ΣΤΟΝ ΠΑΓΟ ΤΟ ΣΚΟΠΙΑΝΟ

■ Ο ειδικός σύμβουλος τον γενικού γραμματέα τον ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς.

■ Η έκρυθμη κατάσταση στα Βαλκάνια και η κρίση στην Κύπρο έβαλαν φρένο στο θέμα της ονομασίας. 

Αναστέλλονται προσωρινά οι εντα­τικές διαπραγματεύσεις Ελλάδας - ΠΓΔΜ για το θέμα της ονομασίας. Η πρόθεση του γενικού γραμματέα του ΟHE, Μπαν Κι Μουν, δεν τίθεται σε εφαρμογή για την ώρα εξαιτίας της κακής υποδοχής που έτυχε στα Σκόπια η σκόπιμη διαρροή του Μάθιου Νίμιτς για τη νέα του πρόταση («Άνω Μακεδονία»), όπως και λόγω της έντασης στην περιοχή μετά την κρίση στις σχέσεις Αλβανίας - Σερβίας αλλά και της κρίσης στην Κύπρο. Ωστόσο, το θέμα των σχέσεων ΠΓΔΜ - ΕΕ θα επανέλθει στο προσκήνιο ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου. 

Η ελληνική κυβέρνηση ούτως ή άλλως αποφεύγει να διαπραγματεύεται πάνω σε οποιοδήποτε σχέδιο και ...προσωπικά ο πρω­θυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, δεν ευνοεί τις διαπραγματεύσεις. 

Ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ Μά­θιου Νίμιτς είχε εκδηλώσει την πρόθεσή του να επισκεφθεί την Αθήνα και τα Σκόπια στα τέλη Οκτωβρίου ή στις αρχές Νοεμβρίου, κομίζοντας νέα πρόταση. Το σχέδιο αυτό είχε ανακοινώσει, μάλιστα, ο ίδιος ο γ.γ. του ΟΗΕ στον Έλληνα ΥΠΕΞ, Ευάγγελο Βενιζέλο, και τον Σκοπιανό ομόλογό του, Νίκολα Πόποφσκι, κατά τη συνάντηση που είχε μαζί τους τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Σχετι­κές δηλώσεις είχε κάνει και ο ίδιος ο Νίμιτς, όπως και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. 

Η πρόθεση του ΟΗΕ για εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων επιβεβαιώθηκε περί τα μέσα Οκτωβρίου, όταν έγινε γνωστή στην Αθήνα και τα Σκόπια μια διπλή παραλλαγή της νέας πρότασης Νίμιτς. Ότι προτείνει την ονομασία «Άνω Μακεδονία», ενώ πληροφο­ρίες ανέφεραν ότι υπήρχε στο τραπέζι και η πρόταση για «Νέα Μακεδονία». 

Η διαπραγματευτική διαδικασία επιβαρύν­θηκε κι από την αστάθεια στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ, καθώς το Κοινοβούλιο ουσιαστικά δεν λειτουργεί και οι σχέσεις με τους Αλβα­νούς είναι πλέον σε μόνιμη κρίση. Ήρθε στη συνέχεια και η κρίση στις σχέσεις Αλβανίας - Σερβίας, για να εκδηλωθεί έντονος προβλη­ματισμός. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το γεγονός πως ούτε η Αθήνα ήθελε να ανοίξει νέο μέτωπο τη στιγμή που όλη η προσοχή είναι επικεντρωμένη στην Τουρκία, οδήγη­σαν στο προσωρινό «πάγωμα», σύμφωνα με πληροφορίες, της πρωτοβουλίας του ΟΗΕ. 

Ευρωπαϊκή πίεση για ενταξιακές συζητήσεις 

Ωστόσο, διπλωματικές πηγές επιμένουν ότι η μικρή αναβολή δεν θα «παγώσει» τις συ­ζητήσεις στο πλαίσιο της ΕΕ, καθώς ούτως ή άλλως κάθε χρόνο τον Δεκέμβριο στη Σύνο­δο Κορυφής επανέρχεται το θέμα της έναρ­ξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Εί­ναι βέβαιο ότι υπέρ της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ θα ταχθούν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, υποστηρίζοντας την παράλληλη διαπραγμάτευση και για την ονομασία. Προς την ίδια κατεύθυνση θα πιέσουν και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που έχουν τοποθετηθεί ξεκάθαρα υπέρ της έναρξης ενταξιακών δια­πραγματεύσεων, κατεύθυνση στην οποία κινείται, βέβαια, και η Γερμανία. Παρά το γεγονός ότι στα Σκόπια δεν υπάρχει διάθεση για σοβαρή διαπραγμάτευση, η κυβέρνηση Γκρούεφσκι συντηρεί την ονοματολογία κυ­ρίως για εσωτερικούς λόγους, διαμηνύοντας προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τη συνταγματική ονομασία. 

Η κατάσταση στα Βαλκάνια έτσι κι αλλιώς εγκυμονεί κινδύνους για τη σταθερότητα και μετά την κρίση Σερβίας - Αλβανίας η ΕΕ είναι ιδιαίτερα προσεκτική. Πρώτη προτεραιότητα για το Βερολίνο, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η επανέναρξη των συνομιλιών Κοσόβου - Σερβίας και η αποκατάσταση του κλίματος στις σχέσεις Τιράνων - Βελιγραδιού, πράγμα καθόλου εύκολο. Η εσωτερική πολιτική και κοινωνική ρευστότητα στην ΠΓΔΜ λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από πολλές πλευρές στην Ευρώπη. Άλλοι, όπως η Γερμανία, θεωρούν ότι η επίλυση της εκκρεμότητας της ονο­μασίας θα συμβάλει στη σταθερότητα της ΠΓΔΜ. Άλλοι όμως θεωρούν, όπως η Ελλάδα, η Σερβία και άλλες χώρες, ότι η ονομασία είναι απλώς πρόσχημα κι ότι η πραγματική κρίση στην ΠΓΔΜ είναι μπροστά της, καθώς το ρήγμα μεταξύ Αλβανών και «Σλαβομακεδόνων», αντί να κλείνει, ανοίγει όλο και πιο πολύ. Κατά συνέπεια, αποτελεί ψευδαίσθηση ότι το θέμα της ονομασίας θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του γειτονικού κράτους, όπως κι αν ονομαστεί τελικά. 

Σ.Σ. 

(ΕΠΙΚΑΙΡΑ-06/11-12/11/14)