«ΕΠΑΚΟΥΜΒΗΣΗ» ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ

■ ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ. 

■ Ο Τούρκος Μουσά Αλερίκ, που εισέβαλε με σκαπτικό μηχάνημα και συνελήφθη στις Καστανιές, απελάθηκε σε λιγότερο από 24 ώρες. Η... διαφορά με τη στάση των Τούρκων ορατή σε ολόκληρη την Ευρώπη. 

■ Προβληματισμός για το επεισόδιο με την κανονιοφόρο «Αρματωλός», την εισβολή Τούρκου με μπουλντόζα και την αύξηση των μεταναστευτικών ροών σε Έβρο και Αιγαίο. 

■ Ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που εισήλθαν στην Ελλάδα. από τον Έβρο τον Απρίλιο ξεπέρασε για πρώτη φορά τον αριθμό αυτών που εισήλθαν από τα θαλάσσια σύνορα. 

Η κυβέρνηση και η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων επιχειρούν να απο-δραματοποιήσουν το νέο επεισόδιο το πρωί της Παρασκευής με το τουρκικό εμπορικό πλοίο στα νοτιοανατολικά της Λέσβου. Το κλίμα στην ελληνική κοινωνία, όμως, είναι τεταμένο, με αποτέλεσμα να επικρατεί δικαιολογημένη καχυποψία. Στις συνηθισμένες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου ήρθαν το τελευταίο διάστημα να προστεθούν νέου τύπου επεισόδια. Προ καιρού είχαμε την προσπάθεια εμβολισμού του «Γαύδος» στα Ίμια και λίγο αργότερα τη σύλληψη και μέχρι τώρα φυλάκιση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. 

Σαν να μην έφταναν αυτά, είχαμε τα δύο πρόσφατα περιστατικά, για τα οποία κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με σιγουριά αν ήταν τυχαία ή όχι. Όπως είναι γνωστό, ο Τούρκος Μουσά Αλερίκ, εργάτης στον Δήμο Αδριανουπόλεως, πέρασε εκ παραδρομής, όπως ισχυρίστηκε, στο ελληνικό έδαφος οδηγώντας το σκαπτικό μηχάνημά του. Συγκεκριμένα, τον συνέλαβαν στην περιοχή των Καστανιών οι στρατιωτικοί του παρακείμενου φυλακίου. 

Παρότι δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ισχυρίστηκαν ότι το περιστατικό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί έτσι ώστε να συμβάλει στην απελευθέρωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών, η Αθήνα αποφάσισε να μην το εκμεταλλευτεί, αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι λειτουργεί το κράτος δικαίου. Το ελληνικό δικαστήριο εξέδωσε απόφαση απέλασης σε λιγότερο από 24 ώρες, ενώ ο Τούρκος εισαγγελέας 67 ολόκληρες ημέρες αργότερα ακόμα δεν έχει απαγγείλει κατηγορίες εναντίον των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. 

Κολλητά προέκυψε και το περιστατικό στη θάλασσα της Λέσβου. Το τουρκικό εμπορικό πλοίο «Karmate», που έπλεε4 μίλια νοτιοανατολικά της Μυτιλήνης, εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, αγνόησε το σήματα από την ελληνική κανονιοφόρο «Αρματωλός» και την ακούμπησε. Ας σημειωθεί ότι η κανονιοφόρος είναι πολύ μικρότερη σε μέγεθος και μία σύγκρουση θα ήταν μοιραία, όπως είχε συμβεί και πριν από χρόνια όταν ελληνική κανονιοφόρος βυθίστηκε αμέσως μετά από σύγκρουση με ελληνικό επιβατηγό. 

Όπως ενημέρωσε ο κυβερνήτης της κανονιοφόρου, δεν υπήρξαν σοβαρές ζημιές στο πλοίο. Το περίεργο στην όλη υπόθεση είναι ότι το τουρκικό εμπορικό πλοίο αφού «ακούμπησε» το ελληνικό πολεμικό έσπευσε να απομακρυνθεί προς τα τουρκικά παράλια, αυξάνοντας ταχύτητα και χωρίς να απαντήσει στις απανωτές κλήσεις ασυρμάτου της κανο­νιοφόρου. Ο κυβερνήτης, πάντως, τέθηκε σε αργία, καθώς, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Άμυνας, θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί η έστω και οριακή αυτή σύγκρουση. 

Ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος ζήτησε την άμεση διερεύνηση του ζητήματος. Η Αθήνα επικοινώνησε με την Άγκυρα και ζήτησε την εφαρμογή των προβλεπόμενων κα­νόνων για τη διερεύνηση και διευθέτηση του συμβάντος, χωρίς να δώσει περαιτέρω πληροφορίες. Παρότι η κυβέρνη­ση εξέφρασε δημοσίως την άποψη ότι πρόκειται περί ατυχήματος και όχι εσκεμμένης πράξης, η συμπεριφορά του τουρκικού πλοίου πριν από τη σύγκρουση όσο και οι κινήσεις μετά είναι τουλάχιστον... περίεργες, αν όχι ύποπτες, σύμφω­να με αξιόπιστες πηγές. Τις ίδιες ημέρες, σημειώνεται επι­δείνωση και στο μέτωπο των μεταναστευτικών ροών, στην οποία αναφέρθηκε και η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιας για θέματα μετανάστευσης, Νατάσα Μπερτό. Εντύπωση προκαλεί ότι ο αριθμός των προσφύγων στην Ελλάδα από τον Έβρο τον Απρίλιο ξεπέρασε για πρώτη φορά τον αριθμό αυτών που εισήλθαν από τα θαλάσσια σύνορα. 

Μετανάστες και από την Αφρική 

Εκτός όμως από την αλματώδη αύξηση που έχουν σημειώσει τον τελευταίο καιρό τα περιστατικά λαθραίας εισόδου αλλο­δαπών στην Ελλάδα από την περιοχή του Έβρου, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι χώρες καταγωγής των ατόμων αυτών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, μόνο τον Απρίλιο πέρασαν τα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα 2.900 αλλοδα­ποί, αριθμός που αντιστοιχεί στο ήμισυ του συνολικού αριθ­μού αφίξεων στη χώρα μας το 2017 από την ίδια περιοχή. Πρόκειται για μετανάστες από χώρες κυρίως της Αφρικής, αλλά και το Πακιστάν, το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ελάχιστοι είναι οι πρόσφυγες από τη Συρία. 

Χιλιάδες είναι, όμως, και αυτοί που βρίσκονται οε ειδικό κέντρα κοντά στην Αδριανούπολη, περιμένοντας να διασχί­σουν την ελληνοτουρκική μεθόριο. Σύμφωνα με μαρτυρίες, αλλά και αξιωματούχους, οι μετανάστες προτού φτάσουν στην Ελλάδα βρίσκονται σε ελεγχόμενους χώρους, ενώ η Αστυνομία και ο Στρατός της Τουρκίας τους κατευθύνουν οργανωμένα προς την Ελλάδα. Οι ροές φαίνεται να αποφεύ­γουν να κατευθυνθούν προς τη Βουλγαρία για τον πολύ απλό λόγο ότι εκεί τα σύνορα φυλάσσονται πολύ περισσότερο, ενώ επιπρόσθετα έχει κατασκευαστεί φράχτης από τον Ια­νουάριο του 2017. 

Αντιθέτως, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν σοβαρά μέτρα αποτροπής. Οι μετανάστες φτάνουν πλέον με τη βοήθεια των Τούρκων διακινητών πολύ άνετα στην τουρκική όχθη, όπου σχεδόν ανενόχλητοι επιβιβάζονται οε βάρκες και διασχίζουν το ποτάμι ακόμα και όταν τα νερά του κατεβαίνουν ορμητικά. Μάλιστα ακόμα και αν στην ελληνική πλευρά των συνόρων οι παράνομοι μετανάστες εντοπιστούν από περίπο­λο, δεν πρόκειται να γίνει προσπάθεια επαναπροώθηοής τους στην τουρκική πλευρά. 

Τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει δεκαπλασιαστεί ο αριθμός των μεταναστών που περνούν τα σύνορα από τον Έβρο, ενώ υπάρχουν μέρες που περνούν το ποτάμι 400 άτομα. Κάποιοι από αυτούς δεν καταγράφονται καν, καθώς προωθούνται προς τη Θεσσαλονίκη. Από την πλευρά της Τουρκίας ελέγχονται μόνο Τούρκοι πολίτες που θεωρούνται εχθροί του καθεστώτος Ερντογάν. Οι πρόσφυγες και μετανάστες αφήνονται ανεμπόδιστοι να προσεγγίσουν τη μεθόριο. Παράλληλα, η Τουρκία αρνείται να πάρει πίσω -σύμφωνα με την ευρωτουρκική συμφωνία- μετανάστες οι οποίοι προωθήθηκαν από τα νησιά στην ελληνική ενδοχώρα. Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή δηλώνει έτοιμη να ενισχύσει τη φύλαξη στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα λόγοι της αύξησης των μεταναστευτικών ροών. Η πείρα, ωστόσο, δείχνει πως το μόνο που κάνουν οι Ευρωπαίοι εταίροι είναι να παρακολουθούν και να διεκπεραιώνουν τις εισροές και όχι να τις αποτρέπουν. 

Η επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είχε συνέχεια και στο επίπεδο του Διαδικτύου. Τούρκοι χάκερ εισέβαλαν σε ελληνικές ιστοσελίδες και απειλούν ότι θα παραβιάσουν το σύστημα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και θα δώσουν στη δημοσιότητα απόρρητα. Μετά από αυτά την απάντηση έδωσαν οι Έλληνες Anonymous. Τέτοιου είδους επιθέσεις δεν είναι κάτι καινούριο, καθώς έχουν επαναληφτεί πολλές φορές στο παρελθόν. Σύμφωνα με ειδικούς, όμως, αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι τι γίνεται στις κρατικές υποδομές σε επιθέσεις που ίσως δεν γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό. 

Τον ξύπνησαν στις 4 το πρωί 

Αξιοσημείωτη είναι και η παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, ο οποίος χαρακτήρισε τη στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στο Αφρίν της βόρειας Συρίας «αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης», η οποία αφορά και την Ελλάδα. Μιλώντας στην έναρξη της τετραμερούς υπουργικής συνόδου με βαλκανικές χώρες στη Θεσσαλονίκη, τόνισε την έντονη ανησυχία της Αθήνας για πιθανό εγκλωβισμό των δεκάδων χιλιάδων Σύρων προσφύγων που έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους και βρίσκονται στην Ελλάδα. 

Αν και το βασικό ζήτημα με το οποίο καταπιάνεται αυτές τις ημέρες ο υπουργός είναι το Σκοπιανό, στη διυπουργική συνάντηση στη Θεσσαλονίκη αναφέρθηκε και στην επιθετικότητα της Τουρκίας με αφορμή το περιστατικό με τον παρ' ολίγον εμβολισμό της ελληνικής κανονιοφόρου. Δήλωσε ότι τον ξύπνησαν στις 4 παρά δέκα το πρωί, ενώ πρόσθεσε: «Η Τουρκία είναι μια χώμα με έντονες αντιφάσεις. Εμφανίζει πλευρές ανασφάλειας και υπέρμετρη αυτοπεποίθηση. Δημιουργεί εκνευρισμό για υλικοτεχνικά συμφέροντα. Βλέπει τις εξελίξεις στα ενεργειακά να μην πηγαίνουν όπως τα περίμενε. Η Ελλάδα πάντως, αφού το πλοίο επέστρεψε στα τουρκικά χωρικά ύδατα, ζήτησε να ληφθούν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα από το Εμπο­ρικό Ναυτικό Δίκαιο». 

Οι κραδασμοί και οι ισορροπίες τρόμου στο εσωτερικό της Τουρκίας ωστόσο συνεχίζουν να αποτυπώνονται ξεκάθαρα και στην αναθεωρητική συμπεριφορά και στην εθνι­κιστική ρητορεία. Η συνεργασία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τους εθνικιστές-φασίστες «Γκρίζους Λύκους» του Ντεβλέτ Μπαχτσελί επιβεβαίωσε τη ρήξη του με τις πιο ήπιες μορφές του Ισλάμ. Η Αθήνα παρακολουθεί τη νέα φάση στην οποία έχουν εισέλθει οι διμερείς σχέσεις και ελπίζει να εκ­μηδενιστεί η πιθανότητα εκδήλωσης κάποιου θερμού επει­σοδίου καθώς πλησιάζουν οι τουρκικές εκλογές. Εκτός αυτού, όμως, υπάρχουν αρκετοί αναλυτές, αλλά και στελέχη των Γενικών Επιτελείων που ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα -αργά ή γρήγορα- μπορεί να κληθεί να αντιμετωπίσει τις επεκτατικές επιδιώξεις της Τουρκίας. 

Της Νεφέλης Λυγερού 

(ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ-06/05/2018)