ΕΔΩ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΙΑ ΟΙ ΣΚΟΠΙΑΝΟΙ ΗΘΕΛΑΝ «ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ

■ Τα πήραν όλα και με το παραπάνω από τον Κοτζιά. 

■ Η ενεργή εμπλοκή των ΗΠΑ και η άνευ όρων συνθηκολόγηση της Αθήνας. 

■ Τι αποκαλύπτει το εμπιστευτικό έγγραφο της αμερικάνικης πρεσβείας στα Σκόπια το 2008.

Η κυβέρνηση Τσίπρα παραχώρησε στη FYROM όλα όσα ήθελαν οι Σκοπιανοί για τη γλώσσα, την ταυτότητα και το όνομα της χώρας τους, όπως αποκαλύπτεται από έγγραφο της αμερικάνικης πρεσβείας στα Σκόπια με ημερομηνία 29 Ιου­λίου 2008. 

Η Συμφωνία των Πρεσπών, όπως πλέον καθίσταται σαφές, όχι μόνο «δεν ταπεινώνει τους γείτονες», σύμφωνα με τη φρασεο­λογία του Αλέξη Τσίπρα, αλλά απογυμνώνει τους χειρισμούς και την επιχει­ρηματολογία της ελληνικής κυβέρνησης ότι πρόκειται για μια ισομερή συμφωνία που διασφαλίζει τα εθνικά συμφέροντα. Λίγες ημέρες μετά τη δήλωση του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ ότι «η αμερικανική διπλωματία διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην επίλυση της διαφοράς Ελλάδας - Μακεδονίας για το ονοματολογικό», το ντοκουμέντο που δημοσιεύει σήμερα το «ΘΕΜΑ» επιβεβαιώνει όσους είχαν υπόνοιες ότι μετά την ενεργή εμπλοκή της Ουάσινγκτον η ελληνική κυβέρνηση σύρθηκε σε μια συμφωνία η οποία ικανοποιεί όλες τις απαιτήσεις των Σκοπιανών. 

Σε τηλεγράφημα με τίτλο «Τι θέλουν οι Μακεδόνες για να λύσουν τη διαφορά της ονομασίας» και ημερομηνία 29 Ιου­λίου 2008, η τότε πρέσβειρα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στα Σκόπια Τζίλιαν Μιλοβάνοβιτς περιγράφει κωδικοποιημένες τις επιδιώξεις των Σκοπιανών και μεταφέ­ρει στους συναδέλφους της στο Στέϊτ Ντιπάρτμεντ το περιεχόμενο των συζητήσεων που είχε με τους Νίκολα Γκρουέφσκι και Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, τότε πρωθυπουργό και πρόεδρο της FYR0M. 

«Η πρεσβεία στα Σκόπια εκτιμά ότι σχετικά με το περιεχόμενο μιας συμφωνίας που ανοίγει τον δρόμο για ένταξη στο ΝΑΤΟ και έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΚ η μακεδονική κυβέρνηση θα δεχόταν τελικά τους ακόλουθους όρους: 

-Όνομα: Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας (σ.σ.: το αγγλικό κείμενο αναφέρει τη γειτονική χώρα ως «Northern» ή εναλλακτικά «North Macedonia»). 

-Πεδίο εφαρμογής: Σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς αλλά και διμερώς από οποιαδήποτε χώρα δεν θέλει να χρησιμοποιεί τη συνταγματική ονομασία. Η Μακεδονία θα χρησιμοποιεί το συνταγματικό της όνομα όταν αναφέρεται στον εαυτό της, σε διαβατήρια ετικέτες προϊόντων, μέσα ενημέρωσης κλπ. 

-Ταυτότητα: Η γλώσσα και η εθνικότητα θα μπορούσαν να ονομάζονται "μακεδονική" κάτι που θα έπρεπε να γίνει με σιωπηρούς χειρισμούς, ίσως ως ένα συμπληρωματικό παράρτημα στο UNSCR, ή σε κάποιο εσωτερικό έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών που δεν θα χρειάζεται ελληνική έγκριση. Εν κατακλείδι η Μακεδονία δεν χρειάζεται διαβεβαίωση ότι η γλώσσα και η εθνικότητά τους θα συνέχιζαν να ονομάζονται μακεδονική και όχι βορειομακεδονική». 

Τότε σκόνταψαν στο δίδυμο Καραμανλής - Ντόρα 

Αυτά ανέφερε πριν από δέκα χρόνια η τότε πρέσβειρα των ΗΠΑ στη FYROM μεταφέροντας τις κόκκινες γραμμές της πολιτικής ηγεσίας των Σκοπιών προκειμένου να συναινέσουν στη διευ­θέτηση του ζητήματος της ονομασίας... Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Απρίλιο του 2008, η ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή και υπουργό Εξωτερικών την Ντόρα Μπακογιάννη είχε θέσει βέτο στην ένταξη των Σκοπιών στο ΝΑΤΟ, κινούμενη εντός της εθνικά αποδεκτής γραμμής που είχε τηρηθεί μέχρι τη Συμφωνία των Πρεσπών. 

Οι Αμερικανοί ωστόσο θεωρούσαν ότι μπορούσαν να επι­τύχουν άρση του αδιεξόδου πιέζοντας την ελληνική πλευρά. Και γι' αυτό η Τζίλιαν Μιλοβάνοβιτς από κοινού με τον τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Νιάνιελ Σπέκχαρντ έκαναν συνεχείς συναντήσεις και άτυπες επαφές με τις πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών. Όπως προκύπτει από τα ιστορικά γεγονό­τα, η τότε ελληνική κυβέρνηση δεν δέχτηκε να συνθηκολογήσει. 

Δέκα χρόνια μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου και μετά το προφητικό τηλεγράφημα Μιλοβάνοβιτς, η ελληνική κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα όχι μόνο διολίσθησε στις θέσεις των Σκοπιανών, αλλά έχει και το πολιτικό θράσος να παρουσι­άζει τη Συμφωνία των Πρεσπών ως δήθεν διπλωματική νίκη της Αθήνας... 

Η άνευ όρων παράδοση των «χρήσιμων αριστερών» 

Τι προβλέπει η συμφωνία για τη Βόρεια Μακεδονία που συνο­μολόγησαν ο Νίκος Κοτζιάς και ο Νικολά Ντιμπρόφ μετά την ενεργή διαμεσολάβηση της Ουάσινγκτον και κυρίως του πρε­σβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ από κοινού με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στα Σκόπια Τζες Μπέιλι; 

«1. Το επίσημο όνομα θα είνα ''Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”, το οποίο θα είναι το συνταγματικό όνομα και θα χρησιμοποιείται erga omnes, όπως προβλέπεται στη συμφωνία. Το σύντομο όνομα θα είναι “Βόρεια Μακεδονία ” 

2. Η ιθαγένεια θα είναι μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, όπως θα εγγράφεται σε όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα. 

3. Η επίσημη γλώσσα θα είναι η “μακεδονική γλώσσα” όπως αναγνωρίστηκε από την Τρίτη Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τηv τυποποίηση των γεωγραφικών ονομάτων που διεξήχθη στην Αθήνα το 1977και περιγράφεται στο άρθρο 7 (3) και (4) της παρούσας συμφωνίας». 

Είναι ανατριχιαστικές οι ομοιότητες της τελικής συμφωνίας που υπεγράφη στις Πρέσπες στα 17 Ιουλίου με τις θέσεις που αποτελούσαν κόκκινες γραμμές για τους Σκοπιανούς εδώ και μία δεκαετία, όπως περιγράφονταν στο τηλεγράφημα της πρέσβειρας των ΗΠΑ Μιλοβάνοβιτς από τις 29 Ιουλίου του 2008. 

Αποκαλύπτεται πως ό,τι ήθελαν οι Σκοπιανοί το κέρδισαν. Είτε στο θέμα του ονόματος, αλλά κυρίως στο ζήτημα της γλώσσας και της ταυτότητας που η ελληνική πλευρά πείστηκε να αναγνωρίσει ως μακεδονική. Και ενώ το 2008 ο ιέραξ Νίκολα Γκρουέφσκι δεχόταν τη σιωπηρή, υπόγεια αναγνώριση μακεδονικής γλώσσας και εθνικότητας ως παράρτημα ενός εσωτε­ρικού εγγράφου του ΟΗΕ που δεν θα χρειαζόταν ελληνική έγκριση, φτάσαμε στο 2018 που ο Νίκος Κοτζιάς και ο Αλέξης Tσίπρας αναγνώρισαν επίσημα την ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας ικανοποιώντας και τους πιο σκληρούς Σκοπιανούς εθνικιστές. 

Ο Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, τότε πρόεδρος της ΠΓΔΜ, έλεγε στην πρέσβειρα των ΗΠΑ το 2008 ότι η Ελλάδα δεν χρει­άζεται να υπογράψει επισήμως ότι αποδέχεται mv αναγνώρι­ση μακεδονικής γλώσσας και εθνικότητας για να δεχτεί να επικυρώσει την υιοθέτηση της ονομασίας «Βόρεια Μακεδονία». Τελικά, το 2018, με τη Συμφωνία των Πρεσπών η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει κάτι πολύ περισσότερο από το δικαί­ωμα των γειτόνων -κατά mv άποψη του Αλέξη Τσίπρα- να αυτοπροσδιορίζονται ως Μακεδόνες. Βάζει την υπογραφή της σε νομικά δεσμευτικό κείμενο ότι η εθνικότητα των Σκοπιανών είναι μακεδονική και η γλώσσα τους επίσης μακεδονική. 

Το ντοκουμέντο αποκαλύπτει την επώδυνη διολίσθηση της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα με την οποία προφανώς ζημι­ώνονται τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Όλη αυτή η δήθεν προσπάθεια που ο πρωθυπουργός Αλέξης Tσίπρας και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έκαναν επί μήνες, όπου παρίσταναν ότι διαπραγματεύονται σκληρά με τους γείτονες, ήταν ένα προκάλυμμα για να δεχτούν θέσεις που για τους Σκοπιανούς αποτελούσαν κόκκινη γραμμή ήδη από το 2008, όμως η τότε ελληνική κυβέρνηση δεν τις αποδεχόταν! 

Και ενώ κατηγορούν ως πατριδοκάπηλους όσους απορρίπτουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, αποδεικνύεται ότι συνθηκολόγησαν αφού μόνο ως εθνική υποχώρηση μπορεί να αξιολογηθεί μια συμφωνία που υπογράφεται στο πλαίσιο των προϋποθέσεων που είχαν θέσει οι Σκοπιανοί εδώ και μία δεκαετία για να διευ­θετηθεί το ζήτημα του ονόματος. 

Δεν μπορεί να μην επισημανθεί και η περιφρόνηση -ή έστω αδιαφορία- που επέδειξαν ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών για τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων. Αν μη τι άλλο, είναι αδύνατον να ταυτίζονται τα εθνικά συμφέροντα με τις κόκκινες γραμμές των Σκοπιανών. 

Ταυτόχρονα, αποκαλύπτονται οι συστηματικοί χειρισμοί των Ηνωμένων Πολιτειών που μεθόδευσαν την επίτευξη συμφωνίας επί μία δεκαετία, την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας με τον Νίκο Κοτζιά δέχτηκαν να ευθυγραμμιστούν με την Ουάσινγκτον, επιδιώκοντας απλώς να γίνουν αποδεκτοί ως η πρώτη αριστερή και παράλληλα αμερικανόφιλη κυβέρνηση στην Ελλάδα. Δεν είναι λίγο πράγμα να στηρίζεσαι στον θείο Σαμ για να επιβιώσεις πολιτικά ή έστω να ελπίζει ότι θα ενισχυθείς από το κατεστημένο της Ουάσινγκτον για να επανέλθει στην εξουσία έπειτα από μια πιθανή εκλογική ήττα... Αν μη τι άλλο, το να έχεις δώσει έμπρακτα διαπιστευτήρια υπέρ των αμερικανικών θέσεων και μάλιστα σε ένα θέμα για το οποίο η διοίκηση των ΗΠΑ εργά­ζεται συστηματικά επί μία δεκαετία, αφιονίζοντας τη ρωσική πλευρά που διαβλέπει προσπάθεια αλλαγής των γεωστρατηγικών ισορροπιών στα Βαλκάνια με την ένταξη των Σκοπίων στο NATO, είναι κάτι για το οποίο ευλόγως μπορείς να αναμένεις ανταλλάγματα. 

Ερωτήματα βαρύνουσας σημασίας 

Το έγγραφο της πρεσβείας των ΗΠΑ στα Σκόπια από το 2008 προδιαγράφει μια πορεία που δεν ακολούθησε καμία ελληνική κυβέρνηση, ούτε καν ο συνεργάσιμος προς τους Αμερικανούς Γιώργος Παπανδρέου, μέχρι σήμερα, όπου βρέθηκαν οι «χρήσιμοι αριστεροί» του ΣΥΡΙΖΑ. Από το κείμενο του τηλεγραφήματος προκύπτουν μια σειρά από ζητήματα βαρύνουσας σημασίας, Αποκαλύπτεται, μεταξύ άλλων, ότι: 

■ Το όνομα που ικανοποιεί τις απαιτήσεις των Σκοπιανών είναι το Βόρεια Μακεδονία (με το Βόρεια με ή χωρίς παρενθέσεις). 

■ Οι γείτονες δεν δέχονταν οποιαδήποτε αλλαγή σχετικά με την εθνικότητα και τη γλώσσα τους, αξιώνοντας τη διατήρηση του όρου «μακεδονική». 

■ Αναζητούσαν τρόπους διαχείρισης της επισημοποίησης της μακεδονικής γλώσσας μέσω γραπτής επιβεβαίωσης από τον ΟΗΕ. 

Με βάση όσα αναφέρονται στο τηλεγράφημα της πρέσβειρας των ΗΠΑ στα Σκόπια, προκύπτει ότι καμία ελληνική κυ­βέρνηση το 1977 ή άλλοτε δεν είχε αναγνωρίσει μακεδονική γλώσσα στο πλαίσιο του ΟΗΕ Γι’ αυτό άλλωστε οι Σκοπιανοί εισηγούνταν να περάσει ο χαρακτηρισμός της γλώσσας τους ως μακεδονικήςι σε νέο κείμενο του ΟΗΕ που δεν θα απαιτού­σε ελληνική έγκριση... 

Αν, όπως αποκαλύπτεται από το αμερικανικό έγγραφο, οι βασικές θέσεις της γείτονος προς το όνομα, την εθνικότητα και τη γλώσσα παρέμειναν ακριβώς οι ίδιες πού ακριβώς υπο­χώρησε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ; Πολύ πε­ρισσότερο που οι θέσεις των Σκοπιανών του 2008, που επικυ­ρώθηκαν με τη σύμφωνη γνώμη του ΣΥΡΙΖΑ δέκα χρόνια αργότερα, είχαν διατυπωθεί από τον εθνικιστή Νίκολα Γκρουέφσκι Παραδόξως, όλες οι αξιώσεις των σκληρών Σκοπιανών -που περιγράφονταν στις τρείς κόκκινες γραμμές- πέρασαν με πρωθυπουργό τον ήπιο σοσιαλιστή Ζόραν Ζάεφ, που βρήκε πρό­θυμους συνομιλητές στην ελληνική πλευρά... 

Με το δεδομένα που προκύπτουν από το ρεπορτάζ, ουδείς δικαιούται να απορεί γιατί ο υπουργός Εξωτερικών των Σκοπι­ών Νίκολα Ντιμπρόφ δήλωσε «Μακεδόνας» την Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προσθέτοντας ότι όταν η Συμφωνία των Πρεσπών τεθεί σε ισχύ «θα είμαστε Μακεδόνες που θα μιλάμε τη μακεδονική γλώσσα»... 

Tου Μάκη Πολλάτου-pollatos@protothema.gr 

(ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ-02/09/2018)