ΑΓΚΥΡΑ: ΕΚΒΙΑΖΕΙ ΑΘΗΝΑ-ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΜΕ ΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΧΥ ΤΗΣ

► Στιγμιότυπο από την κοινή συνέντευξη Τύπον των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας - Τουρκίας στις 29 Νοεμβρίου.

► Λάθος μήνυμα στέλνει το ΥΠΕΞ. 

ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΝΕΑΡΧΟΥ* 

Οι τόνοι που χρησιμοποίησε ο Τούρ­κος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ενώπιον του Έλληνα ομολόγου του, Ευάγγελου Βενιζέλου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη γειτονική χώρα ήταν ήπιοι. Δεν εμπνέονταν όμως από οποιαδήποτε μετριοπάθεια. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ήθελε να αποφύγει μια πρόωρη επιδείνωση του δι­πλωματικού κλίματος, που θα δημιουργούσε δυσκολίες στη σύγκληση της νέας Συνόδου Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδος - Τουρ­κίας στις 5 και 6 Δεκεμβρίου και στην επί­σκεψη Νταβούτογλου στην Αθήνα. Ήθελε επίσης να μην θέσει σε αμηχανία τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών και την ακολουθούμε­νη κατευναστική πολιτική. 

Σ' αυτήν επενδύει η Άγκυρα για τη συνέχι­ση αφ' ενός του υποστηρικτικού ρόλου της Ελλάδος στην... Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και μετά την εισβολή του «Barbaros» στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, και για τον διεμβολισμό αφ' ετέρου των στρατηγικών συμμαχιών που προσπαθούν να οικοδομήσουν Ελλάδα και Κύπρος με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατέθεσε εκ νέου τη γνωστή τουρκική πρόταση για τη σύσταση Διακοινοτικής Επιτροπής, η οποία μπορεί να έχει και μορφή ιδιωτικής εταιρείας, για να αναλάβει τη διαχείριση του φυσικού αερίου της ελεύ­θερης Κύπρου! 

Απειλητικός ο Τούρκος Α/ΓΕΝ 

Η Άγκυρα μερίμνησε να στείλει τα μηνύμα­τα και τις αξιώσεις της κατά τη διάρκεια της επισκέψεως Βενιζέλου και με έναν άλλο, προ­σφιλή της τρόπο: την επίδειξη στρατιωτικής ισχύος και την προκλητική παραβίαση και αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και ειδικότερα στο νοτιότερο άκρο της ελληνικής επικράτειας, στο σύμπλεγμα των νήσων Στρογγύλης και Μεγίστης, το οποίο έχει στοχοποιηθεί ιδιαίτερα, λόγω της σημασίας του σε σχέση με τη συνάφεια της ελληνικής ΑΟΖ με εκείνη της Αιγύπτου. 

Ο Τούρκος αρχηγός Ναυτικού, Μπουλέντ Μποστάνογλου, σε δηλώσεις του που θυ­μίζουν ανάλογο ύφος δηλώσεων των πα­λαιών κεμαλιστών αρχηγών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, ανέλαβε να προβάλει τις τουρκικές διεκδικήσεις στην Κύπρο και στο Αιγαίο, επισείοντας την τουρκική ναυ­τική ισχύ. Το τουρκικό Ναυτικό, δήλωσε, διαθέτει σήμερα 158 πολεμικά πλοία, κάθε τύπου, 50 σχεδόν εναέρια μέσα και μία αμφίβια ταξιαρχία. «Με τους νέους εξοπλισμούς, συνέχισε, το τουρκικό Ναυτικό θα εξελιχθεί σε μια μέση παγκόσμια ναυτική δύναμη»! Αναφερόμενος ειδικότερα στο Αιγαίο και στην Κύπρο, χαρακτήρισε ως «ζωτικά συμφέρο­ντα» τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο, συνδέοντας άμεσα τους τουρκικούς ναυτι­κούς εξοπλισμούς με τις διεκδικήσεις αυτές και στοχοποιώντας ευθέως τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων αλλά και τον στρατηγικό έλεγχο του Αιγαίου. 

Ο Τούρκος Α/ΓΕΝ έφθασε στο σημείο να κάνει αμάλγαμα μεταξύ της ισορροπίας που εγκαθίδρυσε η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης με το γνωστό τουρκικό casus belli για τη μη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων σε 12 ναυτικά μίλια, όπως η Ελλάδα έχει δικαίωμα, με βάση το διεθνές θαλάσσιο δίκαιο, να πράξει. Υποστήριξε, συγκεκριμέ­να, ότι η δήλωση της Τουρκικής Εθνοσυνελεύσεως του 1995 επικυρώνει δήθεν τη Συνθήκη της Λωζάννης! 

Αναφερόμενος ειδικότερα στην κυπριακή ΑΟΖ, ο Τούρκος Α/ΓΕΝ επανέλαβε τις γνω­στές τουρκικές θέσεις και αμφισβητήσεις για το δικαίωμα της Λευκωσίας να διεξάγει έρευνες στην AOZ της ελεύθερης Κύπρου και να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες. Υπεστήριξε ότι αυτό παραβιάζει δήθεν τα «δικαιώματα» της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου», δηλαδή της κατεχόμενης βόρειας Κύπρου, και απείλησε ότι, εάν χρειασθεί, η Άγκυρα θα τα επιβάλει με τη βία. 

Ο ίδιος δεν παρέλειψε ν' αναφερθεί στις «ναυτικές επιχειρήσεις της Ελλάδος και της Αιγύπτου, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα θαλάσσια δικαιώματα της Τουρκίας στη Μεσόγειο», και να απειλήσει ότι η Τουρκία θα αντιδράσει εάν η Αίγυπτος αποδεχθεί την επήρεια του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου και υπογράψει συμφωνία οριοθετήσεως της ΑΟΖ με την Ελλάδα, όπως άφησε να διαφανεί η Τριμερής Διακήρυξη του Κάιρου της 8ης Νοεμβρίου. 

Παρενόχληση του ελικοπτέρου του ΥΕΘΑ κατά την επίσκεψη στη Στρογγυλή 

Ένα άλλο, παρόμοιο μήνυμα έστειλε η Άγκυρα με την αναχαίτιση - παρενόχληση του ελικοπτέρου του υπουργού Αμύνης της Ελλάδος, Νίκου Δένδια, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη νήσο Στρογγύλη. Θέλησε με την κίνηση αυτή να σηματοδοτήσει τις γνωστές αμφισβητήσεις της για τη νήσο και το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου. Επεδίωξε ειδικότερα να στείλει μήνυμα στην Αθήνα «να μην τολμήσει» να προωθήσει τη σχέση της με την Αίγυπτο ούτε να υπογράψει μ' αυτή συμφω­νία οριοθετήσεως της ΑΟΖ, υποδεικνύοντας πόσο δυσχε­ρής είναι η ελληνική άμυνα στην ελληνική αυτή εσχατιά και επισείοντας την ισχύ, την απο­φασιστικότητα και τη θέληση της Άγκυρας να μην παραμείνει αδρανής σε μια τέτοια περί­πτωση. 

Οι δηλώσεις Βενιζέλου έχουν ουρά μυστικής διπλωματίας; 

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Ευάγ­γελος Βενιζέλος, προσπάθησε στις δηλώ­σεις του στην Άγκυρα να δώσει το μήνυμα ότι «η Ελλάδα είναι ο ασφαλής και φερέγγυος γείτονας της Τουρκίας»! Συμβαίνει όμως και το αντίθετο; Είναι η Τουρκία «ασφαλής και φερέγγυος γείτονας» της Ελλάδος; Δεν είναι εξαιτίας των δικών της αμφισβητήσεων και επεκτατικών αξιώσεων που προ καλούνται οι συνεχείς κρίσεις και εντάσεις με την Άγκυρα; 

Δεν είναι αυτή που εξακολουθεί να κατέχει τη μισή σχεδόν Κύπρο και η οποία ανακήρυ­ξε «ανεξάρτητο κράτος» στα Κατεχόμενα και επιπλέον εγείρει τώρα αξιώσεις και διεκδική­σεις για το «μοίρασμα» του φυσικού αερίου της ελεύθερης Κύπρου; 

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών προ­σπάθησε επίσης να δώσει το μήνυμα ότι τώρα «που η Τουρκία αντιμετωπίζει κρίση σε όλη τη συνοριακή της γραμμή έχει πολύ με­γάλη σημασία να υπάρχει σταθερότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ένα πεδίο κοινών πρωτοβουλιών». Η ανάλυση που προτείνει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είναι επι­φανειακή και αβάσιμη. Ξέρει πολύ καλά τα προβλήματα που έχει η Άγκυρα στα σύνορά της και τις ήττες που έχει υποστεί στη Συρία και την Αίγυπτο. Ξέρει επίσης τα προβλήμα­τα που μπορούν να προκύψουν για την ίδια από την άνδρωση του ακραίου Ισλαμισμού στη Συρία και το Ιράκ, τον οποίο και η ίδια είχε υποστηρίξει και, σ' ένα μέτρο, εξακολου­θεί ακόμη, υπογείως, να υποστηρίζει. Ξέρει ακόμη τις περιπλοκές που μπορεί ν' αντιμε­τωπίσει με την εξέλιξη του Κουρδικού εντός και εκτός των συνόρων της. Ξέρει, τέλος, τα προβλήματα που μπορεί ν' αντιμετωπίσει με τη γειτονική της Ρωσία, στην περίπτωση που προσπαθήσει, σε συνεργασία με τον αμερι­κανικό παράγοντα και άλλες χώρες, είτε να επέμβει ευθέως στη Συρία για την ανατροπή του Άσαντ είτε να συνεργασθεί με πιο ενερ­γό τρόπο σε σχέδια για την ανατροπή του. 

Πιέζει η Τουρκία με τη συνδρομή του ξένου παράγοντα 

Η Άγκυρα όμως, επωφελούμενη από τα πλεονεκτήματα που η ελληνική αδράνεια και στρατηγική μυωπία τής επέτρεψε να αποκτήσει στον αεροναυτικό τομέα, όπως επίσης από τη δραματική οικονομική κατά­σταση στην οποία περιήλθε η Ελλάδα, κα­θώς και από την ανεκτική στάση που τηρούν οι ΗΠΑ, παρά τα προβλήματα που υπάρχουν στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, αντιμετω­πίζει τη σημερινή συγκυρία, στις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο, ως παράθυρο ευκαιρίας! 

Πιστεύει, μάλιστα, ότι μπορεί να επιτύχει τους στρατηγικούς στόχους της με εκβια­σμούς, απειλές και τετελεσμένα γεγονότα, χωρίς να χρειασθεί τελικά να προσφύγει σε πολεμική σύρραξη. Υπολογίζει γι΄ αυτό στην κατευναστική πολιτική της Ελλάδος, στην οικονομική αδυναμία της Ελλάδος και της Κύπρου και στην ανοχή των ΗΠΑ, που θέ­τουν ως πρώτη προτεραιότητα την αποφυ­γή ανοικτής κρίσεως. Οι τελευταίες ασκούν γι' αυτό πιέσεις στην ελληνική πλευρά, σε Ελλάδα και Κύπρο, να «συμβιβασθούν» με την Άγκυρα, αποδεχόμενες τη «συμμετοχή» της τελευταίας στα ενεργειακά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή στη δική τους ΑΟΖ. 

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα στην Κύπρο, ασκούνται επίσης πιέσεις για την επανάληψη των διακοινοτικών συνομιλιών με όρους μυ­στικής διπλωματίας, που θα εγγυάται «ισό­τιμο» μερίδιο στους Τουρκοκυπρίους, πριν ακόμη από την επίτευξη της επιδιωκόμενης «λύσεως». Ο ξένος παράγων επιδιώκει, μά­λιστα, να επιστρατεύσει για τον σκοπό αυτό και την επιρροή της Αθήνας στη Λευκωσία. Ο Κύπριος Πρόεδρος βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για εγχείρηση της μιτροειδούς καρδιακής βαλβίδας. Οι πιέσεις όμως είναι συνεχείς, παρά την απόρριψη από τον Κύπριο Πρόεδρο της προτάσεως του ειδικού αντιπροσώ­που του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαθ Άιντε, για συζήτηση στις διακοινοτικές συνομιλίες του θέματος του φυσικού αερίου. Η επίσκεψη την περασμένη εβδομάδα του Βρετανού υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υπο­θέσεων, Ντέιβιντ Λίντιγκτον, στη Λευκωσία είχε στόχο να μεταφέρει βρετανικές πιέσεις για την επανάληψη των διακοινοτικών συνο­μιλιών ενώ το «Barbaros» βρίσκεται ακόμη στην κυπριακή ΑΟΖ. Είχε επίσης στόχο να «πείσει» την κυπριακή πλευρά να άρει την αντίρρησή της για το άνοιγμα δύο νέων δια­πραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γενι­κών Υποθέσεων στις Ί 6 Δεκεμβρίου. 

Η βρετανική διπλωματία, συνεπικουρούμενη από τη Σουηδία και τη Φινλανδία, αφού έκανε ό,τι μπορούσε για να υποβαθμίσει τις ευρωπαϊκές αντιδράσεις στην εισβολή του «Barbaros» στην κυπριακή ΑΟΖ, επιχειρεί τώρα να επανενεργοποιήσει την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας ως να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα λόγω Κύπρου. 

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η ελληνι­κή πλευρά: 

■ Δεν πρέπει να διολισθήσει, με οποιονδήποτε τρόπο, στην αναγνώριση και νομι­μοποίηση τουρκικών δήθεν «δικαιωμάτων» στο φυσικό αέριο της ελεύθερης Κύπρου, πέραν αυτών που απορρέουν φυσιολογικά υπέρ όλων των νομίμων κατοίκων της Κύ­πρου, στην περίπτωση που υπάρξει αποδε­κτή λύση. 

■ Δεν έχει κανέναν λόγο και κανένα συμφέ­ρον να επισπεύδει για μια δήθεν «λύση», που θα κατέλυε την Κυπριακή Δημοκρατία και θα καθιστούσε τον κυπριακό Ελληνισμό όμηρο της Άγκυρας. 

■ Δεν πρέπει να επιτρέψει στην τουρκική διπλωματία να διεμβολίσει τις περιφερεια­κές στρατηγικές συμμαχίες που η Ελληνική πλευρά επιχειρεί να οικοδομήσει με την Αί­γυπτο και το Ισραήλ. 

■ Δεν πρέπει επίσης ν' αποκλείσει άλλα στρατηγικά ερείσματα που είναι αναγκαία για την άμυνά της. 

■ Πρέπει, τέλος, να καταβάλει άμεσες προ­σπάθειες για την ενίσχυση του αμυντικού δυναμικού της, παρά την οικονομική κατά­σταση στην οποία βρίσκεται, και ν' αναλάβει για τον σκοπό αυτό άμεσες διπλωματικές πρωτοβουλίες. 

* Πρέσβεως ε.τ.

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-04/12-10/12/14)