Πως ο Ερντογάν κάνει την αμυντική βιομηχανία (οικονομικό) υπερόπλο

• Τουρκική φρεγάτα κατά τη διάρκεια άσκησης. 

• Η συνεχιζόμενη αύξηση της στρατιωτικής ισχύος, σε βαθμό δυσανάλογο με τις απαραίτητες ανάγκες της χώρας, έχει ως αποτέλεσμα η Τουρκία να διαθέτει πλέον τις μεγαλύτερες ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ. 

Από τον Μάνο Ηλιάδη 

Στο φύλλο της «κυ­ριακάτικης δημοκρατίας» της 8ης Ιουνίου 2014, σε άρ­θρο μας με τίτλο «Η Τουρ­κία δίνει 70 δισ. για όπλα έως το 2023!», έτος που απο­τελεί την 100ή επέτειο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, είχαμε ανα­φερθεί στο εξωφρενικό αυ­τό ποσό και είχαμε παρα­θέσει πίνακα με τα μείζονα εξοπλιστικά προγράμ­ματα των Τούρκων. Στο ίδιο άρθρο είχαμε αναφερθεί στις αντίστοιχες εξοπλιστικές δαπάνες της Ελλάδας, η οποία (βάσει του τελευταί­ου Μεσοπρόθεσμου Πλαι­σίου Δημοσιονομικής Προ­σαρμογής) δεν αναμένεται να επενδύσει περισσότερα από 2,828 δισ. ευρώ εις το 2018 και το πολύ άλλα τόσα έως το 2023. 

Όπως αναφέραμε τό­τε, για την εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με τις προφανείς επιδράσεις που...
τέτοιες ανισορροπίες ισχύος έχουν στις σχέσεις μετα­ξύ δύο χωρών, δεν χρειάζε­ται να είναι κανείς ειδικός σε θέματα διεθνών σχέσε­ων ή άμυνας. 

Το «θέατρο» 

Χρειάζεται, όμως, να αναφέ­ρει κανείς αυτά τα στοιχεία και όσα αυτά συνεπάγονται, για να σταματήσει επιτέλους το «θέατρο» που παί­ζεται στον τομέα της άμυνας της χώρας εδώ και αρκετά χρόνια, με συμμετοχή όλων των αρμοδίων και υπευθύ­νων για την προστασία των συμφερόντων και της ασφάλειας της χώρας. 

Σε προ διετίας άρθρο μας είχαμε αναφέρει ότι η τουρκική στρατιωτική ισχύς έχει μία διάσταση, η οποία εκτιμάται ότι σύντομα θα απασχολεί όχι μόνο την Ελλάδα αλλά όλες τις χώ­ρες με ενδιαφέρον και ρό­λο στην ευρύτερη περιοχή. Η διάσταση αυτή δεν είναι άλλη παρά η συνεχιζόμενη τάση αυξήσεις της τουρκικής στρατιωτικής ισχύος, σε βαθμό δυσανάλογο με τις καθαρά αμυντικές ανάγκες της χώρας, αλλά ανάλογο της νεο-οθωμανικής πολιτικής της Τουρκίας του Ερντογάν και της φιλοδοξίας της να διαδραματίσει έναν 

πολύ ευρύτερο ρόλο. Συγκεκριμένως, μέσα σε δέκα χρόνια η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας αυξήθηκε κατακόρυφα με τη χώρα αυτή 

να διαθέτει πάντα τις μεγα­λύτερες ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ, τον δεύτερο μεγαλύτερο στόλο φρεγατών του ΝΑΤΟ μετά τη Γαλλία (με 19 φρε­γάτες έναντι 23 της Γαλλίας, της Γερμανίας 13 της Αγγλίας, 12 της Ιταλίας και 10 της Ισπανίας), τον μεγαλύ­τερο στόλο υποβρυχίων, με 16 υποβρύχια έναντι 10 της Γαλλίας (αν και με τελείως διαφορετικές δυνατότητες τα υποβρύχια της τελευταίας) ή έναντι μόνο τεσσάρων της Ισπανίας και της Γερμανίας και έξι της Ιταλίας (που αποφάσισε πρόσφατα να τα μειώσει σε τέσσερα), τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο και αμφίβια δύναμη της Μεσογείου, τον μεγα­λύτερο στόλο σκαφών ναρ­κοπολέμου (μαζί με τη Γερ­μανία), με 20 σκάφη κ.λ.π., καθώς και όλα τα συναφή μέσα για την ανάλογη πολιτική της επιδίωξη για προ­βολή δυνάμεων όπως πλοία ανεφοδιασμού του στόλου, ένα LSD, αεροσκάφη εναέ­ριου ανεφοδιασμού για την αεροπορία της (εφτά ιπτά­μενα τάνκερ KTC-135R), ιπτάμενα συστήματα προειδοποιήσεως και ελέγχου, ίδιες δυνατότητες δορυφο­ρικών επικοινωνιών (και σύντομα δορυφορικής πα­ρατηρήσεως), βαλλιστικούς πυραύλους μικρού και μέ­σου βεληνεκούς και όλα τα άλλα που έχουμε κατά καιρούς αναφέρει. 

Η κατακόρυφη άνοδος, ποιοτική και ποσοτική της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας οφείλεται σε δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ότι η χώρα αυτή έχει επιδοθεί σε μία πρωτοφανή εξοπλιστική προσπάθεια (αρκεί να αναφερθεί ότι στη δε­καετή αυτή περίοδο, 2002- 2011, υλοποίησε εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 27 δισ. δολαρίων), μία τάση που αναμένεται να συνεχισθεί δεδομένου ότι η εξοπλιστική αυτή προσπάθεια υλοποιείται σε μεγάλο βαθ­μό από mv εγχώρια αμυντική βιομηχανία, με αποτέλεσμα τα κονδύλια που διατί­θενται για εξοπλισμούς να διοχετεύονται σε σημαντι­κό βαθμό στη βιομηχανία της χώρας. 

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η Τουρκία, σε αντίθε­ση με σχεδόν όλες τις χώ­ρες της Ευρώπης αλλά και τις περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο (των ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων), επωφελούμενη της ισχυρής ακόμη οικονομίας της, αντί να μειώνει, αυξάνει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς. Ο αμυντικός προ­ϋπολογισμός της του 2012, για παράδειγμα, αυξήθηκε κατά 7,4% του αντίστοιχου του 2011, μια τάση που παρατηρείται τα τελευταία αρ­κετά χρόνια. Η αύξηση αυτή αντανακλάται και στις αμυ­ντικές δαπάνες της ως ποσο­στό του γενικού προϋπολο­γισμού. Από 6,5% του γενι­κού προϋπολογισμού που αποτελούσαν οι αμυντικές δαπάνες του 2007 ανήλθαν στο 7,1% το 2008, στο 9,8% το 2009, στο 14,65% το 2010 και στο 14,68% το 2011. 

Δαπάνες 

Σύμφωνα με στοιχεία του (σουηδικό) SIPRI για το 2013, η Τουρκία κατέλα­βε τη 14η θέση οε ολόκλη­ρο τον κόσμο από απόψεως αμυντικών δαπανών, οι οποίες ανήλθαν σε 19,1 δισ. δολάρια. 

Οι μεγάλες αυτές αμυ­ντικές δαπάνες αντανα­κλούν επίσης το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των κυβερνή­σεων Ερντογάν για την ανά­πτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας, η οποία αποτελεί το βασικότερο ερ­γαλείο για την υλοποίη­ση του φιλόδοξου στόχου αναδείξεως της Τουρκίας σε μείζονα δύναμη και επι­πλέον μία σημαντική πηγή εισοδήματος. Το 2008, για παράδειγμα οι εξαγωγές της 

τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας ήταν 600.000.000 δολάρια. Στο τέλος του 2012 οι εξαγωγές είχαν διπλασιασθεί, ανελθούσες σε 1.2 δισ. δολάρια Το 2013 ο αριθμός των αμυντικών βιομηχανι­ών ανήλθε σε 500.000.000, ενώ οι εξαγωγές έφτασαν το 1,5 δισ. δολάρια. Για δε το 2014 εκτιμάται ότι οι εξαγωγές θα φτάσουν το 1,8 δισ. δολάρια. 

Εξαγωγές $ 25 δισ. ο στόχος 

Σε πρόσφατο δημοσίευμα της φιλοκυβερνητικής «Yerani Safak» γίνεται αναφορά στις επιδιώξεις της Τουρκίας για το άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η παγκόσμια αγορά εξοπλισμών την παρούσα περίοδο ανέρχε­ται σε 1,5 τρισ. δολάρια, η οποία εκτιμάται να φτύσει τα 2,5 τρισ. δολάρια έως το 2023. Στόχος της κυβερνήσεως είναι η Τουρκία να πραγματοποιήσει εξαγωγές αμυντικού υλικού ύψους τουλάχιστον 25 δισ. δολαρίων από το παραπάνω ποσό. 

Το τρίπτυχο (στο βιβλίο του Νταβούτογλου) που θέλουν να ακούσουν οι μάζες. 

ΕΚΤΟΣ, όμως, της συνεισφοράς της αμυ­ντικής βιομηχανίας στην ενίσχυση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και τη ση­μαντική συμβολή της στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας, το κυβερνών κόμμα χρησιμοποιεί την αμυντική βιομηχανία και για πολιτικούς λόγους, προβάλλοντας συνέ­χεια τα επιτεύγματα της, κάτι ιδιαίτερα ευ­χάριστο και κολακευτικό για τις διψασμένες για μεγαλεία ευρύτερες λαϊκές μάζες, που αποτελούν τη βάση της εκλογικής πε­λατείας του συγκεκριμένου κόμματος. Πρόσφατες πληροφορίες από τουρκι­κά και ξένα ΜΜΕ επιβεβαιώνουν τα πα­ραπάνω, αναφέροντας ότι οι ιθύνοντες του ΑΚΠ εμφανίζονται τελευταία με μία ιδιαί­τερη εμμονή στην ιδέα της «Νέας Τουρκίας» και φέρεται ότι είναι αποφασισμένοι να αναδείξουν τη χώρα τους σε ένα ισχυρό κράτος, με βάση το τρίπτυχο «Εθνική Κυ­βέρνηση - Ισχυρός Στρατός - Ισχυρή Αμυ­ντική Βιομηχανία». 

Το τρίπτυχο θυμίζει έμμεσα τις απόψεις του νέου πρωθυπουργού Νταβούτογλου, ο οποίος στο βιβλίο του «Στρατηγικό Βάθος κ.λ.π.» (Εκδόσεις Ποιότητα) αφιε­ρώνει ολόκληρο υποκεφάλαιο στη σημασία της αμυντικής βιομηχανίας, αναφέροντας: «Η αμυντική βιομηχανία μίας χώρας είναι συνάμα το αποτέλεσμα και μέρος της εξίσωσης ισχύος της» [...] «Οι χώρες οι οποίες έχουν εγκλωβιστεί στη συζήτηση περί των προτεραιοτήτων μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και της ασφάλειας εί­ναι πολύ δύσκολο να σημειώσουν σοβαρά και συνεπή βήματα προς αμφότερους τους χώρους. Οι χώρες, πάλι, που κάνουν τις πιο αναποτελεσματικές εφαρμογές, αφού εξοικονομήσουν τις δαπάνες τις οποίες απαιτεί η ασφάλειά τους και θέσουν σε δεύτερη μοίρα την οικονομική τους ανά­πτυξη, προκρίνουν την καθιέρωση μιας διάρθρωσης για τα απαιτούμενα όπλα και οπλικά συστήματα που βασίζεται σε εισαγωγές. Οι χώρες αυτές, από τη μία, δι­οχετεύουν τις ισχνές τους αποταμιεύσεις στην αγορά όπλων, τα οποία σημειωτέον δεν αποφέρουν από οικονομική άποψη κάποιο εισόδημα, και από την άλλη έρχο­νται αντιμέτωπες με τα αρνητικά αποτελέ­σματα των επιλογών τους, όπως η ανισορροπία στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρω­μών, η εξάρτηση στην παραγωγή όπλων και η παραμέληση της αμυντικής τους βιομηχανίας -που από μόνη της είναι ένας οικονομικός κλάδος-, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο το οικονομικό και στρατιωτικό μέλλον τους». [...]«... οι χώρες που λει­τουργούν πιο αποτελεσματικά είναι εκείνες που, έχοντας αντιληφθεί τον αμυντι­κό κλάδο ως έναν πραγματικό οικονομικό τομέα, κάνουν τον σχεδιασμό τους με τρό­πο ώστε αφενός να αντιμετωπίζουν τις δικές τους αμυντικές ανάγκες (σ.σ.: μέσω της αμυντικής βιομηχανίας τους) και αφετέ­ρου να εξασφαλίζουν οικονομικό εισόδη­μα από τα όπλα και τα αμυντικά συστήμα­τα που παράγουν». [...] «Άλλωστε, μία χώ­ρα που είναι εξαρτημένη στα θέματα της άμυνας (όπλα) από το εξωτερικό δεν είναι δυνατόν να διαμορφώσει μία ανεξάρτητη και μόνιμη πολιτική βούληση». 

Λέτε αυτά να έχουν εφαρμογή και στην περίπτωση της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας (στην οποία θα επανέλθουμε σύντομα); 

(ΚΥΡ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-26/10/2014)