ΣΤΗΝ ΠΡΕΣΑ ΤΑ ΣΚΟΠΙΑ από Ελλάδα και Βουλγαρία

■ Ανοιχτή γραμμή Αθήνας – Σόφιας για την αντιμετώπιση της σκοπιανής προκλητικότητας 

Συνθήκες αποσταθεροποίησης της ΠΓΔΜ, ικανές να ανατρέψουν τις ισορροπίες και να οδηγήσουν σε κρίση τη Βαλ­κανική Χερσόνησο, δημιουργούνται στη γειτονική χώρα τόσο λόγω της εσωτερικής κρίσης, της φτώχειας και των σχέσεων με τους Αλβανούς όσο και εξαιτίας των συνεχών προκλήσεων κατά της Ελλάδας και της Βουλγαρίας οι οποίες ωστόσο, έχουν ...
διαμορφώσει νέο σκηνικό, με την Αθήνα και τη Σόφια να έχουν συγκροτήσει διπλωματική συμμαχία για την αντιμετώπιση του Νίκολα Γκρούεφσκι. 

Η αντιδημοκρατική πολιτική του κ. Γκρούεφσκι και όσων τον στηρίζουν, καθώς και η υποδαύλιση του εθνικισμού και του αλυτρωτισμού αποτελούν στοιχεία που εύκολα μετατρέπονται σε εύφλεκτη ύλη στα Βαλκάνια. Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει την ανησυχία πολλών διεθνών παραγόντων, που γνωρίζουν την κατάσταση στα Σκόπια και θεωρούν αναγκαία για την ειρηνική συμβίωση των χωρών της Βαλκανικής την ανατροπή αυτής της πολιτικής το συντομότερο δυνατό. 

Μεγάλη διάσταση παίρνει επίσης στα Σκόπια η καπηλεία, πέραν της ελληνικής, και της βουλγαρικής ιστορίας - γεγονός που επιβεβαιώνεται από την ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών κατά το τελευταίο διάστημα. 

Στο πλαίσιο αυτό έχουμε το διπλωματικό συντονισμό της Αθήνας και της Σόφιας έπειτα από λεπτές συνομιλίες, που διήρκεσαν μήνες με στόχο να πιεστούν τα Σκόπια σε αναδίπλωση, αν και μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα δεν είναι ενθαρρυντικά. 

Η κρίση και το έλλειμμα Δημοκρατίας 

Στο εσωτερικό της χώρας η οικονομική κρίση περιθωριοποιεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού, με την ανεργία να ξεπερνά το 40%, ενώ οι σχέσεις της με τους Αλβανούς διακρίνονται από διαρκείς κύκλους έντασης και ύφεσης και απλά η ενότητα των Σκοπίων συντηρείται υπό την πίεση και των ξένων - Ευρωπαίων και Αμερικανών. Δεν είναι, όμως μόνο η ανεργία· το έλλειμμα Δημοκρατίας είναι αυτό που εξελίχθηκε σε πρώτου μεγέθους πρόβλημα υπό την αυταρχική ηγεσία του Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος σωρεύει οργή αλλά και αιτήματα και δικαιώματα, που κάποια στιγμή θα διεκδικηθούν. Ο μόνος λόγος που η ΠΓΔΜ δεν έχει οδηγηθεί σε εμφύ­λιο είναι ο έλεγχος του αλβανικού παράγοντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ. Η απουσία εναλλακτικής πολιτικής λύσης είναι ο δεύτερος λόγος που ο κ. Γκρούεφσκι συνεχίζει να κυβέρνα τη χώρα. 

Όμως το νέο στοιχείο που πιθανότατα θα μας απασχολήσει πολύ έντονα στο μέλλον είναι η στοίχιση Ελλάδας και Βουλγαρίας απένα­ντι στα Σκόπια στοίχιση που θα μπορούσε να έχει επιτευχθεί εδώ και χρόνια, αλλά για πολλούς λόγους -κυρίως εξαιτίας δισταγμών και άλλων προτεραιοτήτων από πλευράς Σόφιας- δεν κατέστη δυνατή. Η εξέλιξη αυτή σκοπό έχει να ανατρέψει την καπήλευση, τόσο της ελληνικής όσο και της βουλγάρικης ιστορίας από τον Νι­κόλα Γκρούεφσκι και να οδηγήσει τα Σκόπια σε αναδίπλωση. 

Η σιωπηρή συνεργασία Αθήνας - Σόφιας άρχισε να κερδίζει έδαφος τον τελευταίο χρόνο με τον κλιμακούμενο εθνικισμό και την πολιτική εξαρχαϊσμού των Σκοπίων, που έχει ενοχλήσει τις δύο χώρες. Η Βουλγαρία με πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, εξέφρασε την αντίθεσή της στη λύση της ονο­μασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό παραδείγματος χάρη-Βόρεια Μακεδονία-, εκτιμώντας ότι η ονομασία αυτή μπορεί να υπο­κρύπτει αλυτρωτικές διαθέσεις κατά της Μακεδονίας του Πιρίν. Η Βουλγαρία δεν θα επιμείνει στη θέση αυτή, αλλά η πίεση είναι φανερή. Την ίδια ώρα συντηρείται η ένταση με επίκεντρο και τους Σλαβομακεδόνες που δηλώνουν Βούλγαροι, ενώ είναι γνωστό ότι η Σόφια δεν αναγνωρίζει μακεδονική γλώσσα και έθνος. Έτσι, τα Σκόπια εκτός από την Ελλάδα έχουν και το εμπόδιο της Βουλγαρίας στην πορεία για την ένταξη τους στην Ε.Ε, αρκεί η Σόφια να εμμείνει στην ίδια γραμμή. 

Η εσωτερική πίεση σε συνδυασμό με τη νευρικότητα που επι­κρατεί στις σχέσεις με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία όπως και η καχυποψία με τους Αλβανούς δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για το μέλλον αυτής της χώρας αν δεν υπάρξει ολική ανατροπή στην πολιτική της. 

Είναι δύσκολο, πάντως να ισχυριστεί κανείς ότι η διένεξη με την Ελλάδα σχετικά με την ονομασία συνιστά εμπόδιο στην επιβίωση της ΠΓΔΜ, διότι η συνολική της πολιτική τόσο στο εσωτερικό της όσο και με τους γείτονές της είναι τα στοιχεία εκείνα που απειλούν το μέλλον της.  

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΣΙΔΕΡΗ 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-05/7/2012)