Η (καλά σχεδιασμένη) εισβολή της Τουρκίας και στην τεχνολογία!

Το στρατηγικής σημασίας πάρκο (950.000 τ.μ) που θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης της γείτονος, αλλά και θα την καταστήσει ευρωπαϊκό κέντρο έρευνας. 

Από τον Μάνο Ηλιάδη 

Το επικείμενο άνοιγμα του Τεχνολογικού Πάρ­κου Κωνσταντινουπόλεως (αναμένεται να ανοίγει εντός του θέρους) αποτελεί τη χαρακτηριστικότερη ένδειξη της επάρκειας της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας και μία άριστη ευκαιρία για σύγκριση της με τη διαχρονική ανεπάρκεια, τον ερασιτεχνισμό, την παντε­λή έλλειψη ικανοτήτων σε όλα τα επίπεδα και την αδυναμία προγραμματισμού σε χρονικό ορίζοντα άνω του έτους της δι­κής μας... 

Μέσα σε λιγότερο από 15 χρόνια από την οικονομική της κρίση και την υπαγωγή της στο ΛΝΤ, και μόλις 10 χρόνια υπό την ηγεσία του Ερντογάν, η Τουρκία κατάφερε όχι μόνο να δημιουργήσει μία δυναμική οι­κονομία και μία εξωστρεφή βι­ομηχανία, αλλά και να αυξήσει το ΑΕΠ της» σε επίπεδα που ξε­περνούν πλέον το τετραπλάσιο του δικού μας. 

Από τους γνωστούς παράγοντές που συνετέλεσαν σε αυ­τή την σημαντική πρόοδο, δύο είναι αυτοί που αξίζει να προ­βληθούν ιδιαίτερα. Ο πρώτος είναι ο μακροπρόθεσμος προγραμματισμός και η επιμονή στην τήρηση του και ο δεύτερος είναι η έμφαση στην έρευνα και την ανάπτυξη και κυρίως στην απόκτηση τεχνολογίας σε όλους τους τομείς. 

Η μελέτη 

Όπως ανέφερε ο Χρ. Μηνάγιας στο εξαιρετικό του βιβλίο για τη «Γεωπολιτική Στρατηγική και τη Στρατιωτική Ισχύ της Τουρ­κίας», τον Δεκέμβριο του 2000, η τότε τουρκική κυβέρνηση (πριν αναλάβει ο Ερντογάν) ανέθεσε στο Τουρκικό Ίδρυμα Επιστημονικών και Τεχνολογικών Ερευνών TUBITAK) τη σύνταξη μίας μελέτης με τίτλο «Visyon 2023» (Όραμα 2023) για τον καθορισμό μίας νέας στρατηγικής στον τομέα των επιστημών και της τεχνο­λογίας, το οποίο θα έπρεπε να εφαρμοσθεί προκειμένου μέ­χρι το 2023 (100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημο­κρατίας) να έχουν υλοποιηθεί οι στόχοι που προέβλεπε η μελέτη, μεταξύ των οποίων ήταν η αντιμετώπιση όλων των πολιτι­στικών και εκπαιδευτικών αναγκών και η ανάπτυξη στο μέγιστον δυνατόν των επιστημονι­κών και τεχνολογικών δυνατο­τήτων της χώρας. 

Και ήταν η εφαρμογή αυτής της στρατηγικής που προέβλε­πε η μελέτη ένα στέρεο και κα­λά σχεδιασμένο οικοδόμημα της σύγχρονης τουρκικής αντιλήψεως για τη συμβολή της επι­στήμης και των τεχνολογιών στην ανάπτυξη της χώρας, που έφερε τα αποτελέσματα που βλέπουμε σήμερα. 

Μία όψη της παραπάνω εμφάσεως στην έρευνα μας δίδει ο αριθμός των ερευνητών που χρησιμοποιούσε το TUBITAK: το 2003 ανερχόταν στον ήδη εντυπωσιακό αριθμό των 2.525 επιστημόνων, το 2008 ανερχό­ταν σε 3.402 επιστήμονες, ενώ -σύμφωνα με τον τότε προγραμματισμό- ο αριθμόν αυτός θα ανερχόταν το 2011 σε 5.116 άτο­μα και το 2012 σε 5.886 άτομα! 

Ανάλογη ήταν και η διάθεση των κονδυλίων για την έρευ­να, αναφέρει ο Χρ. Μηνάγιας, τα οποία από 589.145.000 δο­λάρια το 2006 ανήλθαν σε 1,19 δισ. (1.189.900.000) δολάρια το 2011. 

Σημ.: Στα κονδύλια αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται τα ίδια κονδύλια που επένδυσαν στην έρευνα και την ανάπτυξη οι πολεμικές βιομηχανίες της χώρας. 

Από τα στοιχεία που έγι­ναν γνωστά για το Τεχνολογι­κό Πάρκο της Κωνσταντινουπόλεως εκτιμάται ότι αποτελεί το επιστέγασμα όλου αυτού του σχεδίου, με ποιοτικά και ποσο­τικά χαρακτηριστικά τέτοια που θα προσδώσουν σύντομα ακόμη μεγαλύτερη επιτάχυνση στην ανάπτυξη της Τουρκίας. 

Η έκταση που διατίθεται γι΄αυτό είναι πλησίον του δεύτερου αερολιμένα της Κωνσταντινουπόλεως (Subiha Gokcen), ανέρχεται σε 950.000 τ.μ. στε­γασμένου χώρου, θα απασχο­λεί 30.000 άτομα και σχεδιά­ζεται να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά πάρ­κα της Ευρώπης. 

Μετά την ολοκλήρωση του, σε 8-10 χρόνια, αναμένεται να δημιουργεί εργασίες στον το­μέα της άμυνας και του εμπορί­ου της τάξεως των 10 δισ. δολα­ρίων ετησίως. 

Σκοπός της δημιουργίας του είναι να φέρει σε επαφή εταιρίες και πανεπιστήμια, με στόχους στρατηγικούς τομείς, όπως η αεροπορία, η ναυτιλία, τα ηλεκτρονικά, οι τεχνολογίες πληροφορικής, η νανοτεχνολογία, η ενέργεια, η αυτοκινητο­βιομηχανία, η βιοτεχνολογία, τα συστήματα αυτοματισμού και οι ρομποτικές τεχνολογίες. 

Προτεραιότητα 

Ο τομέας της άμυνας και των αμυντικών τεχνολογιών αποτε­λεί στόχο προτεραιότητας. Κα­τά την ολοκλήρωση κατασκευής του το Πάρκο θα διαθέτει, εκτός των άλλων, και ένα μου­σείο τεχνολογίας, ένα διαστη­μικό κέντρο, ένα κέντρο αστρονομίας και ένα ειδικό σχολείο προσχολικής εκπαιδεύσεως για παιδιά με ιδιαίτερα ανεπτυγμέ­νη ευφυΐα. 

Ένα κύριο χαρακτηριστικό του Πάρκου είναι ότι δεν ανή­κει σε κανένα πανεπιστήμιο, όπως άλλα, καθώς οι μέτοχοι του είναι το υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (45%), το Επιμελητήριο της Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο περιλαμ­βάνει άνω των 300.000 εταιρίες (με ποσοστό συμμετοχής 40%), η Υπηρεσία Διαχειρίσεως Αεροδρομίων και Αεροπορι­κών Εργασιών (13%), το Εμπο­ρικό Πανεπιστήμιο που ανήκει στο Επιμελητήριο της Κωνσταντινουπόλεως (1%) και π κρατι­κή εταιρία αναπτύξεως αμυντι­κού λογισμικού και μηχανικής STM (1%). 

Η όλη επένδυση, η οποία θα ολοκληρωθεί οε περίοδο 12-15 ετών, θα ανέρχεται σε τέσσερα δισ. δολάρια. 

Μέχρι στιγμής έχουν υπο­γραφεί συμβόλαια με άνω των 100 εταιρίες, αριθμός που ανα­μένεται να αυξηθεί σημαντικά, δεδομένου ότι μόνο οι διεθνείς εταιρίες που έχουν ως έδρα τους την Κωνσταντινούπολη (και αποτελούν έναν σημαντι­κό στόχο των δημιουργών του Πάρκου) είναι πάνω από 1.000. 

Το κίνητρα για τις εταιρίες 

Τα κίνητρα για συμμετοχή τουρκικών αλλά και ξένων εταιριών είναι ευθέως… δυσανάλογα με τα αντίστοιχα στη χώρα μας. Όλες οι εταιρίες που θα ασχολούνται με την έρευνα και την ανάπτυξη θα απαλλάσσονται από φόρο εταιριών και φόρο εισοδήματος, οι εταιρίες αναπτύ­ξεως λογισμικού θα απαλλάσσονται και από τον ΦΠΑ, τα λειτουργικά έξοδα των εταιριών, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, θα είναι ιδιαίτερα χαμηλά με την παροχή σημαντικών εκπτώσεων και ακόμη οι εγχώριες και ξένες εταιρίες που θα εγκατασταθούν στο Πάρκο θα απολαμβά­νουν συμβουλευτικές υπηρεσίες που θα παρέχονται δωρεάν. 

Η (απογοητευτική) σύγκριση με την Ελλάδα 

ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να επισημάνει κανείς την τεράστια σημασία του συγκεκριμένου έργου στην περαιτέρω ανάπτυξη της Τουρκίας. Μπο­ρεί, όμως, να δει κανείς με αυτήν την ευκαιρία τη διαχρονική ανεπάρκεια της ελληνικής πολι­τικής ηγεσίας να συλλάβει, να προγραμματίσει και κυρίως να υλοποιήσει έργα αυτής της εκτάσεως και μακράς πνοής. Μίας ηγεσίας που χρει­άστηκε δεκαετίες για να υλοποιήσει ένα μετρό ή για να μεταφέρει (και δη με τον τρόπο και κυρίως με τους όρους που το έπραξε) τον Αερολιμέ­να Αθηνών στα Σπάτα και τόσα άλλα, ενώ -ση­μειωτέον- αμφιβάλλει κανείς εάν υλοποιήθηκε ένα έργο χωρίς να συνοδεύεται από φήμες για κάποιο σκάνδαλο. 

Στις περιπτώσεις που δεν υπήρχαν ευκαιρί­ες για κάτι τέτοιο και δη «για κάτι στα γρήγορα», υπήρξε πλήρης αδιαφορία και αδράνεια. Αρκεί να αναφερθεί το παράδειγμα της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας, που από ιδιαίτερα δυναμι­κή και πολλά υποσχόμενη τις δεκαετίες του '70 και του '80 οι πολιτικές ηγεσίες κατάφεραν να τη διαλύσουν τελείως μέσα στην τελευταία δεκα­ετία και μάλιστα μέσα από αμέτρητες διθυραμβικές εξαγγελίες περί σχεδίων και προγραμμάτων εκσυγχρονισμού και αναπτύξεώς της, τόσο προεκλογικώς και μέσα στη Βουλή όσο και με υποσχέσεις προς τους δύσμοιρους εργαζομένους. 

Σε έναν σχετικό με αυτά διάλογο που άκου­σα προσφάτως σε φιλική παρέα ένας από τα μέλη της βρήκε την εξήγηση στο γεγονός ότι κανείς από αυτούς που αποτέλεσαν την πολιτική ηγεσία (με ελάχιστες φυσικά εξαιρέσεις) δεν έχει ένσημα από εργασία στον απαιτητικό ιδι­ωτικό τομέα. Ξέρετε ποια ήταν η απάντηση από τον επόμενο; Γιατί, υπήρχε περίπτωση να προ­σλάβει κανέναν απ' αυτούς ένας ιδιώτης επιχειρηματίας στη δουλειά του; 

(Κυρ. Δημοκρατία- Κυριακή 19 Μαΐου 2013)