ΚΑΙ Ο ΠΡΩΤΕΥΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

■ Ενισχύεται η ελληνική ναυτική παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο. 

■ Οι διμερείς και τριμερείς επαφές της Ελλάδας, η νευρικότητα της Άγκυρας και η αλλαγή φρουράς στην κυπριακή ΑΟΖ. 

ΛΕΩΝΙΔΑ.Σ. ΜΠΛΑΒΕΡΗ

isblaveris@gmail.com 

Η συνεχιζόμενη για τέ­ταρτη εβδομάδα προ­κλητική παρουσία του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Barbaros Hayreddin Pasa» και της συνοδείας του στα διάφορα «οικόπεδα» της κυπριακής ΑΟΖ, με τα ελληνοτουρκικά να παρου­σιάζουν γενικότερη επιδείνωση, μπορεί μεν να έχει τώρα «ηρεμή­σει», πρέπει όμως να ιδωθεί υπό το πρίσμα νέων εξελίξεων, με πρωταγωνιστές Ελλάδα, Κύπρο και άλλες φίλες χώρες. 

Και όλα αυτά την ίδια ώρα που η ελληνική ναυτική παρουσία στην περιοχή έχει αναβαθμιστεί με δυο ...μονάδες του Στόλου μας. Τη σύγ­χρονη πυραυλάκατο «Ρουσσέν», η οποία την Τετάρτη αντικατέ­στησε την άλλη πυραυλάκατο «Καβαλούδης», στο πλαίσιο της επιχειρήσεως UNIFIL του ΟΗΕ στον Λίβανο, καθώς και το υπο­βρύχιο «Πρωτεύς», που συμμετέ­χει αντιστοίχως στην επιχείρηση του NATO «Active Endeavour» για την πάταξη της τρομοκρα­τίας στη θάλασσα, στην ευρύτε­ρη περιοχή της Ανατολικής Με­σογείου. 

Η ΣΥΝΟΔΟΣ. Ποιες είναι όμως οι τελευταίες εξελίξεις που επηρεά­ζουν -όπως εκτιμάται- σημαντι­κά την κατάσταση στην ευρύτε­ρη περιοχή μας; 

1) Η αναγγελθείσα επισήμως σε Αθήνα και Άγκυρα 3η σύνοδος ανωτάτου επιπέδου Ελλάδος- Τουρκίας, που θα πραγματοποι­ηθεί στην ελληνική πρωτεύου­σα το διήμερο 5-6 Δεκεμβρίου και θα περιλαμβάνει συνομιλίες τόσο των πρωθυπουργών Αντώνη Σαμαρά και Αχμέτ Νταβούτογλου, όσο και των επικεφαλής των αντιπροσωπιών τους, που θα περιλαμβάνουν σειρά υπουργών, θα έχει προηγηθεί επίσκεψη του Έλληνα ΥΠ.ΕΞ, Ευάγγελου Βενιζέλου, στην Άγκυρα στα τέλη του μηνός. Στο υπουργείο Άμυνας εκτιμούν ότι οι εξαγγελίες αυ­τές σε πολίτικο και διπλωματικό επίπεδο μπορούν να συντείνουν στην εκτόνωση της κρίσεως, κα­θώς αποδεικνύεται ότι υπάρχουν και διατηρούνται ανοικτοί δίαυ­λοι επικοινωνίας μεταξύ των δυο πλευρών του Αιγαίου. 

2) Η αναγγελθείσα και προετοι­μαζόμενη με εντατικούς ρυθ­μούς νέα τριμερής, μεταξύ Ελ­λάδος, Κύπρου και Ισραήλ αυτή τη φορά, ενισχύει σημαντικά τις ελληνοκυπριακές θέσεις. Ήδη πραγματοποιήθηκε στην Αθή­να η πρώτη προπαρασκευαστι­κή σύνοδος των μονίμων γενι­κών γραμματέων των ΥΠ.ΕΞ. των τριών χωρών και «το νερό έχει μπει στ’ αυλάκι», σύμφωνα, με δήλωση κορυφαίου διπλωμά­τη, ο οποίος ρωτήθηκε σχετικά. Μια τριμερής που έχει «δυναμική διευρύνσεως», όπως ελέχθη χα­ρακτηριστικά, και με άλλες χώρες-παίκτες της περιοχής. 

3) Η τριμερής Ελλάδος, Κύπρου και Αίγυπτου, όπως αυτή συγκεκριμενοποιήθηκε από την υπογραφείσα κοινή διακήρυξή των ηγετών των τριών κρατών, A. Σαμαρά, Ν. Αναστασιάδη και Αλ Σίσι, δημιουργεί και αυτή τα δικά της δεδομένα. 

4) Δεν πρέπει να παραβλεφθεί ότι μια σημαντική «ψηφίδα» στο γεωπολιτικό πάζλ της περιοχής είναι και η υπογραφείσα διμε­ρής συμφωνία έρευνας και διασώσεως (SAR) Ελλάδος και Κύ­πρου αποτέλεσμα της οποίας είναι ένας «ενιαίος χώρος» των FIR των δύο χωρών, που διεθνώς δημιουργεί «τετελεσμένα». 

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ. Η Τουρκία αντιδρά σε όλα αυτά με εμφανή νευρικότητα. Εν πρώτοις, ο ίδιος ο αρ­χηγός των ναυτικών δυνάμεων, ναύαρχος Μπουλντ Μποστάνογλου, απαντώντας σε δημοσιο­γραφικό ερώτημα, «υπενθυμίζει» νέους κανόνες εμπλοκής, με τους οποίους είναι εφοδιασμένα τα πολεμικά πλοία της γείτονος και τους οποίους έχει δώσει ο πρόε­δρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν. Τόσο νέους ! «Λες και είναι δυνατόν να αποπλέει ένα πλοίο και να μην έχει ο κυβερνήτης του κανόνες εμπλοκής», σημείωναν με νόημα Έλληνες αξιωματικοί του ΠΝ. Τότε γιατί το ανέφερε; Για να φοβίσει τους Έλληνες ή τους Ισραηλινούς; Γιατί, όπως επισήμανε στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ανώτα­τος αξιωματικός του Ναυτικού, αν η Τουρκία ήθελε πραγματικά να απειλήσει, θα έκανε πάλι λόγο για «casus belli», κάτι που αποφεύγει συστηματικώς, για τρεις λόγους; Πρώτον, γιατί το Διεθνές Δίκαιο είναι σε βάρος της. Δεύτερον, γιατί οι διεθνείς αντιδράσεις (και τα οικονομικά συμφέροντα) εί­ναι πολύ σημαντικές. Τρίτον, δεν απειλείς, αν ο άλλος δεν λογα­ριάζει τις απειλές σου. «Και του­λάχιστον πρωτίστως το Ισραήλ και δευτερευόντως η Αίγυπτος έχουν -αποδείξει ότι δεν καταλαβαίνουν από τέτοιες "λεπτομέρειες". Απο­μένει η Ελλάδα, βεβαίως, αλλά στην περίπτωση αυτή καλύτερα είναι για τον Τούρκο να μην το ρισκάρει», τόνισε χαρακτηριστι­κά ο αξιωματικός. 

Βεβαίως, και από ελληνικής πλευ­ράς, στην παρούσα τουλάχιστον φάση, δεν επιδιώκεται κάποια «κλιμάκωση» της καταστάσεως «επί του πεδίου» και αυτό φάνηκε με την αποστολή πυραυλακάτου για να αντικαταστήσει πυραυλάκατο στη UNIFIL και όχι φρεγά­τας, όπως προ μηνός περίπου ο κ. Βενιζέλος είχε δηλώσει από την Κύπρο, θέση που είχε επιβεβαι­ώσει λίγες ήμερες αργότερα και κατά την αποχαιρετιστήρια συνά­ντησή του με τους στρατιωτικούς συντάκτες ο πρώην ΥΕΘΑ και νυν επίτροπος της Ελλάδος στην Ε.Ε, Δημήτρης Αβραμόπουλος. 

Όπως μας έλεγαν ανώτατες ναυ­τικές πηγές, αυτό μπορεί να είναι θέμα διαθεσιμότητος, καθώς μετά από διάστημά ενός μηνός πολλά μπορούν να αλλάξουν και, ενώ τότε να ήταν διαθέσιμη μια φρε­γάτα, τώρα να μην είναι για καθαρά επιχειρησιακούς λόγους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πυραυλάκατος «Ρουσσέν», τύπου «Super Vita», είναι νεότερης κατασκευής και διαθέτει τα πλέ­ον σύγχρονα οπλικά συστήματα από την αντικαθιστάμενη πυραυλάκατο «Καβαλούδης» σε όλους τους τομείς. 

Βεβαίως, υπάρχει και μία άλλη -μη ναυτική-άποψη αυτή που λέει ότι μπορεί η ελληνική πλευρά ενόψει της Συνόδου Κορυφής Ελλά­δος-Τουρκίας και τη στιγμή που το «Barbaros Haydeddin Pasa», δεί­χνει να έχει ηρεμήσει να μη θέλει να «κλιμακώσει» την κατάσταση στέλνοντας στην περιοχή ολόκλη­ρη φρεγάτα, αλλά μία σύγχρονη και άριστα εξοπλισμένη πυραυλάκατο στη θέση ενός παλαιότερου πλοίου του ίδιου τύπου. 

(ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ- 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014)