ΑΣΚΗΣΗ «ΗΝΙΟΧΟΣ». Η «RED FLAG» της Πολεμικής Αεροπορίας

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗ 

Το ξεκίνημα μιας νέας εποχής αισιο­δοξίας και επίτευξης σημαντικών στόχων σηματοδοτεί η άσκηση της Πολεμικής Αεροπορίας «Ηνίοχος 2014», που πραγματοποιείται μεταξύ 26 Μαρτίου και 11 Απριλίου στην αεροπορική βάση της Ανδραβίδας, σε συνεργασία με το Πολεμι­κό Ναυτικό (ΠΝ) και τον Ελληνικό Στρατό (ΕΣ). Έχοντας υποστεί τεράστιες περικοπές στους ετήσιους προϋπολογισμούς τους από το 2010, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνά­μεις (ΕΕΔ) απέδειξαν ότι, ακόμη και υπό τις δύσκολες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που βιώνει η Ελλάδα, μπορούν να κρα­τηθούν όρθιες και να αποτελούν τον πιο σταθερό πυλώνα του κράτους, διαφυλάτ­τοντας την εθνική ασφάλεια και τα συμφέ­ροντα της χώρας....
 

Ακολουθώντας μια επιθετική πολιτική επίδειξης και επιβεβαίωσης των δυνα­τοτήτων τους, παρά την αιμορραγία που έχουν υποστεί σε στελεχιακό δυναμικό, παρά τις περικοπές στις λειτουργικές τους δαπάνες και παρά τα σχεδόν ανύπαρκτα εξοπλιστικά προγράμματα, οι ΕΕΔ έστει­λαν πρώτες το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν έχει καταρρεύσει υπό το βάρος της κρί­σης, όπως κάποιοι «φίλοι και σύμμαχοι» θα επιθυμούσαν. Υιοθετώντας ένα μο­ντέλο που αποσκοπεί στη διαφύλαξη της αποτελεσματικότητας των υπαρχόντων δυνατοτήτων και μέσων, δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην υποστήριξη του στρατιω­τικού υλικού και, πρωτίστως, στη διαρκή εκπαίδευση των στελεχών των ΕΕΔ, με την πραγματοποίηση αριθμού ασκήσεων μι­κρού και μεσαίου μεγέθους υπό τις πλέον ρεαλιστικές συνθήκες σε όλο το γεωγρα­φικό μήκος και πλάτος της χώρας. 

Τα τριάντα χρόνια ιστορίας της άσκησης 

Μια από τις ασκήσεις εκείνες που δείχνουν το δρόμο της ανάκαμψης της χώρας μας από το «βαθύ χειμώνα» της κοινωνικοοικο­νομικής κρίσης που βιώσαμε είναι η ετήσια άσκηση «Ηνίοχος». Μια άσκηση που ξεκί­νησε πριν από σχεδόν τριάντα χρόνια, με την άφιξη και ένταξη στο δυναμικό της ΠΑ των πρώτων F-4E Phantom II, και η οποία σήμερα φιλοδοξεί να μετατραπεί στον πλέ­ον άξιο εκπρόσωπο των δυνατοτήτων των ΕΕΔ διεθνώς. 

Καθ' όλη τη διάρκεια των τριάντα ετών της ιστορίας του, ο «Ηνίοχος» αποτελούσε μια άσκηση μικρού μεγέθους και αφορού­σε στη διεξαγωγή Αεροπορικών και Μει­κτών Επιχειρήσεων συμφωνά με το βασικό Δόγμα της Π.Α, το Δόγμα Μεικτών Επιχειρή­σεων, το Διακλαδικό Δόγμα Ηλεκτρονικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ, καθώς και τα τότε υφιστάμενα σχέδια. Τα τελευταία χρόνια η άσκηση εμπλουτίστηκε με τη συμμετο­χή αντιαεροπορικών συστημάτων της ΠΑ (Patriot PAC-3, Crotale, Skyguard-Βέλος) και του ΕΣ (SA-8 Gecko Mod-0/1, ΜΙΜ-23 Hawk PIP III,TOR-M1, ASRAD-HELLAS), καθώς και με μονάδες επιφανείας του ΠΝ. 

Στόχος της ήταν και είναι η εκπαίδευση των πληρωμάτων των μαχητικών, των στελε­χών που χειρίζονται τα αντιαεροπορικά συ­στήματα και των πληρωμάτων των πλοίων που συμμετέχουν στον «Ηνίοχο», στο απαι­τητικό περιβάλλον της εναέριας αναμέτρη­σης, το οποίο εξελίσσεται διαρκώς. Ουσια­στικά πρόκειται για μια διακλαδική άσκηση, σχεδιασμένη όμως από το Κέντρο Αεροπο­ρικής Τακτικής - Σχολείο Όπλων Τακτικής (ΚΕΑΤ - ΣΟΤ) της Πολεμικής Αεροπορίας. 

Η αναβαθμισμένη άσκηση «Ηνίοχος» - Προετοιμασία της ΠΑ για το μέλλον 

Η μεγάλη όμως στροφή στο σχεδιασμό και στους στόχους της άσκησης έγινε στα τέλη του 2012, όταν μια μικρή αλλά καθ' όλα καταρτισμένη και καταξιωμένη ομάδα στελεχών της ΠΑ ξεκίνησε να υλοποιεί το νέο όραμα της ηγεσίας της Αεροπορίας για μια άσκηση που θα ξεπερνούσε τα σύνορα της Ελλάδας και θα απλωνόταν στην ευρύ­τερη περιοχή της Μεσογείου. Έχοντας αποκτήσει σημαντική εμπειρία από την τρια­κονταετή ιστορία της άσκησης «Ηνίοχος», καθώς και τα απαραίτητα μέσα για την όσο το δυνατόν ρεαλιστικότερη πραγματοποίη­ση σύνθετων διακλαδικών ασκήσεων, η ΠΑ επιδιώκει την αναβάθμιση της άσκη­σης, έχοντας ως πρότυπο την αμερικανική άσκηση διεθνούς αναγνώρισης «Red Flag». 

Αντικειμενικοί στόχοι της αναβαθμισμένης πλέον άσκησης «Ηνίοχος» είναι η παροχή ρεα­λιστικής -στο μέτρο, βέβαια, του εφικτού- εκ­παίδευσης στα πληρώματα των αεροσκαφών και των αντιαεροπορικών μέσων, η οποία να προσομοιάζει στις πρώτες μέρες των επιχει­ρήσεων, ώστε στον πόλεμο οι συμμετέχοντες να αισθάνονται περισσότερο εξοικειωμένοι με τις απαιτήσεις και τις συνθήκες των επιχει­ρήσεων. Το στοιχείο επεσήμανε στην ομιλία του κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο ΚΕΑΤ - ΣΟΤ ο Α/ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μ. Κώσταράκος ο οποίος από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη συνεχή και όσο το δυνατόν ρεαλιστική εκπαίδευση των στελεχών των ΕΕΔ. 

Έτσι, το Νοέμβριο του 2013 αποφασίστη­κε η μετεξέλιξη και η περαιτέρω αναβάθμι­ση της άσκησης «Ηνίοχος» με την αλλαγή της μεθόδου σχεδίασης και εκτέλεσής της και πιο συγκεκριμένα με την υιοθέτηση της αρχής της μοναδικής βάσης (Single Base Concept), σε αντίθεση με ό,τι εφαρμοζόταν στο παρελθόν, όπου τα αεροσκάφη επιχει­ρούσαν από τις μητρικές τους βάσεις και πραγματοποιούσαν την άσκηση στην ευ­ρύτερη περιοχή του αεροδρομίου της Αν­δραβίδας και στο Νότιο Ιόνιο. Επιπλέον, ο «Ηνίοχος» αναβαθμίστηκε σε μεσαίας κλίμακας άσκηση, δημιουργώντας ένα ρεαλι­στικό και παράλληλα απαιτητικό περιβάλ­λον, με εντατικό και παρατεταμένο ρυθμό επιχειρήσεων σε εικοσιτετράωρη βάση. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη φετινή άσκη­ση συμμετείχαν συνολικά περισσότερα από σαράντα οκτώ μαχητικά απ΄όλες τις Μοίρες της ΠΑ, ένα ιπτάμενο ραντάρ ΕΜΒ-145Η Erieye AEW&C, επιθετικά ελικόπτερα ΑΗ- 64A+/DHA Apache του ΕΣ και ελικόπτερα AS 332C1 Super Puma της ΠΑ σε αποστολές έρευνας και διάσωσης σε περιβάλλον μάχης (CSAR), καθώς και το σύνολο των τύπων των αντιαεροπορικών συστημάτων που η ΠΑ και ο ΕΣ διαθέτουν. Το δε ΠΝ συμμετείχε στην άσκηση με δεκαοκτώ μονάδες επιφα­νείας και τα οργανικά ελικόπτερα αυτών. 

Η προετοιμασία της άσκησης ξεκίνησε στις αρχές Μαρτίου του 2014, με τη συγκρότη­ση του «Λευκού Επιτελείου» («White Cell»), το οποίο αποτελείται από στελέχη και των τριών Κλάδων, απ' όλες τις ειδικότητες, και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν είχαν σκο­πό, εκτός της προετοιμασίας της άσκησης, την παρακολούθηση, το συντονισμό και τον έλεγχο όλων των δραστηριοτήτων της. Η σχεδίαση και η εκτέλεση των σεναρίων του «Ηνίοχου» πραγματοποιήθηκαν από δύο ομάδες. Η πρώτη ήταν υπεύθυνη για το ημε­ρήσιο πρόγραμμα της άσκησης και η δεύ­τερη για το νυκτερινό τμήμα της. Αυτό ση­μαίνει ότι ο συνολικός χρόνος απασχόλησης της ομάδας σχεδίασης με το αντικείμενο της κυμαινόταν μεταξύ οκτώ και δώδεκα ωρών, ενώ της ομάδας εκτέλεσης δεν ξεπερνούσε ποτέ τις δώδεκα ώρες. Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα εκτέλεσης της ημερήσιας αποστο­λής ξεκινούσε την ενασχόλησή της στις 7:45 και την ολοκλήρωνε στις 19:45, ενώ η αντί­στοιχη της νυκτερινής ξεκινούσε στις 14:45 και ολοκλήρωνε στις 2:45 το πρωί. Αξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός του προσωπικού του ΚΕΑΤ - ΣΟΤ και της 117 ΠΜ, που συνέβαλε καθοριστικά στην ομαλή και απαιτητική υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμ­ματος, με τους αφανείς ήρωες μηχανικούς (άνδρες και γυναίκες) και το υποστηρικτικό προσωπικό της βάσης, στην άσκηση συμμε­τείχαν επιπλέον τριακόσια στελέχη των ΕΕΔ. Όσον αφορά στο είδος των αποστολών που οι συμμετέχουσες δυνάμεις πραγματοποίη­σαν, σύμφωνα με την ενημέρωση του διοι­κητή του ΣΟΤ, αντισμήναρχου (I) Γεώργιου Μπόντζιου, περιελάμβαναν: 

• Επιχειρήσεις Αντεπίθεσης, 

• Αποστολές Επιθετικής Σάρωσης, 

• Αεροπορικές Επιχειρήσεις εναντίον Δυ­νάμεων Επιφανείας, 

• Επιχειρήσεις Αεροπορικής Αναγνώρισης, 

• Επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης σε Περιβάλλον Μάχης, 

• Αποστολές Στρατηγικής Επίθεσης, 

• Άμεση Καταστολή Στόχων, 

• Επιχειρήσεις Υποστήριξης. 

Συνολικά, εντός ενός εικοσιτετραώρου πραγματοποιούνταν δεκαοκτώ αποστολές, εννέα κατά τη διάρκεια της μέρας και εννέα κατά τη διάρκεια της νύκτας, με περίπου εκατό εξόδους καθημερινά (!), και όλα αυτά χωρίς να διακόπτεται η προγραμματισμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα της ΠΑ στις υπόλοιπες μονάδες της και, φυσικά, χωρίς να αλλάζει τίποτα στα readiness που φρουρούν το Αιγαίο από τις προκλήσεις και παραβιάσεις των «φίλων και συμμάχων» Τούρκων. 

Το μέλλον της άσκησης 

Το επόμενο βήμα για την άσκηση «Ηνίο­χος» είναι η πρόσκληση και συμμετοχή σε αυτή συμμαχικών αεροπορικών δυνάμεων, μετατρέποντάς τη σε διεθνή άσκηση με περιφερειακή εμβέλεια. Η κύρια ιδέα για το μέλλον της είναι η αναβάθμισή της σε ένα τέ­τοιο επίπεδο, ώστε ο «Ηνίοχος» να καταστεί η ανταγωνιστικότερη άσκηση στην Ευρώπη και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, η οποία θα παρέχει στους συμμετέχοντες υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και μοναδική εμπειρία συμμετοχής. Οι συντελεστές της άσκησης «Ηνίοχος 2014» απέδειξαν ότι μπο­ρούν να σχεδιάσουν και να φέρουν σε πέ­ρας μια σύνθετη αποστολή και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την επόμενη επιτυχία του οράματος τους, να καταστήσουν την Ελ­λάδα ένα από τα διεθνή κέντρα αεροπορι­κής εκπαίδευσης, αναβαθμίζοντας το κύρος τόσο των ΕΕΔ όσο και της χώρας μας. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-10-16/04/2014)