ΚΙΝΑ: ΓΙΝΕΤΑΙ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΑΠΟ ΑΕΡΟΣ

• Η ΚΙΝΑ ΑΝΑΤΡΕΠΕΙ ΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ.

• Δημιουργεί έναν τεράστιο στόλο μεταγωγικών - Τι προσπαθεί να πετύχει.

• Αξιωματούχος δήλωσε ότι σκοπεύουν να κατασκευάσουν αεροπλάνα ακόμη και της τάξης των 600 τόνων μεγίστου βάρους απογείωσής, που θα προσεγγίζουν το μέγεθος του θηριώδους ρωσικού μεταγωγικού Antonov.

• Τα νέα μεταγωγικά αεροσκάφη θα βελτιώσουν θεαματικά τη δυνατότητα διεξαγωγής εκστρατειών μεγάλης κλίμακας, που θα δημιουργήσουν τετελεσμένα πριν προλάβουν να αναπτυχθούν οι μηχανισμοί πυρηνικής αποτροπής.

ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ*

Μια είδηση που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στην Ελλάδα ήταν ότι μέσα στον Ιούλιο που μας πέρασε ξεκίνησε να τίθεται σε υπηρεσία στην Πολεμική Αεροπορία της Κίνας το μεγαλύ­τερο μεταφορικό αεροσκάφος που έχει μέχρι στιγμής κατασκευάσει η κινεζική βιομηχανία, το Xian Υ-20. Από μόνη της αυτή είναι μια σημαντική είδηση, που επιβεβαιώνει την άνοδο του Πεκίνου τόσο τεχνολογικά όσο και στρατιωτικά. Τα πράγματα όμως ενδέχεται να είναι ακόμη πιο σοβαρά.

Όπως μας ενημερώνει η έγκυρη αμυντική επιθεώρηση IHS Jane's Defence Weekly, κατά τη διάρκεια έκθεσης καινοτόμων τεχνολογιών στο Πεκίνο ο Zhu Qian, υπεύθυνος ανάπτυξης μεγάλων αεροσκαφών της κρατικής αεροδιαστημικής εταιρείας AVIC, δήλωσε στην εφημερίδα Λαϊκή Ημερήσια ότι η Αεροπορία της Κίνας έχει απαίτηση για την απόκτηση, ούτε λίγο ούτε πολύ, άνω των 1.000 στρατηγικών μεταγωγικών αεροσκαφών Υ-20. Σε μια πιο μετριοπαθή εκτίμηση, το Εθνικό Πανεπιστήμιο Άμυνας της Κίνας είχε αναφέρει το 2014 ότι η Αεροπορία της χώρας θα αποκτήσει περί τα 400 από τα συγκεκριμένα αεροσκάφη. Συγκριτικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν 222 C-17 Globemaster III και 55 C-5 Galaxy. 

Οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ απλά τεράστιοι και αν πράγματι έχουν βάση ενδέχεται να υποκρύπτουν μια ριζική αλλαγή της στρατιωτικής στρατηγικής, όπως και της ευρύτε­ρης γεωπολιτικής στρατηγικής της Κίνας. 

Καταρχάς, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το Υ-20 είναι ένα βαρύ μεταγωγικό στρατηγικών μεταφορών, αντίστοιχο του αμε­ρικανικού C-17 Globemaster III. Έκανε την παρθενική του πτήση το 2013 και είναι το πρώτο μεταφορικό αεροσκάφος στον κόσμο που έκανε εκτεταμένη χρήση απαρτίων κατασκευασμένων από τρισδιάστατους εκτυπωτές έτσι ώστε να μειωθούν το κόστος κατασκευής και ο χρόνος ανάπτυξης.

Το Υ-20 αναφέρεται ότι μπορεί να διανύσει απόσταση 5.200 χιλιομέτρων μεταφέροντας φορτίο 51 τόνων. Το μέγιστο φορτίο που μπορεί να μεταφέρει είναι 66 τόνοι και το μέγιστο βάρος απογείωσης μεγαλύτερο των200 τόνων. Έτσι, είναι σε θέση να μεταφέρει το βαρύτερο μέχρι στιγμή άρμα μάχης του Κινεζικού Στρατού, το Type 99Α2, βάρους 58 τόνων. Η επίδοση των 5.200 χιλιομέτρων σημαίνει ότι το αεροσκάφος μπορεί να φτάσει σχεδόν οπουδήποτε στην Ευρώπη και την Ασία, καθώς και στην Αλάσκα, τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία. Αντιστοίχως, το C-17 μπορεί να μεταφέρει φορτίο βάρους μέχρι 77,5 τόνων περίπου και έχει μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 265 τόνων.

Επιπροσθέτως, ο ίδιος Κινέζος αξιωματούχος δήλωσε στη Λαϊκή Ημερήσια ότι η Κίνα δεν θα περιοριστεί στο Υ-20, αλλά σκοπεύει να κατασκευάσει μεταφορικά αεροσκάφη της τάξης των 300, των 400 ή ακόμη και των 600 τόνων μέγιστου βάρους απογείωσης. Τα τελευταία θα προσεγγίζουν το μέγεθος του θηριώδους ρωσικού μεταγωγικού Antonov An-225 Mriya (κωδική ονομασία ΝΑΤΟ «Cossack»), το οποίο είναι το μεγαλύτερο αεροσκάφος στον πλανήτη και δεν υπάρχει αντίστοιχό του στο αμερικανικό οπλοστάσιο. Για την ακρίβεια, και το δεύτερο μεγαλύτερο αεροσκάφος στον κόσμο, το Antonov An-124 Rouslan (κωδική ονομασία ΝΑΤΟ: «Condor»), είναι πιο μεγάλο από το μεγαλύτερο αμερικανικό μεταγωγικό, το C-5 Galaxy.

Συγκεκριμένα, το Mriya έχει μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 640 τόνων, ενώ μπορεί να μεταφέρει φορτίο βάρους 200 τόνων σε απόσταση 4.000 χιλιομέτρων. Το δε Αη-124 Rouslan έχει μέγιστο βάρος απογείωσης μεγαλύτερο των 400 τόνων και μπορεί να μεταφέρει 150 τόνους φορτίου. Συγκριτικά, το C-5 Galaxy έχει μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 380 τόνων και μπορεί να μεταφέρει φορτίο κοντά στους 130 τόνους.

Για να κατανοήσουμε τα μεγέθη αυτά, να σημειώσουμε ότι το τακτικών μεταφορών μεταγωγικό C-130Η Hercules, το οποίο δια­θέτει και η Ελληνική Αεροπορία, έχει μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 70 τόνων και μπορεί να μεταφέρει φορτίο κοντά στους 20 τόνους. Αξίζει ακόμη να αναφερθεί ότι η Ρωσία διαθέτει περί τα 14 An-124 Rouslan σε υπηρεσία, αν και διατηρεί αρκετά σε απο­θήκευση, και έχει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για τον εκσυγχρονισμό 20 αεροσκαφών αυ­τού του τύπου μέχρι το 2020, ενώ μόνο ένα An-225 Mriya έχει κατασκευαστεί. Απ' ό,τι φαίνεται όμως οι Κινέζοι δεν θα περιορι­στούν σε αυτά τα νούμερα.

Επιπροσθέτως, δεν θα πρέπει να παραβλέ­πουμε το γεγονός ότι πριν από λίγο καιρό οι Κινέζοι παρουσίασαν και το μεγαλύτερο αμ­φίβιο αεροσκάφος στον κόσμο, το AG 600, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι γίνεται από πλευράς τους μια προσπάθεια για την από­κτηση μεγάλων αεροσκαφών.

Θα μετακινεί μεγάλους αριθμούς στρατευμάτων

Αν οι αριθμοί που αναφέρθηκαν πιο πάνω όντως έχουν βάση, αυτό σημαίνει ότι η Κίνα δημιουργεί μια αεροπορική μεταφορική δύναμη ικανή να μετακινήσει τεράστιους αριθμούς στρατευμάτων οπουδήποτε στην Ευρασία και την Ωκεανία, αλλάζοντας τα διεθνή γεωστρατηγικά δεδομένα. Ακόμη και ο αριθμός των 400 μεταγωγικών είναι μεγα­λύτερος απ' ό,τι διαθέτουν οι ΗΠΑ, και αυτό τη στιγμή που οι Αμερικανοί διατηρούν ένα εκτεταμένο δίκτυο βάσεων ανά τον πλανήτη, για την υποστήριξη των οποίων χρειάζονται αυτά τα αεροσκάφη.

Οι Κινέζοι όμως δεν έχουν κάτι παρόμοιο. Άρα για τον τεράστιο αυτό στόλο προφανώς θα έχουν άλλες στοχοθετήσεις από τις απαι­τήσεις διοικητικής μέριμνας της πολεμικής τους μηχανής. Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι αν πράγματι αυτοί οι αριθμοί είναι πραγματικοί και δεν πρόκειται για κά­ποιο λεκτικό πυροτέχνημα, τότε η Κίνα μάλ­λον στοχεύει να μεταβληθεί σε δύναμη με δυνατότητες παγκόσμιας προβολής ισχύος. Φαίνεται δε ότι επιδιώκει να είναι σε θέση να ασκήσει στρατηγική προβολή ισχύος από αέρος όχι με βομβαρδισμό, αλλά με τη μαζι­κή μεταφορά στρατευμάτων, αξιοποιώντας το βασικό της γεωστρατηγικό πλεονέκτημα, τους τεράστιους αριθμούς στρατιωτών που είναι σε θέση να κινητοποιήσει.

Μέχρι σήμερα θεωρούνταν περίπου δεδο­μένο ότι ο Κινεζικός Λαϊκός Στρατός (PLA) χρησιμοποιούσε τις τεράστιες αριθμητικές του δυνάμεις για την υπεράσπιση των αχα­νών κινέζικων εκτάσεων από τυχόν εξωτερική εισβολή και για εσωτερικό έλεγχο. Βασικός γεωστρατηγικός στόχος της Κίνας έδειχνε να είναι η ανάπτυξη δυνατοτήτων άσκησης αποφασιστικού ελέγχου της Νότιας και της Ανατολικής Σινικής Θάλασσας. Για τον σκοπό αυτό αναπτύχθηκαν συστήματα που έχουμε εξετάσει σε προηγούμενα άρ­θρα στα «Επίκαιρα», με προεξάρχοντες τους καινοφανείς κατευθυνόμενους βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον πλοίων (ASBM).

Φυσικά, η Κίνα έχει επίσης στα σκαριά και ένα Ναυτικό «Βαθέων Κυανών Υδάτων» («Deep Blue Water Navy»), δηλαδή ναυτικές δυνάμεις ωκεάνιου χαρακτήρα, δομημένες γύρω από τουλάχιστον τρεις ομάδες μάχης αεροπλανοφόρων (CCG), αντίστοιχες των αμερικανι­κών. Ωστόσο, οι ομάδες αυτές πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν επί ίσοις όροις τις αμερικανικές δυνάμεις σε μεγάλη απόσταση από τις ακτές της Κίνας εκτός της κάλυψης που θα προσέφεραν τα μαχητικά αεροσκάφη της Κινεζικής Αεροπορίας αλλά και οι επίγεια εκτοξευόμενοι βαλλιστικοί πύραυ­λοι και οι πύραυλοι cruise εναντίον πλοίων.

Όμως αυτή η πιθανή ανάπτυξη ενός τερά­στιου στόλου μεταφορικών αεροσκαφών αλλάζει τα δεδομένα και μας δείχνει ότι η κι­νεζική ηγεσία πιθανώς να έχει κι άλλα σχέδια και για τον Στρατό Ξηράς. Για να το πούμε απλά, αυτός ο τεράστιος αεροπορικός στό­λος, σε συνδυασμό με τα νέα μαχητικά αερο­σκάφη πέμπτης γενιάς που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, τα καινούρια υποβρύχια ανοιχτής θαλάσσης τις ομάδες μάχης των αεροπλα­νοφόρων και μια σειρά από άλλα συστήμα­τα, θα επιτρέψει στην Κίνα να εξαπολύει, αν έτσι κρίνει σκόπιμο, μαζικές επιθέσεις εναντίον ακόμη και απομακρυσμένων χωρών τόσο στην ευρασιατική χερσαία μάζα όσο και στη θαλάσσια περιφέρειά της που δεν θα έχουν σκοπό απλώς να προκαλέσουν κά­ποιες ζημιές στη χώρα-στόχο, αλλά πιθανόν και να την καταλάβουν!

Αξίζει δε να επισημανθεί ότι η ανάπτυξη του πέμπτης γενιάς κινεζικού μαχητικού αε­ροσκάφους J-20 εξελίσσεται εντυπωσιακά γρήγορα. Το αεροσκάφος αυτό έχει μεγάλο μέγεθος και εκτιμάται ότι θα έχει μεγάλη ακτίνα δράσης, πιθανότατα μεγαλύτερη από οποιοδήποτε άλλο μαχητικό στον κόσμο. Έτσι, θα είναι ενδεχομένως σε θέση να δη­μιουργεί ασφαλείς διαδρόμους σε μεγάλες αποστάσεις από το κινεζικό έδαφος μέσα από τους οποίους θα μπορούν να διέρχονται οι στόλοι των μεταγωγικών.

«Γρήγοροι πόλεμοι» - και όχι μόνο

Ακόμη όμως κι αν θέσουμε εκτός εξέτασης παρόμοια φιλόδοξα σχέδια, θεωρώντας ότι είναι εξωπραγματικά, η δημιουργία ενός αε­ροπορικού στόλου τέτοιου μεγέθους θέτει νέα δεδομένα στην κινεζική γεωστρατηγική. Για παράδειγμα, ο στόλος αυτός θα επιτρέ­πει την ταχεία μετακίνηση στρατευμάτων στο φίλιο Πακιστάν έτσι ώστε να ενισχυθεί το τελευταίο έναντι τυχόν επιθέσεως από πλευράς της πολύ ισχυρότερής του Ινδίας η οποία αποτελεί μεγάλο ανταγωνιστή της Κίνας. Ακόμη, ο στόλος αυτός θα καταστήσει περίπου αυτοκτονική τη διακήρυξη ανεξαρτησίας από πλευράς Ταϊβάν, η οποία απο­τελεί «κόκκινο πανί» και δεδηλωμένη αιτία πολέμου (casus belli) από το Πεκίνο, όντας σε θέση να μεταφέρει τεράστιες στρατιωτι­κές δυνάμεις από αέρος στη νήσο υπό την κάλυψη της Κινεζικής Αεροπορίας.

Επιπροσθέτως τα νέα μεταγωγικά αερο­σκάφη αναμένεται να βελτιώσουν σημαντι­κά τις δυνατότητες διεξαγωγής «γρήγορων πολέμων» («swift wars»), δηλαδή εκστρα­τειών μεγάλης κλίμακας που θα δημιουρ­γήσουν τετελεσμένα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, πριν προλάβουν να αναπτυχθούν οι μηχανισμοί πυρηνικής αποτροπής από τις ΗΠΑ ή από άλλους αντιπάλους. Αυτές οι πολεμικές αντιπαραθέσεις που θα είναι σε θέση να ολοκληρώνονται «κάτω από το πυρηνικό κατώφλι» («under the nuclear threshold»), αποτελούν κομβικό στοιχείο της μελλοντικής κινεζικής στρατιωτικής στρατηγικής. Περαιτέρω, τα μεταγωγικά αυτά θα αναβαθμίσουν τις ικανότητες διε­ξαγωγής «στρατιωτικών επιχειρήσεων εκτός του πολέμου» (MOOTW), όπως παροχή αν­θρωπιστικής βοήθειας μετά από φυσικές καταστροφές ή αποστολές διατήρησης και επιβολής της ειρήνης. Και η ενίσχυση πα­ρόμοιων ικανοτήτων αποτελεί επίσης στρα­τηγικό στόχο του Πεκίνου.

Με άλλα λόγια, η αναπτυξη αυτού του τε­ράστιου αεροπορικού στόλου ενδέχεται να σχετίζεται με τον προσδιορισμό ενός νέου γεωπολιτικού ρόλου από πλευράς της Κίνας, που θα περιλαμβάνει την αλλαγή χρήσης του τεράστιου αριθμητικού της πλεονεκτήματος στον Στρατό Ξηράς, έτσι ώστε ο τελευταίος να μην χρησιμοποιείται πλέον μόνο για αμυντικούς σκοπούς, στο πλαίσιο ενός δόγ­ματος λαϊκού πολέμου, αλλά και για επιθετι­κούς. Τέλος, η δυνατότητα μετακίνησης τεράστιου αριθμού στρατευμάτων σε μεγάλη απόσταση από τα κινεζικά εδάφη μπορεί να εξελιχθεί σε ένα ιδιόρρυθμο μέσο στρατηγι­κής αποτροπής με συμβατικά μέσα, που θα συμπληρώνει την πυρηνική αποτροπή. Και εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Κίνα έτσι κι αλλιώς εξετάζει την ανάπτυξη συνεργιών μεταξύ διαφόρων μορφών προβολής ισχύος και πεδίων αντιπαράθεσης, όπως είναι ο κυβερνοπόλεμος, ο πόλεμος στο Διάστημα και ο πυρηνικός πόλεμος, και επιδιώκει την ένταξή τους σε ένα ενιαίο συνθετικό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι οι εκπλήξεις από την Κίνα όσον αφορά στις μελλοντικές στρατιωτικές της ικανότητες και στις γεωπο­λιτικές της φιλοδοξίες θα συνεχιστούν... 

* Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-05/08-25/08/16)