Η ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ των ΗΠΑ για τη Θράκη

• Τι κρύβεται πίσω από το ξαφνικό ενδιαφέρον τους για τις συνθήκες διαβίωσης των Πομάκων του ορεινού όγκου, των τσιγγάνων του συνοικισμού Ήφαιστος και των γυναικών του τουρκογενούς τμήματος της μειονότητας. 

• Η κινητικότητα των Αμερικανών διπλωματών -αλλά και Γάλλων, Ρώσων και Γερμανών που επισκέπτονται τακτικά την περιοχή για δικούς τους λόγους- «ξύπνησε» τις ελληνικές Αρχές, που ενεργοποιήθηκαν μετά τις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις των «Επίκαιρων». 

Αλλάζει δραματικά τις ισορρο­πίες στην περιοχή της Θράκης η ξαφνική στροφή της στρα­τηγικής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις μειονότητες στα Βαλκάνια. Όπως αποκαλύπτουν σήμερα τα «Επίκαιρα», τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια σημαντι­κή μεταβολή στον τρόπο που προσεγγίζουν οι ΗΠΑ τα θέματα της μουσουλμανικής μει­ονότητας, μέσα από την οποία προκύπτουν ευκαιρίες για την ελληνική διπλωματία στα διεθνή φόρα αλλά και κίνδυνοι...
 

Τα στελέχη του αμερικανικού προξενείου Θεσσαλονίκης, που επισκέπτονται τακτικά την περιοχή, ρίχνουν όλως αιφνιδίως το βά­ρος τους στις συνθήκες διαβίωσης των Πο­μάκων του ορεινού όγκου, των τσιγγάνων του συνοικισμού Ήφαιστος αλλά και των γυναικών του τουρκογενούς τμήματος της μειονότητας. Η μεταβολή αυτή, που ευνοεί σε πρώτη ανάγνωση τα εθνικά συμφέροντα -όχι απολύτως, όπως θα δούμε-, συντελεί­ται επειδή οι ΗΠΑ ενοχλούνται από τη διείσ­δυση που επιχειρούν οι Τούρκοι με βάση το δόγμα Νταβούτογλου σε ολόκληρη την πε­ριοχή των Βαλκανίων, κίνηση που γίνεται με αφορμή το ενιαίο μουσουλμανικό θρήσκευ­μα των μειονοτήτων αλλά υποκρύπτει ευ­θέως εθνικιστικά χαρακτηριστικά. Ενοχλημένοι από το μεγαλοϊδεατισμό του Τούρκου υπουργού, οι Αμερικανοί άρχισαν να εργά­ζονται με βάση το νέο δόγμα «μέριμνα για τις μειονότητες μέσα στις μειονότητες». 

Πρώτη ομάδα-στόχος τους είναι οι «Ρομά» των Βαλκανίων, οι οποίοι σε απόρρητες εκθέσεις των ΗΠΑ χαρακτηρί­ζονται ως «η μεγάλη μελλοντική μειονοτική ομάδα των Βαλκανίων» λόγω της αλματώ­δους αύξησης των γεννήσεων νέων τσιγγά­νων. (Γι΄αυτό και ειδική ομάδα στελεχών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισκέφθηκε πρόσφατα τη Θράκη, προκειμένου να ομολογήσει χωριστά από τις άλλες εθνοτικές ομάδες που αποτελούν τη μειονότητα την πολιτική αν­θρωπίνων δικαιωμάτων της ελληνικής κυ­βέρνησης. Αποστολή της ομάδος, η οποία επισκέφθηκε το συνοικισμό Αλάν Κουγιού (τενεκεδούπολη), ήταν η κριτική προσέγγι­ση της πολιτικής της Ελληνικής Πολιτείας. Επειδή όμως οι συντάκτες της έκθεσης που εστάλη στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποδέχτηκαν τις εξηγήσεις που τους έδωσαν οι τοπικές Αρχές συνέβη το εξής εκπληκτικό: Η κεντρική υπηρεσία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών απέρριψε την έκ­θεση ως υπερβολικά φιλική για την Ελλάδα και έστειλε στη Θράκη τον ειδικό από το desk ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ James Mersh για επαναξιολό­γηση της, ώστε να διατυπωθεί κατά τρόπο αυστηρό (re-evaluation). 

Δεύτερη ομάδα-στόχος είναι οι Πομά­κοι της Νότιας Βουλγαρίας και του ορει­νού όγκου της Ροδόπης. Αποτελούν γι' αυτούς case study, διότι είναι σλαβόφωνοι, μουσουλμάνοι, Έλληνες πολίτες, μιλούν μια από τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσ­σες στην Ευρώπη -με βάση την έκθεση Κιλιλέα- και αποτελούν μαζί με τους τσιγ­γάνους «μειονότητα μέσα στη μειονότητα». Στόχος τους είναι η δημιουργία μιας ενιαίας πομακικής μειονότητας με τη σύνδεση των δύο που βρίσκονται σε Βουλγαρία και Ελ­λάδα, κάτι που εξηγεί και τις τακτικές επι­σκέψεις ανώτερων βούλγαρων διπλωμα­τών στη Θράκη, καθώς και την εσκεμμένη ελληνική αναβλητικότητα να ανοίξει η συ­νοριακή διάβαση στη Νυμφαία. 

Η τρίτη ομάδα-στόχος είναι οι γυναί­κες της μειονότητας τις οποίες προσπαθούν να χειραφετήσουν από τον ασφυκτι­κό έλεγχο του τουρκικού προξενείου και το συντηρητισμό του Ισλάμ με την ένταξή τους σε ΜΚΟ. 

Η αφρικανική στροφή 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ανώτατων πα­ραγόντων του υπουργείου Εξωτερικών, η στροφή αυτή στη μειονοτική πολιτική των Αμερικανών υπαγορεύεται από την έντονη δυσαρέσκεια τους κατά των Τούρκων που προσπαθούν να εμφανίσουν όλους τους μουσουλμάνους των Βαλκανίων ως τουρ­κικής καταγωγής. Φυσικά, δεν είναι μόνο αυτό. Αυτός είναι ο κύριος λόγος, ωστόσο υπάρχουν κι άλλοι. Ενόψει μελλοντικών γε­ωπολιτικών παιγνίων, οι ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι πρέπει να διαθέτουν στην περιοχή δι­κές τους μειονότητες για να προωθήσουν τους σχεδιασμούς τους. Οι περιπτώσεις των μπερδεμένων Πομάκων και τσιγγάνων, που είναι εγκαταστημένοι σε στρατηγικής σημασίας περιοχές και δεν διαθέτουν ολο­κληρωμένη εθνική συνείδηση, αποτελούν χρυσή ευκαιρία γι' αυτούς. 

Η αλλαγή της μειονοτικής πολιτικής των ΗΠΑ έχει δύο καλά κι ένα άσχημο για την Ελληνική Πολιτεία: Το πρώτο καλό είναι ότι «σπάει» η τουρκική προπαγάνδα για τον ενιαίο χαρακτήρα της μειονότητας που χρόνια τώρα παρουσιάζουν ως «τουρκική» στο σύνολο της. Από την ώρα που οι ΗΠΑ ασχολούνται ξεχωριστά με τις εθνοτικές ομάδες τσιγγάνων και Πομάκων, δικαιώνεται η πάγια ελληνική επιχειρηματολογία που ομιλεί με βάση την ερμηνεία των πρακτικών της Συνθήκης της Λωζάννης για «μουσουλμανικές μειονότητες». Το δεύτερο καλό είναι ότι η κινητικότητα των Αμερικανών διπλωματών -αλλά και Γάλλων, Ρώσων και Γερμανών που επι­σκέπτονται τακτικά την περιοχή για δι­κούς τους λόγους- «ξύπνησε»» τις ελλη­νικές Αρχές, που ενεργοποιήθηκαν μετά τις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις των «Επικαίρων» για τα καμώματα του τουρ­κικού προξενείου Κομοτηνής, έδειξαν τα δόντια τους, ανέκτησαν τοπικά τον έλεγχο και πέτυχαν πολλές μικρές διπλωματικές νίκες. Έτσι, έπειτα από συνδυασμένες ενέρ­γειες της Πολιτείας μπήκε «λουκέτο» στο παρα-νηπιαγωγείο που είχαν ανοίξει στην πομακική περιοχή του Εχίνου οι Αρχές του προξενείου, ενώ παραπέμφθηκε στο πειθαρχικό ο Επαθίτης μουσουλμάνος δά­σκαλος Κουράκ που αποπειράθηκε να εγ­γράψει στην Α' Δημοτικού μαθητές που δεν είχαν φοιτήσει σε ελληνικό δημόσιο νηπια­γωγείο. Η ενόχληση των Τούρκων για την ήττα ήταν τόσο μεγάλη, ώστε το ζήτημα το έθιξε και ο υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, χωρίς αποτέλεσμα, στην τελευταία του επίσκεψη στην Αθήνα. 

Η εξέλιξη που είχε επίσης το θέμα που αποκαλύψαμε με τις απειλές του Τούρκου προξένου κατά του ιμάμη του χωριού Σώ­στης ήταν η εντυπωσιακή νίκη της διπλωματίας αλλά και των «Επικαίρων» που ανέδειξαν το θέμα. Το υπουργείο Εξωτερικών έκανε για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια έντονο διάβημα κατά του προξένου της Κομοτηνής στην Άγκυρα με την κατη­γορία ότι με τις πράξεις του παραβιάζει τη Σύμβαση της Βιέννης περί προξενικών Αρχών. Η ήττα εντυπώσεων που υπέστη ο άπειρος διπλωμάτης ήταν βαριά. Μετά την αγωγή και τη μήνυση που υπέβαλε εναντίον του ο θαρραλέος ιμάμης Ιμάμ Μπιλάλ, ο πρόξενος κατηγορείται από μουσουλμάνο ότι παρενέβη στα θρησκευτικά του καθή­κοντα. Ό,τι χειρότερο! Η απαίτησή του να ζητήσει συγνώμη ο μη ελεγχόμενος ιμάμης και «να του φιλήσει το χέρι» δεν έγινε δε­κτή, δείχνοντας άτι η μειονότητα δεν είναι απολύτως ελεγχόμενη από το προξενείο. 

Η τρίτη νίκη της ελληνικής διπλωμα­τίας και ισάριθμη τουρκική ήττα ήταν η απόφαση του βακουφίου των μου­σουλμάνων της Ρόδου να εκδιώξουν τον ιμάμη που έστειλε ο ψευδό μουφτής Ξάνθης Μετέ, τον Καρά Αλή Χασάν, και να δεχτούν αυτόν που όρισε η μουφτεία Κομοτηνής, τον Μέτσο Ιλτέρ από το Βέλκιο Ροδόπης, που διακρίνεται για τη μελωδική του φωνή. Ο απορριφθείς, συ­νοδευόμενος από έναν Τούρκο παρακρα­τικό, επιτέθηκε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στα μέλη της διαχειριστικής επιτροπής του βακουφίου, ενέργεια που είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη, την κράτηση και την παραπομπή τους στο αυτόφωρο. 

Ευκαιρία για την Ελλάδα 

Η μεταβολή της αμερικανικής προσέγ­γισης στα μειονοτικά και η στροφή του ενδιαφέροντός τους στους Πομάκους και τους τσιγγάνους εξυπηρετεί μόνο σε τα­κτική βάση την ελληνική πλευρά, καθώς αποδυναμώνει την τουρκική προπαγάνδα. Ανοίγει όμως ένα νέο κεφάλαιο προκλή­σεων: Να απαντώνται στο μέλλον δυναμι­κά οι όποιες απόπειρες των ξένων να εξειδικεύσουν την κριτική τους για καταπίεση σε αυτές τις εθνοτικές ομάδες τις οποίες θέλουν να αξιοποιήσουν ως εργαλείο στη γεωπολιτική σκακιέρα των Βαλκανίων. Μην λησμονείται ότι αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες ειδικώς στη Βουλγαρία μένουν σε περιοχές απ' όπου δυνητικά μπορούν, σύμφωνα με τη χάραξη που έχει γίνει, να περάσουν ενεργειακοί αγωγοί ρωσικών συμφερόντων. 

Τελευταίο αλλά όχι έλασσον: η αντίδραση των Τούρκων. Αφού έφεραν στην Ελλάδα (Θράκη) προσφάτως μέσω της οργάνωσης «Ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς σύνορα» τους ανθέλληνες ευρωβουλευτές Φραν­σουά Αλφονσί (Γάλλος Κορσικανός αυτονομιστής), Χάνσεν (Δανογερμανός της ορ­γάνωσης Φουέν) και Φότρ (Βέλγος), τώρα επιχειρούν να διεθνοποιήσουν το ζήτημα. Χθες και προχθές επρόκειτο να μεταβεί στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία του ΟΗΕ στη Γενεύη πολυπληθής αντιπροσωπεία μειονοτικών, αποτελούμενη από τους Τσετίν Μάντατζη, Αχμέτ Μπιρόλ, τους δύο ψευδομουφτήδες και τους εκπαιδευμένους στην ανθελληνική προπαγάνδα μουσουλμάνους της… διασπο­ράς Τζεμήλ Καμπτζά, Καβάς Σινάν, Αμπτουραχμάν Σαμπαχατίν και Χαιρουλά Περδίν, προκειμένου να καταγγείλουν την Ελλάδα για καταπίεση των μελών της «τουρκικής μειονότητας». Την ίδια ώρα καταβάλλεται προσπάθεια προκειμένου να εισαχθεί προς συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο -προφανώς σε κάποια επιτροπή του- η καταφανώς μεροληπτική έκθεση που συνέ­ταξαν κατά παραγγελία χωρίς να έρθουν σε επαφή με οποιονδήποτε Έλληνα αξιωματού­χο οι ανωτέρω ευρωβουλευτές, την οποία και μετέφερε στη Θράκη ο εξτρεμιστής πρόεδρος της «Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τούρκων Δυτικής Θράκης» Χαμπίμπογλου… 

Η περίοδος που ανοίγει, όπως προκύπτει από τα παραπάνω, είναι εξόχως ενδιαφέ­ρουσα. Θα υπάρξουν πολλές ευκαιρίες για τα εθνικά συμφέροντα αλλά και πολλοί κίν­δυνοι, αν δεν προσέξουμε… 

ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΚΟΤΤΑΚΗ

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ/29-06 ΔΕΚ 2012)