Η διάσωση της Γερμανίας

Από την ίδρυση της ευρωζώνης μέχρι τον Δεκέμβρη του 2009, σύμφωνα με τη Διεθνή των Κε­ντρικών Τραπεζών (BIS), οι γερμανικές τράπεζες δάνεισαν τις χώρες του Νότου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλά­δα) ποσά που ανέρχονται στα 570 δις. Χρήματα που οι γερμανικές τράπεζες δεν είχαν και τα οποία, σε μεγάλο βαθ­μό, τα είχαν δανειστεί με τη σειρά από τους άλλους.

Άνευ ευρωζώνης, η Buntesbank (η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας) θα τους είχε ...

«βάλει χέρι», καθώς μια τέ­τοια φυγή κεφαλαίων θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στο μάρκο και, μια αδυνα­μία των δανειζομένων να επιστρέψουν τα δανεικά, θα σήμαινε πως η ίδια η Buntesbank θα έπρεπε να σηκώσει αυτό το δυσβάστακτο βάρος. Όμως, ελέω ευρωζώνης, μάρκο δεν υπήρχε πλέον και η Buntesbank εποίησε τη νήσσαν για τον απλούστατο λόγο ότι το βάρος μιας πιθανής αποτυχίας των γερμανι­κών τραπεζικών κινήσεων θα το σήκωνε ολόκληρη ευρωζώνη. Όπερ και εγένετο.

Εάν λ,χ. η Ελλάδα χρεοκοπούσε πλήρως απέναντι στη Γερμανία (δηλαδή δημό­σιο, ελληνικές τράπεζες, ιδιωτικές εται­ρίες, Έλληνες πολίτες αρνούνταν να επι­στρέψουν δανεικά που είχαν πάρει από γερμανικές τράπεζες και οργανισμούς), οι γερμανικές αυτές ζημίες θα μοιράζο­νταν μεταξύ των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης, ανάλογα με το ποσοστό ιδιοκτησίας τους της Ευρωπαϊκής Κε­ντρικής Τράπεζας, με την Buntesbank να επωμίζεται μόνο το 28%. Εν συντομία, από τότε που ξέσπασε η κρίση, το ρίσκο που είχαν πάρει οι ανόητες γερμανικές τράπεζες στα χρόνια των παχιών αγελά­δων (δανειοδοτώντας τους φίλους τους στις χώρες του Νότου) το μοιράστηκαν με την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Από τον Δεκέμβρη του 2009 μέχρι τον Δεκέμβρη του 2011 οι γερμανικές τρά­πεζες, και με τη βοήθεια των μνημονίων Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας, επαναπάτρισαν τουλάχιστον 290 δις. Από την άλλη, είχαμε (λόγω κρίσης) και την τεράστια πανικόβλητη εισροή κα­ταθέσεων από τους πολίτες του Νότου προς τις γερμανικές τράπεζες (άλλο ένα σημαντικό όφελος των τραπεζιτών της Φρανκφούρτης). Σύνολο περί τα 470 δις από τον Δεκέμβρη του 2009 έως τον περασμένο Απρίλιο μεταφέρθηκαν σε γερμανικές τράπεζες.

Την ίδια περίοδο, μόνο από τα δικά μας δύο μνημόνια η Ελλάδα χρεώθηκε στην τρόικα 340 δις (ποσό το οποίο αναγκά­στηκαν να μειώσουν κάπως μέσω του PSI) με στόχο την αναδιάρθρωση των χρεών προς ξένους πιστωτές, την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπε­ζών, και ένα ελάχιστο ποσό για να μην καταρρεύσει το ελληνικό δημόσιο. Από αυτά τα 340 δις, η Γερμανία χρεώθηκε μόνο τα 15 δις! Τα υπόλοιπα προήλθαν από την ΕΚΤ, την ΕΕ και το ΔΝΤ.

Συμπερασματικά, η κρίση έχει έναν μεγάλο κερδισμένο: τις γερμανικές τράπεζες και την Buntesbank, που οχυρώθηκαν πίσω από τα μνημόνια και τις ανοησίες που παρουσιάζονται ως λύσεις, με το ευτυχές (για εκείνους) αποτέλεσμα να ελαχιστοποιήσουν τις ζημίες τους μοιραζόμενες τες με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Ζημίες που ήταν με μαθηματική ακρίβεια σίγουρο ότι θα συνέθλιβαν τη Γερμανία, δεδομένων των τεράστιων ποσών που ηλιθιωδώς δάνεισαν οι γερμανικές τράπεζες στην περιφέρεια (και τα οποία είχαν, ως επί το πλείστον, δανειστεί κι εκείνες από άλλες πηγές). Ποιος λοιπόν ακριβώς διεσώθη; Η Ελλάδα; Δεν νομίζω.

Όμως έως εδώ. Έχοντας φορτώσει την ευρωζώνη με τόσο αβάστακτο βά­ρος, ολόκληρο το σύστημα το οποίο απορρόφησε τις ζημίες των γερμανικών τραπεζών (και τις μετέτρεψε σε ευρω­παϊκές ζημίες) καταρρέει. Αν συνεχίσουν να το αφήνουν ανυποστήρικτο, τότε θα πέσει να τους πλακώσει. Πράγματι, αν και η Γερμανία αυτή τη στιγμή είναι κερδισμένη από το ευρωσύστημα, η κατάρρευσή του, την οποία θα επιφέρει η επιβολή σε αυτό της κυνικής διάσωσης των γερμανικών τραπεζών (χωρίς καμία πραγματική διάσωση κανενός άλλου), θα έχει ως αποτέλεσμα τη βαθύτερη κρί­ση που σημειώθηκε ποτέ σε ολόκληρη την οικονομική ιστορία της Γερμανίας μετά τον μεσοπόλεμο.

Αυτά, βλέπετε, έχει η αλόγιστη κατά­χρηση των προνομίων εκ μέρους μιας υπερδύναμης που, όπως σωστά είχε πει ο Πάγκαλος κάποτε, διαθέτει γιγάντια δύναμη και το μυαλό μικρού παιδιού.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ

(HOT-DOC-IOYN ΄2012)