ΚΙΝΑ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ

Το CAN εκτιμά ότι το 2020 το Πεκίνο θα διαθέτει το μεγαλύτερο Ναυτικό παγκοσμίως. Η απόκτηση στόλου μοναδικών «ιπτάμενων πλοίων» αλλάζει τα δεδομένα.

ΤΟΥ ΔΡ· ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ*

Σε άρθρο που είχε δημοσιευτεί στο τεύχος Αύγουστου των «Επικαίρων» είχαμε αναφερθεί στις φιλοδοξίες της Κίνας να δημιουργήσει έναν τεράστιο στόλο μεταγωγικών αεροσκαφών, μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο, και στις συνέπειες που η εξέλιξη αυτή μπορεί να έχει στις διεθνείς γεωπολιτικές ισορροπίες.

Σε εκείνο το άρθρο είχαν παρατεθεί και οι δηλώσεις Κινέζων αξιωματούχων που υποστήριζαν ότι η Κίνα στοχεύει να αποκτήσει ακόμη και μεταγωγικά αεροσκάφη της κατηγορίας των 600 τόνων βάρους απογείωσης, αντίστοιχα του θηριώδους Antonov An-225 Mriya, εκ των οποίων μόνο ένα έχει κατασκευαστεί.

Στις 30 Αυγούστου, λοιπόν, ο κινεζικός αεροδιαστημικός όμιλος AICC (Aerospace Industry Corporation of China) υπέγραψε συμφωνία με την ουκρανική Antonov, η οποία προβλέπει τη δημιουργία γραμμής παραγωγής του Mriya στην Κίνα. Η εξέλιξη αυτή δείχνει την αποφασιστικότητα της Κίνας να αλλάξει τα διεθνή δεδομένα προβολής ισχύος με την απόκτηση ενός στόλου «ιπτάμενων πλοίων» με μοναδικές ικανότητες.

Η συγκεκριμένη συμφωνία εκτιμήθηκε από πολλούς και ως σημάδι αλλαγής γεωπολιτικής πλεύσης από πλευράς του Πεκίνου και απομάκρυνσης από τη Μόσχα, δεδομένων των εξαιρετικά προβληματικών ρωσο-ουκρανικών σχέσεων. Η εκτίμηση αυτή είναι όμως μάλλον υπερβολική, μια και οι σχέσεις της Κίνας με την ουκρανική αεροδιαστημική βιομηχανία είναι στενές και υπάρχουν εδώ και καιρό. Περισσότερες πληροφορίες μπορεί κανείς να βρει στο βιβλίο του γράφοντος Η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η γεωπολιτική του πολέμου στη Μέση Ανατολή, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως φαίνεται ότι η Κίνα επιδιώκει να δημιουργήσει μια νέα γεωστρατηγική διάσταση με την ανάπτυξη αυτού του τεράστιου στόλου μεγάλων μεταφορικών αεροσκαφών.

Με στόχο την κυριαρχία στην Ανατολική Ασία

Όμως η εξέλιξη αυτή φαίνεται ότι αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας. Όπως είχαμε επισημάνει και στο 352ο τεύχος του περιοδικού, η ενίσχυση των αεροπορικών ικανοτήτων της Κίνας συνδυάζεται με την παράλληλη ανάπτυξη ενός πολύ ισχυρού Ναυτικού, που εξελίσσεται πολύ γρήγορα, ανατρέποντας τις προβλέψεις των Αμερικανών. Έτσι, το καλοκαίρι που μας πέρασε μελέτη του Center of Naval Analyses (CAN), ενός ερευνητικού κέντρου που διεξάγει έρευνες για λογαριασμό του Ναυτικού των ΗΠΑ και άλλων ομοσπονδιακών υπηρεσιών, έκανε μια πρόβλεψη που εν πολλοίς ανατρέπει ό,τι θεωρούσαμε δεδομένα στον χώρο της ναυτικής ισχύος.

Συγκεκριμένα, το CAN εκτιμά ότι το έτος 2020 η Κίνα θα διαθέτει το μεγαλύτερο Ναυτικό στον κόσμο, αριθμώντας περισσότερα από 270 πολεμικά πλοία, ενώ οι ΗΠΑ θα έχουν 260. Βέβαια, η μελέτη υποστηρίζει ότι το Ναυτικό των ΗΠΑ θα συνεχίσει να διαθέτει ποιοτικό πλεονέκτημα, ενώ τα σκάφη του θα είναι καλύτερα για τη διεξαγωγή ωκεάνιων επιχειρήσεων, μια και το Ναυτικό της Κίνας θα βασίζεται στα 175 πλοία που έθεσε σε υπηρεσία από το 2000 και μετά και τα οποία είναι σχεδιασμένα πρωτίστως για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων σε ύδατα κοντά στις ακτές.

Όμως η κατάσταση ενδέχεται να είναι ακόμη χειρότερη για τους Αμερικανούς μια και η ναυπήγηση του δεύτερου κινεζικού αεροπλανοφόρου διεξάγεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και αναμένεται να είναι έτοιμο πιο γρήγορα απ' ό,τι προβλεπόταν, ενώ και το τρίτο αεροπλανοφόρο αναμένεται να ξεκινήσει να ναυπηγείται πολύ γρήγορα. Έτσι, είναι πιθανό το 2020 οι Κινέζοι να έχουν έτοιμα τρία και όχι δύο αεροπλανοφόρα, όπως εκτιμούσαν μέχρι σήμερα οι Αμερικανοί, ενώ ένα τέταρτο θα βρίσκεται υπό ναυπήγηση.

Βέβαια, και πάλι η Κίνα, δεν θα έχει δυνατότητες ναυτικής προβολής ισχύος αντίστοιχες των αμερικανικών. Όμως δεν έχει ούτε τις στοχοθετήσεις των ΗΠΑ ούτε και επιδιώκει με το Ναυτικό της να ασκεί παγκόσμια προβολή ισχύος παρά να κυριαρχεί στις εγγύς θάλασσες δηλαδή στην Ανατολική και τη Νότια Σινική Θάλασσα, και να μπορεί να κατανικήσει εκεί το Αμερικανικό Ναυτικό, στο πλαίσιο ενός περιορισμένου αεροναυτικού πολέμου, καθιστώντας έτσι αδιανόητη για την Ταϊβάν την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της. Και φαίνεται πως το πετυχαίνει.

Στρατηγική τριάδα

Θα πρέπει δε να επισημανθεί ότι στην απίθανη, αλλά όχι αδύνατη, περίπτωση σινο-αμερικανικής πολεμικής αντιπαράθεσης το Πολεμικό Ναυτικό της Κίνας δεν θα μάχεται μόνο του, αλλά υπό την κάλυψη αντιπλοϊκών βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων cruise και μαχητικών αεροσκαφών της Κινεζικής Αεροπορίας που θα επιχειρούν από το μητροπολιτικό έδαφος της Κίνας. Το Αμερικανικό Ναυτικό, ωστόσο, δεν θα έχει παρόμοιες πολυτέλειες ακόμη κι αν οι ΗΠΑ είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν αεροπορικές βάσεις στην Ιαπωνία και το Γκουάμ. Κι αυτό ακριβώς φαίνεται ότι θέλουν να αποτρέψουν οι Κινέζοι με τη δημιουργία μιας δύναμης τοπικής κυριαρχίας: θέλουν, δηλαδή, να καταστήσουν σαφές στους Ιάπωνες αλλά και στη Νότια Κορέα και τις άλλες χώρες της περιοχής, ότι μια πολεμική αντιπαράθεση με την Κίνα θα έχει τεράστιες επιπτώσεις και κατά συνέπεια να τις ωθήσουν προς μια ουδέτερη στάση, αφήνοντας τις ΗΠΑ να βασίζονται αποκλειστικά στα πανίσχυρα αλλά και ευπαθή αεροπλανοφόρα τους.

Το ισχυρό Ναυτικό φαίνεται πως είναι το ένα κομμάτι μιας στρατηγικής τριάδας που αναπτύσσουν οι Κινέζοι ώστε να κυριαρχήσουν στην περιοχή τους Το δεύτερο στοιχείο αυτής της τριάδας δείχνει να είναι μια πρωτοφανούς μεγέθους αεροπορική αρμάδα, ικανή να μετακινήσει τερά­στιες δυνάμεις από αέρος και το τρίτο μια επίσης τεράστια αμφίβια δύναμη, που θα περιλαμβάνει αμφίβια άρματα μάχης τεθωρακισμένα οχήματα, ακόμη και αυτοκινούμενα πυροβόλα.

Εν κατακλειδί, η Κίνα μοιάζει αποφασισμένη να αλλάξει τις διεθνείς ισορροπίες ισχύος, καθιστάμενη απόλυτη κυρίαρχος στην περιοχή της τουλάχιστον όσον αφορά στη συμβατική ισχύ. Μένει να δούμε μετά τις αμερικανικές εκλογές όταν και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ξαναθυμηθούν ότι είναι μια μεγάλη δύναμη παγκόσμιων στοχοθετήσεων, πώς θα αντιδράσουν.

* Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Συγχρόνων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-30/09-06/10/2016)