Όταν η πρωτοβουλία, η εφευρετικότητα και η τεχνική αρτιότητα ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

 ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΒ-212 ASW ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗ

Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η κρίση που έπληξε τη χώρα μας δεν έχει προηγούμενο στις δυτικές κοινω­νίες. Χώρες που αντιμετώπισαν αντίστοιχες δύσκολες καταστάσεις με την Ελλάδα απώ­λεσαν μέσα σε μερικούς μήνες την αμυντι­κή τους ικανότητα, αφού η πειθαρχία, οι θεσμοί και κυρίως το φιλότιμο και ο επαγ­γελματισμός των στελεχών τους κατέρ­ρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι. Σε αντίθεση με αυτό που κάποιοι «φίλοι και σύμμαχοι» ανέμεναν, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΕΔ) δεν κατέρρευσαν, παρά τις οικονο­μικές περικοπές που έθιξαν τα στελέχη και τη λειτουργία τους.... 

Τα στελέχη των ΕΕΔ κατέβαλλαν και καταβάλλουν συνεχώς φιλό­τιμες προσπάθειες, με επαγγελματισμό και αίσθηση της αποστολής και του καθήκο­ντος τους, για να διατηρήσουν το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων σε υψηλά επίπεδα με όσο το δυνατό χαμηλότερο κόστος.

Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι προσπάθειες που κατέβαλαν τα στελέχη της 1ης Μοίρας Ελικοπτέρων Ναυ­τικού (1η ΜΕΝ) για να διατηρήσουν αξιό­μαχα τα ελικόπτερά τους ΑΒ-212ASW, τα οποία αισίως φέτος συμπληρώνουν τριά­ντα πέντε χρόνια σε υπηρεσία.

Τα ελικόπτερα ΑΒ-212ASW του Π.Ν

Τα ελικόπτερα ΑΒ-212ASW παραγγέλ­θηκαν από το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Συνολικά πα­ραλήφθηκαν την περίοδο 1979-1984 έντε­κα ελικόπτερα ΑΒ-212 ASW και δύο ελικό­πτερα ηλεκτρονικού πολέμου ΑΒ-212ΕW. Από αυτά σε υπηρεσία βρίσκονται σήμερα οκτώ ΑΒ-212 ASW τα οποία συγκροτούν την 1η ΜΕΝ.

Το ελικόπτερο ΑΒ-212ASW έχει μήκος 12,92 μέτρα, διάμετρο κύριου στροφείου 14,69 μέτρα και μέγιστο βάρος απογείωσης 5.070 κιλά. Είναι εξοπλισμένο με δύο κινη­τήρες Pratt&Whitney Canada ΡΤ6Τ-6 (Β) Turbo Twin Pac, με απόδοση 1.398 Κw έκαστος, που επιτρέπουν στο ελικόπτερο να επιτύχει μέγιστη ταχύτητα 240 χλμ./ώρα, ταχύτητα ταξιδιού 196 χλμ./ώρα και εμβέ­λεια 667 χλμ. Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός του περιλαμβάνει το ραντάρ Doppler ΜΜ/ ΑΡS-705, βαθυθερμογράφο υδάτων και το ποντιζόμενο σόναρ ΑΝ/ΑQS-13Β της Bendix Oceanics. Τέλος, το ελικόπτερο μπορεί να μεταφέρει δύο τορπίλες Μk46 ή δύο βόμβες βυθού για την εξουδετέρωση υποβρυχίων.

Η υλοποίηση ΜRΙ στα ΑΒ-212ΑSW

Έχοντας να αντιμετωπίσουν τα στενά οι­κονομικά περιθώρια των διαρκώς συρρικνούμενων αμυντικών προϋπολογισμών και τις αυξανόμενες επιχειρησιακές απαιτήσεις, τα στελέχη της 1ης ΜΕΝ προσπάθησαν να ανταποκριθούν σε δύο προκλήσεις. Πρώτον, στη συντήρηση και διατήρηση των ελικο­πτέρων σε άριστη πτητική κατάσταση, ανα­λαμβάνοντας την υλοποίηση των γενικών επιθεωρήσεων/επισκευών εργοστασιακού επιπέδου, και, δεύτερον, στην αναβάθμιση του εξοπλισμού των αισθητήρων και την ολοκλήρωση αυτών σε τακτικό σύστημα.

Η πραγματοποίηση επιθεωρήσεων ΜRΙ (Major Reinforced Inspection) αποτελεί μια πολυέξοδη και χρονοβόρα διαδικασία, η οποία πραγματοποιείται όταν συμπλη­ρώνονται σαράντα δύο μήνες από την υποβολή του ελικοπτέρου σε επιθεώρηση Overhaul. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε έκταση επιθεώρηση, οπότε και μηδενίζο­νται οι ώρες πτήσης του ελικοπτέρου. Η διαδικασία αυτή, η οποία μέχρι πρότινος πραγματοποιείτο από την ΕΑΒ, διαρκούσε δεκατέσσερις μήνες και κόστιζε 500.000 ευρώ στο ΠΝ. Μετά από πρόταση της 1ης ΜΕΝ προς το ΓΕΝ το 2011, αποφασίστη­κε η επόμενη προγραμματισμένη ΜRΙ να πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις της Μοίρας, στη βάση της στο Κοτρώνι Μαρα­θώνα, με ίδια μέσα και υλικά. Πράγματι, η πρώτη ΜRΙ πραγματοποιήθηκε πιλοτικά στο ελικόπτερο ΑΒ-212 ASW ΠΝ-23 την πε­ρίοδο Νοέμβριος 2011 - Ιούλιος 2012. Στο έργο απασχολήθηκαν επτά στελέχη της 1ης ΜΕΝ, τα οποία συνεργάστηκαν με την ΕΑΒ και το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκα­φών (ΚΕΑ) της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ), αφιερώνοντας 3.230 εργατώρες σε περίο­δο οκτώ μηνών.

Η επιτυχής ολοκλήρωση της ΜRΙ από την 1η ΜΕΝ εξοικονόμησε σημαντικά ποσά, ενώ απέδειξε το υψηλό τεχνικό και επαγγελματι­κό επίπεδο των στελεχών της Διοίκησης και σηματοδοτεί την αναβάθμιση των δυνατο­τήτων επισκευών της ΔΕΝ-1ης ΜΕΝ.

Το πρόγραμμα ανάπτυξης και εγκατάστασης του τακτικού συστήματος OCTOPUS

Το δεύτερο πρόγραμμα που υλοποίησαν τα στελέχη της 1ης ΜΕΝ στα ελικόπτερα ΑΒ-212ASW περιελάμβανε την ανάπτυξη και εγκατάσταση του τακτικού συστήματος OCTOPUS. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2008 με την επιτυχή ενσωμάτωση του συστήμα­τος AIS (σύστημα αναγνώρισης ταυτότητας εμπορικών πλοίων με εκπομπή ηλεκτρονι­κού σήματος) και ενός υπολογιστή στο ελι­κόπτερο. Η απεικόνιση των πληροφοριών του συστήματος AIS πραγματοποιείται σε μια κονσόλα με οθόνη επαφής, η οποία είναι τοποθετημένη στη θέση του χειρι­στή συσκευών. Με την εγκατάσταση του συστήματος AIS έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα στη σύνθεση αξιόπιστης αναγνωρι­σμένης εικόνας επιφανείας.

Το επόμενο βήμα του εκσυγχρονισμού του ελικοπτέρου υλοποιήθηκε την περίοδο 2010-2011 και περιελάμβανε την ανάπτυξη λογισμικού, το οποίο, εφαρμοζόμενο στον υπολογιστή του συστήματος AIS, θα ανα­βάθμιζε το υπάρχον σύστημα και θα του προσέδιδε ιδιότητες και χαρακτηριστικά τακτικού συστήματος. Το μίνι τακτικό σύστημα που αναπτύχθηκε ονομάστηκε OKTOPUS και παρείχε στο πλήρωμα του ελικοπτέρου δυνατότητες τήρησης και απεικόνισης της θέσης του ΑΒ-212ASW, με ταυτόχρονη απει­κόνιση των στόχων/πληροφοριών του AIS, υποτύπωση και εξαγωγή στοιχείων κίνησης στόχων, καθώς και αεροναυτιλιακές πληροφορίες/δεδομένα του ελικοπτέρου.

Το ίδιο διάστημα πραγματοποιήθηκε η επανενεργοποίηση του βαθυθερμογράφου του ελικοπτέρου, ενός κρίσιμου συ­στήματος για την ανθυποβρυχιακή έρευνα, το οποίο είχε πάψει να υποστηρίζεται από την κατασκευάστρια εταιρεία. Ο βαθυ- θερμογράφος συνδέθηκε με το τακτικό σύστημα OCTOPUS και, σε συνδυασμό με λογισμικό πρόβλεψης διάδοσης των ηχη­τικών ακτίνων, προσέδωσε ένα επιπλέον πλεονέκτημα στις ανθυποβρυχιακές επιχει­ρήσεις. Επιπλέον τοποθετήθηκε κονσόλα του συστήματος OCTOPUS στη θέση του συγκυβερνήτη, με λειτουργικότητα αντί­στοιχη των απαιτήσεων της θέσης.

Η επόμενη φάση του προγράμματος υλο­ποιήθηκε το 2012, με την ανάπτυξη και την εφαρμογή διορθώσεων του κώδικα του λογισμικού, προσαρμοζόμενες στις παρα­τηρήσεις που προέκυψαν από τη χρήση του συστήματος τόσο σε εθνικό όσο και σε νατοϊκό πλαίσιο σε επιχειρήσεις στο Κέρας της Αφρικής. Την ίδια περίοδο ολοκληρώ­θηκε η διασύνδεση του Sonar με το τακτικό σύστημα OCTOPUS, γεγονός το οποίο έδω­σε τη δυνατότητα στο τακτικό σύστημα να εξάγει κινηματικά στοιχεία στόχου, να επιλύει το πρόβλημα βολής τορπιλών και να προβάλλει τα επόμενα σημεία βάπτι­σης, καθώς και τη διασταύρωση της όποιας επαφής με τυχόν ψευδοεπαφές.

Ένα χρόνο αργότερα, το 2013, πραγμα­τοποιήθηκε με επιτυχία η ασύρματη μετά­δοση εικόνας/πληροφοριών του τακτικού συστήματος OCTOPUS σε σταθμό ξηράς, καθώς και σε έτερο ελικόπτερο. Η μετά­δοση, μάλιστα, έγινε κρυπτοκαλυμμένα με χρήση κωδίκων λογισμικού, συμφώνως σχετικής STANAG.

Η εγκατάσταση του συστήματος FLIR ΑΝ/ΑΑQ-22 Star Safire και το μέλλον του προγράμματος.

Η εγκατάσταση του συστήματος FLIR ΑΝ/ ΑΑQ-22 Star Safire στο ΑΒ-212ASW αποτέ­λεσε μια ακόμη πρόκληση για τη ΔΕΝ και το ΚΕΑ-ΕΤΗΜ της ΠΑ, αφού το ελικόπτερο έπρεπε να υποστεί εργασίες ενίσχυσης της δομής του στο σημείο όπου επρόκειτο να τοποθετηθεί ο αισθητήρας. Η προσπά­θεια εγκατάστασης του FLIR ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2013 στις εγκαταστάσεις του ΚΕΑ στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Οι πρώτες δοκιμές αποδοχής του συστή­ματος πραγματοποιήθηκαν στο τέλος του 2013 και ολοκληρώθηκαν το Φεβρουάριο του 2014, οπότε και το σύστημα αποδόθη­κε για αρχική χρήση. Το πρόγραμμα και το προφίλ των πτητικών δοκιμών έγιναν με την καθοριστική συμβολή της ΠΑ, η οποία έχει μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους εγ­χειρήματα. Το αμέσως επόμενο βήμα ήταν η διασύνδεση του FLIR με το τακτικό σύ­στημα OCTOPUS έτσι ώστε οι αισθητήρες του ελικοπτέρου, δηλαδή το σύστημα ΑΙS, το σόναρ, ο βαθυθερμογράφος και το FLIR, να ολοκληρωθούν στο τακτικό σύστημα.

Σήμερα, και προκειμένου να ολοκληρω­θούν οι διασυνδέσεις των αισθητήρων του ελικοπτέρου με τον υπολογιστή του τακτι­κού συστήματος OCTOPUS, είναι σε εξέλι­ξη η διασύνδεση του ραντάρ. Το εγχείρημα αυτό συνιστά πρόκληση λόγω των ιδιαίτερων τεχνικών δυσκολιών, για την υπερ­κέραση των οποίων απαιτείται η αγορά υποσυστημάτων μεγάλου κόστους, και, ως γνωστόν, η χρηματοδότηση τέτοιων πει­ραματικών εγχειρημάτων είναι δύσκολη. Ταυτόχρονα, αυτή την περίοδο υλοποιείται άλλη μια μετατροπή, αυτή της παραγωγής ακουστικού σήματος με βάση την επιλογή Low Altitude του ραδιοϋψομέτρου, γεγο­νός που θα συμβάλει στην ασφάλεια των πτήσεων.

Σε γενικές γραμμές τα στελέχη της ΔΕΝ και της 1ης ΜΕΝ κατάφεραν να υλοποιή­σουν ένα σύνθετο και άκρως αποτελεσματικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ΑΒ-212ASW με λιγοστά χρήματα, τη στιγμή που μια ξένη εταιρεία θα ζητούσε για τις παραπάνω εργασίες εκατομμύρια ευρώ. Οι άνθρωποι αυτοί προστάτευσαν τη δη­μοσία περιουσία και συνέβαλαν στην εξοι­κονόμηση σημαντικών πόρων, κι όλα αυτά υπό τις γνωστές δυσμενείς συνθήκες, διότι στην πατρίδα μας υπάρχουν ακόμη άνθρω­ποι που δεν εργάζονται μόνο για τα λεφτά, αλλά και για το εθνόσημο που έχουν στη στολή τους. 

Ο διοικητής της ΔΕΝ, πλοίαρχος Σ. Σταυρόπουλος (πρώτη σειρά αριστερά), ο διοικητής της 1ης ΜΕΝ, πλωτάρχης Β. Σαββάκης (πρώτη σειρά δεξιά), και τα στελέχη της 1ης ΜΕΝ. 

 (ΕΠΙΚΑΙΡΑ-20/03-26/03/14)