Ασφαλιστικό: Οι 5+1 κρυφές περικοπές

• Τι θα γίνει με τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. 

• Ο A. Τσίπρας υποχωρεί στο θέμα της φιλοξενίας 100.000 προσφύγων στην Ελλάδα για να πάρει τη θετική αξιολόγηση. 

• Οι επικουρικές συντάξεις, παλαιές και νέες, θα περικοπούν, μεσοσταθμικά, άνω του 10% ώστε να εξαλειφθεί το έλλειμμα των περίπου 400 εκατ. ευρώ σε ετήσια βά­ση (μετά τη συμμετοχή στη χρηματοδότηση των επικουρικών με περί­που 300 εκατ. ευρώ από το αποθε­ματικά του ΕΤΕΑ αφού το έλλειμμα χρήσης υπολογίζεται σε 700 εκατ. ευρώ. 

Του ΝΙΚΑΝΔΡΟΥ ΓΙΑΝΝΙΩΤΗ 

Μπορεί η δημόσια (ουσιαστική) συζήτηση για το ασφαλιστικό και, εν τέλει, την πολυπόθητη αξιολό­γηση -ώστε να υπάρξει μια κάποια σταθεροποίηση στο οικονομικό κλίμα στη χώρα- να αφόρα τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις και το ποσοστό που αυτές θα μειωθούν (στον παρόντα χρόνο ή το επόμενο διάστημα) ωστόσο, σε ένα δεύτερο επίπεδο έχουν ήδη αποφασιστεί οι περικοπές σε άλ­λα πέντε επίπεδα. Τα μόνα που μένουν να διευκρινιστούν εί­ναι τα ποσοστά μείωσής, το κούρεμα ανά κατηγορία παροχής και όχι εάν αυτό θα επιβληθεί τελικά. 

Αφετηρία όλων αυτών των μειώσεων επί συνταξιοδοτικών προσδοκιών που είχαν αθροιστεί δεκαετίες ...
πίσω, στη διάρ­κεια του εργασιακού-ασφαλισακού βίου, είναι οι ρήτρες μη­δενικού ελλείμματος. Κανένα ταμείο δεν μπορεί να δαπανά (πληρώνει) περισσότερα απ' όσα εισπράττει (εισφορές) στη διάρκεια ενός έτους (ή έστω σε μια κάπως μεγαλύτερη χρο­νική περίοδο). Και μάλιστα μετά την περικοπή των κοινωνι­κών πόρων που επιβλήθηκε σταδιακά την περίοδο των μνημονίων. Κάτι που είχε αποτέλεσμα τη δραματική μείωση ων εσόδων των ταμείων, μετά τα αναιμικά έσοδα από την μείωση της απασχόλησής (ανεργία στο 25% από περίπου 12% προ κρίσης) και τη συρρίκνωση των μισθών (πτώση 30%-35%). 

Οι 5 + 1 περικοπές στις συνταξιο­δοτικές παροχές αφορούν: 

1. Στην αύξηση του χρόνου απασχόλησης για τη χορή­γηση της σύνταξης τόσο της πλήρους όσο και της μειωμένης. Έως τώ­ρα, τουλάχιστον όσοι είχαν κατοχυ­ρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέ­χρι 31-12-2012 μπορούσαν να λάβουν πλήρες παροχές (κυρία σύνταξη, επικουρική, εφάπαξ κ.α) με 35 έτη ασφάλιση, ενώ με λιγότερα έτη ελάμβαναν μειωμένη στο 62ο έτος (ή και νωρίτερα σε δημόσιο και ειδικά ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών). Τώρα η πλήρης σύνταξη χορηγείται σε 40 έτη ασφάλισης, ενώ η μειωμέ­νη ναι μεν χορηγείται στο 62ο έτος, αλλά με επιπλέον «κούρεμα» 10% (σ.σ: 40% συνολικά για μια 5ετία νω­ρίτερα στη σύνταξη). Παράλληλα, η βασική σύνταξη (ΙΚΑ κ.α.) από το κα­τώφλι των 486 ευρώ (για όσους οι συνολικές εισφορές «έβγαζαν» μι­κρότερο ποσό) περιορίστηκε στα 392 ευρώ (για τα έτη ασφάλισης από 1/1/2105 και μετά). 

Πέραν αυτών, περιορίζεται και το ΕΚΑΣ από την επόμενο μήνα κατά 72.000 άτομα (20% επί των σημε­ρινών δικαιούχων και με στόχο να καταργηθεί πλήρως το Επίδομα Αλληλεγγύης το 2019), περιορίζοντας ακόμη παραπέρα το διαθέσιμο εισό­δημα των χαμηλοσυνταξιούχων. 

2. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, ο οποίος περιλαμβάνει τις εισφορές ολόκληρου του εργασιακού βίου και μικρότερα ποσοστά αναπλήρωσης στο ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης (37% για την 35ετια και μόλις 46% για τα 40 έτη ασφάλισης), όλες οι συντάξεις που θα εκδοθούν από εδώ και πέρα (σ.σ: από τις αρχές του 2016 αναφέρει το προσχέδιο του υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου) θα είναι μειωμένες κατά περίπου 25%. Μάλιστα, στο ίδιο προσχέδιο προβλέπεται ότι σε περί­πτωση που με τον νέο υπολογισμό προκύπτει μειωμένη σύνταξη άνω του 20% (σ.σ: ουσιαστικά αποδέχε­ται μια τόσο βαθειά περικοπή) τότε θα επιστρέφεται το ήμισυ αυτής (προκύπτουσας διαφοράς). Αλλά, εάν η διάφορά (μεταξύ του νέου και του προηγούμενου- ισχύοντος σήμερα) είναι έως 20% δεν προβλέπεται κανένας μηχανισμός απορρόφησης αυτών των τριγμών στο διαθέσιμο εισόδημα. 

3. Οι επικουρικές συντάξεις, παλαιό και νέες, θα περικοπούν, μεσοσταθμικά, άνω του 10% ώστε να εξαλειφθεί το έλλειμμα των περίπου 400εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση (μετά τη συμμετοχή στη χρηματοδότηση των επικουρικών με περίπου 300 εκατ. ευρώ από το αποθεματικά του ΕΤΕΑ αφού το έλλειμμα χρήσης υπολογίζεται σε 700 εκατ. ευρώ). Βεβαίως εδώ η κυβερνητι­κή πρόταση προβλέπει αύξηση των εισφορών κατά 1,5 μονάδα (1% στις εργοδοτικές εισφορές και 0,5% στις εργατικές), αλλά αφενός γι' αυτή την επιβάρυνση αντιδρούν οι δανειστές και αφετέρου σε πλή­ρη απόδοση το μέτρο δεν εισφέρει πέραν των 200 εκατ. ευρώ (ενώ αναμένεται να αυξήσει και τη «μαύρη»-ανασφάλιστη εργασία. 

4. Το εφάπαξ των εργαζομέ­νων στον (ευρύτερο και «στενό) δημόσιο τομέα αναμένεται να μειωθεί έως και 35% καθώς και σε αυτά τα ταμεία θα εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος (ή ρήτρα βιω­σιμότητας, όπως αρέσκεται να την αποκαλεί ο κ Κατρούγκαλος) Μάλι­στα ... Και αυτό παρά την επέκταση της εισφοράς των υπάλληλων και στους εργαζόμενους με σχέση ιδιωτικού δικαίου στο δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα. Η σχεδιαζό­μενη περικοπή αφορά τις αιτήσεις που έχουν κατατεθεί εδώ και δυό­μισι χρόνια, από την 1/9/2013 και μετά. 

5. Τα μερίσματα των Μετοχικών Ταμείων αναμένεται να περιοριστούν κατά 32% έως και 40% λόγω κατάργηση των κοινω­νικών πόρων, μείωσης του προσω­πικού, περικοπής των μισθών και ενίσχυσης της τάσης πρόωρης «εξόδου» από το δημόσιό (υπό το φόβο αύξησης των ορίων ηλικίας και αλλαγής στον τρόπο υπολογι­σμού των κύριων συντάξεων). Οι μεγαλύτερες περικοπές αναμένεται να γίνουν στο Μετοχικό των Πολιτικών Υπαλλήλων παρά σε αυτά των Ενόπλων Δυνάμεων και των ενστόλων (Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας κ.ά.) 

6. Η τελευταία περικοπή βρίσκεται στα «κρυφά χαρτιά» της κυβέρνησης και αφορά τις μει­ώσεις στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. Κάτι που, αναποδρά­στως θα γίνει είτε από τη σημερινή είτε από μια επόμενη κυβέρνηση (μετά ή χωρίς εκλογές) προκειμένου να προχωρήσει η αξιολόγηση και η χώρα να λάβει τις επόμενες δόσεις του συμφωνημένου (πέρυσι το καλοκαίρι) προγράμματος (γ’ μνημονίου). Έξαλλου, στο μνημό­νιο περιγράφεται ένα ποσό ίσο με το 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ) το οποίο θα προέλθει από το ασφαλιστικό. Και αυτό αφενός για να μειωθεί η κρατι­κή συμμετοχή στο Σύστημα Κοινω­νικής Ασφάλισή στο 5,5% του ΑΕΠ (κάτω των 10 δισ.) από 6,5% σήμερα (πέραν των χρημάτων που αφορούν την τριμερή (εργοδότες, εργαζόμενοι και κράτος). 

Και όπως γίνεται αντιληπτό, αξιο­λόγηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς μείωση της κρατικής δαπάνης για συντάξεις και αντίστοιχη αύξηση των πλεονασμάτων ώστε, ευχερώς, να πληρωθούν οι δανειστές . Και εάν δεν υπάρξει αξιολόγηση δεν θα καταβληθούν οι δόσεις του προ­γράμματος με απρόβλεπτες συνέπειες για την οικονομία και την κοι­νωνία. 

Άρα, το ερώτημα είναι «πόσο και από ποιον θα γίνουν οι περικοπές» και όχι, τελικά, εάν αυτές θα επι­βληθούν . 

(ΒΡΑΔΥΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ-28/02/2016)