Οι γαλλικές φρεγάτες έπεσαν σε... ξέρα

► Το αγκάθι της χρηματοδότησης, το γερμανικό «βέτο» και η αμερικανική γκρίνια οδήγησαν το ελληνικό σχέδιο σε ναυάγιο. 

► Η Ελλάδα με την υλοποίηση της πρότασης θα αποκτούσε ένα τεράστιο πλεονέκτημα στο Αιγαίο, σε μια περίοδο κλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων και των εξελίξεων με την ΑΟΖ. 

► Η αδυναμία της Ελλάδας να ανταποκριθεί στην πληρωμή χωρίς χρηματοδότηση ήταν ένας από τους παράγοντες που δεν επέτρεψαν την ολοκλήρωση της ελληνογαλλικής συμφωνίας για τις φρεγάτες τύπου Belharra. 

Το γερμανικό «στοπ» και η αμερικανι­κή γκρίνια προκάλεσαν φουρτούνες τους περασμένους μήνες στο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για την απόκτηση τεσσάρων υπερσύγχρονων γαλλικών φρε­γατών τύπου Belharra, ενώ η αδυναμία να βρεθεί χρυσό τομή στις διαπραγματεύσεις για το κόστος έχει οδηγήσει προς το παρόν τις συζητήσεις για το οικονομικό σε... ξέρα. 

Μολονότι οι επαφές Ελλάδας - Γαλλίας για τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν την ένταξη των γαλλικών ψηφιακών φρεγα­τών στον ελληνικό στόλο του Πολεμικού Ναυτικού είναι ώριμες και προχωρημένες, αντίθετα οι συζητήσεις για το οικονομικό βρίσκονται ξανά στο μηδέν, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες των «ΝΕΩΝ». 

Το αδιέξοδο επιβεβαιώθηκε και μετά την επίσκεψη προ δεκαημέρου του Πάνου Κομ­μένου στο Παρίσι και το τετ α τετ που είχε με τη γαλλίδα ομόλογό του Φλοράνς Παρλί. Μάλιστα, στην Πόλη του Φωτός είχαν βρεθεί την ίδια περίοδο προσκεκλημένοι στη διεθνή έκθεση ναυτικού εξοπλισμού «Euronaval» τόσο ο αρχηγός ΓΕΝ, αντιναύαρχος Νικόλα­ος Τσούνης, όσο και ο γενικός διευθυντής Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) Κυριάκος Κυριακίδης που επίσης είχαν επαφές με τους Γάλλους. Εντούτοις, η χρηματοδότηση αποτελεί το μεγαλύτερο αγκάθι. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην πληρωμή των φρεγατών χωρίς χρηματοδότηση από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που θα επιστρέψει η Γαλλία στην Ελλάδα, καθώς το κόστος για τις δύο πρώτες υπολογίζεται στα 1,3 δισ. ευρώ. 

Οι δύο πλευρές το προηγούμενο διάστημα βρέθηκαν κοντά σε μια συμφωνία ακολουθώ­ντας τις παραδοσιακά φιλικές σχέσεις τους στο πνεύμα του «Ελλάς - Γαλλία συμμαχία». Όμως, ένα έντονο διεθνές πολιτικό παρα­σκήνιο σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό των μεγάλων υπερδυνάμεων στον χώρο των εξοπλισμών φαίνεται ότι συνέβαλαν ώστε το σχέδιο για τις γαλλικές φρεγάτες να οδηγείται σε ναυάγιο. 

ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΕΩΣ ΕΔΩ; Πριν από περί­που έναν χρόνο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επισκέφτηκε τη χώρα μας και λίγο αργότερα έγινε γνωστό ότι είχε κάνει πρόταση στον Αλέξη Τσίπρα η Ελλάδα να αποκτήσει τέσσερις σύγχρονες γαλλικές φρεγάτες. Μέρος της χρηματοδότησης θα γινόταν από την επιστροφή των κερδών των ελληνικών ομολόγων που είχαν διακρατηθεί από τις ευρωπαϊκές τράπεζες. 

Το πιθανότερο σενάριο ήταν οι δύο φρεγάτες να ναυπηγηθούν στη Γαλλία με option για ναυπήγηση άλλων δύο στη χώρα μας. Ο Μακρόν θεωρούσε ότι επρόκειτο για μια πρόταση win win, που θα ωφελούσε και τις δύο πλευρές, καθώς η Γαλλία με αυτόν τον τρόπο θα τροφοδοτούσε με δουλειά τα ναυπηγεία της. Καθοριστικό ρόλο φαίνεται πως έπαιξε και το όραμα του Μακρόν για τη νέα Ευρώπη, στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας. Ταυτόχρονα, η Ελλά­δα με την υλοποίηση της πρότασης θα αποκτούσε σύγχρονες φρεγάτες, δη­λαδή ένα τεράστιο πλεο­νέκτημα στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο, σε μια περίοδο κλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων και των εξελίξεων με την ΑΟΖ και τους ενεργειακούς πόρους. 

Από τις αρχές του 2018 έγιναν πολλές επαφές τεχνικών κλιμακίων ανάμεσα στην κατασκευάστρια εταιρεία (Naval Group), το ΓΕΝ, τη ΓΔΑΕΕ, τα υπουργεία Άμυνας. Και παρά το «μούδιασμα» που προκάλεσαν στις δύο πλευρές οι ατυχείς χειρισμοί της ελλη­νικής κυβέρνησης - που είχε ανακοινώσει την άνοιξη διά στόματος Φώτη Κουβέλη ότι θα παίρναμε δύο γαλλικές φρεγάτες με ενοικίαση, μολονότι κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό -, το ενδιαφέρον για μια συμφωνία δεν σταμάτησε. 

ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ. Αυτή η κατάσταση διατηρήθηκε έως το καλοκαίρι. Τότε, σύμφωνα με πληροφορίες, σε ένα από τα Eurogroup, οι Γερμανοί προέβαλαν «βέτο» στη χρηματοδότηση της ναυπήγησης των γαλλικών φρεγατών με τα ποσά από τα ελλη­νικά ομόλογα που θα έπρεπε να επιστρέψει η Γαλλία στην Ελλάδα. Η γερμανική πλευρά υποστήριξε ότι τα χρήματα δεν γίνεται να χρησιμοποιηθούν για αυτόν τον σκοπό. Το 

γερμανικό μπλόκο δεν θα πρέπει να θεω­ρείται άσχετο με το γεγονός ότι η Γερμανία είναι μία από τις χώρες που πρωταγωνιστούν στην κατασκευή φρεγατών. 

Ακόμη και έπειτα από αυτή την εξέλιξη, όμως, η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον υπουργό Εξωτερικών Ζαν Ιβ λε Ντριάν στο Μέγαρο Μαξίμου, στις αρχές Σεπτεμβρίου, φαίνεται πως κράτησε ζωντανό το ενδεχό­μενο η Ελλάδα να αποκτήσει τις γαλλικές φρεγάτες. Είχε εκφραστεί η ελπίδα πως αν οι δύο υπουργοί Οικονομικών συζητούσαν, θα μπορούσαν να λύσουν τον γόρδιο δεσμό του οικονομικού. 

Η ΕΝΟΧΛΗΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, η ελληνική πλευρά έχει γίνει δέκτης και της αμερικανικής γκρίνιας. Οι Αμερικανοί μπορεί να μην έχουν διατυπώσει επίσημη πρόταση στην ελληνική κυβέρνηση για μια λύση ένταξης αμερικανικών φρεγατών στο ΠΝ, όμως έχουν εκφράσει την ενόχλησή τους για τις ελληνογαλλικές επαφές. 

Πάντως, το ενδιαφέρον των Γάλλων να ενταχθούν τελικά οι γαλλικές φρεγάτες στο ελληνικό ΠΝ παραμένει πολύ έντονο. Πρό­σφατα η κατασκευάστρια εταιρεία (Naval Group) των φρεγατών Belharra απέκτησε ξανά γραφεία στην Αθήνα και μόλις προ ημερών ανέθεσε το επικοινωνιακό κομμάτι σε εταιρεία δημοσίων σχέσεων. Αν τελικώς επιτευχθεί συμφωνία εντός του έτους, τό­τε θα είναι εφικτό η Ελλάδα να παραλάβει δύο Belharra από το 2023. Οι Γάλλοι δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη τη ναυπήγηση, αλλά ο σχεδιασμός είναι η Ελλάδα να πάρει τη δεύτερη στη σειρά. 

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ 

(ΤΑ ΝΕΑ-03/11/2018)