Οι «εκρηκτικές» απορίες για τις γαλλικές φρεγάτες

• Γιατί η κυβέρνηση ζήτησε από τον Ολάντ την ενοικίαση στρατιωτικού εξοπλισμού ερήμην των Επιτελείων. 

Οι πληροφορίες για την ενοικίαση δύο γαλλικών φρεγα­τών και τεσσάρων αεροσκα­φών ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΣ) Atlantique 2 ήλθαν να διαψεύσουν κάθε λογική εκτίμηση για τον τρόπο ενισχύσεως του πάσχοντος ελ­ληνικού αμυντικού μηχανισμού. Οι σχετικές πληροφορίες, απόρροια των επίση­μων δηλώσεων, αναφέρουν ότι η πρόταση δεν προήλθε από τη γαλλική πλευρά αλ­λά από τη δική μας, προφα­νώς για να ξεπερασθούν οι δυσμενείς εντυπώσεις ότι η Γαλλία προωθεί εξοπλι­στικά προγράμματα σε μία υπερχρεωμένη χώρα όπως η Ελλάδα, ένα θέμα που εμφανίστηκε και σε αρκετές γαλλικές ιστοσελίδες....
 

Η επιβεβαίωση 

Τις αρχικές και αόριστες πληροφορίες της περασμέ­νης Τρίτης επιβεβαίωσε την Τετάρτη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σιμός Κεδίκογλου, διευκρινίζονταν ότι εμείς το ζητήσαμε αυ­τό, «επειδή έχουμε αμυντι­κές ανάγκες και παρά τις οικονομικές δυσκολίες δεν παραμελούμε την αμυντι­κή θωράκιση της χώρας και αναζητάμε λύσεις. Αυτό που προτείναμε στους Γάλλους είναι να μας ενοικιάσουν δύο φρεγάτες και τέσσερα αεροσκάφη παρακολού­θησης (σ.σ.: εννοεί ΑΦΝΣ), και η πρόταση αυτή συζη­τείται», προσθέτονταν στο τέλος για δεύτερη φορά ότι το θέμα ετέθη από εμάς και όχι από τους Γάλλους. Πε­ραιτέρω συζητήσεις για το θέμα θα γίνουν κατά την εδώ επίσκεψη του Γάλλου υπουργού Άμυνας Ζαν - Ιβ λε Ντριάν στις 28 Φεβρουαρίου, κατά τη συνάντηση του με τον Έλληνα ομόλογο του Πάνο Παναγιωτόπουλο. 

Αν και δεν καθορίζε­ται σαφώς, το θέμα αφορά την ενοικίαση δύο φρεγατών FREMM της DCNS, με προοπτική και δικαίωμα προαιρέσεως αγοράς τους από την Ελλάδα σε χρόνο που θα το επιτρέψει η οικο­νομική κατάσταση της χώ­ρας, με άγνωστο αλλά αναφερόμενο ως χαμηλό πο­σό ενοικιάσεως και μεγάλη περίοδος χάριτος. Η οπωσ­δήποτε ευνοϊκή από από­ψεων όρων πρόταση εκτιμάται ότι αντανακλά την απέλπιδα προσπάθεια της γαλλικής κυβερνήσεως να διασώσει τα γαλλικά ναυ­πηγεία DCNS και την από μακρού επιδίωξή της να πωλήσει τις φρεγάτες FREMM σε μία ακόμη χώρα (η άλλη, εκτός από τη Γαλλία, είναι η Ιταλία, σε συνεργασία με την οποία εκτελείται το αρχικώς αμιγώς γαλλικό αυτό πρόγραμμα). Υπενθυμίζεται ότι η γαλλική προσπάθεια πωλήσεως των FREMM στην Ελλάδα είχε αποτελέ­σει το αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ του Κ. Καραμανλή και Ν. Σαρκοζί το 2008, με το θέμα αυτό να έχει τε­θεί εκ νέου και το 2010, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τελι­κή επιδίωξη της γαλλικής πλευράς είναι η αγορά των δύο προς ενοικίαση φρε­γατών και κατασκευή άλ­λων τεσσάρων στην Ελλά­δα, περί το τέλος της τρέχου­σας δεκαετίας, πιθανώς στα Ναυπηγεία Ελευσίνας (σ.σ: τα οποία αναφέρεται ότι θα αναλάβουν και τη συντήρη­ση των δύο πρώτων που θα ενοικιασθούν), αν φυσικά αυτά μπορέσουν να επιβιώ­σουν μέχρι τότε. 

Το πρόβλημα με τις γαλ­λικές φρεγάτες, ασχέτως της καταλληλότητας τους για τις ελληνικές ανάγκες, είναι οι χρόνοι παραδόσεως τους, καθώς το γαλλικό ναυτι­κό διαθέτει μόνο μία φρε­γάτα αυτού του τύπου, την Aquitaine, την οποία πα­ρέλαβε πρόσφατα με την επόμενη, τη Normandie, να έχει προγραμματισθεί για παράδοση τον Μάιο του 2014. Οι εν συνεχεία παραδόσεις του τρίτου και τέταρ­του σκάφους για το γαλλικό ναυτικό έχουν προγραμματιστεί, αντιστοίχως, για τον Ιανουάριο του 2016 και τον Σεπτέμβριο του 2017. 

Το πρόβλημα αυτό δεν υφίσταται στην «αιτούμε­νη» ενοικίαση τεσσάρων ΑΦΝΣ τύπου «Atlantique 2», δεδομένου ότι η γαλ­λική αεροπορία του ναυτικού (Aeronavale) διαθέτει 22 αεροσκάφη αυτού του τύπου, εκ των οποίων τα 18 προορίζονται για εκσυγ­χρονισμό, με πιθανή συνέ­πεια τη σύντομη παράδοση των τεσσάρων εναπομεινά­ντων στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα στερεί­ται αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας, μετά την προ ετών απόσυρση των αμερι­κανικών Ρ-3Β, εν αντιθέ­σει με την Τουρκία η οποία έπειτα από μακρά περίοδο χωρίς παρόμοια αεροσκά­φη, έλυσε το πρόβλημα με τις ειδικές διαμορφώσεις των CΝ235 που κατασκευ­άζονται στην Τουρκία από την ΤΑΙ. Για την αντικατά­σταση των Ρ-3Β, η Ελλάδα απηύθυνε προ μηνών σχετικό αίτημα στις ΗΠΑ, αλλά το αμερικανικό ναυτικό δεν μπόρεσε να το ικανοποιή­σει, διότι δεν προβλέπει την περίοδο αυτή την απόσυρ­ση Ρ-3C ώστε να μπορέσει να τα παραχωρήσει στο ΠΝ. 

Τα γαλλικά «Atlantique 2» δεν είναι σύγχρονα αε­ροσκάφη (τα πρώτα εισήλθαν Sε υπηρεσία στη Γαλλία το 1989), δεν διαθέτουν σύγ­χρονο ηλεκτρονικό εξοπλι­σμό, αναφέρεται ότι έχουν υψηλό κόστος λειτουργί­ας και θα λέγαμε το γνω­στό «από ολότελα, καλή εί­ναι και... η Παναγιώταινα», εάν βέβαια μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στο κόστος συντηρήσεως (σ.σ: πληροφορίες αναφέρουν ότι μπο­ρούν να το αναλάβουν οι Γάλλοι) και κυρίων των καυ­σίμων. Στα θετικά τους εί­ναι το θέμα ότι μπορούν να εκτοξεύουν βλήματα αέρος - εδάφους ΑΜ-39 ΕΧΟCΕΤ και ενδεχομένως μπορούν να αποδεσμεύσουν, τουλάχιστον μερικώς, από αυτόν τον ρόλο τα Mirage της ΠΑ. Η στήλη, που έχει πλειστάκις επισημάνει την επι­κίνδυνη υποβάθμιση του ελληνικού αμυντικού μηχα­νισμού, θα ήταν η τελευταία που θα ασκούσε κριτική σε κάθε προσπάθεια ενισχύ­σεως του. Λεν μπορεί, όμως να παραλείψει την επισή­μανση ορισμένων στοιχείων, με πρώτο αυτό της πα­ρακάμψεως για μία ακόμη φορά των διαδικασιών προβλέπονται από τον Εθνικό Αμυντικό Σχεδιασμό και την απόφαση αποκτήσεως νέου υλικού με πρωτοβου­λία και ευθύνη της κυβερ­νήσεως και μάλλον ερή­μην των Γενικών Επιτελείων. Εξ όσων γνωρίζουμε, το μόνο που είχε γίνει προ δι­μήνου περίπου ήταν η εκ­πόνηση ενός πίνακα προτε­ραιοτήτων προμήθειας υλικού (σ.σ: καθώς τον θεσμό του ΕΜΠΑΕ τον κατήργη­σε ο «αναμορφωτής» των πάντων Ε. Βενιζέλος), προς αντιμετώπιση μέρους των αναγκών των ΕΔ. 

Η μετάλλαξη 

Κατά τις ίδιες πληροφορίες. τον πίνακα αυτόν προώθησε η στρατιωτική ηγεσία στο υπουργείο και έτερον ουδέν. Το πώς στη συνέ­χεια ο πίνακας αυτός μεταλ­λάχθηκε σε απόφαση προ­μήθειας υλικού (έστω και υπό μίσθωση) είναι άγνωστο και οπωσδήποτε αποτε­λεί μία ανεπιθύμητη συνέ­χεια της κακής πρακτικής να αποφασίζει, κατά παρέκκλιση των θεσμικών διαδικασι­ών, για τις ανάγκες των Ε.Δ. απευθείας η κυβέρνηση με δικά της κριτήρια. Με «συμ­βούλους», ενδεχομένως, τα όποια παραεπιτελεία των πρώην στρατιωτικών που τα επανδρώνουν ( σ.σ: άτο­μα με εξ ορισμού ανεπαρκή προσόντα, εξ ου και επέλε­ξαν να προσφύγουν σε κόμ­ματα), ή με αποσπασματική χρήση κάποιων μη ολοκλη­ρωμένων διαδικασιών. Όσο για τα εκάστοτε κριτήρια με πλήρη διαστρέβλωση του όρου «στρατιωτική διπλω­ματία»», την επιλογή δηλαδή οπλικών συστημάτων από χώρες που εξυπηρε­τούν και σκοπούς εξωτερι­κής πολιτικής, τα προς αποφυγήν παραδείγματα άφθο­να. Το πλέον χαρακτηριστι­κό ήταν αυτό της επιλογής των πανάκριβων αγγλικών πολεμικών Super Vita (με αντάλλαγμα την υποστήρι­ξη τους στο Κυπριακό, που την είδαμε στη συνέχεια) ή της επιλογής των ρωσικών ΒΜΡ-3, έναντι του απίστευ­του για τα ελληνικά δεδο­μένα ποσού του 1,2 δισ. ευρώ (αργότερα το ύψος τους χάθηκε), των 30 F-16 που αποφασίσθηκε να αγορα­σθούν επί υπουργίας Σπή­λιου Σπηλιωτόπουλου, με τον τότε Α/ΓΕΑ να ευρίσκε­ται την περίοδο αυτή στην Αμερική και να το μαθαίνει εκ των υστέρων, και αρκε­τά άλλα. Στις δύο τελευταί­ες περιπτώσεις, χρειάστηκε να γίνουν εκ των υστέρων οι σχετικές διαδικασίες εγκρί­σεως, καθορισμού προδια­γραφών κ.λ.π. 

Οι εγκληματικές περικοπές του Ευ. Βενιζέλου 

ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΗ περίπτωση των φρεγατών και των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας υπάρχει βέβαια το ελαφρυντικό της αδυναμίας ασκήσεως αμυντικής πο­λιτικής, αποτέλεσμα των εγκληματικών περικοπών των αμυντικών δαπανών, τις οποίες δυστυχώς απεδέχθησαν όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις, με εισηγητή και «πρώ­το διδάξαντα» τον Ε. Βενιζέλο. 

Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό με την παροιμι­ώδη πλέον ανικανότητα χειρισμού κάθε εξοπλιστικού προγράμματος και τη διαχρονική ανυπαρξία πολιτικής για την αμυντική βιομηχανία της χώρας είχε ως αποτέ­λεσμα τη διακοπή προγραμμάτων, η ολοκλήρωση των οποίων θα παρείχε πολύ σημαντικότερα πλεονεκτήμα­τα από την καθ' οιονδήποτε τρόπο απόκτηση των φρε­γατών FREMM και των αεροσκαφών Atlantique. Π.χ., η ολοκλήρωση και παράδοση των σχεδόν έτοιμων τριών υποβρυχίων 214, των υπόλοιπων Super Vita, αμφότερα αποτέλεσμα των αξιοθρήνητων χειρισμών της υποθέσε­ως των υποβρυχίων και της διαχειρίσεως των δύο ναυπηγείων εκ μέρους των τελευταίων κυβερνήσεων, ή του εκ­συγχρονισμού των φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ (δεν βλέ­πουμε σε τι υστερούν έναντι των FREMM), με τα οποία η χώρα θα είχε σημαντικά μεγαλύτερα στοιχεία αποτρο­πής, από αυτά των δύο φρεγατών FREMM και των τεσ­σάρων αεροσκαφών Atlantique 2. Κατά τα άλλα, τις ευχές μας για την επιτυχή ολοκλήρωση των όσων αποφασίσθηκαν ήδη, που φυσικά μόνο λύση στο γενικότερο αμυντικό πρόβλημα την Ελλάδας δεν αποτελούν.

Από τον Μάνο Ηλιάδη 

(Εφ. Κυρ. Δημοκρατία-24/2/2013)