"Μαύρη Βίβλος" για τα ελληνικά πανεπιστήμια

Σε πολύ σημαντικά συμπεράσματα κατέληξε η επιτροπή “σοφών”  στην οποία μετέχουν καθηγητές πανεπιστημίων και ακαδημαϊκές προσωπικότητες απ΄όλο το κόσμο, αναφορικά  με το επίπεδο των ελληνικών πανεπιστημίων. Σε ειδική έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας απόψε, περιγράφονται όλα τα “κακώς κείμενα” , οι ανάγκες, τα προβλήματα αλλά...

και οι προοπτικές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Στην έκθεση της επιτροπής “σοφών” διαπιστώνεται η ανάγκη αλλαγών και αναθεώρησης παλαιοτέρων πρακτικών, ενώ ιδιέταιρη μνεία γίνεται και στην “κομματικοποίηση” των πανεπιστημίων. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στα στάση ορισμένων πρυτάνεων σε θέματα ασφαλείας, στις μεγάλες δαπάνες ανά φοιτητή, την ώρα που τα Ιδρύματα διαμαρτύρονται για οικονομική στενότητα, στη γραφειοκρατία και την έλλειψη νέων τεχνολογιών.

Βασική διαπίστωση είναι και το γεγονός ότι τα Ιδρύματα δεν γνωρίζουν ποιους εκπαιδεύουν και πόσους. Πόσοι αποφοιτούν κανονικά παίρνοντας πτυχίο σε συγκεκριμένο χρόνο και πόσοι παραμένουν φοιτητές.  Και το σημαντικότερο, 60.000 Έλληνες φοιτητές κάθε χρόνο, εγκαταλείπουν τη χώρα για να σπουδάσουν σε Πανεπιστήμια , εκτός Ελλάδας.

Ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας

Το ελληνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υποφέρει από κρίση αξιών, καθώς και από παρωχημένες πολιτικές και οργανωτικές δομές.

Σύμφωνα με την επιτροπή, δεν χρειάζεται μόνο μεταρρύθμιση αλλά και μια αλλαγή στην κοινωνικο-πολιτική κουλτούρα. Και αυτό μπορεί να προέλθει μόνο από ριζικές αλλαγές, ιδίως στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία πρέπει να δώσουν το παράδειγμα και να αναδείξουν τα πρότυπα για την υπόλοιπη κοινωνία.

Και μπορεί η επιτροπή να κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μια σαφής πλειοψηφία της πανεπιστημιακής κοινότητας υπέρ της αναμόρφωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ωστόσο  δεν υπάρχει συμφωνία σχετικά με το ποια πρέπει να είναι αυτή η μεταρρύθμιση, το ποιος και πώς πρέπει να την ξεκινήσει, καθώς και ότι υπάρχει και μια δυναμική μειοψηφία που αντιτίθεται στην αλλαγή.

Η Ελλάδα έχει τις υψηλότερες δαπάνες ανά φοιτητή

Είναι χαρακτηριστικό ότι η επιτροπή διαπιστώνει πως ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε χώρες όπως Αυστραλία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Κορέα, Μεξικό, η Ελλάδα παρουσιάζει τις υψηλότερες δαπάνες ανά φοιτητή και την μεγαλύτερη αύξηση στις δαπάνες αυτές μεταξύ 1995 και 2005. Ωστόσο, τα ελληνικά πανεπιστήμια και το διδακτικό προσωπικό τους αισθάνονται οικονομική στενότητα .

Αυτό γιατί, δεν έχουν οικονομική αυτονομία ή λογοδοσία, και βρίσκονται στο έλεος μιας γραφειοκρατίας που παρεμποδίζει κάθε προσπάθεια για την παροχή αποτελεσματικότητας και διαφάνειας.

“Πληγή” η έλλειψη νέων τεχνολογιών

Επιπρόσθετα, η επιτροπή κάνει λόγο και για την έλλειψη θεμελιωδών τεχνολογιών πληροφορίας, καθώς και άλλων  εργαλείων αξιολόγησης για την μέτρηση παραμέτρων εισροών - εκροών και την αντικειμενική αξιολόγηση επιδόσεων (ποσοστά ολοκλήρωσης σπουδών, προσφορές θέσεων / αποδοχές, δημοσιευμένο έργο, και διδακτική αποτελεσματικότητα των καθηγητών).

Χρησιμοποιώντας ανεπαρκείς μεθόδους, τα ελληνικά πανεπιστήμια δηλώνουν το χαμηλότερο ποσοστό αποφοίτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Χαρακτηριστικά, μόνο περίπου το ένα τρίτο των εγγεγραμμένων φοιτητών αποφοιτά εντός του απαιτούμενου χρόνου.

Μεταναστεύουν οι Έλληνες φοιτητές

Ως φυσικό ακόλουθο της εικόνας διάλυσης που παρουσιάζουν τα ελληνικά πανεπιστήμια,  η χώρα παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών που “μεταναστεύουν” για να εγγραφούν σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και των άλλων χωρών.

Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο, 60.000 Έλληνες φοιτητές φοιτούν σε Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Τρομακτικά ποσοστά ανεργίας στους απόφοιτους

Τα ποσοστά ανεργίας των πτυχιούχων, καθώς και οι περίοδοι ανεργίας μετά την αποφοίτηση, είναι απαράδεκτα υψηλά, σύμφωνα με την επιτροπή. Οι προοπτικές τους για εύρεση εργασίας υποσκάπτονται από την οικονομική κατάσταση και την μειωμένη ικανότητά τους να ανταγωνιστούν πτυχιούχους άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων.

Οι πρυτάνεις δεν προστατεύουν τους πανεπιστημιακούς χώρους

Από την έκθεση της επιτροπής σοφών δεν θα μπορούσε να λείπει και το θέμα του ασύλου. Το βασικό συμπέρασμα είναι το γεγονός ότι οι  πανεπιστημιακοί χώροι δεν είναι ασφαλείς, τη στιγμή που το Σύνταγμα δίνει τα εργαλεία στης πρυτανικές αρχές να προστατεύσουν τα Ιδρύματα  από στοιχεία που επιδιώκουν την πολιτική αστάθεια.

Οι πρυτάνεις ωστόσο, έχουν δείξει χαρακτηριστική απροθυμία να ασκήσουν τα δικαιώματα, να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους και να πάρουν τις αποφάσεις που χρειάζονται προκειμένου να εξασφαλισθεί η ασφάλεια του διδακτικού και ευρύτερου προσωπικού και των σπουδαστών.

Υποβαθμίζει τα πανεπιστήμια η “κομματικοποίηση”

Η πολιτικοποίηση των πανεπιστημίων - και ειδικότερα η πολιτικοποίηση των φοιτητών - αντιπροσωπεύει μια πέραν της λογικής συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στην ταχεία υποβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Τέλος, αναφορά γίνεται και στην ερευνητική δραστηριότητα, η οποία σύμφωνα με την επιτροπή υστερεί σε σχέση με τα άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί θύλακες αξιόλογης ερευνητικής δραστηριότητας.

(Πηγή)