ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ: Η Γαλλία σε σταυροδρόμι

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Η Γαλλία ήταν και παραμένει μία από τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Ιστορικά διαδραμάτισε ένα αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πραγμάτων μαζί με τη Βρετανία και τη Γερμανία. Σύμμαχος της Βρετανίας στους δύο παγκόσμιους πολέμους ενάντια στη Γερμανία, προσπάθησε μεταπολεμικά, με τη δημιουργία του γαλλογερμανικού άξονα, να αντιμετωπίσει τον αγγλοσαξονικό δούρειο ίππο που υπονόμευε την... ευρωπαϊκή ενότητα. Ο άξονας αυτός δούλεψε θετικά όσο η Γερμανία ήταν διαιρεμένη. Μετά την ενοποίηση όμως της Γερμανίας ο άξονας άρχισε να μπάζει νερά. Το Βερολίνο μετά την ενοποίηση, διεκδικεί πια ηγεμονικό ρόλο τόσο στην Ευρώπη όσο και στον παγκόσμιο χώρο. Οι γαλλικές πολιτικές ελίτ που προέβλεπαν ίσως κάτι τέτοιο, είχαν αντιταχτεί υπόγεια στη γερμανική ενοποίηση. Η σημερινή Ευρώπη εξελίσσεται σταδιακά, ιδιαίτερα η Ευρωζώνη, σε γερμανική επικράτεια. Από την άλλη η Βρετανία, εκτός Ευρωζώνης, συνεχίζει να υπονομεύει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση επιδιώκοντας μαζί με την Ουάσιγκτον τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ζώνης ελευθέρου εμπορίου. Έτσι το Παρίσι βρίσκεται αντιμέτωπο σε δύο ευρωπαϊκές προοπτικές και δύο ηγεμονισμούς, τον αγγλοσαξονικό και το γερμανικό. Καθώς δεν έχει άλλη επιλογή, υποχρεώνεται να ακολουθεί το Βερολίνο,προσπαθώντας να επηρεάσει τη γερμανική ευρωπαϊκή πολιτική και να προστατεύσει τα δικά του συμφέροντα. Ασφαλώς θα μπορούσε να ηγηθεί ενός μετώπου των Νοτιοευρωπαίων, αλλά οι γαλλικές πολιτικές ελίτ δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την εγκατάλειψη του γαλλογερμανικού άξονα, έστω και αν είναι πια περισσότερο γερμανικός και λιγότερο γαλλικός... 

Οι εσωτερικές πολιτικές συγκυρίες εξάλλου, δεν είναι καθόλου ευνοϊκές αυτή τη στιγμή για τη Γαλλία. Τα εσωτερικά προβλήματα υπονομεύουν και το διεθνές κύρος της χώρας αλλά και την αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής της πολιτικής. Ο σημερινός Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί έχει μια από τις πιο χαμηλές αποδοχές στη γαλλική κοινή γνώμη που είχε ποτέ Γάλλος πρόεδρος. Η Δεξιά στην οποία στηρίχτηκε για την εκλογή του είναι διασπασμένη, ενώ η άκρα Δεξιά, το Εθνικό Μέτωπο, με την ανάληψη της ηγεσίας από τη δυναμική Μαρίν Λεπέν, ανεβαίνει συνεχώς στις δημοσκοπήσεις. Δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί αναλυτές που προβλέπουν πως στις επόμενες προεδρικές εκλογές ο Σαρκοζί, αν είναι υποψήφιος, δεν θα καταφέρει να φτάσει στο δεύτερο γύρο. Η κατάσταση στην Αριστερά δεν είναι καλύτερη. Και στο χώρο αυτό υπάρχει η πολυδιάσπαση ενώ οι βαρόνοι του Σοσιαλιστικού Κόμματος κονταροχτυπιούνται για το ποιος θα είναι ο επόμενος υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές. Πιο πιθανός φέρεται ο σημερινός πρόεδρος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος-Καν. Αν ασφαλώς βρεθεί αντιμέτωπος στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών με την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας. Στην ουσία όμως, θα εφαρμόσει μια νεοφιλελεύθερη πολιτική που θα θυμίζει τον νεοθατσερικό Τόνι Μπλερ στη Βρετανία. Μια ίσως καλύτερη λύση για τη Γαλλία, θα ήταν η σημερινή ηγέτιδα του Σοσιαλιστικού Κόμματος Μαρτίν Ομπρί που τοποθετείται περισσότερο στον κεντρώο πολιτικό χώρο. Η υποψήφια των Σοσιαλιστών στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, Σενγολέν Ρουαγιάλ, έχει ακόμη πολιτικές φιλοδοξίες, αλλά η επικράτησή της είναι μάλλον απίθανη. Αν παραταύτα αναδεικνυόταν υποψήφια εκ νέου, θα ήταν μια καταστροφική επιλογή για τους Σοσιαλιστές τόσο για τις νεοφιλελεύθερες ιδέες της όσο και για την αμφιλεγόμενη προσωπικότητά της. 

Σε κάθε περίπτωση όποιος ή όποια κι αν εκλεγεί πρόεδρος, η Γαλλία βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για να διατηρήσει ένα ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη και μια αξιοπρεπή θέση στο διεθνές σύστημα. Και κανένας από τους προαλειφόμενους μελλοντικούς ηγέτες της δεν φαίνεται να διαθέτει την προσωπικότητα εκείνη ενός Ντε Γκωλ ή ενός Μιτεράν που θα της επιτρέψει τα επόμενα χρόνια να διεκδικήσει αποφασιστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά και στα διεθνή δρώμενα. 

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ε-mail stephanos.constantinides@gmail.com

(Πηγή)