Το τουρκικό ΤΟΜΑ «TULPAR» και η χαμένη ευκαιρία του δικού μας «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ»

■ Το πρώτο εξ ολοκλήρου τουρκικής σχεδίασης Τεθωρακισμένο Όχημα Μάχης και το ελληνικό επίτευγμα του 1998 που έμεινε στα... χαρτιά. 

Με τον πλέον εντυπωσιακό τρόπο γιόρτασε τα πενήντα της χρόνια η τουρκική εταιρεία κατασκευής οχημάτων πολιτικής και στρατιωτικής χρήσης OTOKAR, η οποία ανήκει στον όμιλο επιχειρήσεων KOC του Rahmi Koc. Πιο συ­γκεκριμένα στις αρχές του μήνα η εταιρεία του Τούρκου επιχειρηματία που προωθεί τη στενότερη οικονομική σχέση της Ελλάδας και της Τουρκίας, παρουσίασε το νέο Τεθω­ρακισμένο Όχημα Μάχης (ΤΟΜΑ) «TULPAR», το οποίο υπόσχεται να ανατρέψει τη διεθνή αγορά των οχημάτων της κατηγορίας αυτής.... 

Η ξαφνική παρουσίαση του νέου ΤΟΜΑ στο κοινό επιβεβαίωσε το συστηματικό και μεθο­δικό τρόπο με τον οποίο εργάζεται η τουρκική αμυντική βιομηχανία, η οποία μέσα σε μία δεκαετία έχει καταστεί άξιος ανταγωνι­στής πολλών ευρωπαϊκών και ισραηλινών αμυντικών βιομηχανιών από τις οποίες απέκτησε την τεχνογνωσία. Αυτό όμως που προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι το «TULPAR» αποτελεί το πρώτο αληθινό τουρκικής σχεδίασης ΤΟΜΑ, η ανάπτυξη του οποίου χρηματοδοτήθηκε από την OTOKAR, προφανώς αξιοποιώντας μέρος από τα ση­μαντικά κεφάλαια που η εταιρεία έλαβε για την ανάπτυξη του νέου τουρκικού άρματος μάχης Altay. Για την ιστορία σημειώνεται ότι η ελληνική αμυντική βιομηχανία είχε προηγηθεί της τουρκικής στον τομέα αυτό κατά δεκαπέντε χρόνια αφού το ελληνικής σχε­δίασης και κατασκευής σύγχρονης τεχνο­λογίας ΤΟΜΑ «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» της ΕΛΒΟ πα­ρουσιάστηκε στα τέλη του 1998. Λόγω όμως της γνωστής «υποστήριξης» που έχουν τα ελληνικά αμυντικά προσόντα από το ελλη­νικό κράτος ο «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» χάθηκε στην «ομίχλη» της γραφειοκρατίας. 

Όμως ποιο είναι το νέο επίτευγμα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και ποιο το ελληνικό ΤΟΜΑ « ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ»; 

Το τουρκικό ΤΟΜΑ «TULPAR» 

Άρχισε να αναπτύσσεται πριν από ένα χρό­νο και ενσωμάτωνει σύγχρονες σχεδιαστικές τάσεις και τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν από την τουρκική αμυντική βιομηχανία. Πρόκειται για ένα όχημα με μήκος 7,23 μέ­τρα, πλάτος 3,4 μέτρα και ύψος 2,676 μέτρα. Βασικό χαρακτηριστικό του οχήματος είναι η αυξημένη προστασία που προσφέρει η σπονδυλωτή θωράκισή του, η οποία μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες. Σύμφωνα με την OTOKAR, ανάλογα με τη θωράκιση που επιλεγεί ο χρή­στης το βάρος του «TULPAR» είναι 25,32 και 42 τόνοι. Η προσθαφαιρούμενη θωράκιση επιτρέπει την αντικατάσταση τμημάτων αυ­τής σε περίπτωση που το όχημα δεχτεί πλήγματα. Όπως αναφέρουν πηγές το όχημα μπο­ρεί να αντέξει, τουλάχιστον στο εμπρόσθιο τόξα σε πλήγματα από διατρητικά βλήματα των 25 χλστ. Για την προστασία του πληρώ­ματος από νάρκες με βάρος εκρηκτικού 10 κιλών ΤΝΤ το τουρκικό ΤΟΜΑ διαθέτει μια κατασκευή από ενισχυμένα σύνθετα υλικά τοποθετημένη κάτω από το σκάφος. Η σχεδίαση του σκάφους του «TULPAR» φαίνεται να έχει επηρεαστεί από το σουηδικό ΤΟΜΑ CV90, αφού το τουρκικό ΤΟΜΑ έχει σχεδόν το ίδιο σχήμα και τις ίδιες διαστάσεις (μήκος, πλάτος, ύψος) με το σουηδικό όχημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο το «TULPAR» όσο και το «CV90» είναι εξοπλισμένα με εκδόσεις του κινητήρα ντίζελ D116 της σουηδικής εται­ρείας Scania. Η έκδοση του κινητήρα που φέρει το τουρκικό ΤΟΜΑ αποδίδει 816 ίπ­πους και χάρη σε αυτόν το «TULPAR» μπορεί να επιτύχει λόγο ισχύος/βάρους 25,3 ίππους / τόνο, μέγιστη ταχύτητα στο οδόστρωμα 70 χλμ7ώρα και αυτονομία 600 χλμ. 

Το «TULPAR» προβλέπει τριμελές πλήρω­μα το οποίο περιλαμβάνει τον οδηγό, τον πυροβολητή και τον αρχηγό. Οι δύο τελευ­ταίοι διαθέτουν οθόνες πλάσματος και χει­ριστήρια μέσω των οποίων αξιοποιούν τους αισθητήρες του ΤΟΜΑ και τον οπλισμό του. Εκτός από το τριμελές πλήρωμα το ΤΟΜΑ μεταφέρει 9μελή ομάδα στρατιωτών, η οποία κάθεται σε δυο σειρές των 5 και 4 κα­θισμάτων αντίστοιχα η μία απέναντι από την άλλη, ενώ για την έξοδο των στρατιω­τών υπάρχει μια ράμπα στο πίσω μέρος του οχήματος. Χαρακτηριστικό του εσωτερικού του οχήματος είναι ο μεγάλος ενιαίος χώρος που φιλοξενεί και τα δώδεκα άτομα που με­ταφέρει, κι αυτό διότι ο πύργος με τον οποίο είναι εξοπλισμένο το «TULPAR» δεν διαθέτει κάλαθο που θα διέκοπτε τη συνέχεια του εσωτερικού χώρου του οχήματος. 

Ο πύργος ΜΙΖRΑΚ, βάρους 2,7 τόνων, που εξοπλίζει το «TULPAR» αποτελείται από δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα περιλαμβάνει το σταθεροποιημένο πυροβόλο των 30 χλστ. (με αναχορηγία 208 βλήματα) και το συζυ­γές πολυβόλο των 7,62 χλστ. τοποθετημένα σε δύο αυτόνομα κινούμενα παράλληλα συγκροτήματα, τα οποία επιτρέπουν την ανύψωσή τους από 10 έως +60 μοίρες. Το σύνολο των πυρομαχικών βρίσκεται μέσα στον πύργο, παρέχοντας έτσι αυξημένη προ­στασία στο πλήρωμα από την έκρηξη αυτών μετά από πλήγμα. 

Στο δεύτερο τμήμα του πύργου βρίσκεται το πανοραμικό, πλήρως περιστρεφόμενο συγκρότημα αισθητήρων, το οποίο αποτε­λείται από μια ψυχόμενου τύπου θερμική κάμερα, ένα αποστασιόμετρο laser και μια κάμερα ημέρας CCD. Ανάλογο συγκρότημα, το οποίο κινείται μόνο στην ανύψωση, είναι τοποθετημένο σε χαμηλότερο σημείο του πύργου και χρησιμοποιείται από τον πυρο­βολητή. Το Σύστημα Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ) του «TULPAR» είναι της Aselsan, όπως και οι ασύρματοι που το εξοπλίζουν. Επιπλέον, το ΤΟΜΑ διαθέτει αισθητήρες προειδοποίη­σης ακτινοβολίας laser, οι οποίοι παρέχουν έγκαιρη προειδοποίηση στο πλήρωμα. 

Οι δοκιμές του οχήματος θα συνεχιστούν και το 2013, ενώ ήδη μία ευρωπαϊκή χώρα έχει ενδιαφερθεί για το τουρκικό ΤΟΜΑ. 

Το ελληνικό ΤΟΜΑ «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» και η έλλειψη στρατηγικής 

Παρουσιάστηκε επίσημα από την ΕΛΒΟ στα τέλη του 1998. Η σχεδίαση του οχήματος είχε ξεκινήσει το 1996 στο πλαίσιο ενός αναπτυ­ξιακού προγράμματος χρηματοδοτούμενου από το Ελληνικό Δημόσιο. Εκτός από την αυ­ξημένη προστασία του πληρώματος οι προ­διαγραφές του ελληνικού ΤΟΜΑ περιελάμβαναν και τη δυνατότητα αερομεταφοράς του, γεγονός που επηρέασε σημαντικά τη σχεδίαση του. Έτσι με βάση αυτές τις απαιτήσεις οι Έλληνες μηχανικοί κατασκεύασαν ένα όχημα από συγκολλημένα φύλλα χάλυβα με βάρος μάχης 20,7 τόνους μήκος 6,28 μέτρα πλάτος 2,55 μέτρα και συνολικό ύψος 2,45 μέτρα. Το όχημα είναι εξοπλισμένο με έναν κινητήρα MTU 6V199TE20, ο οποίος αποδίδει 428 ίππους επιτυγχάνοντας λόγο ισχύος/βάρους 21,21 ίππους/τόνο. Το όχημα κινείται με μέ­γιστη ταχύτητα 75 χλμ/ώρα στο οδόστρωμα ενώ η αυτονομία του φτάνει τα 500 χλμ. Το πλήρωμα του ελληνικού ΤΟΜΑ αποτελείται από τον οδηγό, τον πυροβολητή και τον αρ­χηγό, ενώ μπορεί να μεταφέρει 6 στρατιώτες. 

Το ελληνικό ΤΟΜΑ διαθέτει αξιόλογη περι­μετρική προστασία με τη μετωπική του θω­ράκιση να μπορεί να αντέξει σε πλήγματα από διατρητικά βλήματα διαμετρήματος 30 Χ173 χλστ., όταν αυτά βάλλονται από απόσταση 1.000 μέτρων. Εφόσον ο χρήστης το επιθυμεί, μπορεί να τοποθετηθεί επί του οχήματος επι­πρόσθετη συλλογή θωράκισης τύπου MEXAS, αυξάνοντας τα επίπεδα προστασίας. Το όχημα είναι εξοπλισμένο με τον πύργο Ε8 της εταιρείας KUKA που διαθέτει το πυροβόλο των 30χλστ.Mk30F-1 της Mauser (με αναχορηγία 200 βλήματα και 196 ακόμα αποθηκευμένα), το οποίο κατασκευάζουν τα ΕΑΣ, καθώς και ένα συζυγές πολυβόλο των 7,62 χλστ. Το στα­θεροποιημένο ηλεκτροπτικό σύστημα του «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» αποτελείται από το σπονδυλωτής κατασκευής ΣΕΠ Τοξότης της εταιρείας STN Atlas Electronics, το οποίο περιλαμβάνει τη θερμική κάμερα 2ης γενιάς Ophelios, μία κάμερα ήμερας CCD ένα αποστασιόμετρο laser και υπολογιστή ελέγχου πυρός. Επιπλέ­ον, υπήρχε πρόβλεψη για την εγκατάσταση συστήματος προειδοποίησης ακτινοβολίας laser, καθώς και του συστήματος Διαχείρισης Μάχης Ηνίοχος της STN Atlas Electronics. 

Το όχημα δοκιμάστηκε διεξοδικά από το ΓΕΣ και οι παρατηρήσεις του Τελικού Χρή­στη αποτέλεσαν αντικείμενο αναπτυξιακής σύμβασης μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και της εται­ρείας, η οποία υπογράφηκε το 2002. Η εται­ρεία προχώρησε έως το 2004 στην υλοποίη­ση των βελτιώσεων που είχαν προταθεί από το ΓΕΣ και, ενώ η αναπτυξιακή σύμβαση ΓΔΑΕΕ - ΕΛΒΟ ήταν σε εξέλιξη, η αλλαγή της κυβέρνησης το 2004 είχε ως αποτέλεσμα μια αρχική παραγγελία το 2003 για 150 οχήματα να ακυρωθεί τελικά και να αδρανοποιηθεί η αναπτυξιακή σύμβαση. 

Σήμερα η ελληνική αμυντική βιομηχανία μπορεί να αυξήσει τη συμμετοχή στο σύνο­λο σχεδόν των ξένων υποσυστημάτων που χρησιμοποιήθηκαν στο «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ», αυ­ξάνοντας περαιτέρω την Ελληνική Προστι­θέμενη Αξία σε τομείς όπως ο κινητήρας οι ερπύστριες το ΣΕΠ, η θερμική κάμερα, οι τη­λεπικοινωνίες η θωράκιση κ.λ.π. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η ΕΛΒΟ, η οποία εδώ και δύο χρόνια προσπαθεί να πείσει τη ΓΔΑΕΕ να αναβιώσει το πρόγραμμα κατόπιν επικαιροποίησης των τεχνικών προδιαγρα­φών από τον Τελικό Χρήστη, με στόχο την ανάπτυξη μας νέας έκδοσης αυτή τη φορά όχι μόνο για κάλυψη των επιτακτικών επιχει­ρησιακών αναγκών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και για εξαγωγές. Προφανώς για μία ακόμη φορά η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα συμβάλει στην ανάπτυξη ενός ελληνικού εξαγωγικού προϊόντος υψηλής τεχνολογίας ή θα αγνοή­σει ακόμη μια ευκαιρία για την ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας χρησιμο­ποιώντας φτηνές δικαιολογίες. 

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗ

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-16/05-22/05/2013)