Η «πρώτη» της (ενιαίας) Στρατιωτικής Αστυνομίας

✓ Η Στρατιωτική Αστυνομία με τα ειδικά οχήματα παρελαύνει μπροστά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεξιά: Άνδρας με τη νέα στολή. 

✓ Η επίσημη παρουσίαση στην παρέλαση της 25ns Μαρτίου του νέου Σώματος, που αντικαθιστά τις ξεπερασμένες Στρατονομία, Ναυτονομία και Αερονομία. Πώς θα λειτουργεί και το στοίχημα της διακλαδικότητας (που απαιτεί συνεργασία). 

Από τον Ευθύμιο Πέτρου 

e.p.petrou@gmail.com

Η παρέλαση της 25ns Μαρτίου ήταν και η επίση­μη πρώτη παρου­σία της νέας Αστυνομίας των Ενόπλων Δυνάμεων, η οποία ενοποιεί και αντι­καθιστά τη Στρατονομία, τη Ναυτονομία και την Αερονομία με νέο προσδιορισμό καθηκόντων, ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις. Ο εκσυγχρονισμός της στολής και της εν γένει εμφανίσεως και, ακόμη σημαντικότε­ρο, των μέσων που διαθέτει η νέα αυτή Αστυνομία εί­ναι από τα πλέον απαραίτη­τα βήματα. Η έως χθες εμ­φάνιση των στρατονόμων παραπέμπει σε εποχές Α' Παγκοσμίου Πολέμου, κά­τι που αδικεί και το προσω­πικό και την αποστολή του. 

Πρέπει να σημειωθεί ότι η αναδιοργάνωση που έγινε στις στρατιωτικές αστυνομίες κατά τη δεκα­ετία του...
70 αποσκοπούσε αποκλειστικά στην εξάλειψη του όρου ΕΣΑ(Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία), που είχε συνδεθεί με το καθεστώς της επταετίας και ιδιαίτερα με την τελευταία φάση του. Έτσι, η ΕΣΑ έγινε Στρατονομία, αλλά οι αποστολές και οι κανονισμοί της έμεναν στα δεδομένα της δεκαετίας του ΄50, οπότε είχαν για πρώτη φορά συνταχθεί. 

Έτσι, σήμερα οι περιπολίες του αλήστου μνήμης «μεικτού» δεν έχουν κανέναν λόγο υπάρξεως. Και όμως εξακολουθούσαν να προβλέπονται. Όπως θυμούνται οι παλαιότεροι, τριμελής περίπολος αποτελούμενη από έναν στρατονόμο, έναν ναυτονόμο, και έναν αερονόμο «οπλισμένους» με κλασικά ξύλινα κλόμπ περιπολούσε για να ελέγξει την ευπρέπεια και την καλή συμπεριφορά των εξοδούχων στρατευμένων. Κυρίως σε ώρες προσελεύσεως ή αποχωρήσεως από τα στρατόπεδα και σε σημεία όπως σταθμοί τρένων και λεωφορείων το «μεικτό» έπιανε δειγματοληπτικά και έριχνε «καμπάνες». 

Πολλά ευτράπελα συνέβαιναν εκείνες τις εποχές, αφού πολλοί επίλεκτοι, όπως καταδρομείς, αρνούνταν τον έλεγχο της Στρατονομίας με αποτέλεσμα να συνάπτονται ομηρικές μάχες σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Οι χαμένοι του καβγά, εκτός από το ξύλο που έτρωγαν, είχαν την επόμενη ημέρα να αντιμετωπίσουν τους διοικητές τους, που τους επέπλητταν ή τους τιμωρούσαν όχι για τη συμμετοχή τους στις χειροδικίες αλλά γιατί έχασαν. Οι μεν καταδρομείς διότι υποχρεώθηκαν να δεχθούν τον έλεγχο, οι δε στρατονόμοι γιατί απέτυχαν να τον επιβάλουν. 

Σε περίπτωση πολέμου 

Σε ενδεχόμενη πολεμική περίοδο η αποστολή της προβλέ­πεται σημαντικά διευρυμένη και πρέπει να περιλαμβάνει τις μεταγωγές αιχμαλώτων πολέμου, τη φρούρηση εχθρικών στρατιωτικών και άλλων εγκαταστάσεων που τέθηκαν υπό έλεγχο και τη διασφάλιση ζωτικών οδών ανεφοδιασμού. 

Τη δεκαετία του '80 

Βέβαια από τη δεκαετία του '80, που έπαυσε να είναι υποχρεωτικό οι στρα­τευμένοι να κυκλοφορούν εν στολή, η χρησιμότη­τα του «μεικτού» περιορί­στηκε σημαντικά. Για λί­γα χρόνια όμως ακόμη συ­νέχιζε να ελέγχει παρακολουθώντας νεαρούς που το κούρεμα τους πρόδιδε τη στρατιωτική τους ιδιότητα, για την οποία περίμεναν να βεβαιωθούν, όταν επιβιβάζονταν σε μέσα συγκοινωνίας, όπου για να μην πληρώσουν εισιτήριο επεδείκνυαν τη στρατιωτική τους ταυτότητα. 

Σήμερα η Αστυνομία των Ενόπλων Δυνάμεων, εκτός από τη συμβολή στην επιβολή και διατήρηση της πειθαρχίας εντός του Στρατεύματος, έχει την αποστολή της ρυθμίσεως των σχέσεων του Στρατού με την Αστυνομία. Σχέσεις που έχουν να κάνουν με μια πληθώρα θεμάτων, από τη συνεργασία με την Τροχαία για τη διέλευση μιας στρατιωτικής φάλαγγας από αστικές ή άλλες περιοχές έως θέματα αδικημάτων που έγιναν με εμπλοκή στρατιωτικών ως δραστών ή ως θυμάτων. 

Αν και ήδη έχει γίνει σημαντική επιτελική εργασία, υπάρχουν ακόμη ορ­γανωτικά και άλλα θέμα­τα που η εφαρμογή τους θα διασαφηνισθεί στην πράξη. Και κυρίως η πείρα θα δείξει πώς θα εφαρμοσθεί στην πράξη ο διακλαδικός χαρακτήρας της Αστυνομίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτή άλλωστε είναι και η σημαντική καινοτομία που εισάγεται με αυτόν τον θεσμό. 

Όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, ο πολυπληθέστερος Κλάδος, που είναι ο Στρατός Ξηράς, θα έχει τον πρώτο λόγο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν καταστάσεις που απαιτούν εξισορροπήσεις με το Ναυτικό και την Αεροπορία. Δεν είναι όμως αυτός ο μοναδικός τομέας που δημιουργεί απαιτήσεις αυτής της μορφής. Η σημαντική πρόκληση είναι να ληφθεί υπόψη η κοινή πείρα που θα καταστήσει δυνατή την αποτελεσματική συνεργασία. Άλλωστε, τη νέα Αστυνομία θα στελεχώσουν μόνιμα στελέχη και των τριών Κλάδων. Σε πρώτη φάση το μόνο πραγ­ματικά διακλαδικό προσω­πικό θα είναι οι στρατεύσι­μοι, οι οποίοι δεν θα ανή­κουν σε κανέναν Κλάδο. Θα είναι αστυνομικοί των Ενόπλων Δυνάμεων. 

(ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-30/03/2014)