ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΒΑΤΕΡΛΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

ΤΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΗ 

Σε ένα από τα πιο θλιβερά «επει­σόδια» στην ιστορία των ελληνο­αλβανικών σχέσεων εξελίχθηκε η επίσκεψη στα Τίρανα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών, Ευάγγελου Βενιζέ­λου, με την ιδιότητα, μάλιστα, του προε­δρεύοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Ο κ. Βενιζέλος έφτασε στα Τίρανα έχοντας στη διάθεσή του ένα σημαντικό όπλο, το διακαή πόθο της Αλβανίας να...
ενταχθεί στην E.E, και φρόντισε να μετατρέψει την επίσκε­ψη αυτή σε μια θριαμβευτική στήριξη των Αλβανών σε ό,τι αφορά όχι μόνο στην ευ­ρωπαϊκή προοπτική της χώρας τους, αλλά και στις βλέψεις για εθνική ολοκλήρωση, καθώς υπήρξαν από τον Έλληνα υπουργό ιδιαίτερες αναφορές στους Αλβανούς του Κοσόβου και της ΠΓΔΜ. 

Με μια μικρή διαφορά: ο κ. Βενιζέλος όχι μόνο παρέλειψε ως όφειλε όχι απλώς ως Έλληνας πολιτικός, αλλά και ως εκπρόσω­πος της EE να συναντηθεί με τους εκπρο­σώπους της ελληνικής μειονότητας, της Ομόνοιας και του ΚΕΑΔ, αλλά και στις δηλώσεις του με τους κυβερνητικούς αξιωμα­τούχους της Αλβανίας απέφυγε την οποια­δήποτε αναφορά στην ελληνική μειονότη­τα, διαγράφοντας ουσιαστικά για πρώτη φορά στην ιστορία των ελληνοαλβανικών σχέσεων το ζήτημα της ελληνικής εθνικής μειονότητας από την ατζέντα. Για να διευκολύνει, μάλιστα, ακόμη περισσότερο τους Αλβανούς συνομιλητές του, ο κ. Βενιζέλος... λησμόνησε έστω να αναφέρει δημοσίως το μείζον θέμα των διμερών σχέσεων, την αθέτηση δηλαδή εκ μέρους της Αλβανίας της υπογραφής της στη Συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ με τη χώρα μας. 

Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα της Συμφω­νίας έχει τεθεί επανειλημμένα και συστη­ματικά απ' όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις από το 2008 ως όρος για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, αλλά ο κ. Βενιζέλος -σε μια ακατανόητη διπλωματία- αναμένει ακόμη κάποια κίνηση στο θέμα, ενώ ήδη έχει σταλεί το μήνυμα στους Αλβανούς ότι είμαστε έτοιμοι και για ορισμένες «διορθώ­σεις» στο χάρτη της Συμφωνίας [Σ.Σ.: εις βάρος της χώρας μας] κι ενώ εξαφανίζεται το θέμα της μειονότητας από την ατζέντα, στην οποία όμως, αντιθέτως, φορτώνονται κι άλλα θέματα που ενδιαφέρουν αποκλει­στικά την Αλβανία. 

Όμως ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ήταν αρκετά αποκαλυπτικός από μόνος του. Παραδέχτηκε ότι συμφώνησε με τους Αλβανούς στην ενεργοποίηση των Επιτροπών που προβλέπονται από το Σύμφωνο Φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Σημαντική λεπτομέρεια: οι Αλβανοί είχαν θέσει ως προϋπόθεση για τη σύναψη του Συμφώνου την αναγνώριση αυτών των Επιτροπών, μέσω των οποίων ευελπιστούν να κρατήσουν ζωντανό το θέμα των Τσάμηδων. Και παγίως όταν οι Αλβανοί ζητούν ενεργοποίηση των Επιτροπών παραπέ­μπουν αυτομάτως σε θέμα Τσάμηδων (γι' αυτό και η Ελλάδα δεν δέχτηκε την ενερ­γοποίηση τέτοιων Επιτροπών από το 1996 που υπογράφηκε το Σύμφωνο), κάτι που προφανώς δεν αντιλήφθηκε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας... Εκ των υστέ­ρων, με τη γνωστή τακτική των διαρροών, ο κ. Βενιζέλος προσπαθούσε να πείσει τους δημοσιογράφους (όπως τουλάχιστον μεταδόθηκε) ότι οι Επιτροπές θα αφορούν μόνο σε... ελληνικού ενδιαφέροντος θέ­ματα, δηλαδή στα νερά των ποταμών, στα σχολικά βιβλία κ.λ.π. 

Ο υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας, κ. Ντιτμίρ Μπουσάτι, όμως δεν άφησε πολ­λά περιθώρια παρερμηνειών, αναφέροντας ενώπιον του κ. Βενιζέλου ότι η ατζέντα των Επιτροπών είναι: «Θέματα που κληρονομή­θηκαν ή που έχουν σχέση με την επικαιρό­τητα και τα οποία θα συζητηθούν και θα αντιμετωπιστούν από τις αντίστοιχες επι­τροπές σε πνεύμα κατανόησης, αμοιβαιό­τητας και φυσικά στο πλαίσιο της ευρω- ατλαντικής προοπτικής των δύο χωρών». 

Όποιος γνωρίζει στοιχειωδώς τις ελληνο­αλβανικές σχέσεις κατανοεί εύκολα τι εννο­εί ο κ. Μπουσάτι αναφερόμενος σε θέματα που «κληρονομήθηκαν» αλλά και στην «αμοιβαιότητα», καθώς τόσο στα εκπαι­δευτικά ζητήματα της μειονότητας όσο και σε άλλα θέματα που αφορούν στη διεθνώς αναγνωρισμένη ελληνική εθνική μειονότη­τα η αλβανική πλευρά ζητά ανταλλάγματα, υπό το καθεστώς μάλιστα της αμοιβαιότη­τας, για Τσάμηδες και οικονομικούς μετα­νάστες. 

Αλλά και σε ένα ακόμη σημαντικό θέμα όχι απλώς συμβολικού χαρακτήρα στις διμερείς σχέσεις, ο κ. Βενιζέλος φαίνεται να έκανε πίσω, παραπέμποντάς το σε Επι­τροπές κι αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στον αλβανικό εθνικισμό και αλυτρωτισμό. 

Πρόκειται για το θέμα των τοπωνυμίων. Οι αλβανικές Αρχές επιμένουν να αναγρά­φουν στα διαβατήρια και σε άλλα δημόσια έγγραφα τα τοπωνύμια των πόλεων γέννη­σης στην Ελλάδα Αλβανών πολιτών με την αλβανική ονομασία τους για προφανείς λό­γους -ιδίως σε ό,τι αφορά στην Ήπειρο, τη Θεσπρωτία και τις παραμεθόριες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας. 

Η Ελλάδα είχε απαιτήσει -δικαιολογημέ­να- την αλλαγή όλων αυτών των εγγρά­φων και την υιοθέτηση της διεθνούς πρακτικής, σύμφωνα και με το ειδικό αρχείο τοπωνυμίων του ΟΗΕ, που προβλέπει την αναγραφή των ελληνικών τοπωνυμίων σε αλβανική και λατινική γραφή. Οι Αλβα­νοί, ωστόσο, με το γνωστό τρόπο, κωλυ­σιεργούσαν και όταν πια οι Αρχές στους μεθοριακούς σταθμούς άρχισαν να μην αποδέχονται τα παράνομα αυτά διαβα­τήρια και ταξιδιωτικά έγγραφα, παρότι η Ελλάδα είχε το ισχυρό όπλο της άρνησης εισόδου στους κατόχους τέτοιων διαβα­τηρίων (ώστε να υποχρεωθεί η αλβανική κυβέρνηση να διορθώσει το «λάθος»), η γενναιόδωρη ελληνική ηγεσία έστειλε διευκρινιστικές εγκυκλίους που να επιτρέ­πουν τους κατόχους τέτοιων διαβατηρίων να μπαινοβγαίνουν στη χώρα. 

Χωρίς πίεση, φυσικά οι Αλβανοί δεν έκα­ναν τίποτα για να διορθώσουν τα τοπωνύ­μια, κι έτσι βρέθηκε ο κ. Βενιζέλος να διαρ­ρέει στους Έλληνες δημοσιογράφους ότι... δέχτηκαν να συγκροτηθεί Επιτροπή για να συζητήσει το θέμα! Το θέμα όμως δεν αφο­ρά σε καμία Επιτροπή - ούτε τεχνική ούτε πολιτική. Έπρεπε να απαιτηθεί ξεκάθαρα η πλήρης και απόλυτη συμμόρφωση. 

Είναι, πάντως, χαρακτηριστικό της «πλά­κας» που κάνουν οι Αλβανοί με το ζήτημα των τοπωνυμίων πως ισχυρίζονται τα τελευταία δυο τρία χρόνια ότι δεν αρκεί το λογισμικό που έχουν για να κάνουν τέτοιες αλλαγές κι ότι εάν υποχρεωθούν να τυπώ­νουν στα διαβατήρια τα τοπωνύμια σε αλ­βανικό και λατινικό αλφάβητο θα γίνεται υπέρβαση των είκοσι τριών χαρακτήρων που προβλέπει το λογισμικό και δεν θα είναι δυνατή η εκτύπωση των εγγράφων. Άλλα ακόμη και σε αυτά τα γελοία επιχειρή­ματα η ελληνική κυβέρνηση θα όφειλε να απαιτήσει την αναγραφή είτε στο αλβανικό είτε στο λατινικό αλφάβητο των ελληνικών τοπωνυμίων. 

Και, βεβαίως, θα πρέπει το υπουργείο Εξωτερικών να δηλώσει κατηγορηματικά ότι, ακόμη κι αν συγκληθεί η Επιτροπή που αποδέχτηκε ο κ. Βενιζέλος, δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό κανένα διαβατήριο Αλ­βανού πολίτη στο οποίο να αναγράφονται με την αλβανική ονομασία τα τοπωνύμια της Θεσπρωτίας και της Ηπείρου, προκει­μένου να αποφευχθεί η δημιουργία μιας de facto κατάστασης, αναγνώρισης των αλυτρωτικών διεκδικήσεων του αλβανικού εθνικισμού εις βάρος της χώρας μας. 

Έσπευσε όμως ο κ. υπουργός να «αθω­ώσει» προκαταβολικά την Αλβανία για το θέμα των τοπωνυμίων, αποδεχόμενος αυτό που είπε ο Αλβανός ομόλογος του, ότι πρό­κειται για «τεχνικό θέμα», και τη διαβεβαίω­ση ότι δεν υπάρχει πολιτικό περιεχόμενο στην κίνηση αυτή. Με την παραδοχή του προβλήματος ως «τεχνικού» έως ότου βρε­θεί λύση, δικαιολογημένα οι Αλβανοί θα απαιτήσουν μια «τεχνική» ρύθμιση που θα επιτρέπει να ξεπερνάμε το «τεχνικό» πρό­βλημα και άρα να αποδέχονται οι ελληνικές Αρχές διαβατήρια και έγγραφα στα οποία πόλεις και χωριά της Θεσπρωτίας, της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας αναφέρο­νται με την αλβανική ονομασία τους. 

Σε ό,τι αφορά στο θέμα της Συμφωνίας για την οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, οι αό­ριστες αναφορές ότι στις διμερείς σχέσεις γενικώς θα γίνεται σεβαστό το Διεθνές Δί­καιο μάλλον ως προσχηματικές ακούγονται, μόνο και μόνο για να δικαιολογηθεί ένα ακό­μη «πριόνισμα» της Συμφωνίας, όπως απαι­τούν οι Αλβανοί με την ασαφή υπόσχεση της συζήτησης για υιοθέτηση της Συμφωνίας. Και καλά ο κ. Βενιζέλος. Ο πρωθυπουργός, κ. Σαμαράς, τι κάνει για όλα αυτά;  

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-06/03-12/03/14)