Οι ουρανοί είναι δικοί τους

• Τα «Π» βρέθηκαν στην καρδιά της ελληνικής αεράμυνας, το υπόγειο καταφύγιο του ΕΚΑΕ.

• Αν και κάτω από τη γη, ελέγχουν τούς αιθέρες, στο νέο, υπερσύγχρονο «bunker» του Εθνι­κού Κέντρου Αεροπορικών Επιχειρήσεων.

Του Λ.Σ. ΜΠΛΑΒΕΡΗ

lsbaveris@gmail.com

Στην «καρδιά» της ελληνι­κής αεράμυνας, εκεί από όπου βλέπουν και διευ­θύνουν τα πάντα εντός του FIR Αθηνών, στο νέο, υπερσύγχρονο, υπόγειο «bunker» του Εθνικού Κέντρου Αε­ροπορικών Επιχειρήσεων (ΕΚΑΕ), πιο γνωστό με τον κωδικό «Δίας», στο Κουτσόχερο Λάρισας, βρέθη­καν πρόσφατα τα «Π», προκειμένου να ενημερωθούν για τη σπουδαία και μοναδική αποστολή του από τον ίδιο τον διοικητή του, σμήναρχο (I) Παναγιώτη Νάνη.

Μετά από μια διαδικασία αυστη­ρών ελέγχων ταυτότητος, βρισκό­μαστε στο υπόγειο καταφύγιο, πε­ρίπου 90 μέτρα κάτω από τον υπερκείμενο λόφο, στο γραφείο του διοικητή του Κέντρου. «Απο­στολή του ΕΚΑΕ είναι να σχεδιά­ζει, να αναθέτει, να κατευθύνει, να συντονίζει και να εποπτεύει τις τακτικές αεροπορικές επιχειρήσεις των δυνάμεων που του έχουν κατανεμηθεί και εκχωρηθεί κατά την περίοδο της ειρήνης και του πο­λέμου, για να επιτυγχάνονται οι εκάστοτε τιθέμενοι αντικειμενικοί σκοποί», μας λέει ο διοικητής, ένας παλαιός «Φαντομάς» («μία φορά Φαντομάς, για πάντα Φα­ντομάς», μας διευκρινίζει ο ίδιος χαμογελώντας), με χιλιάδες ώρες πτήσεως στο ενεργητικό του. «Το bunker “Δίας”, στο οποίο βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή, άρχισε να κατασκευάζεται την περίοδο 1999- 2004 από ελληνική εταιρεία και από το 2004 έως το 2014 εδώ στεγάστηκε το Νατοϊκό Αεροπορικό Στρατηγείο CAOC-7. Το 2014 και στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης δομών και δυνάμεων του ΝΑΤΟ, το CAOC-7 σταμάτησε τη λειτουργία του και εδώ μεταφέρθηκε το ΕΚΑΕ, που έως τότε λειτουργούσε στον γνωστό υπόγειο “Λαβύ­ρινθο” στην 110 Πτέρυγα Μάχης, στην Αεροπορική Βάση της Λάρι­σας», συνεχίζει ο διοικητής.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Αναφορικώς με τις εντυπωσιακές υπόγειες εγκαταστάσεις, ο σμήναρχος (I) Νάνης μας ενημερώνει: «Όπως βλέπετε, οι εδώ εγκαταστάσεις είναι απολύτως σύγχρονες και λειτουργικές. Ο επι­φανειακός χώρος στον οποίο κατασκευάστηκε το bunker φτάνει τα 160 στρέμματα, με τις εγκαταστάσεις του σε βάθος 90 μέτρων. Περιλαμβά­νουν συγκρότημα σηράγγων, συ­νολικού μήκους περίπου 1.000 μέτρων, ενώ η ωφέλιμη επιφάνεια του κεντρικού συγκροτήματος καλύπτει χώρο 11.600 τ.μ. υπογείων εγκαταστάσεων, προδιαγραφών ΝΑΤΟ, έναντι μόλις 1.600 τ.μ. που ήταν οι προηγούμενες εγκαταστάσεις του Κέντρου. Διαθέτει πλήρη προστασία έναντι πυρηνικής-βιοχημικής απειλής, ηλεκτρονικού πολέμου και κάθε είδους παρεμβολών, ενώ μπορεί να επιχειρεί με το προσωπικό κλεισμέ­νο εδώ μέσα για 30 ημέρες, πλήρως αποκομμένο από τον έξω κόσμο».

ΙΣΤΟΡΙΑ. Ποια είναι όμως η ιστο­ρία του ΕΚΑΕ; Πότε δημιουργήθηκε και για ποιον σκοπό; «Το 1956 υπήρχε επιτακτική ανάγκη για τη δη­μιουργία μιας μονάδας αποστολή της οποίας θα ήταν να παρακολουθεί, να ελέγχει και να διευθύνει τον εναέριο χώρο και τις αεροπορικές επιχειρή­σεις στην περιοχή μας. Έτσι, τότε συ­γκροτήθηκε η Μοίρα Αεροπορικού Ελέγχου, που το 1974 μετονομάστη­κε σε Αεροπορικό Κέντρο Ελέγχου και Διοικήσεως. Το 1975 ξεκίνη­σε η μελέτη κατασκευής του ΕΚΑΕ, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της ΠΑ, και ολοκληρώθηκε το 1981. Το Κέντρο υπάγεται απευθείας στο Αρ­χηγείο Τακτικής Αεροπορίας, ενώ το 2007 έγινε ανεξάρτητη πτέρυγα αυ­τού. Το 2015 πραγματοποιήθηκε η μετεγκατάσταση στη σημερινή του θέση, στο Κουτσόχερο Λάρισας».

Να προσθέσουμε εμείς ότι το συνολι­κό κόστος κατασκευής του στρατηγεί­ου έφτασε το 2004 τα 50 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 εκατ. ευρώ κα­ταβλήθηκαν από την Ελλάδα. Με την αξιοποίηση του πρώην Νατοϊκού Στρατηγείου, η Πολεμική Αεροπορία αναβαθμίζει κατακόρυφα τις δυνατό­τητες της στον τομέα της Διοικήσεως, του Ελέγχου και των Πληροφοριών, αφού οι προηγούμενες υποδομές του ΕΚΑΕ παραδόθηκαν το 1981.

ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Μετά από αυτά τα άκρως κατατοπιστικά, πηγαίνουμε στην «καρδιά» του Κέντρου, την αίθουσα επιχειρήσεων, όπου μας υποδέχεται ο υποδιοικητής του ΕΚΑΕ, σμήναρχος (I) Γ. Τσαλαμίδας. Εκεί, δυστυχώς για μας, αλλά για προφανείς και κατανοητούς λόγους ασφαλείας, δεν επιτρέπεται η λήψη φωτογραφιών. Η βάρδια, αποτελούμενη από μόνιμα στελέχη διά­φορων βαθμών και ειδικοτήτων της Π.Α. είναι στις θέσεις της, ενώ υπάρ­χουν και σύνδεσμοι-αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού. Με αυτούς θα πληροφορηθούμε «επί του πεδίου» τη σπου­δαία αποστολή του ΕΚΑΕ.

«Από εδώ παρακολουθούμε την επιχειρησιακή κατάσταση των μονάδων της ΠΑ. Τις πτητικές δραστηριότητες της, τις εκπαιδευτικές πτήσεις της, τις πτήσεις όλων των άλλων Κλάδων, τις πτήσεις όλων των ξένων αεροσκαφών εντός του FIR Αθηνών. Παρακολουθούμε επίσης την επιχειρησιακή δραστηριότητα όλων των αεροσκαφών επιφυλακής, όλων των τύπων και όλων των Μοιρών.

Παρακολουθούμε επίσης το Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ), τη ΜΣΕΠ, τους Σταθμούς Αναφοράς, το ιπτάμενο ραντάρ ΑΣΕΠΕ της 380 Μοίρας της ΠΑ, καθώς και τα αντιαε­ροπορικά συστήματα όλων των Κλά­δων των ΕΔ. Βεβαίως, παρακολουθούμε όλες τις πτήσεις της τουρκικής Αεροπορίας, όταν εισέρχονται στο FIR Αθηνών, και αναθέτουμε αποστολές αεραμύνης στις μονάδες και στα αεροσκάφη όπως απαιτεί κάθε περίπτωση. Παρακολουθούμε ακό­μη όλες τις επιχειρήσεις Ερευνας και Διάσωσης (SAR) σε στενή συνεργασία με το Κέντρο Επιχειρήσεων του ΓΕΝ και το ΕΚΣΕΔ του Λιμενικού Σώματος. Ένας άλλος τομέας με τον οποίο ασχολείται το ΕΚΑΕ είναι η παρακολούθηση όλων των αεροσκαφών αν αυτά δηλώσουν "κατάσταση ανάγκης". Παρακολουθούμε επίσης τις VIΡ πτήσεις όλων των αεροσκαφών, αλλά και όλες τις πτήσεις αεροπυρόσβεσης και αεροδιακομιδών», μας λένε ο διοικητής και υποδιοικητής του ΕΚΑΕ. Και προσθέτουν: «Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή στον πίνακα με τα αεροσκάφη που βρίσκονται στον αέρα εντός του FIR Αθηνών υπάρχει αυτό το ελικό­πτερο ΝΗ-90 της Αεροπορίας Στρα­τού, που είναι με διαφορετικό χρώμα απ’ ό,τι τα υπόλοιπα ίχνη. Αυτό σημαίνει ότι εκτελεί πτήση VIΡ και το παρακολουθούμε “ιδιαιτέρως”, για ευνόητους λόγους». 

Προφανώς, τα διδάγματα από την περίπτωση της πτώσης του Σινούκ που μετέφερε τον Μακαριστό Πατριάρχη Αλεξανδρεί­ας Πέτρο και την αποστολή του στο Άγιον Όρος, το 2004, ενσωματώθη­καν αμέσως στο «σύστημα». Όπως πληροφορούμαστε με ένα τηλέφωνο αμέσως μετά το πέρας του ρεπορτάζ, στο συγκεκριμένο ΝΗ-90 την ώρα εκείνη πετούσε ο γενικός επιθεωρη­τής Στρατού, αντιστράτηγος Γιάννης Ηλιόπουλος, πηγαίνοντας για επιθε­ώρηση σε Σάμο και Ικαρία.

(ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ-10/09/2016)