Ή «φάκα» τής σύνθετης ονομασίας

Του Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα *

ΑΠΟΤΕΛΕΙ καταστάλαγμα τής κοινής πείρας ότι μία άπό τίς συνήθεις μεθό­δους γιά νά πιάσει κάποιος ένα ενοχλη­τικό ποντικό είναι νά τοϋ βάλει φάκα. Καί γιά νά λειτουργήσει ή φάκα χρειά­ζεται άπαραιτήτως τυρί πού προσελκύ­ει τόν ποντικό. Εκείνος πού στήνει τήν φάκα γνωρίζει τί κρύβεται πίσω άπό τό τυρί. Ό ποντικός όμως δεν τό γνωρί­ζει. Βλέπει μόνο τό τυρί. Έτσι εάν άποφασίσει νά πλησιάσει γιά νά άπολαύσει τό άγαπημένο του έδεσμα, μέ τήν πρώτη κιόλας κίνηση θά κλείσει ερμη­τικά ή πόρτα τής φάκας, χωρίς νά ύπάρχει καμμία ελπίδα εξόδου άπό αύτήν γιά τόν ποντικό. Θά βρίσκεται πιά στήν άπόλυτη εξουσία εκείνου πού τόν εγκλώβι­σε. Άπό ’κεΐ καί πέρα ή συνέχεια γιά τήν τύχη του ποντικού είναι γνωστή.

«Ποντικός» γιά τούς Σκοπιανούς ή Ελλάδα. Καί μάλιστα ιδιαίτερα ένοχλητικός γιά αύτούς άπό τότε πού «χτίσα­νε» τό καινούργιο τους «παλάτι» με­τά τήν διάλυση τής πρώην Γιουγκο­σλαβίας. Καί τί δέν έπαθαν οι άνθρω­ποι άπό τούτο τόν ζημιάρη «ποντικό»: τούς κατέστρεψε τό έμπόριο μετά τό έμπάργκο πού τούς έπέβαλε στήν χερ­σαία διακίνηση άπό τά «λημέρια» του τών είσαγόμενων ή έξαγόμενων προ­ϊόντων τους. Τούς «ροκάνισε» όλα τά έγγραφα γιά τήν ένταξή τους στό ΝΑ­ΤΟ ή στήν Εύρωπαϊκή 'Ένωση. «Δέν πά­ει άλλο» σκέφτηκαν. «Αφού δέν μπο­ρούμε νά πιάσουμε άλλιώς τόν δύσκολο αύτό “ποντικό”, πρέπει νά τοϋ βάλουμε φάκα». Γιά νά τόν φέρουν μάλιστα πιό εύκολα κοντά σέ αύτήν, φρόντισαν νά άφαιρέσουν άπό τά «μποστάνια» τους όλα έκεϊνα τά πράγματα πού τόν φοβί­ζουν: ταμπέλες άεροδρομίων, πινακίδες δρόμων, άγάλματα καί άλλα.

Κάπως έτσι στήθηκε άπό τούς Σκοπιανούς τό σκηνικό τής διαπραγμάτευσης μέ τήν Ελλάδα. Έκει λοιπόν πού ήσαν άνυποχώρητοι οί Σκοπιανοί στήν άλλαγή τής συνταγματικής τους ονομα­σίας, άρχισαν ξαφνικά νά συζητούν τήν λύση τής όνοματολογικής διαφοράς στη βάση μιάς σύνθετης ονομασίας μέ γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό καί δηλώνουν πρόθυμοι νά άπαλείψουν νά άπαλείψουν άπό τό Σύ­νταγμά τους τίς περί άλυτρωτισμοΰ δι­ατάξεις του που ενοχλούν την Ελλάδα. Βλέπουμε λοιπόν εδώ πόσο χρήσιμη είναι, ακόμη και στην διπλωματία, η λογική τής «φάκας». Δέν έχει σημασία ποιός έπινόησε τήν «διπλωματία τής φάκας».’Αν δηλ. τήν σκέφτηκαν όψιμα οί ’ίδιοι οί Σκοπιανοί ή άν τούς τήν ύπέδειξαν οί μεγάλοι προστάτες τους. Ή ούσία είναι ότι άποφάσισαν νά τελειώ­σουν τόν «ποντικό» μέ τήν «φάκα». Φυσικά οί άξιοι κυβερνωντες μας, πού δέν βλέπουν τήν «φάκα», θεωρούν μοναδική εύκαιρία τήν συμβιβαστική επίλυση τής όνοματολογικής διαφοράς μας μέ τούς Σκοπιανούς, ή όποία θά άφαιρέσει, κατατις εκτιμήσεις τους, ενα μεγά­λο «άγκάθι» άπό τίς σχέσεις μας μέ τά Σκόπια καί θά διαμορφώσει συνθήκες ειρηνικής συνύπαρξης μέ τούς βόρει­ους γείτονές μας. Χαρακτηρίζουν μάλι­στα «πατριδοκάπηλους» όσους πολε­μούν αύτή τήν έθνική στρατηγική. ’Ας δούμε όμως τί άκριβώς βλέπουν οί άντιλέγοντες «πατριδοκάπηλοι» πού δέν τό βλέπουν, δυστυχώς, οί «φωστήρες» στρατηγοί μας.

Θά άρχίσουμε πρώτα άπό τίς έγγυήσεις πού προσφέρουν οί Σκοπιανοί γιά τήν εύόδωση τής διαπραγμάτευσης. 'Υπόσχονται να απαλείψουν από το Σύνταγμα τους τις περί αλυτρωτισμού διατάξεις του. ’Ας ύποθέσουμε, λοιπόν, ότι ή Κυβέρνησή τους έξασφαλίζει τήν άπαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία γιά τήν άναθεώρηση τοϋ Συντάγματος.

Και ας υποθέσουμε επίσης ότι η Κυβέρνηση των Σκοπιών δεν θα θελήσει να αθετήσει την υπογραφή της και να επαναφέρει τον αλυτρωτισμό με νέα τροποποίηση του Συντάγματος μετά τήν επίτευξη τής σχετικής συμφωνί­ας μέ τήν Ελλάδα. Αύτό όμως δέν δε­σμεύει τήν επόμενη ή τίς επόμενες κυ­βερνήσεις τών Σκοπιών νά τό πράξουν. Καί έτσι όμως νά μήν έξελιχθει ή ιστο­ρία, ό άλυτρωτισμός τών Σκοπίων θά έπανέλθει εκ τών πραγμάτων, έφ’ όσον άπό τίς σχετικές διατάξεις του Σκόπιανού Συντάγματος θά έχουν τροποποιηθεί μόνον αύτές πού μιλάνε γιά άλυτρωτισμό, όχι όμως καί ή διάταξη πού άναγορεύει τά Σκόπια σέ κοιτίδα τοϋ Μακε­δονικού ’Έθνους. Καί τήν άναθεώρηση αύτής τής διάταξης δέν τήν διαπραγμα­τεύονται κάν οί Σκοπιανοί, διότι άλλιώς δέν θά είχε νόημα ή συζήτηση γιά τήν εξεύρεση κοινά άποδεκτής ονομασίας. Εκείνο πού ένδιαφέρει τούς Σκοπια­νούς είναι νά μή λείπει άπό τήν σύνθε­τη ονομασία ό όρος «Μακεδονία» πού άποτελεΐ γιά αύτούς θεμέλιο «λίθο» του «Μακεδονικοϋ ’Έθνους».’Άς θριαμ­βολογούμε έμεϊς καί άς βγάζουμε περιχαρείς άναμνηστικές φωτογραφίες άπό την κοινή θεμελίωση του «οίκοδομήματος τής Έλληνο-Σκοπιανής φιλίας, ένώ στήν ούσία θά έχουμε συμπράξει στό στήσιμο τής «φάκας» πού θά πιάσει τε­λικά τόν «ποντικό»: τήν Μακεδονία μας.

Όλες λοιπόν οί σύνθετες ονομασίες πού θά περιέχουν τόν όρο «Μακεδονία» δέν θά είναι τίποτε άλλο παρά τά «πηχάκια» ή οί «κορνίζες» τοϋ «Μακεδονικοΰ Έθνους». Μέ φαρδειά πλατεία τήν ύπογραφή μας: «Διά χειρός Άλέξη». Κάπως έτσι δέν πιστοποιείται ή γνησιότητα όλων τών πινάκων;

’Ας τό δούμε όμως τό πράγμα καί άπό άλλη μεριά, μήπως έτσι μπορέσουν οί κυβερνώντες νά άντιληφθούν τί πάνε νά κάνουν. Κάποιες άπό τίς συζητούμενες σύνθετες ονομασίες μιλάνε γιά «Βόρεια» ή «Νέα» Μακεδονία. Δέν γνωρίζουν όμως οί καλοί έκπρόσωποι της έθνικής μας εύκλειας ότι όλοι οί γεωγραφικοί ή χρονικοί προσδιορισμοί, όπου άναφέρονται στήν 'ιστορία και σε οποίο μέρος του κόσμου εντο­πίζονται, καταλαμβάνουν πάντα έθνοφυλετικά ίδιους λαούς; Δέν ύπάρχει καμμία έξαίρεση σέ αύτό. ’Έτσι ή Βό­ρεια Κορέα μπορεί νά είναι διαφορετι­κό Κράτος μέ τή Νότια Κορέα, έθνοφυλετικά όμως εΐναι ίδιος λαός. Κάποιος τούς χώρισε καί περιμένουν τήν έπανένωσή τους. Τό ’ίδιο ϊσχυε μέχρι τό 1989 καί γιά τίς δύο Γερμανίες, τήν Ανατο­λική καί τήν Δυτική. Όπως βέβαια καί γιά τή σχέση τής Νέας μέ τήν Αρχαία Ελλάδα. Μπορεί όμως νά λεχθεί τό ίδιο καί γιά τήν «Βόρεια» ή «Νέα» Μα­κεδονία στή σχέση της μέ τήν Ελλάδα; Ανήκουν οί 'Έλληνες Μακεδόνες καί οί Σκοπιανοί «Μακεδόνες» έθνοφυλετικά στόν ίδιο λαό; Αντί άλλων τήν άπάντηση τήν δίνει ό πρώην Πρόεδρος τής Δη­μοκρατίας τών Σκοπίων Κίρο Γκλιγκόρωφ, ό όποιος ύπογραμμίζει τήν σλαβι­κή καταγωγή τών Σκοπιανών, πράγμα πού έπιβεβαιώνεται μεταξύ άλλων καί άπό τήν γλώσσα πού ομιλούν. Έπομένως, έάν τούς άναγνωρίσουμε ώς «Βορειο-Μακεδόνες», θά βεβαιώνουμε ότι άνήκουν καί αύτοί στό ίδιο μέ έμας Μακεδονικό ’Έθνος. Άπλα εκείνοι θα λέγονται «Βόρειοι» καί εμείς «Νότιοι» Μα­κεδόνες.

Μέ δεδομένο ότι ή «Βόρεια Μακε­δονία» θά είναι άναγνωρισμένο άνεξάρτητο κράτος, ένω ή δική μας «Νότια Μακεδονία» άπλή γεωγραφική περιοχή τής 'Ελλάδος, ή άληθινή Μακεδονία θά έκτοπισθεϊ σέ δεύτερο πλάνο. Όλο τό παιχνίδι θά τό κάνει ή «Μακεδονία-Μαϊμού», πού θά τήν έχουμε άναγνωρίσει μέ τήν ύπογραφή μας ώς γνήσια Μακεδονία καί αύτή. Όταν δέ θά έχουν καθι­ερωθεί οί Σκοπιανοί στή συνείδηση τής παγκόσμιας κοινής γνώμης ώς οί μονα­δικοί γνήσιοι έκπρόσωποι τού Μακε­δονικού ’Έθνους, τότε νά δεις έκρηξη τοϋ άλυτρωτισμοΰ. Θά ξεσπαθώσουν οί Σκοπιανοί καί θά λένε ότι οί κακοί 'Έλληνες τούς ύποχρέωσαν νά παραιτη­θούν άπό τίς άξιώσεις άπελευθέρωσης τών σκλαβωμένων σέ αύτούς άδελφών τους, γιά νά συμφωνήσουν στήν έντα­ξή τους στό ΝΑΤΟ καί τήν ΕΕ. Τί θά κά­νουμε εμείς τότε; Θά πάρουμε πίσω τήν ύπογραφή μας; Θά ζητήσουμε νά βγοΰν τά Σκόπια άπό τούς Διεθνείς ’Οργανι­σμούς, στούς οποίους μπήκαν μέ τή συ­ναίνεσή μας, διότι μάς παραπλάνησαν; Τά ’ίδια θά έλεγε καί κάθε ποντικός, άν μπορούσε νά μιλήσει: «Μέ βάλανε μέ πονηριά στή φάκα». Ποιός όμως άκούει τούς ποντικούς;

’Ας είμαστε λοιπόν σοβαροί, έάν μάς έχουν μείνει κάποιες έθνικές εύαισθησίες και δεν θέλουμε νά θρηνήσουμε άλλες Χαμένες Πατρίδες. Αύτή τή φορά μέσα στούς κόλπους τής Μητέρας Πα­τρίδας. Ή Μακεδονία είναι ένα άπό τά πιό ένδοξα, άλλά καί τά πιό βασανισμέ­να παιδιά τής Ελλάδος. Είναι όχι άπλώς κρίμα άλλά φριχτό έθνικό έγκλημα νά τήν κάνουμε «ποντικό» καί νά τήν άφήσουμε νά μπει στήν «φάκα» τών Σκοπιανών, ή όποία θά φέρει ώς αιώνιο όνειδος γιά μάς τά δακτυλικά μας «άποτυπώματα» στην κατασκευή της.

Θά τό πώ άλλη μία φορά. Είναι έσφαλμένη ή στρατηγική τής διαπραγμάτευσης γιά τήν ονομασία τών Σκοπί­ων. Εμάς δέν μάς ένδιαφέρει πώς θά ονομάζονται, άλλά πώς δέν μπορούν νά ονομάζονται τά Σκόπια, έφ’ όσον ιδι­οποιούνται τήν πολιτιστική μας ταυτό­τητα. Καί ή πολιτιστική κληρονομιά προ­στατεύεται διεθνώς, όπως καί ή πνευ­ματική ιδιοκτησία. Έκεΐ πρέπει νά ρίξου­με τό βάρος τής στρατηγικής μας. 'Ας τό βάλουμε καλά στό μυαλό μας γιά νά μή μοιραζόμαστε μέ άλλους τά «χρυσα­φικά» μας. Όλος ό κόσμος νά άναγνωρίσει τά Σκόπια ώς «Μακεδονία», έμεις τήν Μακεδονία μας δέν πρόκειται νά τήν χάσουμε ποτέ, έάν δέν τήν πουλή­σουμε ή δέν τήν σπρώξουμε στή «φά­κα» τών Σκοπιανών.

* 'Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης.

(ΕΣΤΙΑ-05/02/2018)