμει μεγάλες αποτρεπτικές ικανότητες, μια και, μεταξύ των άλλων, αυξάνει την ασάφεια αναφορικά με το τι θα προκύψει σε περί­πτωση πολεμικής αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο χωρών. 

Ευκαιρίες 

Τα παραπάνω είναι απλώς ορισμένα πα­ραδείγματα πιθανών αμυντικών συνερ­γασιών της χώρας μας με «μακρινές και ασήμαντες» χώρες. Θα πρέπει δε να τονί­σουμε ότι δεν αναφερόμαστε τόσο στην απλή αγορά αυτών ή παρόμοιων συστη­μάτων όσο στη συνεργασία και τις συμπαραγωγές, ει δυνατόν και στην από κοινού ανάπτυξη νέων συστημάτων που θα στο­χεύουν και σε εξαγωγές. Όλες αυτές οι χώ­ρες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα, με την ιδιαίτερη θέση που έχει στην ευρωπαϊκή αμυντική δομή, ως πύλη εισόδου των προϊόντων τους στην Ευρώ­πη αλλά και σε άλλες χώρες -για παρά­δειγμα, αραβικές. Η Ελλάδα μπορεί να επι­τρέψει τη μετατροπή των προϊόντων της Βραζιλίας ή της Σερβίας ή της Ινδονησίας ή άλλων χωρών σε «δυτικοευρωπαϊκά» με κάποιες παραλλαγές και βελτιώσεις, στο πλαίσιο κάποιας συμπαραγωγής, ενισχύοντας έτσι τις εξαγωγικές τους δυνατότητες σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. 

* Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-21/05-27/05/15)