Η ΜΕΓΑΛΗ ΖΑΡΙΑ

Είναι για την Ελλάδα η Κίνα «η χώρα του δράκου» ή μήπως «ο δρόμος του μεταξιού»; Οι απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα ποικίλλουν, άλλωστε «η πλευρά του λόφου» από την οποία βλέπει κανείς τα πράγματα δίνει σε κάθε περίπτωση και μια διαφορετική διάσταση στα γεγονότα. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Κίνα μπορεί να υποτιμήθηκε ως προς τα αποτελέσματά της από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, η υψηλή αξιολόγηση όμως που το Μέγαρο Μαξίμου προσέδωσε σε αυτές τις επαφές με την ασιατική υπερ­δύναμη και δεύτερη οικονομία παγκοσμίως δεν συνδέεται αποκλειστικά και μόνο με την προσέλκυση επενδύσεων.... 

Σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία η ελληνική οικονομία στενάζει από την εντεινόμενη ύφεση και εκλιπαρεί για ανάπτυξη και ρευστότητα, το ενδιαφέρον των Κινέζων για λιμάνια, αεροδρόμια και τρένα κρύβει κάτι παραπάνω από οικονομική κίνηση: γεωπολιτική στόχευση. 

Τις ημέρες που ο πρωθυπουργός επικεφαλής πολυπληθούς κυβερνητικής αντιπροσωπείας βρισκόταν στη Σανγκάη το ειδησεο­γραφικό πρακτορείο Bloomberg αφιέρωνε μεγάλο μέρος της αρχικής σελίδας του στην αναφορά-επιδίωξη του κ. Σαμαρά σε ομιλία του στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Πεκίνου να γίνει η Ελλάδα πύλη εισόδου της Κίνας στην ΕΕ. Το ερώτημα αν αυτή ακριβώς η επιδίωξη της ελληνικής πλευράς διατυπωμένη από τα πλέον επίσημα χείλη, θα συμπέσει με τους οικονομικούς γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της κινεζικής υπερδύναμης προφανώς θα απαντηθεί το επόμενο διάστη­μα κι εφόσον προχωρήσουν οι συμφωνίες. 

Είναι εμφανής η φιλοδοξία της ελληνικής κυβέρνησης να μετατραπεί η χώρα σε πύλη εισόδου της Κίνας προς την Ευρώπη και την Αφρική και επαναδιατάσσει τους στόχους της ελληνικής πλευράς στον παγκόσμιο χάρτη. Όσοι είναι σε θέση να γνωρίζουν εκ των έσω τις λεπτές ισορροπίες του τελευταίου διαστήματος κάνουν λόγο για τη «μεγάλη ζαριά» του κ. Σαμαρά. Μια προσπάθεια, δηλαδή, του Έλληνα πρωθυπουργού, με στοιχεία υψηλού πολιτικού και δι­πλωματικού ρίσκου, «να μπει σφήνα» ή και να χρησιμοποιηθεί ως «όχημα» σε μια εξελισσόμενη διεθνή αναδιάταξη συμμαχιών. Σε ένα παγκόσμιο παιχνίδι με ισχυρούς παίκτες, μεγάλα κι αντικρουόμενα συμφέροντα και αβέβαιη μέχρι στιγμής την τελική έκβαση του. Στο πλαίσιο αυτό δυο γεγονότα δεν μπο­ρούν να περάσουν απαρατήρητα ως απόρροια της επίσκεψης του πρωθυπουργού στην Κίνα: 

■ Τα επαινετικά σχόλια μεγάλης κυκλοφορίας και επιρροής γερμανικών εφημερίδων για τον κ. Σαμαρά και τις προσπάθειές του για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας όπως χαρακτηριστικά έγραψαν η Bild και η Die Welt. Δημοσιεύματα που ερμηνεύτηκε ότι απηχούν και τις θέσεις της καγκελαρίας που εμφανίστηκε να «κλείνει το μάτι» στην Αθήνα για τις επαφές με την κινεζική κυβέρνηση. 

■ Η άρνηση του Λευκού Οίκου να αποδεχθεί αίτημα του Μεγάρου Μαξίμου για συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αμερικάνο πρόεδρο εκείνες ακριβώς τις ημέρες που ο Μπαράκ Ομπάμα υποδεχόταν στην Ουάσιγκτον τον Τούρκο πρωθυπουρ­γό, Ταγίπ Ερντογάν. Οι αμερικάνικες εφημε­ρίδες έκαναν λόγο για «απόβαση» της τουρκικής κυβέρνησης στην Ουάσιγκτον και η «υψηλή διαβάθμιση» στο πρωτόκολλο της συνάντησης Ομπάμα - Ερντογάν επιβεβαίω­σε τις εκτιμήσεις ότι για τις ΗΠΑ η Τουρκία αποτελεί το «μεγάλο όχημα» για τη διασύνδεσή τους με το σουνιτικό Ισλάμ. 

Το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση και μετά τις εκλογές του Ιουνίου έχει πλήρως προσδεθεί στο άρμα και στις στρατηγικές επιδιώξεις της Γερμανίας είναι ευδιάκριτο εντός αλλά και εκτός συνόρων της Ε.Ε και σε χρονική συγκυρία κατά την οποία το Βερο­λίνο προχωρά με τις όποιες διακυμάνσεις στα επόμενα κεφάλαια της συνεργασίας με τη Ρωσία και την Κίνα. Μπορεί τα συμφέροντα των τριών χωρών να μην ταυτίζονται παντού και πάντα, συ­γκλίνουν όμως στο νομισματικό και γεωπολιτικό πόλεμο που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και φέρει την υπερδύνα­μη της άλλης πλευράς του Ατλαντικού «να συγκεντρώνει στρατό» για την τελική έκβαση της διαμάχης του δολαρίου με το ευρώ και το γουάν. 

Στην Αθήνα η αποκρατικοποίηση των ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ φέρει την κυβέρνηση αντιμέτωπη με αυτή ακριβώς την αναμέτρηση μεταξύ των μεγάλων παικτών. Η ρωσικών συμφερόντων Gazprom διεκδικεί τη ΔΕΠΑ και, παρά τα προβλήματα που η Κομισιόν ενδέχεται να δημιουργήσει, η Αθήνα φαίνεται να κλίνει προς την εξαγορά της κρατικής εταιρείας από τους Ρώσους. Η επίσκεψη-αστραπή του πρωθυπουργού στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν προκείμενου να προ­ωθήσει την επιλογή από τους Αζέρους του αγωγού ΤΑΡ, στον οποίο συμμετέχει η Ελλάδα, εκτιμάται και ως μια κίνηση «στοιχειώδους ισορροπίας» προς τις ΗΠΑ. Ούτως ή άλλως για την Ελλάδα είναι η ΤΑΡ ή τίποτα (δηλαδή Nabucco West, που την παρακάμπτει). 

Η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να διασκεδάσει τις αμερικανικές ανησυχίες φαίνεται ότι θα εκδηλωθεί και μέσω της εξα­γοράς του ΔΕΣΦΑ από την αζερική κρατική Socar. Άλλωστε, η αμερικανική πλευρά δια­κρίνει την κινητικότητα των μεγάλων γεωπολιτικών και νομισματικών αντιπάλων της (βλέπε έρευνα «Επίκαιρων» και στο παρόν τεύχος), με την Ελλάδα να αποτελεί κρίσιμο κρίκο και στο ενεργειακό και στο νομισματι­κό σκέλος της παγκόσμιας σύγκρουσης. 

Οι συνέπειες των κινήσεων του πρωθυπουργού στη διεθνή σκακιέρα με δεδομένο ότι η έκβαση της σύγκρουσης δεν μπορεί ακόμα να προσδιοριστεί, προκαλούν, αν μη τι άλλο, «αγωνία». Θα πρέπει να σημειωθεί δε, οτι οι εταιρείες κολοσσοί που ενδιαφέρονται για τις στρατηγικής σημασίας ιδιωτικοποιήσεις είναι κρατικών συμφερόντων, όπως η Cosco των Κινέζων ή η Gazprom των Ρώσων, και άρα εκφεύγουν από μια «συνήθη» επενδυτική διαδικασία. Συνδέονται με γεωπολιτικά συμφέροντα. Η «ζαριά» του κ. Σαμαρά ενέχει κινδύνους. Όπως όλες οι στρατηγικές γεωπο­λιτικές αποφάσεις. Μένει να διαπιστωθεί αν θα έρθουν ντόρτια ή εξάρες. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-23/05-29/05/2013)