ΤΙ ΚΡΥΒΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΑΛΒΑΝΙΑΣ

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΔΙΠΛΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΤΥΠΗΜΑΤΟΣ.

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΣΟΥΡΜΕΛΙΔΗ

Μια ρευστή όσο και επικίνδυνη κατάσταση διαμορφώνεται γύρω από την Ελλάδα με την ανάπτυξη ενός διπλού εθνικισμού. Αφενός των Αλβανών, που επιδιώκουν τη διαμόρφωση της «Μεγάλης Αλβανίας», αφετέρου του ισλαμοεθνικισμού που καλλιεργεί ο Ερντογάν για λόγους εσωτερικής κυριαρχίας και αντιπαλότητας στο εξωτερικό.

Τις τελευταίες μέρες είμαστε μάρτυρες διαφόρων συμβάντων και στα δύο αυτά μέτωπα. Η ανάγνωση του Κορανίου μέσα στην Αγία Σοφία καθημερινά από τις 5 Ιουνίου έως τις 6 Ιουλίου -και, μάλιστα, σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση- ήταν μια πρόκληση που θυμίζει βαρβαρότητες άλλων εποχών. Η τουρκική κυβέρνηση το δικαιολόγησε ως αντίδραση στις προκλήσεις των Ευρωπαίων που αναγνωρίζουν τη Γενοκτονία των Αρμενίων, με πιο πρόσφατη την αναγνώριση από το γερμανικό κοινοβούλιο. Ο λόγος όμως είναι ακόμα πιο ουσιαστικός και συνδέεται πρωτίστως με τις εσωτερικές εξελίξεις στην ίδια την Τουρκία.

Με στόχο την ισόβια ηγεσία

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε ως ένας λαϊκός ηγέτης που στήριξε την οικονομία αλλά και τα λαϊκά στρώματα, εξελίχθηκε σε ηγεμόνα που επιδιώκει απόλυτες εξουσίες. Μην έχοντας κάποια άλλη ιδεολογία, όντας και ο ίδιος μουσουλμάνος, επιδιώκει να μετατρέψει την Τουρκία ένα ισλαμοκρατούμενο κράτος εξαλείφοντας τον κοσμικό του χαρακτήρα, δηλαδή την κληρονομιά του Κεμάλ. Το κόμμα του, το ΑΚΡ, μετατρέπεται σε θρησκευτικό κόμμα, εγκαταλείποντας τα δημοκρατικά του χαρακτηριστικά. Επιδιώκει, μάλιστα, μια συνταγματική μεταρρύθμιση που θα του δώσει τη δυνατότητα να ανακηρυχθεί σε ισόβιο ηγέτη του κράτους και του θρησκευόμενου λαού. Το ιδεολόγημα βρήκε αντίθετο και τον μέχρι χθες υποστηρικτή του και πρωθυπουργό της χώρας, Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος και αποχώρησε από το κόμμα και την κυβέρνηση.

Το σχέδιο Ερντογάν δεν είναι άσχετο και με τον μεγαλοϊδεατισμό που καλλιεργεί, θεωρώντας ότι η Τουρκία είναι περιφερειακή δύναμη, την οποία πρέπει να ακούν οι «μεγάλοι» και να υπακούουν οι γύρω από αυτή χώρες. Η πράξη έδειξε ότι βρίσκεται σε συγκρουσιακή πορεία με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και εσχάτως και με την Ευρώπη. Οι επιλογές του Ερντογάν και οι συγκρούσεις που έχουν ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια τον οδήγησαν σε μια συνεργασία με τη Σαουδική Αραβία αλλά και σε συνέργειες με τους τζιχαντιστές του ISIS.

Μια από τις βασικές αιτίες της σημερινής του συμπεριφοράς είναι το Κουρδικό. Η απόλυτη στήριξη των ΗΠΑ, του Ισραήλ και στη συνέχεια και της Ρωσίας στους Κούρδους όλης της περιοχής οδηγεί την Άγκυρα σε ακραίες συμπεριφορές και σε ακόμα μεγαλύτερες συγκρούσεις και απομόνωση.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, η ανάγνωση του Κορανίου στην Αγία Σοφία δεν είναι παρά ένα μόνο επεισόδιο. Ο δυτικός κόσμος, μάλιστα, απέφυγε να το αναδείξει ή να το χαρακτηρίσει, για να μην δώσει αφορμή στον Ερντογάν για αντιπαραθέσεις. Άλλωστε, όλοι περιμένουν και συνέχεια.

Η Αθήνα, φυσικά, δεν θα μπορούσε να μην αντιδράσει, κάτι που έκανε με ανακοινώσεις. Το ουσιαστικό όμως δεν είναι οι λεκτικές αντιδράσεις. Το σημαντικό είναι αυτό που σηματοδοτεί η τουρκική πρόκληση. Κι αυτό είναι η επιθετικότητα, ηοποία θα κλιμακωθεί όσο κλιμακώνονται οι αντιπαραθέσεις με τις μεγάλες χώρες, όσο η Τουρκία δεν μπορεί να ενταχθεί στις αλλαγές που συμβαίνουν αλλά και όσο κινδυνεύει με διαμελισμό λόγω των Κούρδων.

Αυτό όμως που ενδιαφέρει την Ελλάδα είναι η κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας λόγω της διαρκούς απομόνω­σής της. Ας μην ξεχνάμε ότι η Άγκυρα έχει ακόμα στα χέρια της και μπορεί να παίξει το Προσφυγικό, όπως, βέβαια, και τις προ­κλήσεις στο Αιγαίο...

Μια νέα βαλκανική περιπέτεια

Οι διαδηλωτές απόγονοι των Τσάμηδων (που ήταν συνεργάτες των ναζί), την ώρα της επίσκεψης του Νίκου Κοτζιά στα Τίρανα προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα μεγάλο εσωτερικό γεγονός. Η επίσκε­ψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στα Τίρανα είναι πάντα ένα γεγονός για την ίδια την Αλβανία, αλλά ειδικά αυτή την ώρα φρόντισαν να μεταδώσουν την επίσκεψη απευθείας και στο Κόσοβο και στην ΠΓΔΜ, όπου επίσης υπάρχει αλβανι­κός πληθυσμός. Είναι βέβαιο ότι εκτός από την επίσκεψη ήθελαν να μεταδώσουν και τις εθνικιστικές «κορόνες». Γιατί αυτό που προωθεί η αλβανική ηγεσία και ειδικά η σημερινή σοσιαλιστική κυβέρνηση του Έντι Ράμα είναι ο αλβανικός εθνικισμός.

Τα Βαλκάνια κινδυνεύουν να ζήσουν και πάλι εντάσεις εξαιτίας της διάθεσης των Τιράνων να προωθήσουν τον μεγαλοϊδεατι­σμό της ένωσης με το Κόσοβο αλλά και με το Τέτοβο, την περιοχή των Σκοπίων όπου διαμένει η αλβανική μειονότητα.

Στις μεγάλες πρωτεύουσες της Ευρώπης περιμένουν εδώ και καιρό την έξαρση του αλβανικού εθνικισμού. Με αφορμή το Προσφυγικό, μάλιστα, εξέφραζαν την αγωνία τους για τις εξελίξεις στα Βαλκά­νια, χωρίς να λένε όλη την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι τα Τίρανα ενισχύονται σε αυτή τους την προσπάθεια και από μεγά­λες χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία) ή τουλάχιστον από ισχυρά λόμπι στις μεγάλες χώρες, όπως και από την Άγκυρα. Αυτό το τελευ­ταίο είναι εμφανές εδώ και πολλά χρόνια. Είναι δε η Τουρκία που «έπεισε» την Αλβα­νία να ακυρώσει τη συμφωνία για τις θα­λάσσιες ζώνες με την Ελλάδα, την οποία είχε υπογράψει.

Το τελευταίο διάστημα όμως τα Τίρανα προχώρησαν και σε δύο προκλητικές κι­νήσεις κατά της Αθήνας. Η πρώτη είναι η άσκηση βίας σε βάρος της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Καταπατούν περιουσίες, ακυρώνουν καθημερινά δι­καιώματα των πολιτών ελληνικής καταγω­γής. Δυστυχώς, η αντίδραση από την Αθή­να σε όλα αυτά δεν ήταν καθόλου έντονη.

Η δεύτερη κίνηση αφορά στους Τσάμηδες. Οι απόγονοι των Τσάμηδων έχουν δημιουργήσει ομάδα πίεσης (λόμπι) σε κάθε αλβανικό κόμμα και ενισχύονται από τους κορυφαίους πολιτικούς της Αλβανίας. Διεκδικούν περιουσίες στην Ελλάδα, ενώ προβάλλουν ακόμα και εδαφικές διεκδικήσεις, μιλώντας για την «Τσαμουριά» στο πλαίσιο της «Μεγάλης Αλβανίας».

Η κατάσταση που επιδιώκει να δημιουρ­γήσει ο αλβανικός εθνικισμός είναι ανησυ­χητική για όλα τα Βαλκάνια. Κι αυτό γιατί μπορεί να σημάνει αλλαγή συνόρων, για μια ακόμα φορά την τελευταία 25ετία, σε μια εξαιρετικά ταλαιπωρημένη περιοχή, που δεν έχει επουλώσει ακόμα τις πληγές της. Και, βέβαια, οι εξελίξεις μπορεί να είναι «ενοχλητικές» και για την Ελλάδα, που θα αναγκαστεί να πάρει θέση και να κάνει τις δικές της κινήσεις, την ώρα, μάλιστα, που η Τουρκία αναζητά αφορμές για να εξαγάγει τα δικά της προβλήματα... 

ΤΣΑΜΗΔΕΣ, ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ

Οι 20.000 περίπου Τσάμηδες μουσουλμάνοι που μιλούσαν την αλβανική, γνωστοί και ως «Τουρκοτσάμηδες», κατοικούσαν σε περιοχές της Θεσπρωτίας, τις οποίες και αποκαλούσαν «Τσαμουριά». Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο συνεργάστηκαν με τους Ιταλούς και με τους Γερμανούς. Κύριοι εκφραστές αυτής της ιδέας ήταν τα αδέλφια Νουρί και Μαζάρ Ντίνο.

Ένοπλοι Τσάμηδες συνόδευσαν τον ιταλικό στρατό κατά τη σύντομη προέλασή του στο ελληνικό έδαφος τον Νοέμβριο του 1940. Τότε σημειώθηκαν οι πρώτες λεηλασίες και επιθέσεις εναντίον χριστιανικών χωριών. Το καλοκαίρι του 1943 συ­νεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές, που τους έδιναν υποσχέ­σεις ανεξαρτησίας. Οι καταδρομείς της Μεραρχίας «Εντελβάις» έκαναν κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις με τους Τσάμηδες στη Θεσπρωτία προκειμένου να εξολοθρεύσουν τα χωριά της περιοχής, τα οποία θεωρούσαν ότι ενίσχυαν το ελληνικό αντάρτικο. Ο Μαζάρ Ντίνο μετείχε σε σφαγές κατά Ελλήνων. Στα γερμανικά αρχεία υπάρχουν όλα τα στοιχεία. Τον Σεπτέμβριο του 1944, μετά την αποχώρηση των Γερμανών, οι αντάρτες του ΕΔΕΣ, που κυριαρχούσαν στην περιοχή, προχώρησαν στη μαζική εκδίωξη των Τσάμηδων στην Αλβανία. Στις 23 Μαΐου του 1945 το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμην σε θάνατο 1.930 Τσάμηδες που βαρύνονταν με εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Στις αρχές της δεκαετίας του '50 η ελληνική κυβέρνηση απαλλοτρίωσε τις περιουσίες τους και τις απέδωσε σε ντόπιους και έποικους. Το διεθνές δίκαιο έχει αποφανθεί για όλους τους συνεργάτες των ναζί στην Ευρώπη.

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-10/06-16/06/16)