«Renegate» στον ... αέρα

• Σενάρια αναχαίτισης επιβατικού αεροσκάφους από τρία μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας.

• Παγκόσμια ελληνική πρω­τιά για τον πρωτότυπο σχη­ματισμό, που ενεργοποιείται σε περίπτωση ατυχήματος ή τρομοκρατικής ενέργειας. 

ΛΕΩΝΙΔΑΣ Σ. ΜΠΛΑΒΕΡΗΣ 

Isblaveris@gmail.com 

H αναχαίτιση ενός επιβα­τικού αεροσκάφους από μαχητικά σίγουρα δεν προμηνύει κάτι καλό, ιδίως μετά την 11η Σε­πτεμβρίου του 2001. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, αυτό πρακτικώς σημαίνει πλήρη απώλεια επικοινωνίας με το έδα­φος, οπότε τα μαχητικά θα οδηγή­σουν το αεροσκάφος με ασφάλεια στο πλησιέστερο αεροδρόμιο, χρη­σιμεύοντας ως ένα είδος «αναμετα­δότου». 

Η χειρότερη περίπτωση είναι ένα σενάριο όπως αυτό που συνέβη στη μοιραία πτήση του αεροσκάφους της ...
«Helios», που για τεχνικούς, αλλά άγνωστους έως τότε λόγους είχε πλήρωμα και επιβάτες αναίσθητους (ή νεκρούς κάποιους εξ αυτών) και συνετρίβη σε ακατοίκητη περιοχή του Γραμματικού. Η Πολεμική Αε­ροπορία όμως από την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και της από αέρος ασφαλείας αυ­τών είχε σχεδιάσει και υλοποιήσει αντίστοιχο σχέδιο αντιμετωπίσεως από αέρος ασύμμετρης απειλής, το σενάριο «Renegade», που τότε είχε την ονομασία «Σχέδιο Ίφιτος». 

Γιατί τα αναφέρουμε όλα αυτά; Πολύ απλά, γιατί η Πολεμική Αεροπορία και η αεροπορική εταιρεία Aegean κατέχουν πλέον μια παγκόσμια πρωτιά, που σημειώθηκε πριν από λίγες ημέρες στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την εορτή του προστάτη της Π.Α.. Αρχαγγέλου Μιχαήλ: τον σχηματισμό στον αέρα ενός επιβα­τικού αεροσκάφους και τριών μαχη­τικών διαφορετικών τύπων, αναπαριστώντας σενάριο «Renegade»! Το μοναδικό αυτό επίτευγμα έχει πλέ­ον, από τις 6 του μηνός, καθαρώς ελληνικό χρώμα, σε υλοποίηση από πλευράς της Π.Α. μιας εξαιρετικής ιδέας των ανθρώπων της Aegean. Βεβαίως, είχε προηγηθεί προ μη­νός περίπου, στη διάρκεια της με­γάλης διακλαδικής ασκήσεως των Ενόπλων Δυνάμεων «Παρμενίων 2015», η επιτυχής υλοποίηση ενός αντίστοιχου σεναρίου «Renegade», όμως με άδειο αεροσκάφος από επι­βάτες και συνοδεία ενός ζεύγους μα­χητικών της Π.Α. 

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΙ. Η «επετειακή ειδική πτήση 2000 Π.Α. και Aegean Αθήνας - Τανάγρας», όπως ονομά­στηκε, είχε αυτή τη φορά και επιλεγμένους επιβάτες και περιορι­σμένο αριθμό δημοσιογράφων, ένας εκ των οποίων ήταν ο υπογράφων, εκπροσωπώντας τα «ΠΑ­ΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ». Πραγματοποιήθη­κε, δε, στην ευρύτερη στρατιωτική περιοχή ασκήσεων της Π.Α. βορείως της Μυκόνου και μέχρι την 114 Πτέρυγα Μάχης στην Αεροπορική Βάση της Τανάγρας, όπου «έκλεισε» ο μοναδικός αυτός σχηματισμός. Ο οποίος αποτελείτο από ένα ολοκαί­νουργιο -μόλις δύο μήνες σε χρή­ση- επιβατικό αεροσκάφος τύπου Airbus A320-200 με πιλότους τους κυβερνήτες της εταιρείας (και πρώ­ην της Π.Α.) Ευστάθιο Αρέντζο και Αναστάσιο Οικονόμου, ένα μαχητι­κό Mirage 2000-5 Mk.2, ένα F-16D Block.52+, καθώς και ένα εκσυγ­χρονισμένο F-4E «Peace Ikarus 2000» - και τα τρία, διθέσια. 

Μέσα στο Airbus (πλήρωμα καμπί­νας ήταν οι κυρίες Ειρήνη Ζάνη, Μερσίνα Καζάνα, Αναστασία Μελέ­τη και Άννα Σαλομίδη) βρίσκονταν λίγο περισσότερα από 100 άτομα, από τα οποία οι 50 ήταν τυχεροί που είχαν επιλεγεί με κλήρωση εξ όσων είχαν εκδηλώσει σχετικό εν­διαφέρον στο σάιτ της εταιρείας. Ο καθένας κατείχε και μια θέση δίπλα στο παράθυρο, για ευνόητους λό­γους, αποθανατίζοντας τις μοναδι­κές αυτές στιγμές με φωτογραφικές μηχανές. 

Η άσκηση λεπτό προς λεπτό 

Η ΠΤΗΣΗ «2000 Π.Α. και Aegean Αθήνας - Τανά­γρας» διάρκεσε συνολικά περίπου 90 λεπτά. Πριν ξε­κινήσει η διαδικασία της «αναχαιτίσεως» του αερο­σκάφους μας και ενώ πετούσαμε στα 15.000 πόδια, ο εκπρόσωπος της Π.Α., ο διευ­θυντής του επιτελικού γρα­φείου του αρχηγού αντιπτεράρχου (I) Χρήστου Βαΐτση, ο σμήναρχος (I) Δημοσθέ­νης Γρηγοριάδης (εμπειρό­τατος F-16άρης πιλότος και αναχαιτιστής ο ίδιος, με πε­ρισσότερες από 2.000 ώρες στον συγκεκριμένο τύπο αε­ροσκάφους, από τις 3.500 plus που έχει συνολικώς στην καριέρα του), με λίγα λόγια και από μικροφώνου μάς εξήγησε ορισμένα τεχνι­κά στοιχεία. 

«Όταν ένα επιβατικό αερο­σκάφος εισέλθει στο FIR Αθηνών και οι πιλότοι του δεν καλέσουν το κέντρο ελέγχου της Υπηρεσίας Πο­λιτικής Αεροπορίας για να αναφέρουν και να λάβουν άδεια εισόδου, τότε το ίχνος του αυτό θεωρείται "άγνω­στο'' και ως τέτοιο αντιμε­τωπίζεται. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αμέσως απο­γειώνονται μαχητικά αερο­σκάφη ετοιμότατος της Π.Α., τα γνωστά "readiness", που προσεγγίζουν το αεροσκά­φος. Ο No 1 του σχηματι­σμού πλησιάζει στα αριστε­ρά του κυβερνήτη στα 1.000 πόδια και προσπαθεί να δι­απιστώσει τι συμβαίνει στο εσωτερικό του κόκπιτ. Ταυ­τόχρονα, ο No 2 του σχημα­τισμού πετά από πίσω του παρακολουθώντας από από­σταση ασφαλείας και καλύπτοντας έτσι τον συνάδελ­φό του από τυχόν "περίεργη” ή "επιθετική" ενέργεια από πλευράς του κυβερνήτη του πολιτικού αεροσκάφους. Αν ο τελευταίος ενημερώσει ότι απλώς έχει πρόβλημα επικοινωνίας, τότε τα μαχητι­κά τον συνοδεύουν μέχρι να προσγειωθεί ασφαλώς στο πλησιέστερο αεροδρόμιο και μετά αποχωρούν», μας είπε ο σμήναρχος (I) Γρηγοριάδης. 

Σημειώνεται ότι τότε κανείς δεν ρώτησε (και ούτε ο σμή­ναρχος σημείωσε) τι γίνε­ται, όχι στην καλύτερη των περιπτώσεων του σεναρίου «Renegade», αλλά στη χειρό­τερη, που είναι η κατάληψη του αεροσκάφους από τρο­μοκράτες. Βεβαίως, αυτή την περίπτωση, το «worst case scenario», την ανέφερε εμμέ­σως πλην πολύ σαφώς ο κυ­βερνήτης του αεροσκάφους, κ. Αρέντζος, λίγες ώρες αργότερα, στη μίνι δεξίωση που είχε προγραμματίσει η Aegean για τους επιβάτες, το πλήρωμα και τους ανθρώ­πους της Π.Α., στην Τανάγρα, όπου προσγειώθηκαν όλα τα αεροσκάφη: «Είσαστε πολύ τυχεροί να απολαύσετε αυτό το θέαμα και να το αποθα­νατίσετε με τις μηχανές σας σε ειρηνική και προγραμμα­τισμένη πτήση. Γιατί αν ήταν πραγματικότητα, είμαι βέβαι­ος ότι κανένας μας δεν θα το απολάμβανε καθόλου». 

(ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ-14/11/2015)