E, ΟΧΙ ΚΑΙ ΚΑΛΟΣ ΜΑΘΗΤΗΣ Η ΚΥΠΡΟΣ!

► Η ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΤΡΙΤΗ ΕΞΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΑΠΟΣΚΟΠΕΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ. 

► Ο «άθλος» της Λευκωσίας ήταν ότι εξασφάλισε ένα επιτόκιο χαμηλότερο του ελληνικού, που κυμαίνεται στο 7,94%! 

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ 

Σαμπάνιες άνοιξαν οι μνημονιακοί στην Κύπρο με αφορμή την επιτυχημένη, όπως χαρακτηρίστηκε, έκδοση 10ετούς ομολόγου στις 27 Οκτωβρίου 2015, που σηματοδότησε την τρίτη έξοδο της Κύπρου στις αγορές. Η πρώτη, μετά τον αποκλεισμό της τον Μάιο του 2011, έγινε τον Ιούνιο του 2014 με 5ετές ομόλογο κι η δεύτερη τον Απρίλιο του 2015, σχεδόν ταυτόχρονα με την άρση και των τελευταίων ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, με την έκδοση 7ετούς ομολόγου με απόδοση 4%. 

Τώρα τα ποσά που προσφέρθηκαν άγγιξαν τα 2,8 δις ευρώ, για να αντληθεί 1 δις ευρώ με επιτόκιο 4,25%.... Το γεγονός έγινε δεκτό με εν­θουσιασμό από τον υπουργό Οικονομικών της Κύπρου, Χάρη Γεωργιάδη, ο οποίος έσπευσε να δηλώσει ότι το επιτόκιο που διαμορφώθηκε ήταν το χαμηλότερο που έχει εξασφαλίσει ποτέ η Κύπρος. Δεν είχε άδικο. Παρ' όλα αυτά, η έκδοση ήταν μια επική αποτυχία, που αποσκοπούσε αποκλειστικά και μόνο στη δημιουργία εντυπώσεων ενόψει των βουλευτικών εκλογών στις 22 Μαΐου 2016 - και όχι μόνο. 

Ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου παρέλειψε, βέβαια να αναφέρει ότι το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε η Κύπρος είναι το υψηλότερο επιτόκιο 10ετούς ομολόγου στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα. Καμία άλλη χώρα δεν δανείζεται με τόσο απαράδεκτους όρους παρότι, μάλιστα η Κύπρος έχει ωφεληθεί από τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης με την Ευρω­παϊκή Κεντρική Τράπεζα να έχει αγοράσει τον Ιούλιο και τον Οκτώβριο ομόλογα ύψους πε­ρίπου 100 εκατ. ευρώ κάθε φορά. Για να υπάρ­χει ένα μέτρο σύγκρισης αρκεί μια ματιά στο επιτόκιο αντίστοιχης διάρκειας ομολόγων των άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Η Γερμανία, για παράδειγμα δανείζεται με 0,58%, η Ολλανδία με 0,75%, η Φινλανδία με 0,84% και η Δανία με 0,92%. Ακόμη και η περιφέρεια της Ευρωζώ­νης δανείζεται στο ένα τρίτο ή, στη χειρότερη περίπτωση, στο μισό του κυπριακού επιτο­κίου. Συγκεκριμένα, η Πορτογαλία με 2,57%, η Ισπανία με 1,74% και η Ιρλανδία με 1,17%. Τε­λικά ο «άθλος» της Κύπρου ήταν ότι εξασφά­λισε ένα επιτόκιο χαμηλότερο του ελληνικού, που κυμαίνεται στο 7,94%. Δεν υπάρχουν πολ­λοί λόγοι για να χαίρεται μια χώρα γι' αυτό... 

Πανάκριβος δανεισμός 

Υπάρχει ένας ακόμη λόγος για τον οποίο η τρίτη έξοδος στις αγορές μόνο ενθουσια­σμό δεν έπρεπε να προκαλέσει. Σχετίζεται με το επιτόκιο με το οποίο ήδη δανείζεται η Κύπρος από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), που φτάνει το 2,5% για δάνεια με μέση διάρκεια λήξης τα 15 χρόνια. Είναι, δηλαδή, σημαντικά χαμηλότερο του επιτοκίου με το οποίο δανείστηκε τώρα. Έτσι, δεν προκάλεσε καμιά έκπληξη το πρόωρο τέλος που είχαν σχέδια τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας βάσει των οποίων η Κύπρος δεν θα πάρει τα 2,3 δις ευρώ που απομένουν μέχρι την άνοιξη του 2016, οπότε λήγει επίσημα το πρόγραμμα, από το συνολικό δάνειο ύψους 10 δις ευρώ και θα αναζητήσει από την αγορά την κάλυψη των ποσών αυτών. 

Οι όροι της έκδοσης του 10ετούς ομολόγου ήταν επιζήμιοι για την Κυπριακή Δημοκρατία και για έναν τρίτο λόγο. Το πραγματικό επιτό­κιο του 10ετούς ομολόγου δεν συμπίπτει με το ονομαστικό και υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη και το επίπεδο τιμών. Και στην Κύπρο τον Οκτώβριο που μας πέρασε, αν λάβουμε υπόψη τις εξελίξεις στις τιμές όλων των προηγούμε­νων μηνών, παρατηρήθηκε αποπληθωρισμός σε επίπεδο μεγαλύτερο του 2%.Το πραγματικό επιτόκιο επομένως ήταν σχεδόν 7%! Αν εκτιμή­σουμε με τον ίδιο τρόπο το επιτόκιο του προηγούμενου 10ετούς ομολόγου που εκδόθηκε το 2010, αφαιρώντας δηλαδή, από το ονομαστι­κό επιτόκιο ύψους 4,62% τον πληθωρισμό που κυμαινόταν άνω του 3%, τότε φαίνεται πως το πραγματικό επιτόκιο ήταν απείρως πιο συμφέ­ρον για τα κυπριακά δημόσια οικονομικά: μόλις 1,5% ή 5 φορές χαμηλότερο του πραγματικού επιτοκίου που εξασφάλισε τώρα η κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη. 

Είναι αναγκαίο να ειπωθεί, όσο κι αν ξεφεύγει του θέματος πως για τον ίδιο λόγο η περίφη­μη έξοδος στις αγορές επί Αντώνη Σαμαρά μας στοίχισε πολύ πιο ακριβά από τις τελευταίες ομολογιακές εκδόσεις επί Γιώργου Παπανδρέου, όταν κάθε δημοπρασία έκοβε την ανά­σα ειδικών και μη. Ας κάνουμε τη σύγκριση, εξετάζοντας μάλιστα, την πρώτη έξοδο στις αγορές του 2014 κι όχι τη δεύτερη, που έγινε στις 11 Ιουλίου 2014 και κρίθηκε αποτυχη­μένη, με την έκδοση 3ετούς ομολόγου, όταν το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 3,5%, ενώ ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) εκτιμούσε ότι θα «κάτσει» στο 3%, αναγκάζοντας τους αρμόδιους αντί για 3 δις να αντλήσουν 1,5 δις ευρώ. Η πρώτη «επιτυχη­μένη» έξοδος της Ελλάδας στις αγορές μετά τον αποκλεισμό το 2010, έγινε στις 11 Απρι­λίου 2014, με την έκδοση 5ετούς ομολόγου με επιτόκιο 4,95%, που επέτρεψε στη χώρα να αντλήσει 3 δις ευρώ, όταν οι συνολικές προ­σφορές είχαν φτάσει τα 20,8 δις. Πέρσι όμως ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή κινούνταν κάτω του μηδενός στο επίπεδο του -1,4%. Άρα, το πραγματικό επιτόκιο ήταν 5,4%. Το 2010, αντίθετα, όταν εκδόθηκε το τελευταίο 5ετές ομόλογο στις 25 Ιανουάριου, αντλώντας 8 δις ευρώ (με τις προσφορές να φτάνουν τα 25 δις) με ονομαστικό επιτόκιο 6,1 %, ο πληθω­ρισμός έτρεχε στα υγιέστατα επί­πεδα του 4,7%. Άρα το πραγματικό επιτόκιο ήταν 1,4% ή 3 φορές χα­μηλότερο από την «επιτυχημένη» έξοδο στις αγορές επί Σαμαρά... 

Στα ύψη ανεργία και χρέος 

Επιστρέφοντας στα της Μεγαλονήσου, οι χαρές και τα πανηγύρια που συνόδευσαν την έκδοση του 10ετούς ομολόγου αποτελούν οφθαλμοφανές ψεύδος γιατί, παρότι η Κύπρος εφαρμόζει με δουλικότητα κάθε μέτρο που απαιτούν οι πιστωτές η οικονομία της έχει τα μαύρα της τα χάλια. Ενδεικτικά μόνο: 

► Η ανεργία όπως φαίνεται και στο διάγραμ­μα που παραθέτουμε, εξακολουθεί να κυμαί­νεται λίγο πολύ στα ίδια απαράδεκτα επίπεδα των τελευταίων χρόνων. Μιλάνε για «success story», με την ανεργία να βρίσκεται στο 15%, όταν τα ιστορικά της επίπεδα κυμαίνονταν γύρω στο 4%... 

► Το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί σε επίπεδα διπλάσια από το 2010, χωρίς να προβλέπεται καμιά σοβαρή μείωση στο μέλλον. Στον προ­ϋπολογισμό που παρουσίασε πριν από λίγες μέρες ο υπουργός Οικονομικών, μάλιστα, ανακοίνωσε ότι το 2016 το χρέος θα φτάσει το 108,4% από 61,3% το 2010... 

► Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύ­πρου εξακολουθεί να κάθεται σε μια ωρολο­γιακή βόμβα. Η μόνη διαφορά σε σύγκριση με το παρελθόν είναι η ονομασία της που πλέον αποκαλείται «μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Αξιόπιστες εκτιμήσεις τα υπολογίζουν σε 27,4 δις ευρώ, που αντιπροσωπεύουν το 47,8% των συνολικών δανείων. Ισοδυναμούν επομένως με αξίες που αντιστοιχούν στο 157% του κυπριακού ΑΕΠ. Ο κίνδυνος που εκπρο­σωπούν όχι μόνο για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, αλλά και για την κυπριακή οικονο­μία συλλήβδην γίνεται πιο ορατός κάνοντας μια σύγκριση με τα καθ' ημάς όπου τα 107 δις ευρώ «κόκκινα» δάνεια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών αντιστοιχούν, σύμφωνα με τα τεστ αντοχής της ΕΚΤ, σε ένα ποσοστό μόνο 61,8% του ελληνικού ΑΕΠ. Πολύ πιο εύ­κολα επομένως σε σχέση με την Κύπρο, μπο­ρούν να απορροφηθούν σε βάθος χρόνου. 

Τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα για την Κύπρο λόγω επίσης των ασφυκτικών πιέσεων που ασκούνται στην κατεύθυνση ψήφισης ενός νόμου που θα επιτρέψει την τιτλοποίηση των «κόκκινων» δανείων, ανοίγοντας τον δρόμο για την πώλησή τους ώστε οι τράπεζες να τα ξεφορ­τωθούν από τους ισολογισμούς τους αποκτώντας ρευστότητα. Το πρόβλημα είναι εντονότερο για την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα, όπου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατα­λαμβάνουν αντίστοιχα το 62% και 58% των τελικών μεικτών χορηγήσεων τους. Η μετατρο­πή, ωστόσο, των δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση σε χρηματιστικά προϊόντα απειλεί να μετατρέψει χιλιάδες Κύπριους σε άστεγους να δημιουργήσει, δηλαδή, ένα πρωτοφανές πρόβλημα που, μαζί με την πτώση των μισθών και την ανεργία, να σημάνει τη ραγδαία επιδεί­νωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών! 

Οι μεγαλοστομίες για το «επιτυχημένο» πα­ράδειγμα της Κύπρου, που είναι ο νέος «καλός μαθητής» της τρόικας έρχονται επίσης να κρύ­ψουν ένα μπαράζ πιέσεων που θα ασκήσουν οι πιστωτές ώστε μέχρι την επόμενη, τελευ­ταία αξιολόγηση να έχουν ιδιωτικοποιηθεί τα λιμάνια και οι τηλεπικοινωνίες του νησιού. Για να γίνει αυτό δεν χρειάζεται μόνο το μαστίγιο, αλλά και το καρότο. Πάνω απ' όλα όμως η από­κρυψη μιας οδυνηρής πραγματικότητας... 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-06/11-12/11/15)