Το (ατελείωτο) πάρτι με τα ανταλλακτικά για τα οπλικά συστήματα

• Πώς φθάσαμε στο σημείο, τη στιγμή που οι περισσότερες χώρες επισκευάζουν οι ίδιες τον εξοπλισμό που προμηθεύονται (εξοικονομώντας αρκετά χρήματα), η Ελλάδα να αποκλείει την αμυντική της βιομηχανία και να ξοδεύει εκατοντάδες εκατομμύρια. 

Το θέμα του αποκλεισμού της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας από τις προμήθειες ανταλλακτικών για τα οπλικά συστήματα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αξίας αρκετών εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, είχε αποτελέσει το αντικείμενο ειδικής αναφοράς σε πρόσφατο...
φύλλο της «κυριακάτικης δημοκρατίας» (13 Μαΐου 2012), με τη δέσμευση για επάνοδο στο ίδιο θέμα ευθύς ως η χώρα θα απο­κτούσε μία κανονική κυβέρνηση. 

Η σημασία του θέματος, εξ ου και η εκ νέου αναφορά σε αυτό, καθίσταται προφανής εάν αναλογισθεί κανείς ότι ένα από το προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ε.Δ, οφείλεται στο γεγονός ότι οι συνεχείς περικοπές του αμυντικού προϋπολογισμού «κυρίως στο τμήμα των λειτουργικών τους δαπανών, από το οποίο καλύπτονται η προμήθεια ανταλλακτικών και η συντήρησή τους» έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη διαθεσιμότητα κύριων οπλικών συστημάτων, λόγω ελλείψεως ανταλλακτικών. Για να δοθεί μία τάξη μεγέθους του προβλήματος, αρκεί να αναφερθεί ότι οι τρεις Κλάδοι δαπανούν ετησίως εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια ανταλλακτικών από το εξωτερικό, αντί να τα προμηθεύονται από την ικανή προς τούτο εγχώρια αμυντική βιομηχανία σε τιμές συχνά κατώτερες και κατά 50%, αν όχι και ακόμη πιο κάτω. 

Η απόφαση που έδωσε τη χαριστική Βολή 

Τη χαριστική βολή, όμως, στην προσπάθεια της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας να διεκ­δικήσει το αυτονόητο, την υποστήριξη δηλαδή των ελληνικών οπλικών συστημάτων, έδω­σε ένα έγγραφο της ΓΔΑΕΕ, βάσει του οποίου, για να κατασκευάσει μία ελληνική βιομηχανία ένα ανταλλακτικό ενός ξένου συστήματος (δη­λαδή όλων) χρειάζεται άδεια του ξένου κατα­σκευαστή κα πιστοποίηση του υλικού! Με την ανεκδιήγητη αυτή απόφαση, όχι μόνο η ελληνι­κή αμυντική βιομηχανία αδυνατεί να κατασκευάζει ανταλλακτικά για τις ελληνικές Ε.Δ (φυσι­κά και για τις ξένες), αλλά στην ουσία χαρακτηρίζονται παράνομες όλες οι προμήθειες ανταλλακτικών από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία των τελευταίων 40 ετών. 

Στα άχρηστα 

Να τονισθεί ακόμη ότι εκτός των νέων ανταλ­λακτικών που απαιτούνται για κάθε οπλικό σύ­στημα, υπάρχει μεγάλος αριθμός παλαιότερων ανταλλακτικών και υποσυστημάτων που έχουν πρόβλημα αλλά είναι επισκευάσιμα και αντί να επισκευάζονται έναντι μικρού κλάσματος της αρχικής τους αξίας, είτε αντικαθίστανται με και­νούργια, είτε παραμένουν οε αχρηστία σε αποθήκες. Και τούτο διότι ουδείς φρόντισε, ή μάλ­λον κάποιοι φρόντισαν να σταματήσουν να κά­νουν οι Ε.Δ, αυτό που έκαναν επί δεκαετίες, να αναθέτουν δηλαδή την κατασκευή των ανα­γκαίων ανταλλακτικών και την επισκευή τους στην εγχώρια βιομηχανία. Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα στον τομέα αυτό είναι το πρώ­ην ΚΕΑ (Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών), το οποίο επισκεύαζε και κατασκεύαζε ανταλλακτι­κά για τα αεροσκάφη της Π.Α, επί δεκαετίες, ενώ η σημερινή ΕΑΒ που το υποκατέστησε στον ρό­λο αυτό, αντί να κατασκευάζει υλικά, διοχετεύ­ει όλες τις παραγγελίες στο εξωτερικό (σ.σ).: δημιουργώντας έτσι και η ίδια σημαντικά προβλή­ματα στον ισολογισμό της από τη συσσώρευση σε βάθος χρόνου των υποχρεώσεών της από τις αγορές αυτές). 

Έγκυροι κύκλοι της αμυντικής βιομηχανίας αναφέρουν ότι η δυνατότητα παραγωγής ανταλ­λακτικών των κρατικών εργοστασίων είναι μη­δενική και επισημαίνουν ότι από τις χιλιάδες ανταλλακτικά αεροσκαφών που χρειάζεται η Π.Α., σχεδόν κανένα δεν κατασκευάζεται από την ΕΑΒ. Ακόμη δε χειρότερα, από τα επισκευ­άσιμα υλικά, ένα ποσοστό της τάξεως του 60%- 70% παραμένει αναξιοποίητο και καταλήγει στα άχρηστα. Για τα εργοστάσια βάσεως του Στρατού ή για το Π.Ν., ισχύει το ίδιο. 

Μία ακόμη διάσταση της εξωφρενικής αυτής πρακτικής προκύπτει από μία απλή ματιά στο τι γίνεται σε άλλες χώρες, όπου σε σχέση με τη μηδενική συμμετοχή της ελληνικής αμυντι­κής βιομηχανίας στην υποστήριξη των οπλι­κών συστημάτων της χώρας, παρατηρεί κανείς ότι χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Τουρκία κ.λπ. υποστηρίζουν τα οπλικά τους συστήματα σε ανταλλακτικά και επισκευές σε ποσοστό μέχρι και 70% από την αμυντική τους βιομηχανία. 

Για να φτάσουμε στην απερίγραπτη αυτή κα­τάσταση, χρειάστηκε να «συνεργασθούν» αρ­κετοί παράγοντες. Η αλλαγή του νόμου περί προμηθειών στα μέσα της περασμένης δεκα­ετίας με πρόσχημα τη «διαφάνεια» και αποτέ­λεσμα ένα τελείως μη λειτουργικό νομοθετι­κό πλαίσιο, η εν συνεχεία καθυστερημένη τροποποίηση του που το έκανε ακόμη χειρότερο, η διαλυτική και επί μακρόν παρουσία του Ε. Βασιλάκου στη ΓΔΑΕΕ και ο τελευταίος νόμος περί προμηθειών του Ευ. Βενιζέλου, ο οποίος ενσωμάτωσε την περίφημη κοινοτική οδηγία (υποχρέωση για ανάρτηση στο Διαδίκτυο κά­θε προμήθειας άνω των 500.000 ευρώ, αν δεν απατώμεθα, προκειμένου να μετέχουν στον σχετικό διαγωνισμό και εταιρίες της Ε.Ε.). Να σημειωθεί ση σύμφωνα με κύκλους της ελλη­νικής αμυντικής βιομηχανίας, η μόνη χώρα που εφαρμόζει την εν λόγω κοινοτική οδηγία είναι η μονίμως επιδιώκουσα «άριστη διαγωγή» Ελλάδα, διότι όλες οι άλλες την αγνοούν υπέρ της δικής τους αμυντικής βιομηχανίας. Οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι οσάκις προσπάθησαν να μετάσχουν σε τέτοιους διαγωνισμούς σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία κ.λ.π, τους πέταξαν έξω «σαν την τρίχα από το ζυμάρι». 

Από πλευράς Ε.Δ., το δυσλειτουργικό νομι­κό πλαίσιο αμυντικών προμηθειών και η συ­χνά πιεστική ανάγκη διατηρήσεως σε λειτουρ­γία των οπλικών τους συστημάτων, τις οδήγησε στην κάλυψη των αναγκών τους σε ανταλλακτι­κά κ.λπ. μέσω του συστήματος FMS (όπου κα­νείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει για μίζες), με υψηλότερο κατά κανόνα κόστος και με επι­πλέον καπέλο το 6% που χρεώνει το αμερικανι­κό σύστημα για την εκτέλεση κάθε παραγγελί­ας μας, ή σε απευθείας αναθέσεις σε ξένες εται­ρίες, μέσω των στρατιωτικών, αεροπορικών και ναυτικών ακολούθων, οι οποίες στην ουσία εί­ναι παράνομες. 

Για την αυταπόδεικτα απαράδεκτη αυτή κατά­σταση, οι συλλογικοί φορείς της αμυντικής βι­ομηχανίας της χώρας αλλά και επιμέρους βιο­μηχανίες, έχουν κάνει δεκάδες διαβήματα, πα­ρουσιάσεις και παραστάσεις στην πολιτική ηγε­σία του ΥΠΕΘΑ και στη ΓΔΑΕΕ των τελευταίων ετών, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. 

Σχέδιο απόφασης 

Σε μία από τις πλέον πρόσφατες από αυτές, η οποία έγινε προς τον ΑΝΥΕΘΑ κ. Γ. Γεωργίου στις 7 Δεκεμβρίου 2011 από τον Σύνδεσμο Βι­ομηχανιών Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλά­δας, ο Σύνδεσμος έφτασε στο σημείο να υποβά­λει και σχέδιο αποφάσεως για τη θεραπεία του προβλήματος (σ.σ: σε περίπτωση που οι αρμόδι­οι του ΥΠΕΘΑ ήταν απασχολημένοι με κάτι άλ­λο), με τίτλο θέματος « Καθορισμός συντόμου δι­αδικασίας αναθέσεως έργου σε ελληνικές κατα­σκευαστικές εταιρίες του Μητρώου Κατασκευα­στών Αμυντικού Υλικού, με ανάλογο τρόπο που το ίδιο έργο ανατίθεται σε αλλοδαπές εταιρίες»! (Σ,σ: Προσέξτε αυτό το «με ανάλογο τρόπο που ισχύει για τις ξένες εταιρίες».) 

Τι λέει με δύο λόγια η απόφαση; Μέχρι αναθεωρήσεως του υφισταμένου νομικού πλαισί­ου (σ.σ.: οι δύο προηγούμενες πήραν σχεδόν δύο χρόνια η καθεμία) να ισχύσει η ίδια διαδι­κασία ενσφράγιστων προσφορών που εφαρμόζεται, π.χ., από τους Έλληνες ακολούθους πρεσβειών εξωτερικού, με shot lists και για ελληνι­κές κατασκευαστικές εταιρίες, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις (σ.σ.: αναφέρονται ενδεικτικά οι εξής μόνο): 

α) Το εισαγόμενο μέρος του έργου να είναι μικρότερο του 40% (δηλαδή Ελληνι­κή Προστιθέμενη Αξία τουλάχιστον 60%), 

β) Το κόστος να είναι μικρότερο της αγοράς από το εξωτερικό, 

γ) Η ανάγκη του υλικού να είναι ανελαστική (επιτακτική), π.χ. για ανταλλακτι­κά κ.λ.π., 

δ) Ο Κλάδος των Ε.Δ, να γνωρίζει την πρόσφατη τιμή αγοράς του υλικού, 

ε) Τον πρώ­το χρόνο να εκτραπεί το 80% της ετήσιας ανά­γκης σε Έλληνες κατασκευαστές και το υπόλοιπο 20% να μπορεί για λόγους ασφαλείας να αγο­ράζεται από τη συνήθη πηγή. 

Απάντηση βέβαια και στην πρόταση αυτή δεν ελήφθη, πράγμα που ελπίζεται ότι θα συμβεί με τη νέα κυβέρνηση. Αν υπάρξει, θα παύσει επιτέλους το γνωστό πάρτι των ξένων εταιριών και των εδώ εκπροσώπων τους. 

ΜΑΝΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ

(ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-08/7/2012)