Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την ανατροπή ισορροπίας

• Το τούρκικο ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός». 

• Η Άγκυρα κλιμακώνει (Στο Αιγαίο) τις προκλήσεις, βασιζόμενη στην υπεροπλία σε αέρα αλλά και θάλασσα. 

Από τον 

Ευθύμιο Π. Πέτρου

e.p.petrou@gmail.com 

Tο καλοκαίρι του 1981, σε μια επεί­γουσα συνεδρίαση του Ανώτατου Αεροπορικού Συμβουλίου, εξε­τάστηκε η -διαφαινόμενη τότε- ανατροπή της ισορροπίας ισχύος στο Αιγαίο, καθώς η Πολεμική Αεροπορία δεν προλάβαινε τη γεωμετρική αύξηση των αεροπορικών δυνάμεων της Τουρκίας. Η έλευση, λίγους μήνες μετά, της πρώτης κυβερνήσεως του ΠΑΣΟΚ ανέτρεψε τις αποφάσεις που είχαν ληφθεί. Έτσι, αντί για τις επείγουσες κινήσεις που απαιτούνταν, μπήκε μπροστά η διαδικασία για τη λεγό­μενη «αγορά του αιώνα». 

Όμως, χρόνια προτού παραληφθεί το πρώτο μαχητικό αυτού του προγράμματος η ισορροπία είχε ανατραπεί και...
το αποτέ­λεσμα άρχισε να το υφίσταται η Πολεμική Αεροπορία ήδη από το 1983. Τότε σημειώθηκαν οι πρώτες παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας. Τότε άρχισαν οι αμφισβητήσεις του FIR Αθηνών, των αρμοδιοτήτων ερεύνης και διασώσεως, και δημιουργήθηκε η ανάγκη για καθημερινές πτήσεις αναχαιτίσεως. Μια κατάσταση που στα 31 χρόνια που πέρασαν παραμένει αμετάβλητη. 

Σήμερα, η Τουρκία, με τις κινήσεις του ερευνητικού πλοίου «Μπαρμπαρός» και των πολεμικών που το συνοδεύουν, αμφισβητεί όχι μόνο την κυπριακή ΑΟΖ αλλά και το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώ­ρου Ελλάδος και Κύπρου. Αν και ξεχα­σμένο από τους περισσότερους, το «δόγ­μα» συνεχίζει να περιλαμβάνεται στο βα­σικό θεσμικό κείμενο της αμυντικής πολιτικής των Αθηνών, την ΠΕΑ (Πολιτική Εθνικής Αμύνης). 

Έχουν περάσει περισσότερα από 10 χρόνια από την πλήρη εφαρμογή του δόγματος. Τότε, περί τον Οκτώβριο, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις με την κυπριακή Εθνική Φρουρά διεξήγαγαν από κοινού τις συνδυασμένες μεγάλης κλίμακας ασκήσεις «Τοξότης» και «Νικηφόρος». Ελληνι­κά μαχητικά πετούσαν πάνω από την Κύπρο και μοίρες ολόκληρες πολεμικών πλοίων «γεφύρωναν» την απόσταση ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο. Τότε οι Τούρ­κοι παρακολουθούσαν «απαθείς». 

Σήμερα, με την ισορροπία δυνάμεων να έχει ανατραπεί όχι μόνο στον αέρα αλ­λά και στη θάλασσα, η Ελλάδα και η Κύπρος είναι υποχρεωμένες να περιορίσουν σε διπλωματικές κινήσεις τις αντιδράσεις τους απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις. 

Πρόκειται για μια κλιμακούμενη κρίση, η οποία απαιτεί περίσκεψη και μεθοδευμένες ενέργειες. Στόχος πρέπει να είναι η αποτροπή μιας δυσμενούς εξελίξεως, όπου η τουρκική ναυτική παρουσία νοτίως της Κύπρου θα γίνει καθεστώς, όπως έγιναν οι παραβιάσεις στον εναέριο χώρο του Αιγαίου. 

Ετοιμότητα 

Σε αυτή τη φάση, η απάντηση θα μπορούσε να είναι μόνο μια αντίστοιχη ναυτική παρουσία και ετοιμότητα, στην περιοχή την οποία η Τουρκία θέλει να αμφισβητή­σει. Η Κύπρος δεν έχει τέτοια δυνατότητα, αφού ακύρωσε το πρόγραμμα αποκτήσεως δύο πυραυλοφόρων περιπολικών τα οποία προσφέρονταν με leasing από το Ισραήλ. 

Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό έχει περιορίσει τη δύναμή του σε μείζονες μονάδες επιφανείας σε 13 φρεγάτες, μερικές από τις οποίες δεν έχουν καν εκσυγχρονι­σθεί, αν και πλησιάζουν το 30ό έτος της ηλικίας τους. 

Την ίδια στιγμή π Τουρκία έχει θέσει σε υπηρεσία δύο νεότευκτες κορβέτες κλάσεως Mil Gem, που σχεδιάσθηκαν και κατασκευάσθηκαν στη χώρα. Άλλες έξι προγραμματίζεται να ακολουθήσουν. Οι φρεγάτες αριθμούν τις 16, οκτώ τύπου ΜΕΚΟ 200Τ και οκτώ παλαιότερες, τύπου Perry, που αποκτήθηκαν μέσω προγραμμάτων αμερικανικής βοηθείας. 

Σε αυτές πρέπει να συνυπολογισθούν πέντε παλιές γαλλικές κορβέτες τύπου Α69, οι οποίες αποδεικνύονται εξαιρετικά χρήσιμες, αφού σηκώνουν το βάρος αποστολών «ρουτίνας» ή ακόμη και προκλήσεων πλέοντας, αφού και οι πλόες τους μέσα από ελληνικά χωρικά ύδατα έχουν αυξηθεί. 

Απάντηση σε αυτές τις ενέργειες δεν μπορεί να δοθεί ούτε από μικρότερα πε­ριπολικά ή πυραυλακάτους. Μπορεί να εί­ναι πολύ αποτελεσματικά σε μια πολεμι­κή επιχείρηση, σε μια κρίση όμως ή σε μια αποστολή επιδείξεως σημαίας οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές και πολλές φορές δυσκολότερες. 

Τα υποβρύχια, εξάλλου, που είναι ιδι­αίτερα αποτελεσματικές ναυτικές μονάδες, μπορούν να αναλάβουν πολλές αποστολές, αλλά σε αυτές δεν περιλαμβάνο­νται οι ναυτικός έλεγχος περιοχών (πα­ρά μόνο η απαγόρευση) ούτε η επίδειξη σημαίας, που είναι το μεγάλο ζητούμενο στην παρούσα φάση. 

Πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι την κατάσταση αυτήν την έχει σταθμίσει πολύ προσεκτικά το τουρκικό επιτελείο, το οποίο κάνει κινήσεις μόνο «στα σίγου­ρα», όταν δηλαδή έχει τη βεβαιότητα ότι θα επιβάλει τη θέλησή του με το ελάχιστο δυνατό κόστος. 

(ΚΥΡ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-26/10/2014)