Πως στήθηκε η αμαρτωλή κλινική του 401 ΓΣΝΑ

Ποιοι αποφάσισαν τη δημιουργία μιας οικονομικά ασύμφορης Καρδιοχειρουργικής Κλινικής, αγνοώντας τις αρνητικές εισηγήσεις τόσο της αρμόδιας επιτροπής όσο και του πρώην διευθυντή του χειρουργικού τομέα του νοσοκομείου. Ο ρόλος του Χ.Κ που φρόντιζε να παρουσιάζεται δεξιά και αριστερά ως διευθυντής της κλινικής.

«Ο διοικητής είναι υπεύθυνος για ότι πράττει και ότι δεν πράττει η μονάδα του».

Υποστράτηγος Παναγιώτης Κοτιλέας, 

γενικός διευθυντής 401 ΓΣΝΑ, 

(πριν από λίγες μέρες, με αφορμή τη δωρεά εξοπλισμού 5 εκατ. ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο νοσοκομείο).

Την ώρα που πλειάδα μαρτύρων έχει περάσει την πόρτα του στρατιωτικού ανακριτή, ο οποίος εξετάζει τις κα­ταγγελίες για τα όσα συμβαίνουν εδώ και κάποια χρόνια στη Διακλαδική Καρδιοχειρουργική Κλινική του 401 ΓΣΝΑ, οι αποκαλύψεις της «Εφ.Συν.» συνεχίζονται.

Έχουμε ήδη αναφερθεί στις καταγγελίες -συνοδεία επίσημων εγγράφων- γιατρών που θήτευσαν εκεί και αφορούσαν τους θανάτους ασθενών στα χειρουργεία, τις παράνομες και πανάκριβες επεμβάσεις TAVI, αλλά και τους τρόπους με τους οποί­ους κάποιοι γιατροί παρέκαμπταν τον διευθυντή του χειρουργικού το­μέα προκειμένου να πραγματοποι­ούν τις ανωτέρω επεμβάσεις, χωρίς η κλινική να έχει την απαιτούμενη πι­στοποίηση από το υπουργείο Υγείας.

Σήμερα, φέρνουμε στο φως νέα στοιχεία που αποκαλύπτουν, αφ’ ενός το πώς ακριβώς στήθηκε η κλι­νική, αφ’ ετέρου τον ρόλο που είχε σ’ αυτήν ο θωρακοχειρουργός Χ.Κ., ο οποίος συγκεντρώνει τον κύριο όγκο των καταγγελιών για προβληματική άσκηση των καθηκόντων του με διακύβευμα ακόμα και τις ζωές των ασθενών.

Η αρνητική εισήγηση της επιτροπής

Τα εγκαίνια της κλινικής έγιναν τον Απρίλιο του 2013, παρουσία του τότε υπουργού Εθνικής Άμυνας Π. Παναγιωτόπουλου και του τότε αρ­χηγού ΓΕΕΘΑ, Μιχαήλ Κωσταράκου. Τα σχέδια, ωστόσο, είχαν γίνει καιρό πριν. Το 2012 συστήνεται επιτροπή αποτελούμενη από στρατιωτικούς γιατρούς και των τριών κλάδων προ­κειμένου να αποφανθούν αν είναι εφικτή η δημιουργίας μιας τέτοιας κλινικής.

Στην επιτροπή αυτή μετέχει και ο Χ.Κ. Διαβάζοντας κανείς τα πρακτικά της συνεδρίασης της επιτροπής με ημερομηνία 11 Ιουλίου 2012 -τα οποία βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας- διαπιστώνει πως από τα λεγόμενα των παρισταμένων διαφαίνεται ότι η στάση της πλειοψηφίας ήταν αρνητική για τους εξής λόγους: 

► Σύμφωνα με τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει στις δύο προηγούμενες συνεδριάσεις τους, τα καρδιολογικά περιστατικά που έχρηζαν επέμβασης ήταν 150 σε ετήσια βάση, από τα οποία μόνο τα 25 ήταν εν ενεργεία στρατιωτικοί. Μάλιστα, τότε, ο νυν διευθυντής της κλινικής, Σωτήριος Μωραΐτης, είχε αναφέρει πως «κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι οι δικαιούχοι θα επιθυμούν να νοσηλευτούν /χειρουργηθούν σε στρατιωτικό νοσοκομείο, αφού διατηρούν το δικαίωμα να επιλέξουν τον γιατρό τους...» και ότι «ο αριθμός των 150 ανά έτος, αν θεωρηθεί ότι όλοι θέλουν να χειρουργηθούν σε στρατιωτικό νοσοκομείο δεν δικαιο­λογεί τη δημιουργία κλινικής και δεν καλύπτει τη χειρουργική επάρκεια των χειρουργών». Επιπλέον, ανέφερε ότι «οι δαπάνες του ΥΠΕΘΑ θα αυξηθούν λόγω κόστους υποδομής/ δημιουργίας κλινικής και κόστους συντήρησης/λειτουργίας κλινικής».

► Οι εκπρόσωποι της Πολεμικής Αεροπορίας και του Πολεμικού Ναυτικού υποστήριξαν τη δημιουρ­γία καρδιοθωρακικής χειρουργικής κλινικής στην οποία θα εκτελούνταν και επεμβάσεις που αφορούσαν γενι­κά τον θώρακα. Στην πρόταση αυτή ήταν αντίθετοι οι εκπρόσωποι του Στρατού Ξηράς, οι οποίοι επέμεναν στη δημιουργίας αμιγώς καρδιοχει­ρουργικής κλινικής. Μάλιστα έκα­ναν ιδιαίτερη μνεία στις επεμβάσεις τύπου TAVI.

► Στα συμπεράσματα-εισηγήσεις της επιτροπής αναφέρεται ξεκάθαρα: «Η επιτροπή θεωρεί ότι δεν υφίσταται αναγκαιότητα σύστασης διακλαδικής καρδιοχειρουργικής κλινικής, δεδομένου ότι με την υπάρχουσα δομή των στρατιωτικών νοσοκομεί­ων, οι καρδιοχειρουργικές επεμβά­σεις μπορούν να εκτελούνται από τους χειρουργούς θώρακος των επιμέρους νοσοκομείων των Ενόπλων Δυνάμεων». Επιφυλάξεις διατήρησε ο Χ.Κ. ο οποίος δεσμεύτηκε να συντάξει προσωπική αναφορά κι ένας άλλος συνάδελφός του, με τον οποίο πραγματοποίησαν από κοινού αρκε­τές επεμβάσεις στη συνέχεια.

Η αρνητική εισήγηση Τσολάκη

Την ίδια στάση κράτησε και ο - απόστρατος πλέον, πρώην διευθυντής του χειρουργικού τομέα του νοσοκομείου, συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Τσολάκης. Η γνώμη του είχε ιδιαίτερη σημασία καθώς ήταν ο αρχαιότερος θωρακοχειρουργός στον ελληνικό στρατό. Με βάση αυτή του την ιδιότητα, του είχε ζητηθεί να γνωμοδοτήσει για το θέμα και η εισήγηση του ήταν αρνητική. Τον ρωτάμε γιατί.

«Είναι απλό», μας απαντά ο κ. Τσολάκης. «Παίρνεις τα δεδομένα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη λειτουργία μιας τέτοιας κλινικής ώστε να μην μπαίνει μέσα οικονομικά. Ρώτησα, έψαξα και διαπίστωσα ότι για να μην υπάρχει οικονομική ζημιά, η κλινική αυτή θα έπρεπε να πραγματοποιεί 240 επεμβάσεις τον χρόνο. Ένας τέτοιος αριθμός δεν προέκυπτε από πουθενά, καθώς ακό­μη και η επιτροπή που είχε συσταθεί για το θέμα, είχε αναφερθεί σε 150 επεμβάσεις στην καλύτερη των πε­ριπτώσεων».

Εδώ θα κάνουμε μια μικρή πα­ρένθεση και θα δώσουμε και πάλι τον λόγο στο βίντεο του ΓΕΣ όπου ο υποστράτηγος Κοτιλέας σε ερώτηση για τη λειτουργία της καρδιοχειρουρ­γικής κλινικής αναφέρει: «Περισσό­τερες από 150 επεμβάσεις ανοιχτής καρδιάς, by pass» κ.λπ. Αφού λοιπόν η κλινική λειτουργεί εδώ και 4,5 χρόνια, μια απλή διαίρεση αρκεί για να διαπιστώσουμε ότι στο 401 δεν πρέπει να γίνονται περισσότε­ρες από 40-50 καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις τον χρόνο. Οι αριθμοί, εν προκειμένω, είναι αμείλικτοι για τη βιωσιμότητα της κλινικής.

Η συνάντηση υπό τον Α/ΓΕΣ

«Την ίδια περίοδο που συνεδρίαζε η επιτροπή, κάποια στιγμή στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιούλη του 2012», συνεχίζει την αφήγησή του ο κ. Τσολάκης, «έγινε μια συνά­ντηση στο γραφείο του τότε Α/ΓΕΣ, αντιστράτηγου Κωνσταντίνου Ζιαζιά. Παρόντες εκτός από τον αρχη­γό, ήμασταν εγώ, ο τότε διευθυντής Υγειονομικού Γ. Σακαρίκος, ο τότε διευθυντής του 401 Σ. Γκιζάρης, οι καρδιοχειρουργοί Χ.Κ. και Ι.Κ. (μέλη της επιτροπής που είχαν διαφορο­ποιήσει τη θέση τους) και η Μ.Σ., εξωσωματίστρια (σ.σ. ειδικότητα απαραίτητη στα χειρουργεία) του νοσοκομείου. Απευθυνόμενος σε μένα ο Α/ΓΕΣ είπε:

• Κύριε Τσολάκη, θέλω τον Σεπτέμ­βριο να έχει δημιουργηθεί η καρδιοχειρουργική κλινική.

• Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, αρ­χηγέ. Δεν έχουμε δεύτερο εξωσωματιστή και μεσολαβούν οι άδειες του Αυγούστου.

• Συμφωνώ με τον κ. Τσολάκη (πα­ρέμβαση της Μ.Σ.).

• Ποιο είναι το κόστος δημιουργίας της κλινικής;

• Με τους καλύτερους υπολογισμούς, περίπου 830.000 ευρώ, αρχηγέ.

• Θα σας δώσω χρήματα από τα μυ­στικά κονδύλια.

• Ποια μυστικά κονδύλια (Τσολάκης απορημένος); Δεν γίνονται αυτά. Δεν είναι μόνο η υποδομή. Είναι και το προσωπικό που δεν υπάρχει να τη στελεχώσει.

• (Α/ΓΕΣ προς διευθυντή υγειονο­μικού): Να μου φέρεις κόσμο από αλλού. Προχθές ήμουν για επιθεώ­ρηση στα Γιάννενα και είδα 30 να κάθονται.

• Αρχηγέ, συμφωνώ με τον κ. Τσολάκη, δεν μπορώ να τους φέρω. Εκεί βρίσκονται με καθεστώς συνυπηρέτησης (απάντηση δι­ευθυντή).

Κάπως έτσι, άδοξα, έληξε η συνάντηση αυτή», αναφέρει ο κ. Τσολάκης, «κι εγώ εκείνη τη χρο­νιά έμεινα διατηρητέος στο στρά­τευμα». Για την Ιστορία, ο κ. Τσο­λάκης ανέλαβε στη συνέχεια τη διοίκηση της Σχολής Εφαρμογής Υγειονομικού και επανήλθε στο 401 ως διευθυντής χειρουργικού τομέα το 2014.

«Για τα όσα συνέβαιναν στο νοσοκομείο μετά και για τα οποία έχετε γράψει», μας λέει, «είχα ενη­μερώσει προσωπικά τον Α/ΓΕΣ, αντιστράτηγο Β. Τελλίδη, δύο φο­ρές, τον Μάρτιο του 2015 και τον Νοέμβριο του 2016, μετά από αί­τησή μου για ακρόαση με αφορμή υπηρεσιακά θέματα», καταλήγει ο κ. Τσολάκης. Το... κερασάκι στην τούρτα ήταν η κλήση του κ. Τσολάκη λίγες μέρες αργότερα από τον Γιώργο Παπαθέου, σύμβουλο του τότε υπουργού Εθνικής Άμυνας, Δημήτρη Αβραμόπουλου, όπου του ζήτησε τον λόγο γιατί αρνείται τη δημιουργία της κλι­νικής. «Εξέθεσα τα επιχειρήματά μου και αποχώρησα», λέει.

Με λίγα λόγια, όπως αποδεικνύεται τόσο από τα πρακτικά της επιτροπής όσο και από την εισή­γηση του κ. Τσολάκη, το γεγονός ότι συνηγόρησαν αρνητικά στη δημιουργία της κλινικής, κρίνοντάς την ως οικονομικά ασύμ­φορη, κάποιοι το αγνόησαν και αποφάσισαν τη δημιουργία της με κάθε κόστος. Μάλιστα, ο Χ.Κ. φρόντιζε να παρουσιάζεται δεξιά και αριστερά ως διευθυντής της κλινικής έως την ώρα που η Διεύ­θυνση Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ έβαλε τα πράγματα στη θέση τους.

Με έγγραφό της στις 7 Ιανου­άριου του 2015 και απαντώντας στον παραπονούμενο Χ.Κ. όρισε διευθυντή της κλινικής τον πλοί­αρχο Σωτήριο Μωραΐτη. Το ίδιο έγγραφο, παράλληλα, δίνει την απάντηση στο ερώτημα ποιος αποφάσισε τη δημιουργία της διακλαδικής κλινικής: «Επισημαίνεται ότι ο Α/ΓΕΕΘΑ (σ.σ. τότε ήταν ο στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος) ανέθεσε στον αντισυνταγματάρχη Χ.Κ. το 2012 μόνο τη δημιουργία της κλινικής και δεν προέβη στην προφορική ανά­θεση καθηκόντων, καθώς την επι­λογή προβλέπουν οι νόμοι κ.λπ.».

Απαντήσεις και ερωτήματα

Σε επικοινωνία μας με το Κε­ντρικό Συμβούλιο Υγείας μάς έγιναν γνωστά τα στοιχεία που κατατέθηκαν από το 401 ΓΣΝΑ αναφορικά με τις επεμβάσεις TAVI, ως οφείλει από τον νόμο. Συνολικά και σύμφωνα με όσα υποστηρίζει το νοσοκομείο, έχουν γίνει 19 τέτοιες επεμβάσεις, με την πρώτη να λαμβάνει χώρα στις 18 Δεκεμβρίου του 2013 και την τελευταία στις 19 Ιουνίου 2017 (τα στοιχεία στάλθηκαν στο ΚΕΣΥ στις 21 Ιουλίου). Από τους 19 ασθενείς 4 κατέληξαν με την αιτία θανάτου να καταγράφεται μόνο στα 2 περιστατικά.

Κατόπιν της επίσημης ενημέ­ρωσης του ΚΕΣΥ θα επαναλάβου­με βασικά ερωτήματα προς τη δι­οίκηση του 401 και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

► Πώς γίνονταν επεμβάσεις TAVI στο 401 από το 2013 όταν η σχετι­κή υπουργική απόφαση γι’ αυτές δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2015;

► Πώς γίνονταν επεμβάσεις όταν η κλινική πήρε τη σχετική πιστο­ποίηση από το υπουργείο Υγείας τον Μάιο του 2016;

► Πού είναι χρεωμένες αυτές οι πανάκριβες επεμβάσεις; Στα ασφαλιστικά ταμεία ή στον προ­ϋπολογισμό του νοσοκομείου;

► Για ποιους λόγους οι διοικήσεις του νοσοκομείου επέτρεπαν να γίνονται αυτές οι επεμβάσεις από τη στιγμή που ο διευθυντής του χειρουργικού τομέα αρνιόταν -και σωστά- να τις υπογράψει, αφού ήταν παράνομες, μέχρις ότου πά­ρει πιστοποίηση η κλινική;

► Γιατί δεν έγινε ποτέ ουσιαστικός έλεγχος για τις αιτίες θανάτου των εν λόγω ασθενών ή, όποτε ξεκίνη­σε, αρχειοθετήθηκε άρον άρον;

Η μαρτυρία γιατρού της ΜΕΘ για τις επεμβάσεις TAVI

ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ μίλησε επίσης ο στρατιωτικός γιατρός -τα στοιχεία του βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας- που έζησε την καρδιοχειρουργική κλινική από τη γέννησή της έως και πριν από λίγο καιρό όπου μετατέθηκε εκτάκτως. Μαζί με τον κ. Τσολάκη κι έναν έτερο γιατρό που έχει επίσης απομακρυνθεί από το νοσοκομείο ήταν εκεί­νοι που από την πρώτη στιγμή κατήγγειλαν υπηρεσιακά όσα συνέβαιναν, αλλά έβλεπαν τις αναφορές τους να αρχειοθετούνται.

Ο εν λόγω γιατρός είχε θέση στη ΜΕΘ του 401 και γνωρίζει απ’ έξω κι ανακατωτά όλα τα περιστατικά TAVI -και όχι μόνο- που χειρούργησε ο Χ.Κ. καθώς κατέληγαν σ' αυ­τόν για θεραπεία. Καταγράφουμε ενδεικτικά κάποια απ’ όσα μας είπε:

• «Με τον Χ.Κ. είχαμε δύσκολη συνεργασία από την αρχή. Όχι μόνο εγώ, μα και άλλα στελέχη. Από τον Σεπτέμβριο του 2013 είχα καταθέσει αναφορά λέγοντας πως ήταν αδύνατη η συνεργασία μαζί του. Διαμαρτυρόταν, έβριζε, φώναζε στο προσωπικό».

• «Σε όλους τους γιατρούς πεθαίνουν ασθενείς. Ο Χ.Κ. είχε τη νοοτροπία ιδιώτη, ήθελε να χειρουργήσει γρήγορα για να μη χάσει τον ασθενή-πελάτη. Τα παραδείγματα, ουκ ολίγα και καταγεγραμμένα. Ήθελε να βάλει στο χειρουργείο ασθενή με αρρύθμιστο θυρεοειδή. Δεν περίμενε δηλαδή να ρυθμιστεί ο θυρεοειδής του για να τον χειρουργήσει και ας σημειωθεί πως η επέμβαση δεν είχε τον χαρακτήρα του επείγοντος. Πήγα λοι­πόν κι «έκοψα» το χειρουργείο γράφοντας στον φάκελο νοσηλείας του ασθενούς ότι δεν μπορεί να χειρουργηθεί αν δεν ρυθμιστεί ο θυρεοειδής του».

• «Σε άλλη περίπτωση επέμβασης TAVI, ο ασθενής είχε λευχαιμία. Ήθελε να τον βά­λει στο χειρουργείο, με τις προεγχειρητικές εξετάσεις να δείχνουν ότι είχε χαμηλά αι­μοπετάλια και 0 ουδετερόφιλα. Μιλάμε δηλαδή για μια πολύ επιβαρημένη κατάσταση. Πρότεινα να κάνουμε ιατρικό συμβούλιο, ο ασθενής δεν έπρεπε να μπει στο χειρουρ­γείο. Ο Χ.Κ. δεν με άκουσε, τον χειρούργησε και 3 μέρες μετά ο ασθενής κατέληξε από πολυοργανική ανεπάρκεια. Έχω μάλιστα κα­ταθέσει στον ανακριτή πως όταν ο ασθενής ήταν στην ΜΕΘ, ο Χ.Κ. δεν με άφηνε να τον δω!».

• «Υπήρξε άλλος ασθενής που με ευθύνη του Χ.Κ. αποσυνδέθηκε από τον αναπνευστήρα για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Και αυτό ήταν χειρουργείο που δεν ήταν επείγον και μετατράπηκε σε επείγον. Ο άνθρωπος κατέληξε λίγους μήνες μετά στο νοσοκομείο με εγκεφαλική βλάβη».

• «Υπάρχει καταγεγραμμένη αναφορά του συντονιστή της Εντατικής το 2014 για ασθε­νή που είχε μυκηταιμία. Και όμως, παρά το γεγονός ότι είναι ανεπίτρεπτο, ο Χ.Κ. οδή­γησε την ασθενή σε χειρουργείο για TAVΙ. 

• «Ένας από τους λόγους που έμεινα στο 401 και ήμουν διαθέσιμος 30 μέρες τον μήνα ήταν για να σώσω ανθρώπους, είτε με το να τους βοηθήσω μετεγχειρητικά είτε με το να πασχίζω να ακυρώνω χειρουργεία που δεν έπρεπε να γίνουν».

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΕΡΖΗ

(Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ-27/11/2017)