Θρίλερ χωρίς τέλος για τα F-35

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΩΝ

ΕΝΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ και στρατιωτικό θρίλερ αντάξιο ψυχροπολεμικών σενα­ρίων εξελίσσεται τις τελευταίες μέρες με επίκεντρο την παραλαβή των αόρα­των μαχητικών F-35 από την Τουρκία. Και, όπως φαίνεται, το θρίλερ θα καταλήξει προσωρινά σε μια «σολομώντεια λύση», η οποία θα αφήσει ανοιχτά τα μέτωπα για τη συνέχεια. Δηλαδή, την τυπική παράδοση των αεροσκαφών στην τουρκική αεροπορία, αλλά επί αμερικανικού εδάφους, κάτι που θα επιτρέψει στην Ουάσιγκτον να ελέγχει το παιχνίδι για αρκετούς μήνες.

Όπως έχει αναδείξει από τον πε­ρασμένο Φεβρουάριο η «Νέα Σελί­δα», η υπόθεση των μαχητικών F-35 βρέθηκε από το 2017 στην «καρδιά» της επιδείνωσης των σχέσεων ΗΠΑ - Τουρκίας. Πέρσι, μάλιστα, η απόφαση του Ερντογάν να προχωρήσει σε πα­ραγγελία ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο «σύστημα» της Ουάσιγκτον, με κορυφαία στελέχη του Πε­νταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ζητούν από τον Ντόναλντ Τραμπ να ακυρώσει το πρόγραμμα των τουρ­κικών F-35 ως αντίποινα.

Συμβάσεις 10 δισ. δολαρίων

Βέβαια, η παραγγελία των τουρκικών F-35 είναι πολύ δύσκολο να ακυρωθεί, καθώς συνοδεύεται από διεθνείς συμβάσεις ύψους 10 δισ. δολαρίων με τη Lockheed Martin αλλά και από ένα πρόγραμμα συμπαραγωγής που έχει υπογράψει η ίδια η αμερικανική κυβέρνηση. Ωστόσο, οι Αμερικανοί έχουν τα δικά τους όπλα. Και στην πε­ρίπτωση αυτή διεμήνυσαν στην Άγκυρα ότι μπορεί να αναστείλουν ή να καθυστερήσουν τις παραδόσεις. Από την πλευρά του ο Ερντογάν, ο οποίος επιθυμούσε να εντάξει την παράδοση των νέων μαχητικών στην προεκλογι­κή του ατζέντα, υπολόγιζε να διαφη­μίσει τα F-35 στην πολιτική του πε­λατεία που ήταν προγραμματισμένη για τις 21 Ιουνίου, δηλαδή λίγα 24ωρα πριν από τις εκλογές στην Τουρκία.

Η κόντρα, ωστόσο, σοβούσε, με την Άγκυρα να επιμένει στους S-400 και στα F-35. Τις προηγούμενες μέρες, μάλιστα, Τούρκοι αξιωματούχοι και ο ίδιος ο Ερντογάν απείλησαν ανοιχτά την Ουάσιγκτον ότι θα στραφούν σε άλλες επιλογές (Ρωσία) αν οι ΗΠΑ αρνηθούν να παραδώσουν τα F-35 στην ώρα τους. Εκεί, βέβαια, οι ΗΠΑ μίλη­σαν με τη δική του γλώσσα, τονίζο­ντας σε επίσημη ανακοίνωση του Στέ­ιτ Ντιπάρτμεντ ότι αν δεν ανασταλεί η αγορά των S-400, η παράδοση των F-35 θα έχει εμπόδια. Υπενθύμισαν δε στην Άγκυρα ότι κατά το παρελθόν έχουν ακυρώσει πλήρως εξοπλιστικές παραγγελίες, ακόμη και σε σημαντι­κούς σύμμαχους, όταν οι σχέσεις επιδεινώνονται. Τέτοια παραδείγματα εί­ναι τα F-16 του Πακιστάν αλλά και τα αντιτορπιλικά Kidd προς το Ιράν λίγο πριν από την πτώση του σάχη.

Η προοπτική ματαίωσης της προ­εκλογικής φιέστας του Ερντογάν για τα F-35 οδήγησε τελικά την Τουρκία σε αναδίπλωση. Η Άγκυρα ανακοίνω­σε ότι θα καθυστερήσει την παραλαβή των S-400 από εννέα μήνες έως έναν χρόνο. Στο παρασκήνιο, δε, ενημέρω­σε τις ΗΠΑ ότι πιθανότατα οι πύραυλοι να παραμείνουν ανενεργοί για ένα διάστημα μετά την παραλαβή τους. Πρόκειται για μια λύση που θυμίζει και την ελληνοκυπριακή «περιπέτεια» με τους S-300, που αγοράστηκαν από την Κύπρο, για να παραδοθούν τελικά στην Ελλάδα και να ενεργοποιηθούν σχεδόν μία δεκαετία μετά την παρα­λαβή τους...

Με τον τρόπο αυτό ο Ερντογάν κα­λύπτει τους Ρώσους, που θα λάβουν την παραγγελία -και τα χρήματα-, κα­λύπτει εν μέρει τις απαιτήσεις των ΗΠΑ, ενώ κρατάει στην... τσέπη του το ανοιχτό ενδεχόμενο κάποια στιγμή να ενεργοποιήσει το αντιαεροπορικό σύστημα. Κυρίως όμως να παραλάβει τα F-35...

Πρόγραμμα εκπαίδευσης

Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί θα παραδώσουν τα αεροσκάφη, αλλά σε έδαφος των ΗΠΑ για αρκετούς μή­νες, όσους, δηλαδή, θα διαρκέσει το πρόγραμμα εκπαίδευσης, όπως είχε αποκαλύψει η «Νέα Σελίδα» πριν από τρεις εβδομάδες. Μάλιστα, η αρχική παράδοση θα αφορά σε μόλις 2-3 μαχητικά, με τις παραδόσεις του έτους να μην ξεπερνούν τις 10. Έτσι, οι ΗΠΑ θα μπορούν να ελέγχουν τη συμμόρ­φωση των συμμάχων τους στην Άγκυρα και να κινούνται αναλόγως.

Τα τουρκικά F-35, εκτός από την Ελλάδα, απασχολούν και το Ισραήλ, που άρχισε προ μηνών όχι μόνο να τα παραλαμβάνει -σε δικό του έδαφος-, αλλά και να τα χρησιμοποιεί πρόσφα­τα σε επιχειρήσεις. Το Ισραήλ επιθυ­μεί να παραμείνει η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή που θα έχει στην κα­τοχή της F-35 έτσι ώστε να διατηρή­σει το στρατιωτικό του πλεονέκτημα. Μάλιστα, πριν από μερικές μέρες στην Ουάσιγκτον πραγματοποιήθηκαν επα­φές Αμερικανών και Ισραηλινών αξιωματούχων γύρω από το λογισμικό που θα επιτρέπει την αναβάθμιση των ικανοτήτων των F-35. Η πολεμική αε­ροπορία του Ισραήλ αναμένεται να παραλάβει το σχετικό λογισμικό που θα βελτιώνει την απόδοση των αερο­σκαφών του τον Ιούλιο, επιθυμώντας παράλληλα οι ΗΠΑ να παραδώσουν στην Άγκυρα τα αεροσκάφη χωρίς το λογισμικό.

Σε κάθε περίπτωση, το θρίλερ θα συ­νεχιστεί...

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ-gdascalopoulos@gmail.com

 (ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ-10/06/2018)