Η νέα μορφή πολέμου

Η παγκοσμιοποίηση στον χώρο της οικο­νομίας -με άλλα λόγια η απόλυτη εξάρτη­ση κρατών και μεγάλων επιχειρήσεων από τους διεθνείς οίκους αξιολογήσεως και τις αγορές- ανέδειξε νέο «όπλο» εξα­ναγκασμού «πολιτικής συμμορφώσεως», η αποτελεσματικότητα του οποίου δοκιμά­ζεται επί συμμάχων και πολεμίων από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ο λό­γος περί κυρώσεων, επιβολής δασμών και άλλα σύναψή. 

Τα «όπλα» αυτά βεβαίως ήσαν πάντα στη διάθεση των μεγάλων δυνάμεων. Οικονο­μικοί αποκλεισμοί επιβάλλονταν κατά πε­ρίπτωση. Αλλά το σύστημα αγορών δεν είχε αποκτήσει τη θηριώδη σημερινή ισχύ και την απεξάρτησή του από την πο­λιτική εξουσία. Όμως και κράτη μικρότε­ρα, συγκριτικώς ωστόσο ισχυρότερα έναντι αδυνάτων αντιπάλων, έκαναν χρή­ση αυτού του «όπλου». Οικτρό παράδειγ­μα προς αποφυγήν, ο οικονομικός απο­κλεισμός τον οποίο επέβαλε η Αθήνα στα Σκόπια, επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, που αντί να κάμψει τον αντί­παλο, οδήγησε στην «ενδιάμεση συμφω­νία», με την υιοθέτηση «προσωρινής ονο­μασίας» περιλαμβανομένης της λέξεως «Μακεδονία». 

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Καρλ φον Κλάουζεβιτς διατύπωσε το αξίωμα ότι «πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Σήμερα παρεμβάλλονται, μεταξύ της πολιτικής και της ενόπλου αναμετρήσεως, ο «εμπορικός πόλεμος», οι «κυρώσεις» και τα παρόμοια. Είναι ένας πόλεμος με μικρότερο οικονομικό κόστος για όποιον τον κηρύσσει, δεν προ­ϋποθέτει απώλειες ανδρών, δεν παράγει εικόνες καταστροφών και άμεσες αντι­δράσεις της κοινής γνώμης. Εάν δεν έχει βέβαια τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, τότε η στρατιωτική εμπλοκή καθίσταται αναπότρεπτη. 

Αντέδρασαν η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και σύμπασα η Ένωση στην απόφα­ση του κ. Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις στην Τεχεράνη, διότι το Ιράν τηρούσε την πυρηνική συμφωνία που κατήγγειλαν οι ΗΠΑ. Αλλά η πολιτική κάλυψη που παρεί­χαν στις εταιρείες τους δεν ήταν αρκετή, από τη στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα επέβαλλε κυρώσεις σε όσες εξ αυτών θα εξακολουθούσαν να λειτουργούν παρά την αμερικανική απόφαση. 

Το Ιράν δεν είναι μακριά, αλλά εγγύτερα ημών η Τουρκία. Και εάν συνεχισθεί ο «πόλεμος» Άγκυρας και Ουάσιγκτον, τότε οι παράπλευρες συνέπειες στην Ελλάδα θα είναι απρόβλεπτες και αναμφίβολα τρομακτικές. Είχαμε τα βάσανά μας έως τώρα, έχουμε και των γειτόνων μας, στην απλοελληνική. 

ΣΧΟΛΙΟ | Του Κώστα Ιορδανίδη 

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-09/08/2018)