ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΕΣΤ ΜΕ ΤΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

■ «Βαρόμετρο» οι αλλαγές που θα κάνει η νέα κυβέρνηση στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων.

■ Πώς προδιαγράφεται το μέλλον των νυν αρχηγών, αναλόγως των αποτελε­σμάτων μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουάριου. 

Του ΛΕΩΝΙΔΑ Σ. ΜΠΛΑΒΕΡΗ 

lsblaveris@gmail.com 

Αλλαγές στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνά­μεων της χώρας ανα­μένεται να επιφέρει το αποτέλεσμα των μεθαυριανών εκλογών, αν ο ΣΥΡΙΖΑ αναδειχθεί νικη­τής και σχηματίσει κυβέρνηση, είτε αυτοδύναμος είτε σε συνερ­γασία με άλλα κόμματα. Οι με­ταβολές θα είναι πολύ μικρό­τερης έκτασης στην περίπτωση σχηματισμού κυβερνήσεως από τη Νέα Δημοκρατία. Κι όλα αυτά καθώς οι ετήσιες τακτικές κρίσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις πραγματοποιούνται τον Μάρτιο. Αν οι εκλογές δεν αναδείξουν κυβέρνηση και οδηγηθούμε σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, θα προκληθεί η αντίστοιχη «με­τάθεση» των κρίσεων προς τα μέσα Απριλίου, με ό,τι συνεπά­γεται αυτό για το στελεχικό δυ­ναμικό του στρατεύματος (μετα­θέσεις, ενοικιάσεις κατοικιών, εξετάσεις τέκνων κ.λπ.). 

Οι προσεχείς κρίσεις αποτελούν σημείο αναφοράς για τη νέα κυ­βέρνηση, ιδίως αν αυτή προέρ­χεται από... τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού θα θεωρηθεί ως «μπούσουλας» για το πως πρόκειται να πολιτευθεί και σε άλλους τομείς υψίστου δημοσίου ενδιαφέροντος. 

Ο Α/ΓΕΕΘΑ. Ας δούμε πώς έχει σήμερα η κατάσταση, με την υπενθύμιση ότι, με βάση τον ισχύοντα νόμο, οι αρχηγοί δεν έχουν συγκεκριμένη θητεία, αλλά κρίνονται οποία στιγμή το επιθυμεί η εκάστοτε κυβέρνηση. 

Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος, είναι ο παλαιότερος αρχηγός Κλάδου, καθώς επελέγη σε αυτήν τη θέση τον Νοέμβριο του 2011. Επομένως, έχει σχεδόν 40 μή­νες θητείας και τυπικώς μπορεί να αποχωρήσει ανά πάσα στιγ­μή. Η περίπτωση Κωσταράκου, όμως, παρουσιάζει μια σημα­ντική ιδιομορφία, την οποία η οποία νέα κυβέρνηση οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη της: 

Ότι έχει εκλεγεί στην ανώτα­τη στρατιωτική θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ο επόμενος πρόεδρος της Στρατιωτικής Επι­τροπής, αναλαμβάνοντας τα νέα του πολύ σημαντικά καθήκοντα από την 1η Νοεμβρίου του τρέ­χοντος έτους. Έως τότε μπορεί να παραμείνει αρχηγός, αλλά μπορεί και όχι. Κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό από τους κα­νονισμούς της Ε.Ε., είθισται όμως την προεδρία της MC/EU να αναλαμβάνει ένας εν ενεργεία στρατηγός, ναύαρ­χος ή πτέραρχος τεσσάρων αστέρων. 

Το ζήτημα, επειδή η νέα του θέση έχει εθνικό αντίκτυπο, εναπόκειται στη νέα κυβέρνηση. Θα θελήσει η όποια νέα κυ­βέρνηση να παρατείνει τη θη­τεία του αρχηγού κατά μερικούς μήνες η θα επιλέξει νέο αρχη­γό ΓΕΕΘΑ «εδώ και τώρα»; Και αν αποφασίσει να προχωρή­σει στην επιλογή του νέου αρ­χηγού, αποστρατεύοντας τον στρατηγό Κωσταράκο, θα θελή­σει να τον επαναφέρει αμέσως «εξ έφεδρων» πλέον στην ενέργεια και σε αυστηρώς προσωπο­παγή θέση, που θα καταργηθεί μόλις ο στρατηγός μεταβεί στις Βρυξέλλες; Αυτό δεν είναι κάτι νέο. Έχει ξαναγίνει στο παρελ­θόν με αντιστράτηγο, αλλά -αν γίνει- θα είναι η πρώτη φορά που θα συμβαίνει σε στρατηγό. Η τυχόν αποστρατεία του στρα­τηγού ανοίγει αυτομάτως το θέμα της διαδοχής του. Και εδώ κανόνας δεν υπάρχει. Εθιμικώς τηρείται το «2-1-1», δηλαδή δύο αρχηγοί από τον Στρατό Ξη­ράς και από ένας από Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπο­ρία. Τυπικώς τώρα σειρά έχει το ΠΝ, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό για τη νέα κυβέρ­νηση. Αυτό που είναι υποχρε­ωτικό είναι η επιλογή να γίνει μεταξύ αντιστρατήγων, αντιναύ­αρχων και αντιπτεράρχων. 

Α/ΓΕΝ ΚΑΙ Α/ΓΕΑ. Οι αρ­χηγοί ΓΕΝ, αντιναύαρχος Ευ­άγγελος Αποστολάκης ΠΝ, και ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Ευάγ­γελος Τουρνάς, τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους τον Μάρ­τιο του 2013, με αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, επομένως σε λίγο μπαίνουν στον τρίτο χρόνο της αρχηγίας τους. Αντιθέτως, ο νυν αρχηγός ΓΕΣ, αντιστράτη­γος Χρίστος Μανωλάς, ανέλαβε την ηγεσία με απόφαση του ΚΥΣΕΑ πέρσι τον Φεβρουάριο. Δηλαδή, σε λίγο καιρό κλείνει έναν χρόνο στην αρχηγία, την οποία είχε αναλάβει μετά την αιφνιδιαστική αποστρατεία του προηγούμενου αρχηγού, Αθα­νασίου Τσέλιου, ο οποίος ήταν σε αυτή τη θέση για μερικούς μόνο μήνες. Αυτό ακριβώς εί­ναι και ένα -το πιο σημαντικό ίσως- «μειονέκτημα» του Στρα­τού Ξηράς στην εκ νέου διεκδί­κηση θέσης αρχηγού ΓΕΕΘΑ, αφού μέσα στα τελευταία τέσ­σερα χρόνια έχει αλλάξει πέντε φορές αρχηγός, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν τα στελέ­χη του να «ωριμάσουν» στους βαθμούς. Και οι τρεις αρχηγοί των Κλάδων είναι απόφοιτοι των τάξεων του 1980 των σχο­λών τους (σ.σ.: ο αρχηγός ΓΕΕ­ΘΑ είναι της τάξεως του 1978 της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπιδων). Της τάξης του '80 εί­ναι και άλλοι έξι αντιστράτη­γοι, δύο αντιναύαρχοι και δύο αντιπτέραρχοι. Επομένως, είναι πάρα πολύ πιθανό η νέα σύνθεση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) να αποτελείται από «συμμαθητές», φαινόμενο που παρατηρείται σπάνια. 

Καθοριστικός ο ρόλος του υποστρατήγου ε.α. Νίκου Τόσκα 

Αν η νέα κυβέρνηση προέλθει από τον ΣΥΡΙΖΑ και με δεδομένη την απειρία του, τόσο σε κυβερνητι­κό επίπεδο όσο και ιδιαίτερα σε επί­πεδο Ενόπλων Δυνάμεων, θεωρεί­ται βέβαιο ότι καθοριστικός θα είναι ο λόγος του πέμπτου στη σειρά στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμ­ματος, του υποστρατήγου ε.α. Νίκου Τόσκα, ο οποίος προέρχεται από το Όπλο των τεθωρακισμένων. Πρόκειται για ικανότατο αξιωματι­κό, με ΝΑΤΟϊκή εμπειρία και γνώ­σεις, ο οποίος αποστρατεύτηκε το 2005. Αργότερα ήταν ο «ιθύνων νους» του τομέα Αμύνης του ΠΑΣΟΚ (με τομεάρχες τον Χρήστο Παπου­τσή και τη Βάσω Παπανδρέου) και διευθυντής του γραφείου του ανα­πληρωτή ΥΕΘΑ, Πάνου Μπεγλίτη (και για λίγο διάστημα ΥΕΘΑ), οπό­τε διαφώνησε μαζί του και παραιτή­θηκε - οι φήμες αναφέρονται στην τοποθέτησή του ως αρχηγού ΓΕΕΦ στην Κύπρο. Επομένως, πρόκειται για άριστο γνώστη του χώρου. Το ερώτημα, βεβαίως, είναι αν τελικώς θα έχει «και φωνή» μέσα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, με τις τόσες «συνιστώ­σες» και άλλες τόσες απόψεις για την άμυνα και την ασφάλεια, και αν σε μία τέτοια περίπτωση του δοθεί και κάποιο αξίωμα στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης (θέση υπουργού, αναπληρωτή ή υφυπουργού Εθνικής Αμύνης). 

(ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2015)