Mόνο η οικονομία θα φέρει εκλογές

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Δυόμισι μόλις μήνες μετά τη διατύπωση του εκλογικού «διλήμματος» που ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε θέσει εν όψει των αυτοδιοικητικών εκλογών, εδώ είμαστε πάλι να συζητάμε για...

εκλογές. Ημερομηνίες έπεσαν ήδη στο τραπέζι της σεναριολογίας, τα κόμματα δείχνουν έτοιμα – ή, καλύτερα, θεωρούν σχεδόν βέβαιη την προσφυγή στην κάλπη – ενώ οι δημοσκοπήσεις δίνουν και παίρνουν.

Το πρώτο ερώτημα πάντως δεν είναι αν θα γίνουν εκλογές. Αλλά γιατί θα μπορούσαν – ή γιατί θα έπρεπε – να γίνουν, δεδομένου ότι, σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις, αφ’ ενός το ΠΑΣΟΚ διατηρεί προβάδισμα, αλλά κυμαινόμενο, σε πολύ χαμηλό επίπεδο και επομένως επισφαλές, αφ’ ετέρου οι απαντήσεις των ερωτώμενων στις έρευνες είναι συντριπτικά αρνητικές ως προς την προοπτική εκλογών.

Μια μικρή επιστροφή στην προεκλογική περίοδο της αυτοδιοικητικής κάλπης ίσως μας δίνει κάποιες απαντήσεις. Γράφαμε λοιπόν στις 26.10.2010, μετά την περίφημη διακαναλική συνέντευξη του Γ. Παπανδρέου:

«Θα μπορούσε ένας έλλογος παρατηρητής να εστιάσει στις πολλές αντιφάσεις οι οποίες χαρακτήρισαν τον εν γένει αποσπασματικό, με πολλές ασάφειες και αποσιωπήσεις χθεσινοβραδινό λόγο του πρωθυπουργού – όχι βεβαίως λόγω... "κακών ελληνικών", σύμφωνα με τη φθηνή κριτική που συνήθως του ασκείται, αλλά εξ αιτίας της απροθυμίας του να απαντά ευθέως σε οτιδήποτε κρίσιμο. Εκτός από τα δυο - τρία πράγματα που ο ίδιος ήθελε να πει ή να αφήσει να εννοηθούν.

Το πρώτο σημαντικό σημείο, λοιπόν, αφορά το τι θα καθορίσει μια προσφυγή του σε εθνικές εκλογές. Το αποτέλεσμα στην Αυτοδιοίκηση; Ίσως, αλλά όχι μόνο του. Χωρίς αρχικά να τους ονοματίσει, μίλησε για "παράγοντες οι οποίοι θα συνεκτιμηθούν". Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες; Στη συνέχεια έγινε – έστω πλαγίως και αποσπασματικά – σαφέστερος:

● Οι συνολικές εξελίξεις: "Θα πρέπει να συναθροίσουμε όλες τις εξελίξεις στη χώρα και, αν βρεθούμε σε αδιέξοδο, τότε ο λαός θα πρέπει να αποφασίσει αν θα πάμε μπροστά ή όχι".

● Η απώλεια ελέγχου του παιχνιδιού εκ μέρους του: "Δεν έχω λόγο και πρόθεση να πάω σε εθνικές εκλογές, αλλά, αν βαρύνει η κατάσταση σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα μιας κυβέρνησης να προωθεί τις αλλαγές, θα υπάρξει η απόφαση του ελληνικού λαού".

● Οι... αγορές: "Οι αγορές αξιολογούν το αποτέλεσμα των εκλογών". Επιπλέον "πρέπει να στέλνουμε ξεκάθαρα μηνύματα στο εξωτερικό αλλά και σε όσους επιδιώκουν την αποσταθεροποίηση της χώρας για μικροπολιτικούς ή άλλους λόγους".

Μήπως όμως ο κυριότερος λόγος (το "αδιέξοδο") προσφυγής στην κάλπη δεν είναι η τυχόν ήττα στην αυτοδιοίκηση αλλά η αποτυχία της κυβέρνησης στην οικονομία; Το ερώτημα του ετέθη ευθέως και με αναμφισβήτητη σαφήνεια. Όμως, με μια επιδεικτική παύση, απέφυγε να το απαντήσει. Κατά τον ίδιο τρόπο είτε παρέκαμψε κάθε επί της ουσίας συζήτηση για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας είτε κατέφυγε στη βαρετή επανάληψη πασίγνωστων κοινοτοπιών».

Κανένας άλλος!

Σήμερα το παιχνίδι εξακολουθεί να παίζεται με τους ίδιους όρους. Ο πλέον καθοριστικός λόγος για προσφυγή σε εκλογές παραμένει η οικονομία και, ειδικότερα, το ενδεχόμενο αδυναμίας της κυβέρνησης να τη διαχειριστεί.

● Κανένας άλλος λόγος δεν μπορεί να οδηγήσει σε μια διαδικασία η οποία πιθανότατα θα βάλει σε ρίσκο τη σημερινή καθαρή πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ, η οποία, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν έχει αντιμετωπίσει τριγμούς.

● Κανένας άλλος λόγος δεν μπορεί να οδηγήσει τον πρωθυπουργό στο ρίσκο η σημερινή αυτοδυναμία του να αντικατασταθεί από μια κυβέρνηση «οικουμενική» ή, το πιθανότερο, «ψευδοοικουμενική» – δεδομένης της βέβαιης άρνησης της Αριστεράς και πιθανότατα της Ν.Δ. να συμμετάσχουν.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την πρωθυπουργική απόφαση για προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία;

1. Η προοπτική να επιβληθεί στην Ελλάδα μορφή ελεγχόμενης πτώχευσης, ενδεχόμενο που παραμένει πάντα ανοιχτό και από τους περισσότερους αναλυτές παγκοσμίως θεωρείται βέβαιο.

2. Η πολύ σοβαρή πιθανότητα πλήρους αποτυχίας της κυβέρνησης να εμφανίσει σοβαρή «πρόοδο» ως προς τις απαιτήσεις του Μνημονίου. Αυτό θα σημαίνει ότι οι επιτηρητές θα απαιτήσουν και η κυβέρνηση θα επιβάλει ακόμη πιο σκληρά και πιο άδικα οικονομικά μέτρα χωρίς διακρίσεις και αίσθηση «δικαιοσύνης».

Το ενδεχόμενο αυτό, μεταξύ άλλων, σημείωσε και ο υπουργός Υγείας Α. Λοβέρδος προ ημερών σε συνέντευξή του λέγοντας ότι:

«Εάν δεν επιτύχει αυτό το ντελικάτο κυβερνητικό πρόγραμμα της απόκτησης πόρων με αυτοχρηματοδότηση, δηλαδή με περιορισμό της ακαταστασίας και της σπατάλης, εάν αυτό δεν προκόψει, και θα το ξέρουμε τον Φεβρουάριο, τότε θα υποκατασταθεί με άλλες πολιτικές οριζόντιες και άδικες, για τις οποίες δεν ξέρω και αν υπάρχει και προθυμία από κανέναν να τις ασκήσει».

3. Η επιταχυνόμενη επιδείνωση όλων των δεικτών της οικονομίας και η συνεχής διεύρυνση των πληττόμενων κοινωνικών στρωμάτων ενδέχεται να προκαλέσει ακόμη και εσωκομματική κρίση στο ΠΑΣΟΚ, δεδομένου ότι πολλοί απ’ όσους σήμερα πλήττονται αγρίως έχουν για πολλά χρόνια αποτελέσει βασικούς κοινωνικούς συμμάχους του.

Το παιχνίδι, όμως, δεν είναι εύκολο ούτε απλό. Πολλοί οι παράγοντες που θα το καθορίσουν και πολλές οι αβεβαιότητες, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και έξω απ’ αυτήν – άλλωστε το έχουμε πει και παλαιότερα: οι μεγάλες «ειδήσεις» για την Ελλάδα θα έλθουν «από το εξωτερικό».

Καθώς όμως δεν είναι δυνατόν στο πλαίσιο ενός μόνο σχολίου ή ρεπορτάζ να ειπωθούν τα πάντα, τις επόμενες μέρες θα επανέλθουμε, τόσο στο «Π» όσο και στην ιστοσελίδα του. Άλλωστε σε πολλά επίπεδα ο κόμπος σύντομα θα φτάσει στο χτένι. Αν δεν έχει φτάσει ήδη...

(ΠΗΓΗ)