Η ΑΛΒΑΝΙΑ ΨΑΧΝΕΙ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ ΤΗΣ...

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΣΙΔΕΡΗ 

«Κάν΄το όπως η Άγκυρα» σκέφτεται η κυβέρνηση Ράμα, που επιδιώκει την κατάρρευση της συμφωνίας του 2009. 

Δύο διαβήματα με τα οποία ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση τις ακριβείς συντεταγμένες των ερευ­νών στο Ιόνιο, ιδιαίτερα στην περιοχή του συμπλέγματος των Διαπόντιων Νήσων βό­ρεια - βορειοδυτικά της Κέρκυρας, έχει κά­νει η αλβανική κυβέρνηση, διαμηνύοντας ταυτόχρονα την πρόθεσή της να ξεκινήσει δικές της έρευνες στην ευρύτερη περιοχή. Ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση της πρό­θεσής τους να αρχίσουν τις δικές τους έρευ­νες, οι Αλβανοί δημιουργούν και πάλι αρνη­τικό κλίμα έναντι της χώρας μας, διοχετεύο­ντας στα ΜΜΕ «πληροφορίες» ότι η Ελλάδα καταπατά αλβανικά θαλάσσια οικόπεδα! 

Αν εξετάσουμε την τακτική του πρωθυπουργού Έντι Ράμα τόσο πριν γίνει πρωθυπουργός όσο και ...
μετά, συμπεραίνουμε ότι αποσκο­πεί στην πλήρη κατάρρευση της συμφωνίας του 2009 αλλά και στην αμφισβήτηση της υφαλοκρηπίδας των ελληνικών νησιών, τα­κτική που παραπέμπει ευθέως στις στενές σχέσεις του με την Άγκυρα. 

Ψαρεύοντας σε θολά νερά... 

Δεν είναι σαφές ακόμη ποια περιοχή έχουν επιλέξει οι Αλβανοί για να προχωρήσουν σε έρευνες ή αν οι κινήσεις τους αποσκοπούν στο να προκαλέσουν συζήτηση γύρω από τις έρευνες της Ελλάδας, στο πλαίσιο της πολιτικής ακύρωσης της συμφωνίας του 2009, ωστόσο είναι προφανές ότι σταθερά και ανυποχώρητα τα προβλήματα οξύνονται αντί να αμβλύνονται. 

Εδώ και πολλούς μήνες η ελληνική κυ­βέρνηση έχει αποτύχει να πείσει τα Τίρανα να εφαρμόσουν τη συμφωνία του 2009 για τις θαλάσσιες ζώνες, ενώ στο παρασκήνιο οι Αλβανοί ζητούν νέα διαπραγμάτευση από μηδενική βάση. Οι εξελίξεις δείχνουν κλιμάκωση της τακτικής της Αλβανίας να θολώσει την πολιτική ατμόσφαιρα και να δημιουργήσει κλίμα αμφισβήτησης της νο­μιμότητας των ελληνικών ερευνών. Στο επίκεντρο της συζήτησης που έχει αρχίσει στο παρασκήνιο και αναμένεται σύντομα να γί­νει και δημόσια βρίσκεται η άποψη ισχυρών κύκλων στα Τίρανα ότι οι ελληνικές έρευνες επικαλύπτουν την αλβανική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, άρα πρέπει να επανεξεταστούν. Υπάρχει δε και μια τάση που παραπέμπει σε μια άτυπη, σιωπηρή συμφωνία για τη διεξαγωγή ερευνών, αλλά χωρίς να προκληθούν προβλήματα εκατέρωθεν. Όλα αυτά όμως είναι συνέπεια του ίδιου προβλήματος, ότι, δηλαδή, για τα Τίρανα δεν ισχύει η συμφω­νία του 2009, επομένως τα προβλήματα θα παραμείνουν και θα οξύνονται. 

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφο­ρίες, η Αθήνα δεν απάντησε στα αλβανικά διαβήματα, ωστόσο είναι προφανές ότι, σε περίπτωση που επιμείνουν τα Τίρανα, εισερ­χόμαστε σε νέα φάση. Στην αλβανική πρωτεύουσα πριν από μερικές μέρες το υπουρ­γείο Ενέργειας και Βιομηχανίας ανακοίνωσε ότι θα προκηρύξει διαγωνισμούς για έρευ­νες πετρελαίου σε θαλάσσια οικόπεδα. Στη δήλωση αυτή προέβη ο Αλβανός υπουργός Νταμιάν Γκικνούρι, μιλώντας σε συνάντηση με εμπειρογνώμονες της αλβανικής Γεω­λογικής Υπηρεσίας. Ο κ. Γκικνούρι τόνισε, μεταξύ των άλλων, ότι με απόφαση της κυ­βέρνησης συγκροτήθηκε η νέα Διεύθυνση Θαλάσσιας Γεωλογίας. Ο αλβανικός Τύπος θυμίζει ότι ήδη πριν από πολλά χρόνια η αλβανική κυβέρνηση σύναψε συμφωνίες με ξένες εταιρείες για έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές, κυρίως δε στην Αδριατική, με το καθεστώς εκχώρησης δικαιωμάτων. Το μο­ναδικό Οικόπεδο που χορηγήθηκε στο Ιόνιο είναι το Οικόπεδο 5 και η συμφωνία υπεγράφη τη δεκαετία του 1990 με τη Hamilton ΒΗΡ. 

Αμφισβητείται η μέθοδος της μέσης γραμμής 

Στην παρούσα φάση η ακύρωση της συμ­φωνίας του 2009, κατά τον αλβανικό Τύπο, κρατά σε ομηρία βρετανική εταιρεία που δεν μπορεί να διεξαγάγει έρευνες στο Οι­κόπεδο 5 του Ιονίου, αν και έχει συμφωνία με την αλβανική κυβέρνηση. Πρόκειται για την εταιρεία Capricorn Albania Limited, με την οποία τον Μάρτιο του 2013 η κυβέρνη­ση του Σαλί Μπερίσα ανανέωσε τη σχετική συμφωνία, όμως δεν ήταν σε θέση να προσ­διορίσει επακριβώς τις συντεταγμένες με τις οποίες θα γίνονταν οι έρευνες. Στη σύμβαση με την Capricorn, η οποία εκκρεμεί από το 2009, αναφερόταν ότι με την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας για τις θαλάσσιες ζώνες και τα θαλάσσια σύνορα θα υπήρχε και ακριβής προσδιορισμός των συντεταγμένων. Η συγκεκριμένη σύμβαση αρχικά υπεγράφη με τη βρετανική Medoil το 2006 και προκάλεσε την αντίδραση της ελληνικής πλευράς, ενώ εγκρίθηκε το 2007. Η βρετανική εταιρεία θα πραγματοποιούσε έρευνες σε 3.000 τ.χλμ., από τη χερσόνησο Καραμπουρούν μέχρι το νοτιότερο σημείο της Αλβανίας, όπου ξεκινούν τα ελληνικά ύδατα. Η σύμβαση ήταν επταετής, με δυνατότητα παράτασης για είκοσι χρόνια. Πα­ράλληλα, η βρετανική Medoil εκποίησε τις μετοχές της στην Capricorn Albania, η οποία είναι καταχωρισμένη στη Σκοτία. 

Το πρόβλημα όμως δεν είναι τεχνικό, αλλά πολιτικό. Αν η Αλβανία και οι εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται ή θα συνεργαστεί στο μέλλον θέλουν να κάνουν έρευνες, έχουν στη διάθεσή τους τη συμφωνία του 2009, που ορίζει επακριβώς τα θαλάσσια σύνορα, άρα κάθε χώρα μπορεί να κάνει έρευνες. Όμως εδώ δεν τίθεται τέτοιο θέμα· υποκρύπτεται η πλήρης αμφισβήτηση της ελληνοαλβανικής συμφωνίας, κατά συνέπεια αμφισβητείται κυρίως η μέθοδος της μέσης γραμμής, που υιοθετήθηκε κι από τις δύο πλευρές όταν έγινε η συμφωνία, και δίνεται πλήρης επήρεια στις Διαπόντιες Νήσους. Την ίδια ώρα δεν είναι σαφές τι στάση θα τηρήσουν οι ξένες εταιρείες που θα κληθούν να κάνουν έρευνες. Διότι αν αγνοήσουν τη συμφωνία του 2009 το πρόβλημα θα πάρει άλλες, πιο επικίνδυνες διαστάσεις. 

0 ρόλος της Γερμανίας 

Σε διπλωματικούς και νομικούς κύκλους στην Αθήνα οι κινήσεις των Τιράνων θυ­μίζουν έντονα τις κινήσεις και το πλαίσιο αμφισβήτησης της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι αποδείχτηκε μεγάλο πο­λιτικό σφάλμα των κυβερνήσεων από το 2009 μέχρι σήμερα το ότι η ελληνοαλβανική συμφωνία δεν κυρώθηκε από τη Βουλή, και όχι μόνο αυτό, αλλά η Αθήνα επανέρχεται στο τραπέζι των συνομιλιών ευελπιστώντας σε μια ανεπαίσθητη αλλαγή στη συμφωνία ώστε να γίνει δεκτή από τα Τίρανα. Ελπίδα που διαψεύδεται στην πράξη. Ωστόσο, το κυριότερο σφάλμα της κυβέρνησης είναι ότι ψήφισε υπέρ της χορήγησης του καθε­στώτος της υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ στην Αλβανία χωρίς το παραμικρό αντάλλαγμα, και δη την κύρωση της συμ­φωνίας. Οι ίδιοι κύκλοι θεωρούν ότι υπάρ­χουν δυνάμεις πέραν της Τουρκίας και στην ΕΕ αλλά και συμφέροντα εταιρειών που ίσως επιδιώκουν για δικούς τους λόγους να ανοί­ξει ένα ακόμη μέτωπο για την Ελλάδα, στα δυτικά αυτή τη φορά. 

Οι εξελίξεις επιδεινώνουν τις διμερείς ελληνοαλβανικές σχέσεις. Το επίσης ανησυ­χητικό είναι ότι, εκτός από την Τουρκία που θέλει μια κρίση Ελλάδας - Αλβανίας για να καταδείξει στη διεθνή κοινή γνώμη ότι η χώρα μας είναι παραβατική, κεντρικό ρόλο έχει και η Γερμανία. Το Βερολίνο ασκεί ισχυ­ρή επιρροή στον Ράμα και δεν είναι υπερβο­λή να πούμε ότι ίσως σύντομα δούμε έντονο ανταγωνισμό μεταξύ Γερμανίας - Τουρκίας στην Αλβανία. 

Πέρα δε από το έντονο πρόβλημα εθνικι­σμού και ανθελληνισμού, που κυριαρχούν στα αλβανικά μέσα ενημέρωσης, ο πρωθυ­πουργός της γείτονος, Έντι Ράμα, όχι μόνο δεν κάνει την παραμικρή προσπάθεια να εκτονώσει αυτή την έξαρση εθνικισμού και αλυτρωτισμού, αλλά, αντίθετα, με τον τρό­πο του την υποδαυλίζει. 

Και η Δικαιοσύνη στο παιχνίδι 

Στις 22 Νοεμβρίου η Εισαγγελία Τιράνων κατέσχεσε όλα τα έγγραφα που αναφέρονται στη συμφωνία Ελλάδας - Αλβανίας του 2009 για τις θαλάσσιες ζώνες, επιβεβαιώνοντας τις προθέσεις της κυβέρ­νησης Ράμα. Όπως έγινε γνωστό, δύο μήνες μετά το αίτημα που υπέβαλε η κατηγορούσα Αρχή, η ερευνητική ομάδα έχει στην κατοχή της όλα τα σχετικά έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών, του υπουργείου Άμυνας και διαφόρων άλλων κρατικών φορέων που εντάσσονται στην έρευνα που διεξάγει η Εισαγγελία. Η δίωξη ξεκίνησε μετά τον καθορι­σμό της πράξης ως «Συμφωνίας Παραχώρησης Εδάφους» και τον χαρακτηρισμό της ως ποινικού αδικήματος μετά την αλλαγή ηγεσίας που έγινε στο υπουργείο Εξωτερικών στις 28 Μαΐου 2014. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ζητήθηκε από την κα­τηγορούσα Αρχή να διενεργήσει έρευνα για τη συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της Αλβανίας και της Ελλάδας στις 29 Απριλίου 2009. 

Μέσα σε αυτό το κλίμα είναι προφανές ότι λογική συζήτηση ή διαπραγμάτευση δεν μπορεί να γίνει. Είναι δε πρωτοφανές το ότι θα κληθούν εισαγγελείς και δικαστές να κρίνουν μια συμφωνία μεταξύ δύο κρατών που απαιτεί ειδικές γνώσεις. Το γεγονός, πάντως, ότι ήδη η κατηγορία προσεγγίζει αυτή της εθνικής προδοσίας είναι αρνητικότατο στοιχείο. Ποια κυβέρνηση στην Αλβανία θα θελήσει στο εξής να πάρει αποφάσεις και να λύσει προβλήματα με βάση το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να προβλεφθεί. 

Θυμίζουμε, για την ιστορία, ότι όλα ξεκίνησαν από τον σημερινό πρωθυπουργό, Έντι Ράμα, με την προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο και τις κατηγορίες περί προδοσίας που εκτόξευε κατά του τότε πρωθυπουργού, Σαλί Μπερίσα. Έκτοτε, το κλίμα δηλητηριάζεται και υπάρχουν δυνάμεις που αυτό επιδιώκουν σταθερά. Στο πλαίσιο αυτό εντάσ­σεται προφανώς και το αίτημα του κόμματος των «Τσάμηδων» PDIU να αναγνωριστούν επίσημα ως εθνική μειονότητα οι Αλβανοί που έχουν απομείνει στην «Τσαμουριά». Σημειώνεται ότι κάθε φορά που το κόμμα αυτό θέτει οποιοδήποτε ζήτημα ελληνοαλβανικών σχέσεων ακολουθεί καταιγισμός προ­βολής του από το σύνολο των ΜΜΕ στη γειτονική χώρα. Το μίσος και ο αλυτρωτισμός διαχέονται έτσι στην κοινωνία, που μπολιάζεται με αυτές τις ιδέες, και επιδρά στη συνέχεια στην πολιτική συμπεριφο­ρά της κυβέρνησης. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-04/12-10/12/14)