Η νέα τεχνολογική επανάσταση ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗ 

Η τεχνολογική επανάσταση που έχει επιτευχθεί τα τελευταία δέκα χρόνια στον τομέα της μικροηλεκτρονικής επέτρεψε την ανάπτυξη νέων, μι­κρών σε μέγεθος και πιο αποτελεσματικών οπλικών συστημάτων. 

Η συνεχής τεχνολο­γική επανάσταση στη μικροηλεκτρονική, καθώς και η ανάπτυξη της έρευνας στη... χημεία επέτρεψαν τη δημιουργία μικρών σε βάρος και διαστάσεις πυραυλικών συστη­μάτων με μεγάλη εμβέλεια χάρη σε νέους πυραυλοκινητήρες με απίστευτη ακρίβεια και φονικότητα για το μέγεθός τους. 

Με τα νέα συστήματα που είτε έχουν αναπτυχθεί και χρησιμοποιούνται από τις Ένοπλες Δυνάμεις είτε βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ανάπτυξης, ο πόλεμος αποκτά μια καινούρια διάσταση, αφού η ακρίβεια, η δυνατότητα αξιοποίησης των νέων πυραυλικών συστημάτων από χερσαίους, θαλάσσιους και εναέριους φορείς καθώς και η μαζικότητα των πυρών και η φονικότητα των συστημάτων αλλάζουν τα μέχρι σήμερα γνωστά επιχειρησιακά δεδομένα. 

Τα πυραυλικά συστήματα- «μινιατούρες» 

Η μεγάλη αυτή τεχνολογική επανάσταση πραγματοποιείται, την περίοδο αυτή, από δύο αμερικανικές εταιρείες τη Raytheon και τη Lockheed Martin. Συνολικά δύο μίνι πυραυλικά συστήματα, το AGM-176 Griffin και το Nemesis, αναπτύχθηκαν από τις δύο παρα­πάνω εταιρείες 

Τα νέα πυραυλικά συστήματα δεν έρχο­νται να αντικαταστήσουν τα υπάρχοντα βαριά αντιαρματικά συστήματα μεγάλης εμβέλειας και υψηλής διατρητικότητας. Οι μίνι πύραυλοι φιλοδοξούν να καλύψουν το κενό μεταξύ των συστημάτων αυτών και των κατευθυνόμενων με δέσμη laser ρουκετών. Τα νέα πυραυλικά συστήμα­τα κατασκευάζονται από υποσυστήματα υπαρχόντων διαφορετικών πυραύλων που ήδη βρίσκονται σε υπηρεσία. Κατά τον τρό­πο αυτό επιτυγχάνεται η συμπίεση του κό­στους ανάπτυξης και κατασκευής των νέων μίνι πυραύλων, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να μπορούν να προσφέρουν στη διεθνή αγορά ένα προϊόν το οποίο έχει χαμηλό κό­στος κτήσης και, μάλιστα εντός σύντομου χρονικού διαστήματος. 

Χάρη στο μικρό τους μέγε­θος και βάρος οι μίνι πύραυ­λοι μπορούν να αξιοποιηθούν από διαφορετικές πλατφόρ­μες (χερσαίες εναέριες πλωτές) και σε μεγάλους αριθμούς ταυτοχρόνως αφού, λόγω των χαρακτηριστικών τους μεγάλος αριθμός από αυτούς μπορεί να φορτωθεί σε έναν πολλαπλό εκτοξευτή. Οι νέοι πύραυλοι αποσκοπούν στο να καλύψουν τις σύγχρονες επιχειρησιακές ανάγκες στο πεδίο των μαχών, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί μετά το 2001 και την εμπλοκή των δυτικών Ενόπλων Δυνάμεων σε επιχειρήσεις ανορθόδοξου πολέμου ή σε πολέμους χαμηλής έντασης. 

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες διαθέ­τουν πυραυλικά αντιαρματικά συστήματα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αποστολές διαφορετικές από αυτές για τις οποίες σχεδιάστηκαν (όπως υποστήριξη Πεζικού σε κατοικημένες περιοχές εξουδε­τέρωση μικρών ομάδων εχθρικού Πεζικού κλπ ), το υπερβολικό κόστος χρήσης αυ­τών των πυραύλων σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα στρατεύματα αντιμετωπίζουν στο σύγχρονο πεδίο της μάχης στόχους με ελαφριά προστασία (π.χ. ταχύπλοα σκάφη, οχήματα 4Χ4, κτίρια, αποθήκες, πρόχει­ρες οχυρωματικές θέσεις κλπ.) οδήγησε τις αμυντικές βιομηχανίες στη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας πυραύλων. 

Το μίνι πυραυλικό σύστημα AGM-176 Griffin 

Το δύο οπλικά συστήματα που φιλοδο­ξούν να ανοίξουν το δρόμο για μια νέα κατηγορία πυραυλικών συστημάτων είναι το AGM-176 Griffin και το Nemesis. Το πιο ώριμο τεχνολογικά και επιχειρησιακά από τα δύο είναι το AGM-176 Griffin της εται­ρείας Raytheon, το οποίο ήδη χρησιμο­ποιείται από τις αμερικανικές Ένοπλες Δυ­νάμεις στο Αφγανιστάν, ενώ πρόσφατα το αμερικανικό Ναυτικό ξεκίνησε τις δοκιμές του από ταχύπλοα σκάφη. 

Πρόκειται για ένα πυραυλικό σύστημα, που αποτελείται από υποσυστήματα του πυραύλου αέρος-αέρος AIM-9X Sidewinder και του φορητού αντιαρματικού πυραύλου FGM-148 Javelin. Η αρχική έκδοση του συστήματος AGM-176 Griffin-Α σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιείται από τα αεροσκάφη MC-130W Dragon Spear, τα οποία είναι εξο­πλισμένα με πυροβόλα των 30 χλστ. για την υποστήριξη Πεζικού. Επειδή δεν υπήρχε άλλος πρακτικός τρόπος λόγω του τύπου του αεροσκάφους ο AGM-176 Griffin-Α εκτοξεύεται από ένα συγκρότημα 10 σω­λήνων που είναι τοποθετημένο στη ράμπα φόρτωσης/εκφόρτωσης του αεροπλάνου. Η συγκεκριμένη έκδοση δεν διαθέτει πυραυλοκινητήρα και κατευθύνεται προς το στόχο ανεμοπορώντας, ακολουθώντας δέ­σμη laser, η οποία καταδεικνύει το στόχο. 

Η επόμενη έκδοση του συστήματος είναι εξοπλισμένη με πυραυλοκινητήρα στερεών καυσίμων, αυξάνοντας έτσι την εμβέλεια του βλήματος. Το μήκος του AGM-176 Griffin Block- ΙΙΒ, όπως έχει κωδικοποιηθεί η συγκεκριμένη έκδοση του πυραύλου, είναι 1,1 μέ­τρα, ενώ η διάμετρος του βλήματος είναι 140 χλστ. Το βάρος του AGM-176 Griffin Block-IIB είναι 20 κιλά, ενώ το βάρος της εκρηκτικής θραυσματογόνου κεφαλής του φτάνει τα 5,9 κιλά. Η εμβέλεια του βλήματος όταν εκτο­ξεύεται από το επίπεδο της επιφάνειας της ξηράς ή της θαλάσσης είναι 5,6 χλμ. και όταν εκτοξεύεται από τον αέρα 20,1 χλμ. 

Ο πύραυλος διαθέτει δύο τετραπλά ανα­διπλούμενα πτερύγια και εκτοξεύεται από σωλήνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω του μικρού του μεγέθους και βάρους τρεις πύραυλοι AGM-176 Griffin Block-IIB κατα­λαμβάνουν το χώρο που θα καταλάμβανε ένας πύραυλος AGM-114 Hellfire. Το βλή­μα κατευθύνεται προς το στόχο χρησιμο­ποιώντας αρχικά το σύστημα INS/GPS, με το οποίο είναι εξοπλισμένο, και μετέπειτα δέσμη ημιενεργού laser, η οποία καταδει­κνύει το στόχο. Το σύστημα μπορεί να εξοπλίσει ελικόπτερα, UAV, τηλεχειριζόμενες πλατφόρμες εκτόξευσης μικρά ταχύπλοα σκάφη (ακόμη και 20 μέτρων), ενώ στόχος του αμερικανικού Ναυτικού είναι ο εξοπλι­σμός των 32 φρεγατών του προγράμματος LCS με μια έκδοση του πυραύλου που θα έχει μεγαλύτερη εμβέλεια και θα μπορεί να αντιμετωπίσει πολλαπλούς στόχους. 

Το μίνι πυραυλικό σύστημα Nemesis 

Το δεύτερο μίνι πυραυλικό σύστημα που φιλοδοξεί να αλλάξει τα δεδομένα στο σύγ­χρονο πεδίο της μάχης είναι το Nemesis της εταιρείας Lockheed Martin. Η ανάπτυξη του συστήματος ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2011 στο πλαίσιο της προσπάθειας της εταιρείας να καλύψει τις τρεις επιχειρη­σιακές ανάγκες των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων για ένα νέο πυραυλικό σύστημα, οι οποίες είναι: 

α) δυνατότητα εύκολης με­ταφοράς από μονάδες Πεζικού, 

β) κάθετη εκτόξευση, 

γ) μεγάλη εμβέλεια, ακρίβεια και φονικότητα. 

Ο νέος πύραυλος κατάφερε σε δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν το 2013 να ικανο­ποιήσει και τις τρεις απαιτήσεις, αφού έχει χαμηλό βάρος ώστε να μεταφέρεται εντός σωλήνα-εκτοξευτή από στρατιώτες, μπο­ρεί να εκτοξεύεται κάθετα καλύπτοντας τόξο 360 μοιρών, η εμβέλειά του ξεπερνά τα 12 χλμ., ενώ η καθοδήγηση του προς το στόχο πραγματοποιείται μέσω συστήματος INS/GPS και του ερευνητή δέσμης ημιενερ­γού laser. Σύμφωνα με την εταιρεία, η φονικότητα της εκρηκτικής θραυσματογόνου κεφαλής του Nemesis είναι ανάλογη ενός βλήματος όλμου των 81 χλστ, ενώ, όπως σημειώνεται, το νέο πυραυλικό σύστημα είναι επιχειρησιακά ευέλικτο και μπορεί να εγκατασταθεί σε οχήματα, σε UAV και σε πλωτά μέσα (ταχύπλοα σκάφη, περιπολικά πλοία κορβέτες κλπ.). 

Για τη μείωση του κόστους και την επι­τάχυνση της διαδικασίας ανάπτυξης του Nemesis, η Lockheed Martin χρησιμοποίη­σε υποσυστήματα της κατευθυνόμενης ρουκέτας DAGR, του πυραύλου AGM-114 Hellfire και του πυρομαχικού ανεμοπορίας Scorpion. Στόχος της εταιρείας είναι η αύ­ξηση της εμβέλειας του βλήματος στα 15 χλμ., με τη βελτίωση του πυραυλοκινητήρα στερεών καυσίμων. 

Συμπεράσματα 

Τα δύο παραπάνω συστήματα ουσια­στικά άνοιξαν το δρόμο για μια νέα κατη­γορία πυραυλικών συστημάτων χαμηλού κόστους, που μπορούν να αγοραστούν σε μεγάλες ποσότητες και τα οποία προσδί­δουν στους χρήστες τους μεγάλη εμβέλεια, ακρίβεια, φονικότητα και επιχειρησιακή ευελιξία. Αναμφίβολα στο άμεσο μέλλον η παγκόσμια αμυντική βιομηχανία θα κινηθεί προς την κατεύθυνση αυτή για όλους τους παραπάνω λόγους. Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, η ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν έχει αναπτύξει μέχρι σήμερα κάτι ανάλο­γο, γεγονός που αφήνει το περιθώριο για μελλοντικές πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες συνεργασίας, οι οποίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ακόμη κι από την Ελλάδα. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-23/01-29/01/2014)