ΚΙΝΔΥΝΟΣ «ΣΥΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ» ΚΙ ΑΛΛΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

■ ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΗ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ. 

■ Κοινή εκτίμηση είναι ότι η αλλαγή του χάρτη της Μέσης Ανατολής θα είναι η έσχατη λύση στην οποία θα προσφύγει η Δύση. 

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ 

Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την τρομοκρατία, η οποία έχει πολλές ρίζες γι' αυτό και είναι πολύ δύσκολο να αφανιστεί καθ' ολοκληρίαν». Αυτή είναι η κοινή επωδός στα «Επίκαιρα» ανθρώπων που γνωρίζουν καλύτερα από τον μέσο όρο τη γεωστρατηγική πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη και όχι μόνο. 

Οι ίδιοι δεν βλέπουν στοχοποίηση της χώρας μας -όχι άμεση τουλάχιστον- από το ISIS. Εντούτοις, ...δεν αποκλείουν καθόλου «συριοποίηση» άλλων περιοχών του πλανήτη, δίνοντας έμφαση στην υποσαχάρια Αφρική και, ειδικότερα, σε χώρες όπως το Μάλι, όπου, άλλωστε, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα τρομοκρατική επίθεση, και η Νιγηρία - σε αυτή τη μεγάλη χώρα της Δυτικής Αφρικής ο εμφύλιος πόλεμος αποσιωπάται λόγω των πετρελαϊκών συμφερόντων κρατών της Δύσης. 

Με το Ισλαμικό Κράτος είναι η δεύτερη η φορά κατά την οποία τρομοκρατική οργάνωση, ανεξαρτήτως της μορφής της καταλαμβάνει εδαφικό χώρο - η πρώτη ήταν με τους Ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν αλλά και στο Πακιστάν. Οι αναλυτές συμφωνούν ότι αν η παγκόσμια κοινότητα δεν επιθυμεί να δημιουργηθούν κι άλλα «failed states» («αποτυχημένα κράτη»), όπως η Συ­ρία, οφείλει να δράσει αποφασιστικώς τώρα. 

Ας μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι και η Αίγυπτος τη γλίτωσε στο παρά πέντε από την ισλαμική κυριαρχία, έστω και με την... άκομψη μέθοδο ενός πραξικοπήματος. Γι' αυτό και οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ζητώντας την οικονομική ενίσχυση και την καλύτερη λειτουργία των θεσμών στα «επικίνδυνα» κράτη. Σε διαφορετική περίπτωση θα έχουμε εστιάσει στο δέντρο (βλ. Συρία) και θα έχουμε χάσει το δάσος. 

Κοινή εκτίμηση είναι, πάντως, ότι η αλλαγή του χάρτη της Μέσης Ανατολής θα είναι η τελευταία λύση στην οποία θα προσφύγει η Δύση. Πιο πιθανό είναι να προτιμηθούν δοκιμασμένες εναλλακτικές όπως αυτή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης όπου ναι μεν Μουσουλμάνοι, Σέρβοι και Κροάτες δεν θέλουν να βλέπουν ο ένας τον άλλο, αλλά κατορθώνουν να ζουν ειρηνικώς κάτω από μια ομοσπονδιακή δημοκρατία, στα δικά της εδάφη η κάθε εθνότητα. Αυτό το πρότυπο εκτιμάται ότι είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί τόσο στη Συρία, με τους σιίτες τους σουνίτες και τους αλεβίτες όσο και στο Ιράκ, στο πλαίσιο μιας χαλαρής συνομοσπονδίας. 

Κανένα κέρδος να χτυπήσουν τη χώρα μας 

Σε σχέση με την Ελλάδα, καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν στα «Επίκαιρα» ότι ο ισλαμικός τρομοκρατικός κίνδυνος δεν την αφορά, ακόμα κι αν συμμετάσχει στη διεθνή προσπάθεια αναχαίτισης του Ισλαμικού Κράτους με πολεμικά μέσα. Όπως υπογραμμίζουν, δεν προκαλούμε ενδιαφέρον στους τζιχαντιστές οι οποίοι επικεντρώνονται σε στόχους που απασχολούν τη διεθνή κοινή γνώμη περισσότερο και διαθέτουν κάποιο παγκόσμιο συμβολισμό. Συμπληρώνουν, μάλιστα ότι οι εξτρεμιστές δεν έχουν κανένα κέρδος να προχωρήσουν σε τρομοκρατική ενέργεια στη χώρα μας αφού κάτι τέτοιο μόνο αρνητι­κή εικόνα θα εξέπεμπε στον αραβικό κόσμο, με τον οποίο τόσο οι ελληνικές κυβερνήσεις όσο και ο ελληνικός λαός διατηρούν διαχρο­νικά πολύ φιλική σχέση αλληλεγγύης. 

Θα πρέπει, πάντως να θεωρείται δεδομένο ότι αν η επίθεση κατά του ISIS λάβει μεγαλύτε­ρες διαστάσεις η Ελλάδα ως μέλος της Ευρω­παϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, θα οφείλει να συμμετάσχει με κάποιο τρόπο, ιδίως αν έχει καταγραφεί ομοφωνία στις όποιες αποφάσεις ληφθούν. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει οπωσ­δήποτε την αποστολή στρατευμάτων, από τη στιγμή που υπάρχουν κι άλλες μέθοδοι υποστήριξης πιο «αθόρυβες». Αυτές συμπε­ριλαμβάνουν χρήση στρατιωτικών βάσεων, διευκολύνσεις στο πέρασμα και τον ανεφο­διασμό πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών, καθώς και πληροφοριακή υποστήριξη. 

Αποδυνάμωση του Ισλαμικού Κράτους 

Αναφορικώς με το συριακό μέτωπο, οι ίδιοι διπλωματικοί κύκλοι μάς επισημαίνουν ότι καμία «γηγενής» πλευρά δεν είναι ικανή να επικρατήσει σε αυτό τον αγώνα χωρίς εξω­τερική συνδρομή: ο συριακός στρατός του προέδρου Μπασάρ αλ 'Ασαντ είναι εξαντλη­μένος και χωρίς όρεξη για μάχες σώμα με σώμα, οι Κούρδοι θέλουν να κρατήσουν ό,τι έχουν, αλλά πέ­ραν τούτου δεν επιθυμούν να ριψοκινδυνεύσουν περισσότε­ρο, η «μετριοπαθής» αντιπολί­τευση στον Άσαντ είναι κι αυτή εξαντλημένη και έχει υποστεί βαριές απώλειες ενώ η ορμή του ISIS έχει περιοριστεί από τους βομβαρδισμούς που δέ­χεται και τη διακοπή της ροής χρηματοδότησής του. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τρομοκρατικές του επιθέσεις στην Ευρώπη και την Αφρική αποτελούν ένδειξη αδυναμίας και είναι, τρόπον τινά, επικοινωνιακού χαρακτήρα, όσο απάνθρωπο κι αν αυτό φαντάζει. 

«Έχει δυσκολευτεί στο εσωτερικό της Συρίας το τελευταίο δίμηνο, γι' αυτό και έχει μεταφέρει τον τρόμο στο εξωτερικό, κι ό,τι θέλει ας γίνει. Επιτέλους, μετά το Παρίσι η Δύση αποφάσισε να χτυπήσει την οικονομική ισχύ του Ισλαμικού Κράτους. Είναι, πάντως απαράδεκτο τόσο καιρό να μην έχει κινηθεί κατά του λαθρεμπορίου πετρελαίου, βομβαρδίζοντας, για παράδειγμα, βυτιοφόρα, όπως έπραξε μετά τη 13η Νοεμ­βρίου. Έναν χρόνο νωρίτερα δεν τα έβλεπε; Μάλλον δεν ήθελε να τα δει, αφού δεν πρό­κειται για μικρούς στόχους», όπως σημειώνει σκωπτικά στα «Επίκαιρα» ο υποστράτηγος εν αποστρατεία και μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρα­τηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ) Ιπποκράτης Δασκαλάκης. 

Παραλλήλως ο υποστράτη­γος τονίζει ότι όσο περισσό­τερες μεγάλες δυνάμεις (κυ­ρίως ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία), αλλά και η Τουρκία καθώς και αραβικές χώρες που μέχρι πρότινος ενίσχυαν παντοιοτρόπως το ISIS και τώρα φο­βούνται αντίποινα της Μό­σχας ή της Δύσης συμφωνή­σουν σε μια κοινή στρατηγική για τη Συρία τόσο πιο κοντά θα φτάσουμε σε μια πολιτική λύση που θα σταματήσει την αι­ματοχυσία στη μαρτυρική αυτή χώρα, όπως και την προσφυγική ροή, που δημιουργεί ζητήματα συνοχής και για την Ευρώπη. Ο κ. Δασκαλάκης πάντως δεν θεωρεί πιθανή μια χερσαία επιχείρηση της Δύσης αφού στην περιοχή βρίσκονται δυνάμεις που μπο­ρούν να αναλάβουν αυτό τον ρόλο, επικε­ντρώνοντας σε μια πιο ελεγχόμενη συριακή αντιπολίτευση, στην Ιορδανία, στους Κούρ­δους ακόμα και στην Τουρκία και τις ασαντικές δυνάμεις οι οποίες θα βοηθηθούν για να διατηρήσουν τουλάχιστον τις θέσεις τους. 

Απεναντίας, η Ουάσιγκτον είναι άκρως επι­φυλακτική σε τυχόν συμμετοχή του Ιράν, του οποίου φοβάται όχι μόνο τη γεωστρατηγική - οικονομική ενδυνάμωση, αλλά και τη σύ­σφιγξη των σχέσεών του με τη Ρωσία. Η ρωσοτουρκική κρίση, εξάλλου, κατά τον κ. Δασκαλάκη, ναι μεν μπορεί να διαλύσει τη δυτι­κή συμμαχία σε βάρος του ISIS, δεν πιστεύει, ωστόσο, ότι η Άγκυρα ή η Μόσχα θα φτά­σουν σε τέτοιο σημείο κλιμάκωσής της: «Με την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους η Τουρκία θέλησε να περάσει το μήνυμα "μην με ξεχνάτε, είμαι κι εγώ εδώ και δεν είναι δυνατό να αποφασίσετε τίποτα χωρίς εμένα". Κάνεις, ωστόσο, δεν επιθυμεί πολεμική σύγκρουση. Η Τουρκία προσπάθησε να τονώσει το τρωθέν γόητρό της έναντι των αραβικών κρατών και της συριακής αντιπολίτευσης, εμφανιζόμενη ως εκείνη η μουσουλμανική δύναμη που τολμά να αντιπαρατεθεί με τη "βάναυσα εισβάλλουσα στα συριακά εδάφη ρωσική αρκούδα". Από την άλλη όμως η Ρωσία προχωρά σε τολμηρές κινήσεις, επιδιώκοντας πιθανόν να φτάσει σε μια συγκεντρωτική συνδιαλλαγή με τη Δύση, καθώς εκτιμά ότι ο τελικός "συμψηφισμός" των ανοιχτών θεμάτων θα αποβεί θετικός για την ίδια», καταλήγει ο κ. Δασκαλάκης. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-03/12-10/12/15)