Η Εκδίκηση των Δεινοσαύρων

Μια φορά κι έναν καιρό πιστεύαμε ότι το «νέο» είναι προοδευτικό. Ελπίζαμε ότι, αν φύγουν από τη μέση οι «παλιοί», όλα θα πήγαιναν καλύτερα. Επενδύαμε ελπί­δες στην πρόβλεψη ότι, με το που θα έδι­ναν οι δεινόσαυροι τόπο στους νέους πο­λιτικούς, ένας νέος άνεμος θα έπνεε στη χώρα. Έτσι κι έγινε. Η εκλογή της κυβέρ­νησης του Γιώργου Παπανδρέου, το 2009, έφερε νέους ανθρώπους στην εξουσία κι ένας νέος...

άνεμος έπνευσε. Μόνο που γρήγορα το αεράκι εκείνο μετατράπηκε σε θύελλα που δεν άφησε τίποτα όρθιο. Και το χειρότερο: αντί να γκρεμίσει αυτά που έπρεπε, γκρέμισε όλα τ' άλλα.

Αν ο ιστορικός του μέλλοντος χρειάζεται μια παραβολή που να αποτυπώνει τη ρι­ζοσπαστική αποτυχία του υποδείγματος «νέου τεχνοκράτη πολιτικού» που ανέδειξε η απερχόμενη Βουλή, η περίπτωση του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου προσφέρεται ως ιδα­νική. Όσο ελκυστικές φάνταζαν οι αρετές του τ. υπουργού Οικονομικών, τότε που ανέλαβε, τόσο ολοκληρωτική η αποτυχία της πολιτικής που εφάρμοσε και την οποία, λόγω της τάξης μεγέθους της, η χώρα θα βιώνει για δεκαετίες.

Επειδή η πιο σκληρή κριτική εί­ναι και η πιο δίκαιη, του αναγνωρίζω (αντίθετα με άλλους) ότι όντως κληρονό­μησε ένα σαπιοκάραβο έτοιμο να δεχτεί το ωστικό κύμα τσουναμιού που ερχόταν από μακριά. Όμως, έχει ενδιαφέρον πόσο ολοκληρωτική και πολυσχιδής αποδείχθη­κε η ανεπάρκειά του. Όχι μόνο δεν είδε την κρίση να έρχεται, αλλά και εξαρχής έπραξε αυτό που κάνουν οι πιο αυταρχι­κές, ανασφαλείς μετριότητες: περιέβαλε τον εαυτό του με ανθρώπους ακόμα με­τριότερους από τον ίδιο (π.χ. η σύνθεση του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρο­γνωμόνων που επέλεξε). Έτσι, όταν ήρθε η ώρα που χρειαζόταν σοβαρές συμβου­λές, ο υπ. Οικονομικών της χώρας άκου­γε τις δικές του σκέψεις, αναμασημένες. Όταν, μερικούς μήνες αργότερα, άρχι­σε να κατανοεί το μέγεθος της κρίσης, ο «τεχνοκράτης» υπουργός έκανε το ένα πράγμα που δεν δικαιούται να κάνει υπ. Οικονομικών: επέλεξε την αμφισημία, άρ­χισε να στέλνει αντιφατικότατα μηνύματα. Από την μία επέμενε στην εφαρμογή του προεκλογικού οικονομικού προγράμματος του ΠΑΣΟΚ, το οποίο γνώριζε ότι ήταν ανε­φάρμοστο, ενώ από την άλλη προσπαθούσε να εξευμενίσει τις αγορές υποσχόμενος το αντίθετο. Κάποια στιγμή είπε κάτι σημαντι­κό, ότι το μεγαλύτερο έλλειμμα της χώρας ήταν το έλλειμμα αξιοπιστίας. Και τι έκανε για αυτό; Συνεχείς δηλώσεις (για ενάμιση χρόνο) που λες και ήταν σχεδιασμένες για να διαψεύδονται εκ των πραγμάτων μερι­κές εβδομάδες αργότερα.

Αυτά τα παιδιαρίσματα του «νέου τε­χνοκράτη» επέσπευσαν την κρίση, στερώντας από τον ίδιο σημαντι­κούς βαθμούς ελευθερίας. Κι όταν το «τέ­ρας» της πτώχευσης τον αντίκρισε κατάμα­τα, τον Ιανουάριο του 2010, εκείνος έκανε ότι δεν το είδε. Ότι δεν ήταν πτώχευση, αλλά μια παροδική κρίση ρευστότητας που αντιμετωπίζεται με ένα διετές ή τριετές υπερμεγέθες (και τοκογλυφικό) δάνειο.

Το τραγικό είναι ότι εκείνη την επο­χή πρωθυπουργός ήταν ένας άνθρωπος με μηδενική κατανόηση για το πώς λει­τουργεί μια μακροοικονομία. Ένας πολιτι­κός ανασφαλής περί των οικονομικών που, όσο ήταν στην αντιπολίτευση, δεν εμπι­στευόταν κανένα στέλεχος του με το χαρτο­φυλάκιο των οικονομικών (να σας θυμίσω ότι το μοίραζε μεταξύ Βάσως Παπανδρέου, Ηρακλή Πολεμαρχάκη, Θεόδωρου Πάγκα­λου, Λούκας Κατσέλη κλπ.), αλλά ο οποίος, για κάποιο λόγο, στο πρόσωπο του «νέου τεχνοκράτη» είδε τον «άνθρωπο του». Τη συνέχεια δεν χρειάζεται να σας την δι­ηγηθώ. Την γνωρίζετε καλύτερα από όσο θέλετε: Πλήρης άγνοια για το τι σημαίνει αντιπαράθεση με τις αγορές (να σας θυμίσω το ανεκδιήγητο «πιστόλι στο τραπέζι»), κα­μία αίσθηση για το τι σημαίνει διαπραγμά­τευση με τους δανειστές σου, πεισματική άρνηση να διανοηθεί καν να απειλήσει με στάση πληρωμών τους Ευρωπαίους εταί­ρους του, επαρχιώτικη απόρριψη οποιασδή­ποτε σκέψης να προταθεί στην ΕΕ συνολική λύση για τη συστημική κρίση του ευρώ, αυ­ταρχικές προσπάθειες να φιμωθούν όλες οι αντίθετες προς αυτόν απόψεις.

Κάπως έτσι οδηγήθηκε η χώρα στον γκρε­μό των αλλεπάλληλων μνημονίων από τον «νέο τεχνοκράτη»-τιμονιέρη. Κι όταν πέ­σαμε σ' αυτόν, ο κ. Παπακωνσταντίνου μπήκε σε μια διαδικασία προβλέψεων του στιλ: «σε μερικούς μήνες θα ξαναβγούμε στις αγορές», «άλλες περικοπές μισθών και συντάξεων δεν θα γίνουν», κλπ. Ήταν μέρος της τελετουργίας κατάρρευσης του μύθου των «νέων τεχνοκρατών».

Όταν πια ακόμα και ο Γιώργος Παπαν­δρέου κατάλαβε ότι είχε εμπιστευτεί την τύχη της χώρας σε έναν επικίνδυνα ηλίθιο, ο ίδιος νόμισε ότι θα τον προήγα­γε σε υπ. Εξωτερικών! Κι όταν αυτό δεν έγινε, πήρε ό,τι του έδωσαν. Σαν τον πιο ποταπό πολιτευτή. Για κακή μας τύχη, πήρε ένα «οραματικό» υπουργείο, το Περι­βάλλοντος, για το οποίο δεν είχε το παραμι­κρό όραμα. Το οποίο και διατηρεί (αν είναι δυνατόν!) μέχρι σήμερα (τόσο το μηδενικό όραμα όσο και το υπουργείο).

Δεν μπορώ να κλείσω παρά με ένα μήνυ­μα στο υπερπέραν: στους νεκρούς «δεινό­σαυρους» (Α. Παπανδρέου, Κ. Καραμανλή και Χ. Φλωράκη) συν τον... Κ. Μητσοτά­κη: Σας συγχωρώ. Και σας ζητώ συγγνώμη που θέλαμε να κάνετε τόπο στα νιάτα! (*)

(*) Προφανώς, βέβαια, και δεν τους συγ­χωρώ. Αλλά καταλαβαίνετε τι εννοώ, ΟΚ;

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΚΗΣ
(ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ HOT-DOC/26/4/2012)