ΗΠΑ: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ» ;

ΤΗΣ ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ 

Σε επιφυλακή βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της αυξανόμενης πίεσης προς τα κάτω που δέχονται διεθνώς οι τιμές του πετρελαίου. Τη στιγμή που όλα δείχνουν ότι ο δρόμος για την έξοδο της Τεχεράνης στις διεθνείς αγορές ενέργειας -έστω και με πολλά εμπόδια προς το παρόν- ανοίγει, δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος ο αριθμός των εταιρειών εκείνων στις ΗΠΑ που χρεοκοπούν, αδυνατώντας να υποστηρίξουν την παραγωγή πετρελαίου. Το «βαρύ πυροβολικό» της αμερικανικής οικονομίας, η βιομηχανία πετρελαίου, εκπέμπει σήμα κινδύνου, την ώρα που η τιμή του αργού στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης σε διάστημα ενός χρόνου έχει υποχωρήσει από τα 107 στα 45,25 δολάρια το βαρέλι κι ενώ ειδικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το θαύμα της ανάπτυξης της Κίνας έχει πλέον ολοκληρώσει τον κύκλο του. 

Την περίοδο από τον Οκτώβριο του 2014 τιμές έως τον Απρίλιο του 2015 υπολογίζεται ότι... 35.000 εργαζόμενοι έχασαν τη δου­λειά τους στις ΗΠΑ σε έναν τομέα της οικονομίας ο οποίος απασχολεί στο σύνολο 538.000 ανθρώπους. Μπορεί άραγε να μιλήσει κανείς για το πρώιμο, μάλιστα, τέλος της πρωτοποριακής «ενεργειακής επανάστασης» στις ΗΠΑ; Εκείνης που χάρη στην υπερεκμετάλλευση των σχιστολιθικών αποθεμάτων της χώρας συνέβαλε στην κατακόρυφη αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής από τα 5 στα 9,5 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου τη μέρα τα τελευταία έξι χρόνια; Κι εκείνης χάρη στην οποία η Ευρώπη θα ήταν σε θέση πολύ σύντομα να γυρίσει την πλάτη στη Ρωσία και στο φυσικό της αέριο, καθώς θα είχε διασφαλισμένες τις εισαγωγές φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή (LNG) από τις ΗΠΑ; 

Σε καμία περίπτωση, υποστηρίζει σε συνέντευξή του ο διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής εταιρείας ΕΝΙ, Κλαούντιο Ντεσκάλζι. Αντιθέτως μάλιστα σύμφωνα με τον ίδιο, μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου θα ξεκινήσουν και πάλι την ανηφορική τους πορεία και τούτο διότι, λόγω της σημερινής γενικευμένης δυσπραγίας, θα έχει περιοριστεί στον βαθμό εκείνο που δεν θα έχει επιπτώσεις η παραγωγή πετρελαίου και η αναζήτηση και η αξιοποίηση νέων πιθανώς προσοδοφόρων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Ειδικότερα, όπως σημείωσε, η ζήτηση θα ξεπεράσει πολύ γρήγορα την προσφορά, καθώς η παραγωγή μειώνεται παγκοσμίως κατά 60 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα κάθε χρόνο. Άλλωστε πάντοτε σύμφωνα με τον ίδιο, οι σημερινές τιμές του πετρελαίου, όπως διαμορφώνονται στα 40 δολάρια το βαρέλι, επ' ουδενί μπορεί να θεωρηθούν φυσιολογικές. 

Η στάση της Μέσης Ανατολής 

Το αξιοπερίεργο είναι, πάντως ότι οι τιμές έχουν υποχωρήσει σήμερα στα επίπεδα αυτά εξαιτίας της αφειδούς διάθεσης στην αγορά ποσοτήτων σχιστολιθικού πετρελαίου από τις ΗΠΑ αλλά και λόγω της αμφιλεγόμενης απόφασης των χωρών του ΟΠΕΚ, ιδίως της Σαουδικής Αραβίας να διατηρήσουν την προσφορά στα επίπεδα των παλαιότερων ετών, τη στιγμή όμως που η ζήτηση διεθνώς καταγράφει πτώση. Μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι η Ουάσιγκτον προσπαθεί με τόση ζέση να βγάλει από μόνη της τα μάτια της; Η επιλογή της Σαουδικής Αραβίας αιτιολογείται απόλυτα εάν αναλογιστεί κανείς ότι, σε περίπτωση που περιόριζε το Ριάντ μέσα στο 2015 την πετρελαϊκή παραγωγή και, κατά συνέπεια, την προσφορά πετρελαίου, θα άφηνε αυ­τομάτως το πεδίο ελεύθερο στις αμερικανικές εταιρείες ενέργειας να διεισδύσουν και να καταλάβουν σημαντικό μερίδιο της αγοράς. Στο παρελθόν, δίχως την αμερικανική παρουσία, απλώς θα ανέβαιναν οι τιμές του πετρελαίου και θα επωφελούνταν οι χώρες παραγωγοί. Η επιλογή της Ουάσιγκτον, ωστόσο, αφήνει περιθώριο πολλών ερμηνειών, ιδίως για το ποιος μπορεί και πρόκειται να είναι ο σχεδιασμός για την επόμενη μέρα του πλανήτη. 

Το Ιράκ, για παράδειγμα, έχει ήδη αρχίσει -με τη συνδρομή, βεβαίως και της Άγκυρας η οποία συνεργάζεται κατά περίπτωση και με τη Βαγδάτη και με την ηγεσία της κουρδικής οντότητας στο Βόρειο Ιράκ, με έδρα την πόλη Ερμπίλ- να διαθέτει τις σημαντικές πλουτοπαραγωγικές του πηγές στη διεθνή αγορά, ενώ αναμφισβήτητα σε απόλυτο πρωταγωνιστή, χάρη στις πρω­τοβουλίες της αμερικανικής διπλωματίας αναδεικνύεται μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βιέννης για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης το Ιράν. Ουδείς άλλωστε, μπορεί να αμφισβητήσει την «όρεξη» όλης της ευρωπαϊκής ενεργειακής βιομηχανίας για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του Ιράν. Η προσέλευση των εταιρειών του κλάδου σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Ζυρίχη προ δύο εβδομάδων με αντικείμενο την ιρανική αγορά ενέργειας ήταν ανέλπιστη, γεγονός που επιβεβαιώνει τη θεωρία ότι τίποτα δεν συμβαίνει κατά τύχη... 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-18/09-24/09/15)