Αναζητώντας προσανατολισμό.

■ Πολλοί εκφράζουν το σκεπτικισμό τους για την αναγκαιότητα ύπαρξης της Συμμαχίας υπό τη σημερινή της μορφή, ιδίως μετά τη στροφή του ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον προς τον Ειρηνικό.

Στη σκιά των γαλλικών αιτημάτων για πρόωρη αποχώρηση από το Αφγανιστάν αλλά και των γενι­κότερων ερωτημάτων για τη χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας σ' έναν κόσμο που μεταλλάσσεται και πλήττεται από την ύφεση, πραγματοποιήθηκε στο Σικάγο η Σύνοδος του ΝΑΤΟ. Ήταν η μεγαλύτερη σε...

συμμετοχή ηγετών -περίπου εξήντα δύο ηγέτες χωρών βρέθηκαν στην αμερι­κανική μεγαλούπολη, που σείστηκε από διαδηλώσεις και επεισόδια ακτιβιστών- και έδωσε τη δυνατότητα στον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να εμφανιστεί με την ιδιότητα του επικεφαλής της ηγεμονικής δύναμης της Δύσης. Εκτός από τα είκοσι οχτώ κράτη-μέλη της Συμμαχίας οι ΗΠΑ προσκάλεσαν και χώρες φιλικά διακείμε­νες στο ΝΑΤΟ. Η διήμερη Σύνοδος επικε­ντρώθηκε στο χρονοδιάγραμμα της απα­γκίστρωσης των στρατιωτικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, στην αντιπυραυλική ασπίδα αλλά και στην έκθεση των οικονομικών δυσκολιών του ΝΑΤΟ. Άλλωστε, πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά από εκείνη των οχτώ πλουσιότερων χωρών του πλανήτη με θέμα την παγκόσμια οικονομική κρίση, γεγονός που δεν άφηνε περιθώρια αμφιβολιών για την έκταση των αποστολών που μπορεί να αναλάβει κατά το επόμενο διάστημα η Συμμαχία. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η μεγα­λύτερη στρατιωτική συμμαχία στον κόσμο μπορεί να συνεχίσει να διατηρεί το ρόλο της εν μέσω των κοσμογονικών αλλαγών των τελευταίων είκοσι χρόνων.

Ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε ότι θα έρθουν δύσκολες ημέρες στο Αφ­γανιστάν, που θα κληθεί από τα μέσα του 2013 να αναλάβει τη διοίκηση των επιχει­ρήσεων, καθώς οι νατοϊκές δυνάμεις θα αρχίσουν σταδιακά να αποχωρούν. Έχο­ντας μπροστά του τις προεδρικές εκλογές, ο Μπαράκ Ομπάμα -είχε μιλήσει για «πό­λεμο αναγκαιότητας)» κάποτε- έδειξε με σαφήνεια πως ο Λευκός Οίκος δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει το βαρύ φορτίο της παραμονής των αμερικανικών δυνάμε­ων στο Αφγανιστάν και φυσικά το σύνολο του κόστους της εκπαίδευσης που υπολο­γίζεται σε 4.1 δις δολάρια ετησίως. Οι ΗΠΑ θα αναλάβουν το 60% του κόστους και οι άλλες χώρες μέλη το υπόλοιπο, ανάλογα με το μέγεθος και τη συμμετοχή τους.

Ο ενδεκαετής πόλεμος έχει κουράσει τους συμμάχους όπως κατέστησε σαφές η Γαλλία, που φέρεται έτοιμη να αποχω­ρήσει πρώτη από το αφγανικό μέτωπο. Η εξαγγελία του νέου Γάλλου προέδρου ότι οι γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις θα αποχω­ρήσουν μέχρι το τέλος του 2012 είχε ενο­χλήσει την ηγεσία της Συμμαχίας όπως και άλλους ηγέτες. Η καγκελάριος Μέρκελ δή­λωσε ότι «μαζί πήγαμε, όλοι μαζί θα φύγου­με». Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του ΝΑΤΟ, το μεγαλύτερο τμήμα των 130.000 στρατιωτών θα αποχωρήσει μέχρι το τέλος του 2014 και, εάν είναι απαραίτητο, θα μεί­νουν δυνάμεις για παροχή εκπαίδευσης. Ο Φρανσουά Ολάντ επέμεινε πως οι μάχιμοι Γάλλοι θα αποχωρήσουν μέσα στο έτος και θα παραμείνουν μόνο εκπαιδευτές για τους αξιωματικούς και τους αστυνομικούς του Αφγανιστάν. Ακόμη κι αν ήθελε να κάνει το χατίρι των άλλων ηγετών, η δημοσκόπηση που έδειξε πως το 84% των Γάλλων επιθυ­μεί την άμεση αποχώρηση των γαλλικών δυνάμεων δεν του αφήνει πολλά περιθώ­ρια επιλογής.

Το έλλειμμα στα αποθεματικά της Συμμαχίας είναι το κυριότερο που απασχολεί την ηγεσία του ΝΑΤΟ, καθώς οι περισσότερες χώρες έχουν μειώσει την εισφορά τους και τις στρατιωτικές δαπάνες. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, παρουσίασε το πρόγραμμα «Έξυπνη Άμυνα» για την επανεξέταση μέσων και δυνάμεων των χωρών-μελών, ώστε να αντιμε­τωπιστούν οι περικοπές στους αμυντικούς προϋπολογισμούς της Ευρώπης. Αντίθετα με την Ευρώπη της κρίσης στην Ασία οι στρατιωτικές δαπάνες έχουν αυξηθεί. Πολ­λοί εκφράζουν το σκεπτικισμό τους για την αναγκαιότητα ύπαρξης του ΝΑΤΟ υπό τη σημερινή του μορφή, ιδίως μετά τη στρο­φή του στρατιωτικού και διπλωματικού ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον προς τον Ειρηνικό και τη μείωση του ενδιαφέροντος της στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο κ. Ράσμουσεν δήλωσε ότι η Συμμαχία δεν προτίθεται να επέμβει στη Συρία - πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού οι ΗΠΑ δεν δεί­χνουν κανένα ενδιαφέρον, όπως στην περί­πτωση της Λιβύης.

 ΑΛΙΚΗ ΚΟΤΖΙΑ

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-24/5/2012)