Αν το διαδίκτυο είναι η απάντηση…

Γράφει ο Μάνος Οικονομίδης

... προφανώς και πρέπει να αναρωτηθούμε για το ποια είναι η ερώτηση. Μα… το μέλλον φυσικά. Όχι γενικά και αόριστα. Αλλά το πώς θα βγούμε από την κρίση. Πως θα αφήσουμε πίσω μας όσες παθογένειες μας οδήγησαν μέχρι το αδιέξοδο που ζούμε. Πως θα είμαστε… μια άλλη Ελλάδα, άλλοι πολίτες, με άλλη λογική, κουλτούρα και νοοτροπία.

Είναι καιρός να σκεφτούμε καλά όλοι, την πυρηνική δύναμη του διαδικτύου. Που…

δεν σου γέμιζε κάποτε το μάτι, εξελίσσεται ωστόσο στον μεγάλο επιταχυντή των εξελίξεων, σε σχεδόν κάθε έκφανση της κοινωνίας.

Το διαδίκτυο κατάφερε να γκρεμίσει σύνορα, και ταυτόχρονα να φέρει τον πολίτη πιο κοντά στην εξουσία, και, κυρίως, στον έλεγχό της. Να προσδώσει διάσταση αυθεντικότητας, επομένως και αληθοφάνειας, στο περιεχόμενο μιας είδησης. Να παρακάμψει τις… τεθλασμένες των γνωστών-αγνώστων της διαστρέβλωσης και της χειραγώγησης της πληροφορίας. Να εκθέσει ανεπανόρθωτα εκείνους που είχαμε μάθει να εκτιμούμε, αν όχι να θαυμάζουμε.

Το διαδίκτυο έπληξε πρωτίστως τον χώρο της δημοσιογραφίας, όπως την κακοποιήσαμε ως λειτούργημα στην Ελλάδα. Ο καθένας μπορούσε να γίνει δημοσιογράφος. Χωρίς κανένα προαπαιτούμενο. Και με την ελάχιστη γνωστική κατάρτιση. Αυτό βόλευε τους ισχυρούς. Τα «αφεντικά». Εκείνους που «ήταν στα πράγματα».

Όσοι είχαν πτυχίο πανεπιστημίου, θεωρούνταν «απειλή» για το σύστημα. Γιατί προφανώς θα είχαν άλλες απαιτήσεις από την ποιότητα της δουλειάς τους. Δεν θα ήταν τόσο δεκτικοί στην… οσφυοκαμψία. Και βέβαια, δεν θα είχαν «σπουδάσει» στα ΙΕΚ που ίδρυσαν οι ισχυροί των ΜΜΕ, και στα οποία «δίδασκαν» όσοι ασχολήθηκαν με τη δημοσιογραφία από… περιέργεια, είδαν φως, μπήκαν, και… άλλαξαν την κλειδαριά.

Ο κλάδος της δημοσιογραφίας αυτοϋπονομεύτηκε σε σημείο πλήρους απαξίωσης στα χρόνια της μεγάλης ευδαιμονίας. Τότε που οι εκδότες ήταν πρωτίστως… εργολάβοι, ή μάλλον μέσω των ΜΜΕ που ήλεγχαν, επιθυμούσαν να εξυπηρετήσουν τους έτερους επιχειρηματικούς σχεδιασμούς τους. Και κάπως έτσι, φτάσαμε να έχουν αξιοπρεπή κυκλοφορία μονάχα οι κυριακάτικες εφημερίδες, όχι λόγω του περιεχομένου τους, αλλά εξαιτίας της… ζελατίνας, δηλαδή των προσφορών σε cd και τσελεμεντέδες.

Με μια τέτοια «δημοσιογραφία», η πολιτική… έκανε πάρτι. Και η παραοικονομία επίσης. Μέχρι που εμφανίστηκε στη ζωή μας το διαδίκτυο. Και γκρέμισε τα σύνορα, μαζί με τους δήθεν. Γιατί πλέον, η είδηση έχει πρωτογενή χαρακτήρα, δεν περνάει μέσα από τα φίλτρα της εξυπηρέτησης των όποιων συμφερόντων. Ο «πομπός» και ο «δέκτης» δεν έχουν πλέον ενδιάμεσους.

Φυσικά, έχει και το διαδίκτυο τα «άνθη του κακού» του. Στην εποχή της μεγάλης κρίσης, οι ισχυροί που «ταλαιπώρησαν» τα παραδοσιακά ΜΜΕ, στρέφονται στην πιο δυναμική, μη χαρτογραφημένη ως προς τα όριά της, και απαιτητική, ενεργή κοινωνία του διαδικτύου. Δεν γνωρίζουν όμως πώς να διαχειριστούν το «καθρεφτάκι του ιθαγενή» που ξαφνικά ανακάλυψαν, και έτσι δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο τη θέση τους.

Είναι προφανές ότι αδυνατούν να κατανοήσουν τη νέα πραγματικότητα. Ότι στο διαδίκτυο στράφηκαν πολλοί, απογοητευμένοι από τα ΜΜΕ που εκείνοι δημιούργησαν. Σταμάτησαν να αγοράζουν εφημερίδες. Έκλεισαν την τηλεόραση. Και στο ραδιόφωνο ακούν μονάχα μουσική.

Η νέα πραγματικότητα φαντάζει συναρπαστική. Γιατί πλέον, ο δημοσιογράφος της εφημερίδας ή ο παρουσιαστής της τηλεόρασης, έχουν ελάχιστη δυνατότητα παρέμβασης, πόσο μάλλον επηρεασμού των εξελίξεων. Μιλώντας με όρους δημοσκοπικών ευρημάτων, το «δείγμα» του κοινού στο οποίο απευθύνονται είναι τόσο μικρό, ώστε φτάνεις στο σημείο να τους συμπαθήσεις, για την απέλπιδα προσπάθεια να διατηρηθούν στην επικαιρότητα.

Πολλοί από αυτούς, είχαν συνδέσει τη δημοσιογραφία και το ρεπορτάζ, με τη «δύναμη» που τους έδινε η επιρροή και διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Το να τους πάρει τηλέφωνο ένας πολιτικός, να τους ζητήσει εξηγήσεις για κάτι που έγραψαν εναντίον του, εκείνοι να δικαιολογηθούν στη βάση της «ανεξάρτητης γραφίδας», και τελικά να καταλήξουν «καλοί φίλοι», που ανταλλάσουν ευχές στις γιορτές, και μοιράζονται σε καφενειακές συναντήσεις τις απόψεις τους για το μέλλον της χώρας.

Ε λοιπόν, εκεί ακριβώς… κάνει delete το διαδίκτυο. Που όσο κι αν δεχθεί απρόσκλητες επισκέψεις από εκφραστές του χθες, είναι τόσο αχανές και διαδραστικό, ώστε να μπορούμε μετά βεβαιότητας να πούμε ότι άλλαξε δια παντός τη σχέση πολιτικής-δημοσιογραφίας.

Και αυτή η αλλαγή, αποτελεί την πρώτη αναγκαία συνθήκη, για να αλλάξει η διαχείριση της καθημερινότητάς μας. Επομένως, να αλλάξει η ζωή μας. Άρα, και η Ελλάδα. Δηλαδή, το μέλλον μας. Η… ερώτηση που λέγαμε στην αρχή.

(ΠΗΓΗ)